Helianthus annuus
El xirasol[3] o mirasol[4] (Helianthus annuus) ye una flor con una tiesta grande que xira pa mirar pal sol. Delles variedaes desendolcaes va poco tienen tiestes cayíes. Estes castres son menos prestoses pa los xardineros que críen les flores como arellos, pero apetecibles polos granxeros, yá qu'aguanten meyor los daños de los páxaros y les malures.
Helianthus annuus xirasol  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN 3.1)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Orde: | Asterales | |
| Familia: | Asteraceae | |
| Subfamilia: | Asteroideae | |
| Tribu: | Heliantheae | |
| Subtribu: | Helianthinae | |
| Xéneru: | Helianthus | |
| Especie: |
Helianthus annuus L., 1753[2] | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
| Mirasol, granes turraes ensin sal | ||
|---|---|---|
| Tamañu de porción | ||
| Enerxía 583 kcal 2437 kJ | ||
| Carbohidratos | 24.07 g | |
| • Zucres | 2.73 g | |
| • Fibra alimentaria | 11.1 g | |
| Grases | 49.80 g | |
| Proteínes | 19.33 g | |
| Agua | 1.20 g | |
| Retinol (vit. A) | 0 μg (0%) | |
| Tiamina (vit. B1) | 0.106 mg (8%) | |
| Riboflavina (vit. B2) | 0.246 mg (16%) | |
| Niacina (vit. B3) | 7.042 mg (47%) | |
| Vitamina B6 | 0.804 mg (62%) | |
| Vitamina C | 1.4 mg (2%) | |
| Vitamina E | 26.10 mg (174%) | |
| Vitamina K | 2.7 μg (3%) | |
| Calciu | 70 mg (7%) | |
| Fierro | 3.80 mg (30%) | |
| Magnesiu | 129 mg (35%) | |
| Fósforu | 1155 mg (165%) | |
| Potasiu | 850 mg (18%) | |
| Sodiu | 3 mg (0%) | |
| Cinc | 5.29 mg (53%) | |
| % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. | ||
| Fonte: Mirasol, granes turraes ensin sal na base de datos de nutrientes del USDA. | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Les tiestes, qu'angüaño son compuestes, xorrecen nun tallu que pue algamar varios metros y tien poques fueyes. Los pétalos pueden ser mariellos, marrones, naranxes y d'otros colores.
El mirasol vien d'América, y foi domesticada hacia'l 1000 e.C.. Dende ehí, los españoles traxéronlu a Europa al entamu del sieglu XVI.
El mirasol tien un 58% d'aceite nel frutu. Utilízase pa cocinar, anque nun tien les carauterístiques cardiosaludables del aceite d'oliva. Tamién val pa facer biodiésel. Los restos que sobren tres procesar la grana, úsense como alimentu pa la ganadería.
Les granes (pipes) úsense como aperitivu y alimentu pa los páxaros.
Cultivu
editarLa dómina de semar en secanu ye ente'l 15 de xunu y el 20 de xunetu. La sema tien que se facer n'estayes separtaes 0,70 m, con una densidá de sema de cuatro plantes per metru llinial.
El meyor tarrén ye l'arciello-arenosu, a poca distancia de la capa freática.
El biltar de les granes asocede cuando la temperatura ye de 5 °C demientres 24 hores.
Referencies
editar- ↑ Contreras, A., Rhodes, L. & Maxted, N. 2016. Helianthus annuus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T19073408A47600755. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T19073408A47600755.en. Downloaded on 03 October 2018
- ↑ Linné, Carl von,Species Plantarum, vol. 2, p. 904, 1753. [1]
- ↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 11 xineru 2023.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Helianthus annuus.
| Wikispecies tien un artículu sobre Helianthus annuus. |
Datos: Q171497- Multimedia: Helianthus annuus
Especies: Helianthus annuus
