Torpedu humanu
El torpedu humanu ye un tipu de submarín onde los sos tripulantes viaxen a la rebalguina enriba d'ésti, emplegáu como arma naval secreta na Segunda Guerra Mundial. El so diseñu básicu inda s'emplega güei; ye un tipu de vehículu de propulsión pa bucéu.
El so nome foi usualmente emplegáu pa referise a les armes qu'Italia y depués el Reinu Xuníu, esplegaron nel Mediterraneu y emplegar p'atacar barcos en puertos enemigos. Un pequeñu grupu de países emplegaron el torpedu humanu, dende Italia y el Reinu Xuníu, hasta Arxentina y Exiptu, habiendo dellos museos y películes dedicaos a esta arma naval. El conceutu del torpedu humanu ye emplegáu recreativamente nel bucéu deportivu.
Carauterístiques
editarEl primer torpedu humanu (el Maiale italianu) yera propulsado por un motor llétricu y los sos dos tripulantes vistíos con traje de bucéu diben montaos enriba d'ésti. Ellos dirixíen el torpedu a baxa velocidá escontra'l buque enemigu. Una vegada xunto a ésti, el so ojiva desmontable yera emplegada como una mina llámpara. Una vegada xuntada y activada, los buzos volvíen al so buque-nodriza col torpedu.
N'aición, el Maiale yera tresportáu por otru navío (usualmente un submarín común) y llanzáu cerca del blancu. La mayoría d'operaciones con torpedos humanos yeren llevaes a cabu en nueches con lluna nueva p'amenorgar el riesgu de ser vistos.
La idea foi exitosamente aplicada pola Regia Marina al entamu de la Segunda Guerra Mundial y depués foi copiada polos británicos cuando afayaron les operaciones italianes. El nome oficial italianu pa estes embarcaciones yera Siluru a Lenta Corsa (SLC, o Torpedu de cursu lentu), pero los buzos militares italianos moteyar maiale (gochu, n'italianu; siendo maiali el so plural) porque yera malo de maniobrar. Les copies britániques fueron llamaes "Chariot" (carru de guerra, n'inglés).
Construcción
editarUn torpedu humanu típicu tien una héliz y hidroplanos na parte posterior, hidroplanos llaterales al frente, según un panel de control y mandos pal buzu que va montáu alantre. Usualmente lleva a dos buzos. Tien implementos de navegación tales como una brúxula y anguaño implementos modernos como sonar, GPS y equipos de comunicación via ultrasoníu modulado. Puede llevar una reserva d'aire (o otru gas respirable) por que los sos tripulantes nun escosen los sos tanques mientres se mueven con ésti. En dellos modelos, los asientos de los tripulantes atopar nuna pequeña cabina; n'otros modelos, los tripulantes viaxen sentaos a la rebalguina sobre'l torpedu. El diseñu del asientu inclúi espaciu pa les aletes de los buzos. Tien tanques de llastre (usualmente cuatro: proel babor, proel estribor, popel babor, popel estribor), que pueden ser enllenaos o vaciaos p'afaer la flotabilidá y la direición.
Historia
editar- 1909: El diseñador británicu Comandante Godfrey Herbert llogró una patente pa un torpedu humanu. Mientres la Primer Guerra Mundial, foi refugáu pola Oficina de Guerra al consideralo pocu práuticu y peligrosu.
- 1 de payares de 1918: Dos homes de la Regia Marina, Raffaele Paolucci y Raffaele Rossetti, visitiendo traxes de bucéu, montaron nun primitivu torpedu humanu (moteyáu Mignatta, sangrixuela n'italianu) y entraron na base de l'Armada austrohúngara de Pola (Istria), onde fundieron al acorazáu SMS Viribus Unitis y al cargueru Wien con mines llámpara. Nun emplegaron equipos de bucéu y teníen que caltener les sos cabeces fora de l'agua, polo que fueron descubiertos y prindaos.[1]
- 1938: N'Italia, la "1ª Flottiglia Mezzi d'Assalto" (Primer Flotilla de Vehículos d'Asaltu) foi formada como resultáu de los esfuercios d'investigación y desenvolvimientu de dos homes - el Mayor Teseo Tesei y el Mayor Elios Toschi de la Regia Marina. El dúu resucitó la idea de Paolucci y Rossetti.
