Alectoris rufa

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como ^NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. La perdiz colorada (Alectoris rufa) ye una especie d'ave galliforme de la familia Phasianidae autóctona d'Europa sudoccidental. Estiéndese per Francia, la península ibérica y el noroeste d'Italia, arriendes de Córcega y les Baleares. Naturalizóse nel sur del Reinu Xuníu, onde s'introduxo como especie cinexética. Ye sustituyida nel sureste d'Europa pol so pariente bien asemeyáu, Alectoris graeca. Coincide na parte norte del so área de distribución cola perdiz parda (Perdix perdix).

Alectoris rufa perdiz colorada
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (IUCN)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Subfilu:	Vertebrata
Clas:	Aves
Orde:	Galliformes
Familia:	Phasianidae
Xéneru:	Alectoris
Especie:	A. rufa (Linnaeus, 1758)
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]

La perdiz colorada ye una ave principalmente terrestre y sedentaria, que forma bandaes fuera de la temporada de reproducción. Reproduzse en planicies abiertes y montes baxos de clima secu, como les tierres d'agricultura de secanu y árees abiertes cascayoses onde añera nel suelu. Polo xeneral aliméntase de granes y demás materia vexetal, pero los mozos en particular gusten de los inseutos como un suplementu proteicu esencial. El so reclamu ye trisilábicu (ka-chu-chu).

Descripción

La perdiz colorada adulta carauterízase pol llistáu de los sos lladrales, el so collar negru y les sos pates y picu coloraos.

La perdiz colorada mide ente 33 y 38 cm de llargor y pesa 450 gramos aproximao. Carauterízase por tener un pescuezu fuerte, la cola curtia y un picu llixeramente curváu escontra baxo, de fuerte constitución y de color colorada intensa, como'l so aniellu ocular. Los sos güeyos tán llixeramente resgaos escontra tras y presenten un color pardu claru. El plumaxe de les sos partes cimeres ye principalmente pardu, con ciertu tonu acoloratáu nel mantu. La so nuca tien un tonu buxu vinosu bien xubíu, col pileu castañu buxu. El restu de la tiesta ye blanca derrota per una llista negra que va dende la base del picu cruciando'l güeyu, y tres él cúrvase escontra baxo pa enmarcar totalmente el so gargüelu blancu a manera de collar. El pechu y la zona cimera del abdome son buxos cenizos con tonalidá parda. L'estremu inferior del abdome y la porción inferior de la cola amuesen una tona­lidá canela acoloratada. Na zona de los lladrales tien una tonalidá gris clara, que se ve atayada por una serie de franxes tresversales, onde s'alternen los colores blancu, colloráu y castañal, ribetiaos per una sutil llinia de color negru. Presenta un veteáu negru na parte cimera del pechu, de color más intensu, más brillosu y de más estensión nos machos. Nes sos pates coloraes preséntase otra carauterística de dimorfismu sexual, una y bones los machos tienen na parte posterior de los tarsos una escrecencia de naturaleza córnea, llamada espolón (mayor de 8,6 mm). Les femes, pela so parte, escarecen d'esti elementu o tiénenlu de menor tamañu (menor de 8,4 mm). En dambos casos, les buelgues de la perdiz son bastante carauterístiques, por cuenta de que'l deu fronteru mediu tien un llargor cuasi doble que la de los dos llaterales, dixebraos per un ángulu bien asemeyáu, en cuantes que'l deu postreru asítiase na mesma llinia que'l frontal mediu. Tamién dambos sexos estrémense nel llargor de les ales, mayor a 15,8 cm nel casu de los machos y menor de 15,4 cm nes femes. Los xuveniles son de tonos pardos más abuxaos y ensin llistes nos lladrales, y pueden sexase a partir de los trés meses d'edá, cuando empieza a desenvolvese l'espolón nos machos.

Edá

Puen reconocese trés tipos d'edaes pol so aspeutu:

• Xuveniles: con plumaxe pardu nes partes cimeres. Partes inferiores de color ocre. Ensin franxes nos lladrales. Gargüelu blancu ensin cantu negru. Picu pardu. Pates de color coloráu maciu.

