Wikipedia

Argania spinosa

especie de planta

Argania spinosa, (sinónimu A. sideroxylon Roem. & Schult.) ye una especie de planta de flores perteneciente a la familia Sapotaceae, siendo endémica de los semi-desiertos caliares del suroeste de Marruecos, y la provincia de Tindouf, nel oeste d'Arxelia. Ye la única especie del xéneru Argania y recibe n'español el nome indistintu de argán y erguén (nun confundir coles especies del xéneru Calicotome).

Argania spinosa
Clasificación científica
Reinu: Plantae
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Orde: Ericales
Familia: Sapotaceae
Xéneru: Argania
Roem. & Schult.
Especie: Argania spinosa
(L.) Skeels
Sinonimia
  • Verlangia Neck. ex Raf.[1]
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]

Descripción editar

 
Argán.

El argán crez hasta los 8-10 metros d'altor y vive unos 150-200 años. Crez na zona entendida ente Tiznit y Esauira. Ye espinosu col tueru rugoso. Tien pequeñes fueyes de 2-4 cm de llargor., ovales col ápiz arrondáu. Les flores son pequeñes, con cinco pétalos mariellu-verdosu; floria n'abril. El frutu ye de 2-4 cm de llargor y 1.5-3 cm d'anchu, con piel trupo y gruesa qu'arrodia'l pulgu amargosu con duce golor; ésta arrodia a los frutos que contienen 2-3 granes que son riques n'aceite. El frutu tarda un añu en maurecer hasta xunu-xunetu del siguiente añu.

La superficie de los montes de Argania menguó nun 50% nos postreros 100 años, por cuenta del so usu como combustible, el llendo y el cultivu intensivu. La so meyor proteición pal so caltenimientu podría atopase nel recién desarrollu de la producción d'aceite de argán pa la so esportación como un productu d'altu valor comercial.

En 1998, la Unesco declaró Reserva de la Biosfera l'Arganeraie de 2.568.780 hectárees al suroeste de Marruecos nes que crez el argán.[2] Nel corazón d'esta reserva atopa'l Parque Nacional de Souss-Massa.

Usos editar

Conocencies, téuniques y práutiques venceyaes al erguén
Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO
 
Producción tradicional d'aceite de argán .
Llugar   Marruecos
Criterios inmaterial: 
Referencia 00955
Inscripción 2014 (XXXVIII Sesión)
Área Estaos árabes
 
 
Cabres sobre un argán.
 
Frutos y granes de Argania spinosa.

Na zona del Souss, asitiada nel suroeste de Marruecos, utilízase principalmente como alimentu, en forma d'aceite, pa untar el pan o preparar tajines. Tamién ye bien apreciáu'l so usu cosméticu, presentádose en forma de xabones, cremes, lociones, aceites, ... daes les sos propiedaes hidratantes, antiacneicas, pal tratamientu de la psoriasis y bronceadoras, ente otres.

En dellos llugares de Marruecos, el argán toma'l llugar de la olivar como fonte de recursos, yá que s'utiliza como forraxe, petroleu y madera. Ye'l combustible de la sociedá bereber, especialmente cerca d'Essaouira. Cuando arralez l'alimentu, les cabres xubir al árbol pa comer les sos fueyes [2] [3].

Les conocencies, téuniques y práutiques venceyaes al erguén foi designada como Patrimoniu Cultural Inmaterial de la Humanidá pola Unesco el 27 de payares de 2014.[3]

Aceite de Argán editar

L'aceite de Argán ye la base fundamental de la cultura de los bereberes. Venir cultivando y aplicándolo tantu na so alimentación como na so piel y pelos, dende va sieglos. Les muyeres bereberes producen l'aceite de argán pa les necesidaes alimentarias de la población llocal, pero tamién nel usu tradicional d'atención pola so piel y el pelo. Contién betacarotenos, precursores de la Vitamina A que fai que tenga bones propiedaes rexeneratives pa la piel[4]