- 1940: El Comandante Moccagatta de la Regia Marina reorganizó la 1ª Flotilla de Vehículos d'Asaltu na Decima Flottiglia MAS (Décima Flotilla de Vehículos d'Asaltu) o "X-MAS", sol mandu d'Ernesto Forza. Fabricó de callao torpedos humanos y entrenó buzos militares, llamaos nuotatori (nadadores, n'italianu).
- 26 de xunetu de 1941: Un ataque de la X-MAS contra'l puertu de La Valeta terminó en desastre y el Mayor Teseo Tesei morrió.
- 19 d'avientu de 1941: La Decima Flottiglia MAS atacó'l puertu d'Alexandría con trés maiali. Los acorazaos HMS Vaiant y HMS Queen Elizabeth (y un buque cisterna de 8.000 tonelaes) fueron fundíos n'agües someres, poniéndolos fuera de combate per dellos meses. Luigi Durand de la Penne y otros cinco buzos fueron prindaos. A de la Penne dióse-y la Medaya d'oru al Valor Militar dempués de la guerra.
- Ochobre de 1942: Dos torpedos humanos Chariot británicos fueron tresportaos a bordu del pesqueru Arthur pola Shetland Bus p'atacar al acorazáu alemán Tirpitz na Operación Title. Fueron llanzaos a l'agua una vegada n'agües territoriales noruegues, pero ambos soltar de los sos cables de remolque mientres una nube y l'operación foi un completu fracasu.[2]
- 8 d'avientu de 1942: En Xibraltar ye repelido l'ataque de tres torpedos humanos esplegaos dende'l Olterra. Trés buzos fueron esaniciaos con cargues de fondura cuando la defensa británica del puertu "repelió furiosamente" l'ataque. Ente los muertos taben el Teniente Liciu Visintini, comandante de la unidá de buzos a bordu del Olterra, el Primer Oficial Giovanni Magro y el Sarxentu Salvatore Leone, de Taormina, Sicilia. El cadabre de Leone nunca foi atopáu. Dióse-y póstumamente la "Medaya d'oru al Valor Militar" y llevantóse un memorial nos Xardinos Comuñales de Taormina pol 50 aniversariu del ataque. El memorial inclúi un maiale reconstruyíu y una placa que narra los fechos en tres idiomes.
- 1-2 de xineru de 1943: Los submarinos británicos Thunderbolt, Trooper y P311 tomaron parte na Operación Principal. El P311 fundir nel trayeutu escontra La Maddalena, pero los otros submarinos tuvieron ciertu ésitu en Palermo, llanzando dos y tres torpedos humanos Chariot respeutivamente. El Ulpio Traiano foi fundíu y el Viminale perdió'l so popa. Sicasí, el costu foi altu: un submarín y un torpedu humanu fundíos, según tolos buzos esaniciaos, sacante dos que fueron prindaos.
- 18 de xineru de 1943: El Thunderbolt tresportó dos Chariot a Trípoli pa la Operación Welcome. Esta foi pa evitar que los buques de bloquéu sían fundíos a la entrada del puertu y eviten l'accesu a los Aliaos. Nuevamente, llogróse un ésitu parcial. Esta foi la última operación na cual los torpedos humanos Chariot yeren tresportaos en contenedores especiales polos submarinos británicos, anque hubieron otres operaciones onde los Chariot fueron tresportaos en cubierta ensin contenedores.
- 6 de mayu y 10 de xunu de 1943: Maiali italianos esplegaos dende'l Olterra, agora al mandu del Teniente Ernesto Notari, fundieron seis barcos mercantes Aliaos en Xibraltar, totalizando 42.000 t.
