Tenge
El tenge (cazacu: теңге, teñge) ye la moneda de Kazakstán. Estremar en 100 tyin (тиын, tamién treslliteráu como tiyin o tiın). Foi introducíu en payares de 1993 pa reemplazar al rublu rusu al cambéu de 1 tenge = 500 rublos. El códigu ISO-4217 pal tenge ye KZT.
| Tenge | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| País | Kazakstán | |||
| Entidá emisora | Bancu Nacional de Kazakstán | |||
| Primer emisión | 15 payares 1993 | |||
| Símbolu | ₸ | |||
| Códigu ISO 4217 | KZT | |||
| ||||
 | ||||
La pallabra tenge en cazacu y en munches otres llingües túrquiques significa pesu, midida. L'orixe de la pallabra atopar nel chinu tengse, que significa "balanza". Les llingües túrquiques tomaron esta pallabra al traviés del mongol (tenkh(y). Coles mesmes, ta rellacionada la pallabra rusa деньги (dengi).
Historia
editar
Kazakstán foi unu de los primeros países miembros de la CIS en crear una unidá monetaria nacional. En 1991 creóse un grupu de diseñadores formáu por Mendybay Alin, Timur Suleymenov, Asimsaly Duzelkhanov y Khayrulla Gabzhalilov. El 12 de payares de 1993, publicóse un decretu del Presidente de Kazakstán, "sobre la puesta en circulación d'una moneda nacional". El 15 de payares, el tenge foi puestu en circulación. En 1995, inauguróse una fábrica nacional pa la impresión de billetes; hasta entós, los billetes fabricar nel Reinu Xuníu y les primeres monedes acuñar n'Alemaña.
El 20 de marzu de 2007, dos díes antes de la fiesta del Nauryz, el Bancu Nacional de Kazakstán aprobó'l símbolu del tenge: 
. El símbolu foi propuestu en marzu de 2008 por que se codificara nel sistema Unicode,[1] que foi aceptáu col códigu O+20B8.[2]
Monedes
editarPrimer serie, 1993
editarEn 1993, les monedes puestes en circulación yeren de 2, 5, 10, 20 y 50 tyin, y 1, 3, 5, 10 y 20 tenge. Les monedes de 20 tenge utilizáronse pa conmemorar acontecimientos. Tamién esisten monedes de 50 tenge de plata conmemorativas. Les carauterístiques d'estes monedes detállense de siguío.
| Denominación | Emisión | Metal | Diámetru (mm) |
Pesu (g) |
Anverso | Aviesu | Imaxe |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 Tyin | 1993 | Cu+Ni+Zn | 17,27 | 2,26 | Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 2 ТИЫН - ceca: ҚҰБ | 
|
| 5 Tyin | 1993 | Cu+Ni+Zn | 17,27 | 2,26 | Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 5 ТИЫН - ceca: ҚҰБ | 
|
| 10 Tyin | 1993 | Cu+Ni+Zn | 19,56 | 3,48 | Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 10 ТИЫН - ceca: ҚҰБ | 
|
| 20 Tyin | 1993 | Cu+Ni+Zn | 21,87 | 4,71 | Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 20 ТИЫН - ceca: ҚҰБ | 
|
| 50 Tyin | 1993 | Cu+Ni+Zn | 25,00 | 7,43 | Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 50 ТИЫН - ceca: ҚҰБ | 
|
| 1 Tenge | 1993 | Cu+Al+Ni | 17,27 | 2,26 | Archal - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 1 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | 
|
| 3 Tenge | 1993 | Cu+Al+Ni | 19,56 | 3,48 | Bori - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 3 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | 
|
| 5 Tenge | 1993 | Cu+Al+Ni | 21,87 | 4,71 | Lleopardu de les nieves - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 5 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | 
|
| 10 Tenge | 1993 | Cu+Al+Ni | 25,00 | 7,43 | Ave mitolóxica - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | Escudu d'armes - 10 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | 
|
| 20 Tenge | 1993 | Cu+Al+Ni | 31,00 | 11,37 | Al-Farabi - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | Escudu d'armes - 20 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | 
