Vilassar de Dalt
Vilassar de Dalt, d'antiguo tamién llamáu San Ginés de Vilasar[3][4] o Vilasar de Dalt[5], ye un conceyu de Cataluña, pertenez a la provincia de Barcelona y tópase na comarca d'El Maresme, alcontráu ente los conceyos de Cabrils, Òrrius, Premià de Dalt y Vilassar de Mar. Ta asitiáu a unos diez quilómetros de Mataró, capital de la comarca y a unos venti quilómetros de Barcelona. Na década de 1980 el nome oficial pasó a ser la forma en catalán.[6]
 Vilassar de Dalt | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía |  Cataluña | ||
| Provincia |  provincia de Barcelona | ||
| Ámbitu funcional territorial | Ámbitu Metropolitanu de Barcelona | ||
| Contorna | Maresme (es)  | ||
| Tipu d'entidá | conceyu de Cataluña | ||
| Alcaldesa de Vilasar de Dalt (es) |
Carola Llauró (es) | ||
| Nome oficial | Vilassar de Dalt (ca)[1] | ||
| Códigu postal |
08339 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 41°30′59″N 2°21′33″E / 41.5164°N 2.3593°E | ||
  Vilassar de Dalt Vilassar de Dalt (España)  | |||
| Superficie | 8.9 km² | ||
| Altitú | 142 m[2] | ||
| Llenda con | Vilassar de Mar, Premià de Dalt, Vallromanes, Vilanova del Vallès, Òrrius y Cabrils | ||
| Demografía | |||
| Población |
9230 hab. (2023) - 4462 homes (2019) - 4581 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe |
100% de Maresme (es) | ||
| Densidá | 1037,08 hab/km² | ||
| Viviendes | 49 (1553) | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes |
Mondavio (es) | ||
| vilassardedalt.org | |||
 | |||
Población
editarXeografía
editarEl conceyu tien una estensión mayoritariamente de terrén montascosu, con dellos visos de la Sierra de la Marina, como'l Turó d'en Cases (dixebra Premià de Dalt y Vilassar de Dalt), el Turó d'en Banús o'l Turó d'en Roure.
El pueblu en sí allúgase na parte más baxa del términu municipal, la más cercana al mar, anque inda resten delles cases y antigües masías espardíes ente la masa forestal.
Historia
editarVilasar ye un pueblu milenariu, el primer documentu que lo menta fecha del añu 978. El pueblu foi creciendo alredor del castiellu del sieglu X y la parroquia del sieglu XI. En 1875 un pequeñu nucleu urbanu de cases construyíes cerca del mar dixébrase y pasa a formar Vilassar de Mar, que se constitúi como pueblu.
Monumentos y llugares d'interés
editarEn Vilasar de Dalt atopamos diversos sitios d'interés cultural. En primer llugar destaca'l so castiellu, que foi declaráu monumentu históricu artísticu en 1931.
Esti castiellu, asitiáu nel cascu urbanu del pueblu, yá apaez documentáu nel añu 1262. A pesar de que probablemente yá esistía la torre cilíndrica y la muralla dende'l sieglu X. Foi restauráu delles vegaes, y nel so interior alluga unu de los meyores archivos históricos privaos con más de 8000 pergaminos y 70 manuscritos.
En 1322 el castiellu pasa a manes de Berengueró de Sant Vicenç, y años más tarde pasa a ser de Pere Desbosc hasta'l sieglu XIX. El postreru propietariu Desbosc morrió ensin dexar descendencia, y pasó a heredalo la familia Oms y darréu los Copons, marqueses de Moià. Finalmente, el castiellu pasa a ser de los Sarriera, marqueses de Santa María de Barberà de la Conca, tamién marqueses de la Manresana.
Tamién merecen mención dellos xacimientos prehistóricos como'l dolmen de la roca d'en Toni les cámares sepulcrales de la cueva d'en Pau, el conxuntu de grandes roques granítiques el cau de la Granota y la cueva d'en Joan. En Vilasar de Dalt hai museos como'l Museu cau del Cargol (un muséu sobre moluscos) y el Museu Municipal Masía Can Banús.
Amás destaquen los fornos romanos y los restos de sepultures d'una familia romana.
Nel nucleu urbanu tamién destaquen edificios singulares como Cal Noi Baiau, Cal Notari, Fábrica Téxtil de Can Manyé, Can Sabater, el Centre Vilassarenc o'l Teatre LA MASSA Archiváu 2021-07-20 en Wayback Machine, ente otros.[7]
Economía
editarEl conceyu caracterizóse dende antiguu pola producción agrícola: güerta na zona baxa; viña, algarrobo y cebera na montascosa. Los cultivos de secanu yá nun esisten y la floricultura sigue namái naquelles zones nes que por normativa urbanística nun ye posible construyir urbanizaciones, la principal carauterística del Baix Maresme nes últimes décades. L'actividá testil, güei práuticamente testimonial, nel pasáu representó la principal fonte de trabayu de la población dende los entamos de la revolución industrial hasta la gran crisis industrial de los años 70, cuando les fábriques empezaron un procesu de zarru masivu. Esta actividá foi escayendo tocantes al so pesu relativu, dexando pasu a un sector de servicios impulsáu pola urbanización del conceyu, qu'acoyó nos últimos años a población con orixe en Barcelona ciudá, primeramente como segunda residencia.
Amás, el pueblu alluga al parque acuáticu Isla Fantasía, que aportó a el más grande d'Europa.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ URL de la referencia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=925&t=2016.
- ↑ Nome oficial n'español rexistráu pol Institutu Nacional d'Estadística (España) dende 1842 hasta 1981. Institutu Nacional d'Estadística d'España. «Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842.». Consultáu'l 19 de mayu de 2012.
- ↑ Boletín Oficial del Estáu - Ministeriu del Interior
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesceldran - ↑ Nome oficial n'español rexistráu pol Ministeriu d'Alministraciones Públiques (Gobiernu d'España). Ministeriu d'Alministraciones Públiques. «Variaciones de los conceyos d'España dende 1842». Archiváu dende l'orixinal, el 28 de xunu de 2012. Consultáu'l 19 de mayu de 2012. páxina 53
- ↑ «Edificio singulares nel nucleu urbanu de Vilassar de Dalt» (catalán). festacatalunya.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Vilassar de Dalt.- Páxina web del Conceyu de Vilasar de Dalt Archiváu 2020-11-26 en Wayback Machine (en catalán)
- Información de la Xeneralidá de Cataluña (en catalán)
- Información del Institutu d'Estadística de Cataluña (en catalán)
Datos: Q12075- Multimedia: Vilassar de Dalt