- 2 d'ochobre de 1943: un torpedu humanu italianu más grande, llamáu Siluro San Bartolomeo (SSB), con un llargor de 10 m y capaz de tresportar cuatro buzos militares, diba ser emplegáu nun ataque contra Xibraltar pero Italia rindióse y l'ataque foi canceláu.
- 21 de xunu de 1944: Una operación conxunta ítalo-británica foi llevada a cabu contra los buques del puertu de La Spezia. Los Chariot fueron tresportaos a bordu d'una MTB y el cruceru Bolzano foi fundíu.
- 6 de xunetu de 1944: Un torpedu humanu alemán Neger torpedió a los dragaminas británicos HMS Magic y HMS Cato.[3]
- 8 de xunetu de 1944: Un torpedu humanu alemán Neger al mandu del Teniente Potthast averió gravemente al cruceru llixeru polacu ORP Dragon cerca de les sableres de Normandía.
- 20 de xunetu de 1944: El destructor británicu HMS Isis foi mináu mientres taba a l'ancla na Badea del Sena. Créese que foi obra d'un torpedu humanu alemán.[3]
- 27-28 d'ochobre de 1944: El submarín británicu Trenchant tresportó dos Chariot Mk 2 (moteyaos Tiny y Slasher) pa un ataque nel puertu de Phuket en Tailandia. Vease buzos militares británicos para más información sobre esti ataque. Nun se sabe a ciencia cierta d'operaciones con torpedos humanos en cualesquier otra guerra dempués d'esta fecha.
- Al poco tiempu de terminar la guerra, los torpedos humanos británicos Chariot fueron emplegaos pa dragar mines y pecios en puertos.
Pa otros eventos, vease Operaciones de la X Flottiglia MAS y Buzos militares británicos.
Dellos países, inclusive Italia, siguieron construyendo y esplegando torpedos humanos dende 1945.
Italia
editarPrimer Guerra Mundial
editar- En 1918, Raffaele Rossetti creó una nueva arma basada na so idea d'un torpedu pilotáu por una persona, pa ser acopláu a un buque enemigu so l'agua y esplotar so la so cascu. Esta arma foi llamada "mignatta" (sangrixuela, n'italianu) y foi la precursora del maiale de la Segunda Guerra Mundial y l'actual torpedu humanu.
Segunda Guerra Mundial
editar- Siluru a Lenta Corsa (SLC; Torpedu de Cursu Lentu, n'italianu), tamién conocíu como maiale (gochu, n'italianu; maiali en plural).[4]
- Siluro San Bartolomeo (SSB; Torpedo San Bartolomé, n'italianu). Nunca foi emplegáu en combate.[5]
Dempués de 1945
editar- El CE2F/X100 ye un torpedu humanu italianu fabricáu dempués de 1945.[6] Tien un radiu d'aición de 80 km (50 milles) y lleva dos tripulantes. L'Armada pakistaní tien dellos d'estos torpedos humanos.[ensin referencies] La India y Arxentina tamién tienen dalgunos.[7] Ente les meyores recién inclúyense:
- Panel de control con GPS.
- Pilotu automáticu.
- Controles electrónicos.
- Llanzador pa cinco minitorpedos LCAW (opcional).
Reinu Xuníu
editarSegunda Guerra Mundial
editar- Chariot Mark 1: 6,8 m de llargor, 0,9 m d'anchu, 1,2 m d'altu, una velocidá de 4,6 km/h (2,5 nuedos), un pesu de 1,6 t y una fondura d'inmersión máxima de 27 m. Tenía una autonomía de 5 hores (la distancia dependía de la corriente de l'agua). El so timón tenía forma de . Fabricáronse 34 unidaes.
