Universidá de Göttingen
La Universidá de Göttingen (Georg-August-Universität Göttingen, o Georgia Augusta) foi fundada nel añu 1734 por Xurde II, príncipe eleutor de Hannover y rei de Gran Bretaña. Abrió les sos puertes a los estudiantes en 1737. Llueu consiguió un puestu destacáu nel mundu de les ciencies. Yá en 1823 cuntaba con 1.547 estudiantes. Empezó con cuatro facultaes (Teoloxía, Medicina, Derechu y Lliteratura) y llueu se convirtió nuna de les universidaes más visitaes d'Europa [ensin referencies].
| Universidá de Göttingen | |
|---|---|
| Georg-August-Universität Göttingen | |
 | |
 | |
| Situación | |
| País |  Alemaña |
| Estáu federáu | [[Baxa Saxonia|{{{2}}} |
Distrito (es)  | [[d:Special:EntityPage/Q6022|10px |
| Ciudá universitaria | [[Göttingen|{{{2}}} |
| Coordenaes | 51°32′02″N 9°56′17″E / 51.53397983°N 9.93792°E |
  Universidá de Göttingen Universidá de Göttingen (Alemaña) | |
| Datos | |
| Tipu |
campus university (en) |
| Fundación | 1734 |
| Fundador | Xurde II de Gran Bretaña |
| Alumnos | 31 619 (ochobre 2018) |
| Emplegaos | 12 469 |
| Miembru de |
Grupo Coimbra (es) , ORCID, German Rectors' Conference (en) , German University Sports Federation (en) , Conferedación de Repositorios de Acceso Abierto (es) , Asociación d'Universidaes Europees, Informationsdienst Wissenschaft, German National Research Data Infrastructure (NFDI) e.V. (en) , Guild of European Research-Intensive Universities (en) y European Open Science Cloud Association (en) |
| Propietaria de |
Gesellschaft für wissenschaftliche Datenverarbeitung mbH Göttingen (en) |
| Web oficial | |
 | |
Situación presente
editar
La universidá tien 13 facultaes y una matrícula de 24.000 estudiantes. Trabayen 2.500 profesores y otros universitarios, asistíos per cerca d'otros 8.000 téunicos que trabayen na alministración. Na posguerra, la so espansión condució al establecimientu d'un nuevu barriu "universitariu" al norte de la ciudá, asitiáu en Weende. L'arquiteutura de la vieya universidá puede vese nel Auditorium Maximum (1826/1865) o l'aula grande (1835/1837) na Wilhelmsplatz.
La biblioteca de la universidá (Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek Göttingen, SUB Göttingen) tien 8 millones d'unidaes. L'Academia de Ciencies, llamada nel so orixe "Sociedá Real poles Ciencies", y cuatro institutos d'investigación de la Sociedá Max Planck pa la promoción de les ciencies collaboren cola universidá.
La reputación internacional de la universidá basar en munchos profesores eminentes que s'honra con estatues y plaques conmemorativas distribuyíes por tola ciudá. Por casu, nel sieglu XIX, Carl Friedrich Gauß y los Hermanos Grimm enseñaben equí. Más apocayá 45 gallardoniaos del premiu Nobel estudiaron o enseñaron en Göttingen, y munchos estudiantes xugaron un papel importante na historia - como Otto von Bismarck qu'estudió en Göttingen y vivió nuna pequeña casa na muralla. La casa conozse güei como Bismarckhäuschen.
Apocayá'l gobiernu alemán dio a la Universidá de Göttingen el títulu d'universidá d'excelencia, títulu que comparte con 8 universidaes alemanes más, fechu qu'asegura importantes inversiones y el prestíu nacional ya internacional d'esti centru universitariu.
El campus de la universidá distribuyir ente dellos sitios dientro y fora la ciudá: El complexu central de la universidá cola biblioteca y el comedor central, amás de les facultaes de Derechu, Económiques, Teoloxía y Llingüística tópase xusto al norte del centru antiguu. Mui cerca atópense les facultaes de Psicoloxía, Etnoloxía y Pedagoxía. Na llende de la ciudá topa'l campus septentrional (Nordbereich) coles faculdades de Ciencies naturales (Química, Microbioloxía, Fitopatoloxía, Agronomía, Forestales, Xeoloxía y Física). Otros institutos tópense dientro del centru antiguu. La universidá dispón d'ocho cantina y seis comedores que sirven comíes de precios económicos pa los estudiantes. Nel comedor del Wilhelmsplatz (Comedor Viejo) ufiertábase tamién cena hasta que foi cerráu en 2009.
Historia
editar
En 1734 el gobiernu de Hannover baxu Georg August, Eleutor de Hannover, Duque de Brunswick-Luneburgu, xunto con Xurde II, rei d'Inglaterra, decidió treslladar la sede de la nueva universidá del principáu de Hannover a Göttingen. Pa poder fundar una nueva universidá precisábase un privilexu del emperador, lo que se llogró de Carlos VI el 13 de xineru de 1733. La primer asignatura impartióse'l 14 d'ochobre de 1734, nuna vieya tenada. El profesor foi Samuel Christian Hollmann, anguaño escaecíu. Nel primer semestre matricular en Göttingen 147 estudiantes. Primer curador de la universidá foi'l ministru y conseyeru secretu Gerlach Adolph von Münchhausen (1688-1770), un primu del famosu Barón de Münchhausen.
