Xibuti (ciudá)

Xibuti
Alministración
País	Xibuti
Region of Djibouti (en)	Djibouti Region (en)
Tipu d'entidá	ciudá
Nome llocal	Ville de Djibouti (fr); جيبوتي (ar)
Xeografía
Coordenaes	11°35′42″N 43°08′53″E / 11.595°N 43.1481°E
	Xibuti Xibuti (Xibuti)
Altitú	14 m
Demografía
Población	603 900 hab. (2018)
Porcentaxe	100% de Djibouti Region (en)
Más información
Fundación	1888
Estaya horaria	UTC+03:00
Llocalidaes hermaniaes	Malé, Rimini, Cayo Hueso (es) , Victoria (es) , Suez, Jizan, Port Sudan, Aden, Izola, Kailua (es) , La Paz (es) , Alxecires, Ḥartum, Granada y Victoria

Xibuti^[1] (n'árabe جيبوتي; en francés Ville de Djibouti; en somalín Magaalada Jabuuti; y en llingua afar Gabuuti) ye la capital y ciudá más poblada de la República de Xibuti, que recibe'l so nome pola ciudá. Asitiada nel golfu de Tadjoura, viven nella alredor de 600.000, más del 60% de la población total del país. La ciudá foi fundada polos franceses en 1888 nunes tierres qu'alquilaran a los sultanes somalinos y afars que gobernaben la zona. De magar la ciudá tien sío capital de la colonia de la Somalia francesa y de la so entidá socesora, el Territoriu Francés de los Afars y los Issas. La ciudá fai de llugar de pasu ente'l Cuernu d'África y la Península Arábica, y ye un centru alministrativu, cultural, educativu y financieru nacional y rexonal. Asina, nella tien la so sé, ente más otres organizaciones rexonales y internacionales que s'asitien nella, l'Autoridá Intergobernamental pal Desarrollu (IGAD).

Na ciudá, cuasimente una ciudá-estáu, rescamplen, pol so interés arquiteutónicu, el mercáu central, l'estadiu nacional Stade du Ville, el palaciu presidencial y la mezquita de Hamoudi.

Historia

Dende 1862 a 1894 les tierres al norte del golfu de Tadjoura yeren nomaes Obock, y taben gobernaes polos sultanes Afar y Issa Somali. Con ellos firmó Francia dellos trataos ente 1883 y 1887 col envís de consiguir un asentamientu na zona. Nes tierres que-yos arrendó, d'aquella despoblaes, fundaron l'asentamientu de Xibuti. Años dempués, en 1896, esti convirtióse na capital de la Somalia francesa en sustitución de Tadjoura, y siguió siéndolo del Territoriu Francés de los Afars y los Issas.

Cuando l'Alemaña nazi invadió Francia en 1940 la ciudá quedó embaxu'l control del gobiernu de Vichy. L'Armada del Reinu Xuníu bloquió'l puertu. Como nun podía impedir que los funcionarios franceses de la ciudá informaran al so gobiernu sobro los convóis de barcos que pasaben 4.000 soldaos ingleses desembarcaron na ciudá y ocupáronla n'avientu de 1942.

De magar 1977 la ciudá ye la capital del país, sede de les sos instituciones alministratives y principal centru comercial y industrial del mesmu.

Vista de Xibuti dende la Estación Espacial Internacional (2010)

Xeografía y clima

Xibuti ye puertu de mar, l'únicu abellugu natural pa los barcos na oriella occidental del golfu d'Adén. El paisaxe alredor de la ciudá ye, como'l de toles tierres baxes del país, desérticu o semidesérticu. Les playes de la ciudá foron, de vieyu, emponderaes polos viaxeros como delles de les más guapes del mundu. Rescamplen ente ella les playes de Siesta y Heron. La ciudá ta asitiada na parte oriental del país, a unos 19 km al suroeste de la frontera con Somalia.

El clima de la ciudá ye persecu y percaldiu tol añu. Asitiada nuna zona de clima áridu, la media añal de lluvia ye namái de 131 mm. Les temperatures, pela so banda, son altes nos meses d'iviernu, con mínimes d'ente 21º y 28º, y percaluroses nel branu, cuando ye habitual que la temperatura pase de los 40ºC, que paecen más pola muncha humedá ambiental que la acompaña, y nun baxa de los 32º pela nueche.

Economía

Como capital y ciudá más grande del país Xibuti ye la sede de la mayoría les empreses del país. Asina, Djibouti Telecom, la mayor compañía de telecomunicaciones del país, asiéntase nella, como tamién asentábase Djibouti Airlines mentantu que tuvo operativa. Y ye nella tamién ú tienen la so sede la mayoría de los proyeutos empresariales del país, tantu nel sector comercial como nel de la construcción; y tamién nel financieru, una y bones equí tán les compañíes que manexen el dineru que los emigrantes unvian al país.

Rescampla pela so importancia la rodiada del puertu. Esta ye la terminal de salida de los productos qu'esporta Etiopía, que nun tien puertu propiu dende la independencia d'Eritrea.

Tresporte y comunicaciones

La rede de carreteres del país xune la ciudá con otres partes del país y con Somalia y Etiopía. La ciudá, pela so banda, tien un sistema de tresporte públicu n'autobús, y tamién una flota de taxis de color verde y blancu. El ferrocarril, pela so banda, ta representáu poles llinies de llarga distancia que xunen la ciudá coles mayores ciudaes del sur del país y con delles del país vecin. La llinia que xunía la ciudá cola capital etíope, Adís Abeba, construyida pela compañía Ethio-Djibouti Railways demientres el periodu colonial (ente 1894 y 1915) anguaño nun ta operativa, magar que hai planes pa reconstruyila y modernizala.

Puertu de Xibuti.

Tocántenes al tresporte marítimu, el puertu la ciudá ye'l mayor del país. A elli aporten a diariu barcos con coches, productos alimenticios y electrónicos... que se reparten dende elli pel país y por Etiopía. Hai tamién ferrys que xunen la ciudá coles d'Obock y Tadjoura. No que cinca al tresporte aereu, l'aeropuertu internacional Xibuti-Ambouli ye l'únicu internacional del país; a elli aporten vuelos de munchos destinos internacionales, operaos ente más otres poles compañíes Yemenia, Air France, Flydubai, Ethiopian Airlines, Turkish Airlines, y Kenya Airways.

Referencies

↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.

[Cartafueyu_países-1] (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.

[1]