- Chariot Mark 2: 9,3 m de llargor, 0,8 m d'anchu, 1 m d'altu, un pesu de 2,35 t, una velocidá de 8,3 km/h y una autonomía de 5-6 hores a máxima velocidá. Tresportaba a dos tripulantes, que diben montaos llombu contra llombu. Fabricáronse 30 unidaes.[8]
- Dambos modelos fueron fabricaos en Bath, Somerset, pola empresa de gruas Stothert and Pitt.
Alemaña
editarSegunda Guerra Mundial
editar- Neger
- Esti diseñu estremu d'un xenuinu torpedu humanu[3] tresportaba un segundu torpedu debaxo, que yera llanzáu contra'l so blancu. La so velocidá máxima yera de 7,4 km/h y tenía una autonomía de 10 hores a 5,5 km/h. Esti torpedu humanu yera monoplaza y foi llamáu asina por Richard Mohr, el so inventor.
- Marder y Biber
- Estos minisubmarinos tresportaben dos torpedos y yeren tripulaos por unu o dos homes. Hubieron otros tipos que nunca llegaron a producise. En xunetu de 1944, la Kriegsmarine introdució les sos torpedos humanos p'acosar les posiciones Aliaes nos puertos de Normandía. Anque nun podíen somorguiase enforma, yeren difíciles de reparar mientres la nueche y fundieron dellos buques Aliaos.[3]
Xapón
editarSegunda Guerra Mundial
editar- El Kaiten yera un rápidu torpedu humanu, que yera piloteado direutamente escontra'l so blancu, siendo práuticamente una arma suicida. Como tal, les sos operaciones diferíen sustancialmente d'aquelles llevaes a cabu polos italianos, británicos y alemanes.
Xunión Soviética/Rusia
editarDempués de 1945
editar- Siren. Foi fabricáu dempués de 1945. Ye más llargu qu'un Maiale italianu o un Chariot británicu, porque tien dos ojivas. Tresporta a dos tripulantes. Foi diseñáu pa ser llanzáu al traviés del tubu lanzatorpedos d'un submarín. Vease Buzos militares rusos.
Estaos Xuníos
editarDempués de 1945
editarEsisten imáxenes y descripciones de modernos vehículos de propulsión pa bucéu estauxunidenses similares a los torpedos humanos Chariot y una llancha rápida que puede somorguiase, emplegaos polos SEAL. Pueden trate equí:
Otros países
editarArxentina
editarNa década de 1950 desenvolver n'Arxentina torpedos humanos y minisubmarinos especiales, los segundos con un torpedu acopláu debaxo de los dos tripulantes. Les sos tripulaciones fueron entrenaes por Eugenio Wolk, un ex miembru de la Decima Flottiglia MAS.
Polonia
editarEn Polonia, nos meses anteriores al entamu de la Segunda Guerra Mundial, una cantidá de voluntarios ufiertar pa pilotear torpedos contra buques de guerra alemanes. Entamóse un buró de Torpedos vivientes pa entamar y entrenar a los voluntarios, según pa preparar equipos fayadizos, pero nun se llogró faer nada antes de la invasión y ocupación alemana.
Yugoslavia
editarL'Armada yugoslava nun tenía torpedos humanos, pero los sos buzos militares emplegaben un aparatu subacuáticu llamáu Buceador R-1 pa una variedá de misiones, inclusive dragáu de mines, infiltración, vixilancia clandestina y seguridá, según misiones d'asaltu contra buques ya instalaciones navales enemigos. Estos pequeños aparatos fueron apostraos a l'Armada Croata (HRM) en 1991 y a l'Armada de Montenegro en 2007.
Torpedos humanos en museos
editar- Torpedos SLC (Siluri a Lenta Corsa, o "Maiali") orixinales tán espuestu nel Muséu d'historia naval de Venecia.
- Hai trés Chariot espuestos nel Muséu Eden Camp, cerca a Malton n'Inglaterra:
- Un Mark II orixinal restauráu, que foi atopáu abandonáu nuna chatarrería de Portsmouth.[9] Nesti modelu, los tripulantes sentábense llombu contra llombu.
