Arándanu coloráu
El nome arándanu coloráu fai referencia a un grupu de arbustos nanos perennes del xéneru Vaccinium, subxéneru Oxycoccus, anque dellos botánicos consideren Oxycoccus un xéneru estreme. Crecen en turberas de calter acedu nes zones más fríes del Hemisferiu Norte.
Arándanu coloráu  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Orde: | Ericales | |
| Familia: | Ericaceae | |
| Subfamilia: | Vaccinioideae | |
| Tribu: | Vaccinieae | |
| Xéneru: | Vaccinium | |
| Subxéneru: | Oxycoccus | |
| Especies | ||
Vaccinium erythrocarpum | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
El arbustu del arándanu coloráu ye baxu, con tarmos de 10 cm o menos, con tarmos finos y pequeñes fueyes perennes. Les flores son de color rosa escuru, con distintivos pétalos "reflexaos" que dexen l'estilu y los estames dafechu espuestos, apuntando palantre. El frutu ye una baga auténtica de tamañu cimeru al de les fueyes. Ye primeramente blancu, pero vuélvese colloráu intensu al maurecer. Ye comestible, con un sabor acedo que puede amazcarar el so dulzor.
Especies
editarEsisten trés o cuatro especies d'arándanu coloráu, clasificaes en dos seiciones:
- Subxéneru Oxycoccus, secc. Oxycoccus
- Vaccinium oxycoccus o Oxycoccus palustris (arándanu coloráu común o arándanu coloráu del norte). Atopar por tola zona fría del Hemisferiu Norte, incluyendo'l norte d'Europa, el norte d'Asia y el norte d'América del Norte. Presenta fueyes pequeñes, d'ente 5 y 10 mm. Les fueyes son de color rosa escuru, con un espigáu central moráu, y crecen en tarmos llixeramente vellosos. El frutu ye una pequeña baga de color rosa maciu, con un sabor refrescante de calter marcadamente acedu.
- Vaccinium microcarpum o Oxycoccus microcarpus (arándanu coloráu pequeñu), que se da nel norte d'Europa y nel norte d'Asia, y difier del anterior en que les fueyes son más triangulares, y los tarmos de les flores nun tienen vellosidá. Dellos botánicos incluyir en V. oxycoccus.
- Vaccinium macrocarpon o Oxycoccus macrocarpus (arándanu coloráu americanu), nativu del norte de Norteamérica (este de Canadá y este d'Estaos Xuníos, al sur de Carolina del Norte, a grandes altitúes). Estrémase del V. oxycoccus en que les fueyes son mayores, d'ente 10 y 20 mm de llargor, y el so sabor llixeramente paecíu al de la mazana.
- Subxéneru Oxycoccus, secc. Oxycoccoides
- Vaccinium erythrocarpum o Oxycoccus erythrocarpus (arándanu coloráu de los montes del sur), ye nativu del sureste de Norteamérica a grandes altitúes nel sur de los Montes Apalaches, y tamién nel este d'Asia.
L'arándanu coloráu pue ser víctima de la falsa flor, una enfermedá dañible pero controlable del fitoplasma que ye frecuente nes árees de producción de Massachusetts y Nueva Jersey.
Historia
editar
L'arándanu coloráu formó parte de la dieta de los pueblos árticos mientres milenios, y sigue siendo un frutu bien popular en Escandinavia y Rusia. N'Escocia les bagues yeren recoyíes en arbustos monteses, pero la perda de hábitats fayadizos fixo les plantes tan escases que yá non s'atopen. Nel este de Norteamérica, los amerindios utilizaben los frutos del Vaccinium macrocarpon como alimento siendo unu de los ingredientes principales del alimentu de sobrevivencia llamáu pemmican. Sábese que los enseñaron a los esfamiaos colonos ingleses en Massachusetts alredor de 1620, polo que l'arándanu coloráu foi incorporáu a la tradicional fiesta del Día d'Aición de Gracies.