|
Segunda serie, 1997-
editarEn 1997 acuñáronse nueves monedes, esaniciando los tyin por cuenta del so escasu valor. Añadiéronse monedes de 50 y 100 tenge. Les carauterístiques téuniques de les monedes amuésense de siguío (imáxenes na ficha de la moneda):
| Imaxe | Denominación | Emisión | Metal | Forma | Diámetru (mm) |
Pesu (g) |
Cantar | Anverso | Aviesu | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aniellu | Centru | |||||||||
|
1 Tenge | 1997 | Cu+Al+Ni | Circular | 15,00 | 1,63 | Llisu |
align="left"|Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu |
1 ТЕҢГЕ | ||
|
2 Tenge | 1997 | Cu+Al+Ni | Circular | 16,00 | 1,84 | Llisu |
align="left"|Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu |
2 ТЕҢГЕ | ||
|
5 Tenge | 1997 | Cu+Al+Ni | Circular | 17,27 | 2,18 | Llisu |
align="left"|Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu |
5 ТЕҢГЕ | ||
|
10 Tenge | 1997 | Cu+Al+Ni | Circular | 19,56 | 2,81 | Llisu |
align="left"|Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu |
10 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | ||
|
20 Tenge | 1997 | Cu+Ni | Circular | 18,27 | 2,90 | Llisu |
align="left"|Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu |
20 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | ||
|
50 Tenge | 1997 | Cu+Ni | Circular | 23,00 | 4,70 | Llisu |
align="left"|Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu |
50 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ | ||
|
100 Tenge | 2002 | Cu+Al+Ni | Cu+Ni | Circular | 24,50 | 6,65 | Estriáu СТО ТЕНГЕ ЖYЗ ТЕҢГЕ |
Escudu d'armes - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - añu d'acuñamientu | 100 ТЕҢГЕ - ceca: ҚҰБ |
Billetes
editarPrimer serie, 1993
editarEn 1993, el Bancu Nacional de Kazakstán emitió billetes de 1, 2, 5, 10, 20 y 50 tyin, y de 1, 3, 5, 10, 20, y 50 tenge. De siguío detállense les sos carauterístiques.
| Denominación | Efixe | Color predominante | Dimensiones | Imaxe del anverso | Imaxe del aviesu |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 Tyin | 
|
| |||
| 2 Tyin | Rosa/Azul | 
|
| ||
| 5 Tyin | 
|
| |||
| 10 Tyin | 
|
| |||
| 20 Tyin | 
|
| |||
| 50 Tyin | Marrón | 
|
| ||
| 1 Tenge | Al-Farabi |
62 x 124 mm |
|
| |
| 3 Tenge | Suinbay |
62 x 124 mm |
|
| |
| 5 Tenge | Kurmangazy Sagyrbayuly |
62 x 124 mm |
|
| |
| 10 Tenge | Chokan Ualihanov |
69 x 144 mm |
|
| |
| 20 Tenge | Abay Kunanbayev | Marrón | 69 x 144 mm | 
|
|
| 50 Tenge | Abulhair Khan |
69 x 144 mm |
|
|
Segunda serie, 1999-2003
editarMientres esti periodu los billetes de la serie anterior siguen en circulación, pero amás añader denominaciones de 100, 200, 500, 1.000, 2.000, 5.000 y 10.000 tenge. Les sos carauterístiques son les siguientes.
| Denominación | Efixe | Color predominante | Dimensiones | Imaxe del anverso | Imaxe del aviesu |
|---|---|---|---|---|---|
| 100 Tenge | Ablay |
69 x 144 mm |
|
| |
| 200 Tenge | Al-Farabi |
69 x 144 mm |
|
| |
| 500 Tenge | Al-Farabi | Azul | 69 x 144 mm | 
|
|
| 1.000 Tenge | Al-Farabi |
69 x 144 mm |
-donatedoy_f.jpg){kind=small}
|
-donatedoy_b.jpg){kind=small}
| |
| 2.000 Tenge | Al-Farabi | Verde/Azul | 69 x 144 mm | -donatedoy_f.jpg){kind=small}
|
-donatedoy_b.jpg){kind=small}
|
| 5.000 Tenge | Al-Farabi |
74 x 149 mm |
|
| |
| 10.000 Tenge | Al-Farabi | Azul | 74 x 149 mm | 
|
|
Tercer serie, 2006-
editarEl Bancu Nacional de Kazakstán emitió les nueves series de billetes en 2006, nes mesmes denominaciones que los sos predecesores, quitando'l de 100 tenge que foi sustituyíu por una moneda.