- Un Chariot funcional que foi fabricáu en Milton Keynes en 1992 con una apariencia esterior paecida a la d'un Mark I de la guerra, pero con pieces funcionales internes distintes. Foi filmado n'aición pa la televisión. Tien una ojiva simulada.[10] Foi emplegáu per última vegada en 2006.
- Un retruque d'un "maiale" italianu fecha poco tiempu dempués de 1945 por Caproni, la mesma empresa italiana que fabricó los "maiali" mientres la guerra. En xunetu de 2008 fuera emprestada al Muséu Marítimu Nacional de Cornwall en Falmouth hasta fines de 2008, pero marzu de 2009 yá tornara a Eden Camp.
- Nos Estaos Xuníos hai un "maiale" SSB nel Muséu Naval de Groton, Connecticut.[11]
El torpedu humanu en ficción
editar- La película The Valiant, fecha en 1962, ye sobre'l fundimientu del HMS Valiant nel puertu d'Alexandría. Inclusive hai una película italiana de 1953 (I sette dell'Orsa Maggiore) sobre l'ataque, fecha con dellos miembros verdaderos de la Decima Flottiglia MAS como actores secundarios na distribución.
- La película Sobre nós les foles (estrenada en 1955) centrar nel ataque de los minisubmarinos británicos contra l'acorazáu alemán Tirpitz. La película tien una escena de llucha ente buzos militares británicos y alemanes xunto a una rede antisubmarino; esto nunca asocedió nel ataque real al Tirpitz.
- La película L'enemigu silenciosu (estrenada en 1958) nun representa eventos reales con precisión. Especialmente porque na realidá nun s'atacó al Olterra y nun hubo una llucha mano a mano ente buzos militares británicos ya italianos. Los equipos de bucéu emplegaos polos actores qu'interpretaben a los buzos italianos paecen ser recirculadores navales británicos y non recirculadores italianos auténticos. Los trés torpedos humanos Chariot qu'apaecen na película, representando maiali italianos, yeren pieces d'utilería toscamente feches.
- Na película L'águila aterrizó amuésase de volao a un oficial alemán de Fallschirmjäger interpretáu por Michael Caine y los sos homes, que fueron unviaos pa tripular torpedos humanos nes Islles de la Canal.
- Ian Fleming, autor de los llibros de la serie de James Bond, sirvió na Intelixencia Naval y tuvo aparcáu en Xibraltar mientres la guerra, probablemente tando al tantu de les operaciones italianes. El Chariot vistu na película On Her Majesty's Secret Service ye un artículu de utilería bien realista, pero non funcional.[12] Cuando se-y ve, ta almacenáu. Nun participa en nenguna escena; l'aición tien llugar nun monte de los Alpes suizos. Vehículos subacuáticos (ensin forma de torpedu humanu) apaecen na película de James Bond Operación Trueno.
- Nel videoxuegu Metal Gear Solid, Solid Snake utiliza un torpedu humanu pa llegar a la islla Shadow Moses.
- Nel videoxuegu Call of Duty: Modern Warfare 2, los comandos de la "Task Force 141" empleguen dos torpedos humanos pa llegar a una de los cuatro plataformes petroleres. Esto asocede al entamu de la misión L'únicu dia senciellu, foi ayeri.
- Nel videoxuegu Battlestations: Pacific, el xugador puede emplegar a los kaiten y los submarinos portadores de kaiten.
Torpedos Chariot civiles
editarA lo menos dos modelos de vehículu de propulsión pa bucéu similares a los Chariot tuvieron a la venta nel mercáu d'equipos pa bucéu por a la temporada de 1960.
Unu d'estos modelos tenía la marca "Dolphin" y foi fabricáu na Isla de Wight na década de 1960 o 1970. Los sos dos extemos yeren apuntiaos.
L'otru modelu yera de fabricación estauxunidense y paecíase a un torpedu humanu de la Segunda Guerra Mundial, pero'l so cascu yera más delgáu.