La biblioteca universitaria empecipióse coles mesmes que la universidá. Pola importancia y cantidá de material llueu se convirtió nuna de les más importantes d'Alemaña y prototipu d'una biblioteca moderna. Ordenáronse los llibros con un nuevu sistema de catalogación. Dende 1763 hasta 1812 la biblioteca taba so la supervisión de Christian Gottlob Heyne, que yera coles mesmes profesor de filoloxía clásica. En 1738 construyóse'l Theatrum Anatomicum, en 1739 el xardín botánicu y en 1751 el primeru observatoriu abrió les sos puertes. Inda puede visitase la cárcel histórica na Aula del Wilhelmsplatz, onde s'encarcelaba a estudiantes que violaren les normes de la universidá. La universidá tenía xurisdicción esclusiva sobre los estudiantes.
En 1770 nomóse profesor de física, matemática y astronomía a Georg Christoph Lichtenberg que contribuyó a descubrimientos que tienen validez hasta agora. Considérase-y un erúdito universal que nin siquier dexó obres rellacionaes coles ciencies naturales sinón filosófiques y satíriques, particularmente na so noticies (Sudelbücher). Foi'l primer profesor alemán de física esperimental. La so asignatura historia de la física esperimental nos sos elementos básicos puede visitase tamién güei na universidá. Entós en parte utiliza oxetos históricos. Llueu dempués de la so constitución la universidá desenvolvió un sistema bibliotecariu bien avanzáu. La conexón con Inglaterra pola unión personal de los sos soberanos atraxo munchos académicos ingleses y americanos. El matemáticu Carl Friedrich Gauss, foi profesor, y fixo ellí descubrimientos importantes.
La primer purga (1837)
editar
Había movimientos políticos ente los profesores y estudiantes cuando'l nuevu rei de Hannover Ernesto Augusto I suspendió en 1837 la recién constitución lliberal de Hannover de 1833. Estes perturbaciones conducieron a la espulsión de siete profesor prominentes de la universidá. Esti profesores conócense anguaño como los Siete de Göttingen. Yeren Wilhelm Eduard Albrecht, Friedrich Christoph Dahlmann, Heinrich Ewald, Jacob Grimm, Wilhelm Grimm, Georg Gottfried Gervinus y Wilhelm Eduard Weber. Dalgunos d'ellos tuvieron qu'emigrar del reinu de Hannover. Fueron acoyíos naturalmente colos brazos abiertos por otres universidaes alemanes, felices de poder tener tan famosos profesores. Foi un golpe terrible pa la reputación de la universidá de Göttingen que tardó décades n'escaecer. Los niveles d'asistencia d'estudiantes baxaron considerablemente nos años siguientes.
En 1866 Prusia incluyó'l reinu de Hannover nel so estáu dempués una guerra. Los prusianos fomentaben la universidá, y pudo establecese como una de les universidaes más importantes de les ciencies matemática y física. El nomamientu como rector del matemáticu Felix Klein en 1886 foi fundamental pa esti ascensu. Demostró gran habilidá pa llograr fondos y nel nomamientu de nuevos profesores, en gran parte gracies a les sos bones rellaciones col conseyeru ministerial prusianu Friedrich Althoff. Tamién fomentó la cooperación ente les ciencies físiques, matemátiques y téuniques. Esti modus operandi ye representativu del espíritu nesa dómina. La resultancia fueron los munchos premios Nobel que ganaron profesores y estudiantes na primer metá del sieglu XX.
En 1895 Klein consiguió'l nomamientu del yá entós bien famosu David Hilbert, que sicasí ser reclamáu por otres universidaes prefirió Göttingen. En 1904 establecióse la primer cátedra de matemática aplicada, col cátedratico Carl Runge. En 1904 Ludwig Prandtl entró na universidá, y so la so supervisión, mientres los dos décades siguientes, el so Institutu de mecánica de fluyíos y aerodinámica convertir n'unu de los líderes nel so campu. Munchos de los estudiantes de Prandtl consiguieron faer contribuciones fundamentales nesi campu, y los sos nomes lléense como una guía d'esa ciencia. En 1924 Werner Heisenberg vieno como asistente a la universidá, y xunto con Max Born y Pascual Jordan desenvolvió la mecánica cuántica. La universidá yá sufría los efeutos de la crisis económica global cuando un otru mal amenació una obra de décades.
La segunda purga (1933)
editarNos años trenta la universidá foi oxetivu de los nacionalsocialistes na so persecución de la "física xudía", representada poles obres d'Albert Einstein y Niels Bohr (dambos xudíos). Estos acontecimientos conociéronse más tarde como la gran purga de 1933. Profesores como Max Born, Victor Goldschmidt, James Franck, Eugene Wigner, Leó Szilárd, Edward Teller y John von Neumann fueron espulsaos o fuxeron. La llinia de grandor nes ciencies naturales, que siguiera dende los tiempos de Gauss y Bernhard Riemann, foi atayada.
L'importante matemáticu David Hilbert quedó na universidá; sicasí, a la de la so muerte en 1943, los nazis práuticamente rompieren l'alma de la universidá, espulsando munchos de la primer fila, que yeren xudíos o casaos con xudíos. Anguaño'l departamentu de matemátiques ye respetáu otra vegada, pero nun ye tan importante nun contestu global como lu yera antes.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Universidá de Göttingen.- Páxina web de la universidá (n'alemán)
- Shame at Göttingen, Detalles de la purga de 1933 (n'inglés)
Datos: Q152838- Multimedia: Georg-August-Universität Göttingen