El anverso de los billetes ye vertical y la denominación ta escrita en kazaco. En tolos billetes apaez el Baiterek d'Astaná, la bandera de Kazakstán, l'escudu d'armes, la mano y firma del Presidente Nursultan Nazarbayev y fragmentos del himnu nacional kazaco.
Otra manera, los aviesos estrémense más unos d'otros. La denominación escribir en rusu y cada billete tien representáu un monumentu o edificiu carauterísticu de Kazakstán.
Les primeres emisiones de 2.000 y 5.000 tenge impreses en 2006 tienen errores ortográficos na pallabra "bancu", yá que s'escribió en rusu en cuenta de en kazaco[3]
Estos billetes circulen xunto a los de la segunda serie. Amás, entá pueden camudase los billetes de la primer serie en monedes nel Bancu Nacional de Kazakstán y bancos privaos autorizaos. Les carauterístiques de los billetes amuésense de siguío.
| Denominación | Color predominante | Dimensiones | Imaxe del anverso | Imaxe del aviesu |
|---|---|---|---|---|
| 200 Tenge |
64 x 126 mm |
.jpg){kind=small}
|
_r.jpg){kind=small}
| |
| 500 Tenge | Azul | 67 x 130 mm | .jpg)
|
_r.jpg)
|
| 1.000 Tenge |
70 x 134 mm |
.jpg)
|
| |
| 2.000 Tenge | Verde/Azul | 73 x 139 mm | .jpg)
|
|
| 5.000 Tenge |
76 x 144 mm |
.jpg)
|
| |
| 10.000 Tenge |
79 x 149 mm |
.jpg)
|
_r.jpg)
|
Edición conmemorativa 2010
editar| Denominación | Color predominante | Dimensiones | Imaxe del anverso | Imaxe del aviesu |
|---|---|---|---|---|
| 1000 Tenge | 
|
|
Cuarta serie, 2011 - 2014
editarEl Bancu Nacional de Kazakstán emitió una nueva serie de billetes de tengé de 2011, 2012, 2013 y 2014 en denominaciones de 1.000, 2.000, 5.000 y 10.000. El 1 d'avientu de 2015, introducióse un nuevu billete de 20.000 Tenge. Contién la fecha d'emisión de 2013 y ye una nota conmemorativa pa celebrar el 20 aniversariu de la introducción de la so moneda nacional, pero nun s'emitió hasta 2015.
| 2011-2014 Cuarta Serie | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Valor | Color | Imaxe | Fecha | |||
| Anverso | Reverse | |||||
| 1000 tengé | Mariellu, Marrón, Naranxa y Azul | 
|
|
2014 | ||
| 2000 tengé | Verde |
|
|
2012 | |||
| 5000 tengé | Colloráu, Azul y Mariellu | 
|
|
2011 | ||
| 10,000 tengé | Azul y violeta |
|
|
2012 | ||
| 20,000 tengé | Gris | 
|
|
2013 | ||
Tasa d'inflación
editar| Añu | Tasa d'inflación |
|---|---|
| 2001 | 6.4% |
| 2002 | 6.6% |
| 2003 | 5.7% |
| 2004 | 7.9% |
| 2005 | 9% |
| 2006 | 8.6% |
| 2007 | 18.8% |
| 2008 | 9.5% |
| 2009 | 6.2% |
| Tasa actual de cambéu de KZT | |
|---|---|
| En Google Finance: | AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD |
| En Yahoo! Finance: | AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD |
| En XE.com: | AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD |
| En OANDA: | AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD |
Vease amás
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar- Monedes de Kazakstán Archiváu 2018-02-03 en Wayback Machine
- Don's World Coin Gallery
- Noticies del Bancu Nacional de Kazakstán
- Tenge 2006
- Billetes de Bancu históricos de Kazakstán (n'inglés) (n'alemán)
Datos: Q173751
Multimedia: Money of Kazakhstan