Galería
editar-
Controles d'un Chariot MK 1, nel Muséu Eden Camp d'Inglaterra.
-
Popa d'un Chariot MK 1, nel Muséu Eden Camp d'Inglaterra.
-
Perfil fronteru d'un Chariot MK 1, nel Muséu Eden Camp d'Inglaterra.
-
Perfil posterior de Chariot MK 1, nel Muséu Eden Camp d'Inglaterra.
-
Asientu del pilotu d'un Chariot Mk 2, nel Muséu Eden Camp d'Inglaterra.
-
Chariot Mk 2, nel Muséu Eden Camp d'Inglaterra.
-
El pioneru de los torpedos humanos Teseo Tesei, de la Regia Marina, morrió mientres una operación en 1941.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «Fotografíes del "Mignatta", el primer torpedu humanu inventáu por Raffaele Rossetti, y el fundimientu del "Viribus Unitis"». Archiváu dende l'orixinal, el 2023-04-04.
- ↑ Quick, D. (1970). «A History Of Closed Circuit Oxygen Underwater Breathing Apparatus». Royal Australian Navy, School of Underwater Medicine. RANSUM-1-70. Archivado del original el 2008-05-09. https://web.archive.org/web/20080509072728/http://archive.rubicon-foundation.org/4960. Consultáu'l 20 de marzu de 2009.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Brown p. 115
- ↑ Una imaxe nesti enllaz. Páxines 6–11, númberu 39, Historical Diving Times tien delles fotografíes más grandes d'un maiale recuperáu dempués del ataque a Malta del 26 de xunetu de 1941.
- ↑ Imaxe nesti enllaz.
- ↑ Una imaxe nesti enllaz Archiváu 2011-06-04 en Wayback Machine.
- ↑ "Stealing the Sword: Limiting Terrorist Use of Advanced Conventional Weapons", p. 60
- ↑ pp 61 & 62, Chariots of War, by Robert W. Hobson, publ. Ulric Publishing, Church Stretton, Shropshire, England, 2004, ISBN 0-9541997-1-5
- ↑ Imaxe nesti enllaz.
- ↑ Imaxe nesti enllaz.
- ↑ Muséu Naval de Groton (n'inglés)
- ↑ Imaxe nesti enllaz.
Referencies
editar- Brown, David. Warship Losses of World War Two. Arms and Armour, London, Great Britain, 1990. ISBN 0-85368-802-8.
- C. Warren and J. Benson - Above Us The Waves (Harrap 1953)
- Xunu Valerio Borghese - Sea Devils (1954)
- Robert W. Hobson - "Chariots of War" (Ulric Publishing 2004) ISBN 0-9541997-1-5
- Jack Greene and Alessandro Massignani - The Black Prince and the Sea Devils: The Story of Prince Valerio Borghese and the Elite Units of the Decima Mas (2004) ISBN 0-306-81311-4
- Mitchell, Pamela - Chariots of the Sea Richard Netherwood (1998) ISBN 1-872955-16-9
Enllaces esternos
editar- Los Chariot británicos, equipu de bucéu y esperiencies personales (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (n'inglés)
- Torpedos humanos en serviciu dempués de 1945 (n'italianu)
- Vostok: un vehículu francés pa dos buzos que puede ser un Chariot (en francés)
- Underwater Heritage Trust(n'inglés)
- Muséu Eden Camp (n'inglés)
- Archiváu 2017-10-14 en Wayback Machine (n'inglés)
- Comandu Supremu: Italia en guerra (n'inglés)
- Submarinos británicos de la Segunda Guerra Mundial (n'inglés)
- Los Chariot, reportes d'operaciones ya imáxenes (n'inglés)
- Palmarés, medayes ya imáxenes de torpedos humanos y minisubmarinos (n'inglés)
- Arma suicida xaponesa: el torpedu humanu Kaiten(en xaponés)
- HNSA: Siluro San Bartolomeo italianu Archiváu 2007-10-14 en Wayback Machine (n'inglés)