Abies balsamea

especie de planta

Abies balsamea, abetu balsámicu o abetu de Navidá ye una especie arbórea perteneciente a la familia de les pinacees, orixinaria d'Estaos Xuníos y la mayor parte de les rexones del este y centru de Canadá.

Abies balsamea
Estáu de caltenimientu
Preocupación menor (LC)
Esmolición menor (IUCN)[1]
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Pinophyta
Clas: Pinopsida
Orde: Pinales
Familia: Pinaceae
Xéneru: Abies
Especie: Abies balsamea
(L.) Mill.
Distribución
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]

Carauterístiques editar

 
Detalle de la xamasca.

Ye una conífera de tamañu ente pequeñu y medianu (de normal 14-20 m, raramente 27 m), de copa columnar cónica bien estilizada y col ápiz apuntiáu. La corteza nos árboles nuevos ye llisa, de color gris y con abuitaes angüeñes resinoses, volviéndose rugosa y sedada o escamosa nos exemplares vieyos. Les fueyes son aciculares daqué fendíes nes punta, d'ente 1,5 a 3 cm, de color verde escuru brillante pol fexe y con dos bandes llonxitudinales de color plateáu pol viesu. Broten n'espiral apretadamente, cola base de les fueyes retorcigañao y dispuestu pa formar dos fileres más o menos horizontales. Los conos son erectos, de 4-8 cm de llongures, púrpura escuros de mozos y marrones al maurecer en setiembre, cuando se desfacer pa lliberar les granes alaes.

Ecoloxía editar

En cuetos y fasteres espuestes del monte, los exemplares d'abetu balsámicu desenvuelven de xemes en cuando ondes del abetu.

Usos editar

La resina utilizar pa producir el "Bálsamu de Canadá" o aguarrás, (en bioloxía usar pa caltener muestres microscópiques) y en silvicultura pa la fabricación de papel. Esti elementu yera tamién l'elementu que sirvía pa pegar lentes usaes nos preseos ópticos dempués de ser sometíu a una evaporación de los aceites que contién; el so índiz de refraición averáu a 3/2 y la so alta tresparencia facer ideal pa correxir les aberraciones cromátiques. Esti procesu trai ciertos problemes de caltenimientu de la unión de lentes, una y bones esti elementu orgánicu ye malváu poles bacteries a lo llargo de los años, provocando'l deterioru de les imáxenes. Foi sustituyíu, fundamentalmente, por polímeros basáu en pegamentos epoxis siendo la lluz azul l'activador del procesu de polimerización.

 
Conos y fueyes
 
Vista del árbol

Taxonomía editar

Abies balsamea describióse por (L. Mill. y espublizóse en The Gardeners Dictionary: . . . eighth edition non. 3. 1768.[2]

Etimoloxía

Abies: nome xenéricu que vien del nome llatín de Abies alba.[3]

balsamea: epítetu llatín que significa "como bálsamu".[4]

Variedaes

Esisten dos variedaes:

  • Abies balsamea var. balsamea - bráctees escamoses curties, invisibles nos conos zarraos. La mayoría de les especies.
  • Abies balmasea var. phanerolepis - bráctees escamosa más llargues, visibles nos conos zarraos. Les especies del sureste, dende'l sur de Quebec a Virginia occidental. Dellos botánicos consideren esta variedá como un híbridu natural ente Abies balsamea y Abies fraseri que'l so hábitat atopar más al sur, nos Apalaches.
Sinonimia
  • Abies balsamea var. brachylepis Willk.
  • Abies balsamea f. hudsonia (Bosc ex Jacques) Fernald & Weath.
  • Abies balsamea var. longifolia Loudon
  • Abies balsamifera Michx.
  • Abies fraseri var. hudsonia (Bosc ex Jacques) Carrière
  • Abies hudsonia Bosc ex Jacques
  • Abies minor Duhamel ex Gordon
  • Peuce balsamea (L.) Rich.
  • Picea aromatica Carrière
  • Picea balsamea (L.) Loudon
  • Picea fraseri var. hudsonia (Bosc ex Jacques) Knight & Perry
  • Pinus abies var. balsamea (L.) Münchh.
  • Pinus balsamea L. basónimu
  • Pinus balsamea var. longifolia (Loudon) Endl.
  • Pinus taxifolia Salisb.[5]

Ver tamién editar

Referencies editar

  1. Farjon, A. (2013). «Abies balsamea» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2013.2. Consultáu'l 12 de mayu de 2014.
  2. «Abies balsamea». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 11 d'ochobre de 2012.
  3. En Nomes Botánicos
  4. N'Epítetos Botánicos
  5. Abies balsamea en PlantList

Bibliografía editar

  1. Bailey, L. H. & E. Z. Bailey. 1976. Hortus Third i–xiv, 1–1290. MacMillan, New York.
  2. Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., New York.
  3. Flora of North America Editorial Committee, e. 1993. Pteridophytes and Gymnosperms. 2: i–xvi, 1–475. In Fl. N. Amer.. Oxford University Press, New York.
  4. Moss, E. H. 1983. Fl. Alberta (ed. 2) i–xii, 1–687. University of Toronto Press, Toronto.
  5. Porsild, A. E. & W. Cody. 1980. Vasc. Pl. Continental Northw. Terr. Canada i–viii, 1–607. National Museum of Natural Sciences, Ottawa.
  6. Scoggan, H. J. 1978 [1979]. Pteridophyta, Gymnospermae, Monocotyledoneae. 2: 93–545. In Fl. Canada. National Museums of Canada, Ottawa.
  7. Voss, E. G. 1972. Gymnosperms and Monocots. i–xv, 1–488. In Michigan Fl.. Cranbrook Institute of Science, Bloomfield Hills, Michigan.

Enllaces esternos editar