Propiedaes y beneficios na cosmética editar

L'aceite de argán ye ricu n'ingredientes naturales que desempeñen un papel na renovación y rexeneración celular.[5][6] Na farmacopea tradicional marroquina, l'aceite de argán adoptar pa los tratamientos corporales pa combatir los estragos de la edá y el clima: funciona perfectamente nes arrugues y secañu de la piel, amenorga les buelgues visibles dexaes por granos d'acné, remortines de la varicela, y otres mancadures de la piel o irritaciones de felicidaes marques d'estriamiento.[ensin referencies] Ye estraordinariu nos casos de: Quemadures y resquiebros, eccemes, psoriasis o cualquier alteración que guarde rellación cola piel.[ensin referencies] Tamién s'utiliza pal cuidu del cueru cabelludo: L'aceite de argán devuelve'l rellumu al pelo allumándolo de nuevu al traviés de la so alta capacidá nutricional y fortalez les uñes argayadices.[ensin referencies] A lo último, l'aceite de argán sollivia'l dolor nes articulaciones y ye bien popular para masaxes corporales.[ensin referencies] Amás, ta estudiándose el so efeutu contra la obesidá, los trestornos cardiovasculares, la oxidación celular y el cáncer, pel momento con resultaos positives.

Propiedaes editar

Principios activos: Acedu oleico (45%), acedu linoleico (35%). El insaponificable del aceite contién alcoholes triterpénicos y esteroles derivaos del cicloartano. Les tortas contienen saponósidos, bidesmósidos d'acedos polihidroxilaos de les series del oleanano.[7]

Indicaciones: L'aceite llograr de les granes.

Otros usos: El frutu usóse tradicionalmente na alimentación de ganáu. L'aceite usar en cosmética de les maneres que se describieron enantes.[7]

Composición editar

Taxonomía editar

Argania spinosa describióse orixinalmente por Carolus Linnaeus como Sideroxylon spinosum (basiónimu) en Species Plantarum, vol. 1, p. 193 en 1753[4], y darréu atribuyíu al xéneru Argania por Homer Collar Skeels y espublizóse en U.S. Department of Agriculture Bureau of Plant Industry Bulletin 227: 28, nel añu 1911[5].[8]

Sinonimia

Referencies editar

  1. ↑ USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?944 (14 September 2014)
  2. ↑ [1] Unesco. Reserva de la Biosfera ARGANERAIE. N'inglés
  3. ↑ «Once nuevos elementos na Llista representativa del patrimoniu cultural inmaterial» (castellanu). Unescopress (27 de payares de 2014). Consultáu'l 2 d'avientu de 2014.
  4. ↑ «Aceite de Argán: Oru Líquido de Marruecos».
  5. ↑ «beneficios-y-propiedaes-del aceite-de-argan-en-la piel/ Beneficios y propiedaes del aceite de argán na piel» (castellanu). Consultáu'l 20 de xineru de 2015.
  6. ↑ «Aceite de Argán Bio» (castellanu). Consultáu'l 20 de setiembre de 2015.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Argania spinosa». Plantes útiles: Linneo. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2009.
  8. ↑ Argania spinosa en Trópicos
  9. ↑ Argania spinosa en PlantList

Bibliografía editar

  • O. M'Hirit, M. Bensyane, F.Benchekroun, S.M. El Yousfi, M. Bendaanoun (1998). L'arganier: une espèce fruitière-forestière à usages multiples. Pierre Mardaga. ISBN 2-87009-684-4.
  • J.F. Morton & G.L. Voss (1987). «The argan tree (Argania sideroxylon, Sapotataceae), a desert source of edible oil». Economic Botany 41 (2):  páxs. 221-233. 
  • Rachida Nouaim (2005). L'arganier au Maroc: ente mythes et réalités. Xune civilisation née d'un arbreune espèce fruitière-forestière à usages multiples. Paris: L'Harmattan. ISBN 2-7475-8453-4.
  • H.D.V. Prendergast & C.C. Walker (1992). «The argan: multipurpose tree of Morocco». Kew Magacín 9 (2):  páxs. 76-85. 
  • Dr Elaine M. Solowey (2006). Supping at God's table. Thistle Syndicate, páx. 75-76. ISBN 0-9785565-1-8.

Enllaces esternos editar

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Argania_spinosa&oldid=4171429»