John von Neumann (János Lajos Margittai Neumann) (28 d'avientu de 1903Budapest – 8 de febreru de 1957Walter Reed Army Medical Center (es) Traducir) foi un matemáticu, nacíu n'Hungría, que fizo delles importantes contribuciones en física cuántica, análisis funcional, teoría de conxuntos, informática, economía y otres munches estayes.

John von Neumann
presidente Sociedá Matemática Americana, Estaos Xuníos

1951 - 1952
Joseph Leonard Walsh (es) Traducir - Gordon Thomas Whyburn
Vida
Nacimientu Budapest[1]28 d'avientu de 1903[2]
Nacionalidá Bandera d'Hungría Hungría
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos  (1937 - [3]
Llingua materna húngaru
Muerte Walter Reed Army Medical Center (es) Traducir[4]8 de febreru de 1957[2] (53 años)
Sepultura Cementerio de Princeton (es) Traducir[5]
Causa de la muerte cáncanu de cerebru[6]
Familia
Padre Max von Neumann
Madre Margaret Neumann
Casáu con Mariette Kövesi (en) Traducir (1930 – 1936)[7]
Klara Dan von Neumann (1938 – 1957)[6]
Fíos/es Marina von Neumann Whitman
Estudios
Estudios Fasori Gimnázium
(1911 - 1921)
Universidá Federico Guillermo
(1921 - 1923) : Inxeniería química
Escuela Politéunica Federal de Zúrich
(1923 - 1925) : Inxeniería química
Universidá Eötvös Loránd
(1926 - 1926) Philosophiæ doctor : matemátiques
Universidá de Göttingen
(1926 - 1927)
Tesis Die Axiomatisierung der Mengenlehre y Az általános halmazelmélet axiomatikus felépítése
Direutor de tesis Lipót Fejér
Direutor de tesis de Donald B. Gillies (es) Traducir
Maurice Pryce
Israel Halperin
Friederich Ignaz Mautner (es) Traducir
John Patterson Mayberry (en) Traducir
Llingües falaes húngaru[8]
francés
alemán[8]
llatín
griegu antiguu
inglés[9]
Alumnu de László Rátz (es) Traducir
Gábor Szegő
Oficiu matemáticu, informáticu teóricu, físicu, economistaprofesor universitariu
Emplegadores Universidá Federico Guillermo  (1926 –  1929)
Universidá d'Hamburgu  (1929 –  1930)
Universidá de Princeton  (1930 –  1933)
Institute for Advanced Study (es) Traducir  (1933 –  1957)
Ballistic Research Laboratory (en) Traducir  (1940 –  1941)
Naval Ordnance Laboratory (en) Traducir  (1941 –  1955)
Laboratorio Nacional de Los Álamos (es) Traducir  (1943 –  1955)
Proyecto de Armas Especiales para las Fuerzas Armadas (es) Traducir  (1950 –  1955)
Comisión de Energía Atómica de Estados Unidos (es) Traducir  (1955 –  8 febreru 1957)
Trabayos destacaos von Neumann cellular automaton (en) Traducir
Vecindad de von Neumann (es) Traducir
von Neumann universal constructor (en) Traducir
Arquiteutura von Neumann
álgebra de von Neumann (es) Traducir
von Neumann–Morgenstern utility theorem (en) Traducir
von Neumann regular ring (en) Traducir
Teoría de conjuntos de Von Neumann-Bernays-Gödel (es) Traducir
von Neumann universe (en) Traducir
Conjetura de von Neumann (es) Traducir
entropía de von Neumann (es) Traducir
Von Neumann stability analysis (en) Traducir
abelian von Neumann algebra (en) Traducir
von Neumann ordinal (en) Traducir
Von Neumann equation (en) Traducir
von Neumann bicommutant theorem (en) Traducir
Weyl–von Neumann theorem (en) Traducir
minimax theorem (en) Traducir
First draft of a report on the EDVAC (en) Traducir
Premios
Miembru de Academia Nacional de Ciencies de los Estaos Xuníos[13]
Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos[14]
Sociedá Filosófica Americana[15]
Real Academia d'Artes y Ciencies de los Países Baxos
Academia Nacional de los Linces (es) Traducir[15]
Sociedá Matemática de Londres[16]
Institute of Mathematical Statistics (en) Traducir[11]
Econometric Society (es) Traducir[12]
Comisión de Energía Atómica de Estados Unidos (es) Traducir[17]
Creencies
Relixón xudaísmu
cristianismu
catolicismu
IMDb nm9604592
Cambiar los datos en Wikidata

El so nome orixinal yera János Lajos Margittai Neumann, y nació en Budapest (el mayor de tres hermanos). El so pá yera abogáu. Ya de nuéu víase que tenía capacidades estraordinaries de memoria y de cálculu. So pá mercó un títulu nobiliariu en 1913, y d'ehí la marca de nobleza d'Austria nel so apellidu, "von". Camudóse'l nome por "John" cuando foi a vivir a los Estaos Xuníos, nos años 1930.