Ye tamién un cultivu típicu de la islla neerlandesa de Terschelling, a onde llegó nel sieglu XIX: un barril (restu de dalgún naufraxu) cargáu de frutos llegó a la mariña onde, según cunten, foi abiertu polos habitantes de la isla. Estos, nun atopando nada de valor nel barril, refundiaron los frutos per tierra. Pero l'arándanu coloráu atopó un hábitat aparente y agora abonda na isla, onde se faen llicores, mermelaes y munchos otros productos con él.
Cultivu y aplicaciones
editar
L'arándanu coloráu ye un importante cultivu comercial en dellos estaos d'Estaos Xuníos y en delles provincies canadienses. Tamién nel sur de Chile y d'Arxentina, nos Estaos bálticos y n'Europa Oriental esisten pequeñes árees de producción.
El 95% de los frutos procesar en productos como zusmios, mueyos, mermelaes, o s'ensuguen y azucaran pal so consumu. el 5% restante viende frescu pal so consumu direutu. Los arándanos coloraos destinaos al procesáu suélense conxelar pocu dempués de la collecha.
Cuando se llogra frescu, el frutu suelse usar na ellaboración de compotes o auries caseres que se sirven como acompañamientu de carnes asaes. Tamién ye habitual usalos na confección de bollería (p. ex. magdalenas), pero considérase demasiáu ácidu pa comelos ensin acompañamientu.
El zusmiu que se llogra del frutu, de normal azucaráu, tamién ye un productu deriváu importante.
L'arándanu coloráu ye una fonte de polifenoles antioxidantes, sustancies beneficioses pa los sistemes cardiovascular y inmunolóxicu.
Medicina y Tratamientu n'infeiciones urinaries
editarDos resumes que tomen delles investigaciones, conclúin que nun hai evidencia de que l'arándanu, zusmiu d'arándanos o estruyíos d'estractu d'arándanos sían efeutivos na prevención o tratamientu d'infeiciones nel tracto urinariu. Los estudios realizar con distintos productos en miles d'individuos (principalmente muyeres con infeiciones recurrentes). Como ye habitual nesti tipu d'analís, la metá de los individuos recibe placebos y la otra metá'l productu a analizar. En tolos estudios realizaos los pacientes que recibieron arándanos o derivaos, nun amosaron diferencies significatives colos que recibieron placebos.[1][2]
Na seronda de 2004 publicóse un avisu nel Reinu Xuníu alvirtiendo a los pacientes que tomen warfarina de que nun bebieren zusmiu d'arándanu coloráu, por cuenta de los efeutos adversos qu'esta combinación paez producir.
L'arándanu coloráu igual que tolos arándanos contién cantidaes significatives d'acedu benzoico.[3]
El zusmiu d'arándanu coloráu tamién contién una sustancia químico que bloquia los axentes patóxenos que provoquen les caries.[4]
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Arándanu coloráu.- (n'inglés) Cranberry Library Page: páxina bien completa d'enllaces rellacionaos col arándanu coloráu (Universidá de Wisconsin-Madison).
- (n'inglés) Estudiu de 1989 sobre'l papel que'l zusmiu d'arándanu coloráu puede xugar na inhibición de l'adherencia bacteriana a la paré interna de la vexiga
- (n'inglés) The Cranberry Institute Información sobre los beneficios pa la salú del arándanu coloráu
Referencies
editar- ↑ «Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to CranMax® and reduction of the risk of urinary tract infection by inhibiting the adhesion of certain bacteria in the urinary tract pursuant to Article 14 of Regulation (EC) Non 1924/20061». EFSA Journal (European Food Safety Authority) 12 (5): p. 3657. 2014. http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/doc/3657.pdf. Consultáu'l 22 de mayu de 2014.
- ↑ «Cranberries for preventing urinary tract infections». Cochrane database of systematic reviews (Online) 10: páxs. CD001321. Oct 17, 2012. doi:. PMID 23076891.
- ↑ (n'inglés)Dr A. Wibbertmann et al. (2000), BENZOIC ACID AND SODIUM BENZOATE, International programme on chemical safety [4 d'ochobre de 2006]
- ↑ Koo, H. Caries Research, January-February 2006; vol 40. News release, University of Rochester Medical Center
| Wikispecies tien un artículu sobre Arándanu coloráu. |
Datos: Q13181- Multimedia: Cranberries
