Aegolius funereus
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.
La curuxa de Tengmalm[1] (Aegolius funereus) ye una especie d'ave de la familia Strigidae qu'habita nel norte d'Europa, los Alpes, árees de los Balcanes y pelos Pirineos. Trátase del uxu de monte por escelencia, y mora en montes trupos de coníferes. Nunca s'alloña de les zones de cría.
Aegolius funereus curuxa de Tengmalm  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN) | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: | Strigiformes | |
| Familia: | Strigidae | |
| Xéneru: | Aegolius | |
| Especie: |
A. funereus (Linnaeus, 1758) | |
| Distribución | ||
 | ||
| Subespecies | ||
Aegolius funereus beickianus Aegolius funereus caucasicus Aegolius funereus funereus Aegolius funereus magnus Aegolius funereus pallens Aegolius funereus richardsoni Aegolius funereus sibiricus | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Ye un uxu pequeñu y namái ta activu de nueche. Ye bien abegosu de ver pol so comportamientu.
Pue tracamundiase col curuxín o col miagón pol so tamañu y figura, pero nenguna d'eses dos especies habita en monte trupo.
Ye de tiesta grande, ensin guedeyes a los llaos, y con dos llinies negres que-y percuerren los llaos de la cara y van del cazu a la parte cimera de los güeyos, que son d'iris mariellu. La parte del banduyu ye pálida con llixos pardu claru; la parte dorsal ye más escura y con manches blanques.
El vuelu ye rápidu, curtiu y direutu, con aleteos rápidos y dalgún qu'otru entamu.
Caza aguarones, mures y murgaños.
La so voz ye un aspru Quip o un cantar de 5 a 8 xiblíos, n'ascensu y aceleraos: pu-pu-po-po-po-po-po-po. Pue sentise a 3 km nes nueches silencioses.
Reproducción
editarEsta ave cría en montes trupos de coníferes d'América del Norte y Eurasia, según en cotes altes de zones montascoses como los Alpes y los Montes Rocosos. Apocayá afayóse una pequeña población na parte oriental de Pirineos.
El nial ye un furacu nun árbol ensin tapizar o un nial abandonáu de picatueru. Tamién pue usar caxes ñeru asitiaes pa esta y otres especies d'aves nocherniegues. Pon de 1 a 10 güevos nuna niarada de febreru a xunu.
Población nos Pirineos
editarEn 1963 afayóse la so presencia na aguada francesa (Van der Vloet, 1964) y en 1984 afayóse la especie na aguada española (Alamany y Ticó, 1989) una y bones les cites de les que se disponíen nun yeren bien fiables. Años más tarde en 1989 púdose comprobase la esistencia de 29-32 pareyes. Nel Pirinéu catalán atopáronse 26-29 d'elles y 7 niales. N'Andorra namái pudo atopase un nial. Na aguada francesa constatóse la esistencia d'unes 38 pareyes pero nun pudo detectase signos de reproducción. En reparando la mala traza de dellos montes productu de la mala xestión forestal instaláronse caxes ñeru que tres unos años empezaron a usase con ésitu.
En 2002 detectóse la presencia en 142 territorios, distribuyíos de la siguiente manera, 5 en Navarra, 14 n'Aragón y 123 en Cataluña.
En 2008 la cifra de territorios nos que foron alcontraos n'Aragón xubió al mediu centenar,[2] gracies de xuru al allugamientu de caxes ñeru y a una meyor prospeición del territoriu.
Referencies
editar- ↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
- ↑ «Crónica verde: campaña de caltenimientu de la curuxa de Tengmalm n'Aragón».
Enllaces esternos
editar- Semeyes, videos y soníos de la curuxa de Tengmalm n'Internet Bird Collection
- Web con información del descubrimientu n'España Archiváu 2009-04-29 en Wayback Machine
- Estudiu publicáu en 1989 en Quercus Archiváu 2007-08-28 en Wayback Machine
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Aegolius funereus.
| Wikispecies tien un artículu sobre Aegolius funereus. |
Datos: Q174466- Multimedia: Aegolius funereus
Especies: Aegolius funereus