• 1º añu seronda/2º añu primavera: con plumaxe d'adultu, pero calteniendo les dos primaries más esternes ensin camudar, que tienen una mancha blanca na punta: en postxuveniles la mancha blanca de les primaries esternes pue ser pequeña o tar ausente por gastadura; hai que comprobar la diferencia de tonalidá ente les plumes xuveniles reteníes, más clares y foliaes, según les camudaes.

• Adultos: con toles plumes de l'ala de la mesma xeneración, coles dos primaries más esternes de punta arrondada y ensin la mancha blanca.

Camuda

La camuda postnupcial ye completa, y suel rematar ente ochobre y payares. La camuda postxuvenil ye parcial, incluyendo toles plumes de l'ave sacante les dos primaries más esternes, y suel finar ente agostu y los primeros díes de payares.

Comportamientu

Alimentación

La perdiz colorada ye una especie que come principalmente vexetales, y predominen ente estos les ceberes cultivaes pol home, les fueyes, les yerbes verdes de los praos y les frutes monteses, anque complementen la so dieta con inseutos y otros pequeños invertebraos. Per otra parte, la perdiz colorada suel atopase con della regularidá nes cercaníes de les fontes d'agua, llamargues y regueros, yá que precisa beber tolos díes.

Reproducción

Pitucu de perdiz colorada d'unos díes de vida.

Güevos de Alectoris rufa rufa.

L'entamu del procesu reproductivu de la perdiz colorada empieza nos meses de xineru y febreru, cuando nes ban­daes d'esta especie los machos polígamos empiecen a cortexar a les femes. Nesta dómina del añu prodúcense numberosos y violentos combates ente los machos, que busquen la posesión de les femes. L'apareyamientu empieza nos meses de marzu o abril. Una vegada que la primer fema foi fecundada, el machu allónxase d'ella en busca de nueves compañeres. Una vegada fecundaes, les femes van a la gueta d'un abellugu nel suelu, de normal depresiones tapecíes, sebes, riegos de los semaos, raigaños d'árboles, carbes, etc., onde van depositar los sos güevos.

Polo xeneral, la niarada ta formada por una cantidá de güevos que bazcuya ente dolce y dieciocho. Los güevos son d'un tamañu que pue considerase como grande si se tienen en cuenta les dimensiones comunes d'una fema de perdiz colorada. La forma de los güevos ye ovoidea, redondiada nos dos casquetes, con color de fondu amarellentáu acoloratáu chiscáu de pequeñes manches marrones escures. Estos güevos son d'una notable consistencia, fechu que probablemente s'atope venceyáu cola escasa proteición que-yos brinda'l toscu nial nel que se guarien.

La incubación de los güevos de la perdiz colorada ye lleváu a cabu pola fema y, dacuando, pol machu, y tien una duración averada de ventitrés díes, al cabu de los que nacen los pitucos. Al poco d'abandonar el güevu dexen el nial siguiendo a la so madre, y aína atópense en condiciones de guetar l'alimentu por sigo mesmos, anque so la sollerte vixilancia de la so proxenitora. Los perdigones nun tarden abondo n'empecipiase na práutica de correr y esnalar, atopándose en condiciones de llevar a cabu estes actividaes con perfeición nun periodu inferior a un mes. A diferencia de los exemplares adultos, los pitucos de la perdiz colorada aliméntense principalmente de canesbes d'in­seutos, pequeños moluscos d'agua duce, guxaninos terrestres y pequeñes granes, que puen esmagayar col so picu. A midida que xorrecen y desenvuélvense, les perdices coloraes pasen a ser cada vegada más granívores.

Bibliografía

• Equipo de especialistas DOMEFAUNA. Perdiz. Codorniz. Faisán. Pintada. Colín. ISBN 84-315-0890-6.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Alectoris rufa.

• Datos: Q754863
• Multimedia: Alectoris rufa
• Especies: Alectoris rufa