Doctoróse en matemátiques na Universidá de Budapest a los 23 años. Estudió química en Suiza, y ente 1926 y 1930 foi profesor priváu en Berlín.

Invitáronlu na Universidá de Princeton en 1930, y foi ún de los cuatro primeros miembros del Institute for Advanced Study (Institutu d'Estudios Avanzaos). Ehí trabayó dende 1933 hasta que morrió.

En 1937 nacionalizóse ciudadanu de los Estaos Xuníos, y en 1938 diéron-y el Böcher Memorial Prize pol so trabayu n'análisis.

Von Neumann foi entamador en teoría de xuegos, trabayó nel Proyeutu Manhattan, y fizo trabayos perimportantes en mecánica cuántica, pero ye conocíu de manera especial pol so trabayu n'informática. L'arquiteutura von Neumann ye la de práuticamente tolos ordenadores non paralelos de anguaño, y ta venceyada al funcionamientu de los llinguaxes imperativos.

Selected works

editar
  • 1923. On the introduction of transfinite numbers, 346–54.
  • 1925. An axiomatization of set theory, 393–413.
  • 1932. Mathematical Foundations of Quantum Mechanics, Beyer, R. T., trans., Princeton Univ. Press.
  • 1944. Theory of Games and Economic Behavior, with Morgenstern, O., Princeton Univ. Press, online at archive.org.
  • 1945. First Draft of a Report on the EDVAC TheFirstDraft.pdf Archiváu 2011-05-03 en Wayback Machine
  • 1963. Collected Works of John von Neumann, Taub, A. H., ed., Pergamon Press. ISBN 0-08-009566-6
  • 1966. Theory of Self-Reproducing Automata, University of Illinois Press.

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gran Enciclopedia Soviética (1969–1978). Sección, versículu o párrafu: Нейман Джон фон. Data de consulta: 26 febreru 2017. Editorial: Большая Российская энциклопедия. Llingua de la obra o nome: rusu. Data d'espublización: 1969.
  2. 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. «John von Neumann». Academia Nacional de Ciencies de los Estaos Xuníos.
  4. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  5. URL de la referencia: http://www.cemeteryregister.com/search.asp?id=NJ_PRINCETON.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive.
  7. URL de la referencia: https://home.csulb.edu/~cwallis/labs/computability/vn.html. Data de consulta: 20 avientu 2023. Apaez como: John Louis von Neumann.
  8. 8,0 8,1 Identificador CONOR.SI: 60932707. Afirmao en: CONOR.SI.
  9. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  10. «Prize: Bôcher Memorial Prize Year: 1938». Sociedá Matemática Americana.
  11. 11,0 11,1 Afirmao en: Scientific Legacy Database. Data de consulta: 16 avientu 2022. Editorial: Institute of Mathematical Statistics. Llingua de la obra o nome: inglés.
  12. 12,0 12,1 URL de la referencia: https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam. Data de consulta: 6 abril 2023.
  13. URL de la referencia: http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/20000935.html. Data de consulta: 20 febreru 2022.
  14. URL de la referencia: https://www.amacad.org/sites/default/files/academy/multimedia/pdfs/publications/bookofmembers/electionIndex1900-1949.pdf. Páxina de ficheru: 19. Data de consulta: 20 febreru 2022.
  15. 15,0 15,1 Afirmao en: NNDB. NNDB: 951/000023882. Llingua de la obra o nome: inglés.
  16. URL de la referencia: https://www.lms.ac.uk/sites/default/files/HONORARY%20MEMBERS_0.pdf. Data de consulta: 20 febreru 2022. Apaez como: LONDON MATHEMATICAL SOCIETY HONORARY MEMBERS.
  17. Afirmao en: NNDB. NNDB: 951/000023882. Data de consulta: 20 avientu 2023. Llingua de la obra o nome: inglés.

Enllaces esternos

editar