Captain America

El Capitán América (n'inglés Captain America) ye un xusticieru ficticiu qu'apaez en cómics estauxunidenses publicaos por Marvel Comics. Creáu polos historietistes Joe Simon y Jack Kirby, el personaxe apaeció per primer vegada en Captain America Comics #1 (marzu de 1941) de Timely Comics, predecesor de Marvel Comics. El Capitán América foi diseñáu como un supersoldado patriota que lluchaba frecuentemente contra les potencies de la Exa na Segunda Guerra Mundial, y foi'l personaxe más popular de Timely Comics mientres el periodu de guerra. La popularidá de superhéroes esmorecióse dempués de la guerra, y el cómic del Capitán América dexó d'editase en 1950, con un curtiu resurdimientu en 1953. Desque Marvel Comics alicó al personaxe en 1964, el Capitán América caltúvose en publicación.

Capitán América
Personaxe de Marvel Comics
Estatua de cartón-piedra del Capitán América nel muséu Príncipe Felipe de Valencia.
Universu	Universu Marvel y Earth-616 (es)
Creador/a/es	Joe Simon Jack Kirby
Interpretáu por	Matt Salinger (1990) Chris Evans (2011-presente)
Información
Nome orixinal	Steven Grant Rogers
Sexu	masculín
Estatura	1,63 m (5 ft 4 in) 1,88 m (6 ft 2 in) (supersoldado)
Pesu	49 kg (108 lb) 95 kg (209 lb) (supersoldado)
Nacimientu	Brooklyn,
Especialidá	Sentíos, axilidá, velocidá y fuercia sobrehumanu. Gran habilidá con armes de fueu y col so escudu. Instintu de lideralgu, gran resistencia, inmune a gases y enfermedaes, sanamientu y rexeneración acelerada. Xeniu tácticu, artista marcial, acróbata espertu
Ocupación	militar
Equipamientu	Escudo de vibranio
Aliaos	Viuda Negra James «Bucky» Barnes Rick Jones Ferre Scarlet Witch Ant-Man Iron Man Hulk Thor Luke Cage Sharon Carter
Enemigos	Craniu Colorado Barón Zemo Madame Hydra Barón Sangre Arnim Zola Iron Nail Sociedá Culiebra Sin Crossbones
Afiliaciones actuales	Los Vengadores Los Invasores All-Winners Squad Hydra
Afiliaciones anteriores	S.H.I.E.L.D.
Familia	Joseph Rogers (padre, fináu) Sarah Rogers (madre, finada) Sharon Carter (pareya)
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Estatus actual	Activu
[editar datos en Wikidata]

El Capitán América visti un traxe que lleva un motivu de la bandera de los Estaos Xuníos, y ta armáu con un escudu (compuestu d'una aleación d'un metal Estraterrestre "Adamantium" y de Vibranium que s'atopa en continente Africanu y más específicamente nel país de Wakanda) indestruyible'l cual refundia a los sos enemigos. El personaxe ye xeneralmente representáu como'l álter ego de Steve Rogers, un mozu fráxil ameyoráu al visu de la perfeición humana por un sueru esperimental p'ayudar a los esfuercios inminentes del gobiernu d'Estaos Xuníos na Segunda Guerra Mundial. Cerca del final de la guerra, él queda atrapáu nel xelu y sobrevive n'animación suspendida hasta que ye alicáu nel presente. A pesar de que'l Capitán América de cutiu llucha por caltener los sos ideales como un home fora del so tiempu coles sos realidaes modernes, él sigue siendo una figura bien respetada na so comunidá, incluyendo'l convertise nel líder de los Vengadores mientres enforma tiempu.

El Capitán América foi'l primer personaxe de Marvel Comics qu'apaeció en medios fora de los cómics col estrenu de la serie de 1944, Captain America. De magar, el personaxe apaeció n'otres películes y series de televisión, más apocayá nel Universu Cinematográficu de Marvel interpretáu por Chris Evans en Captain America: The First Avenger, The Avengers, Captain America: The Winter Soldier, Avengers: Age of Ultron y Captain America: Civil War.

El Capitán América ta nel sestu puestu nel Top 100 Héroes del Cómic de Tolos Tiempos (2011) d'IGN, y nel segundu puestu na so llista de Top 50 de Los Vengadores (2012). según delles publicaciones.

Creación y publicación

Co-creadores del Capitán América

Joe Simon con un fan amarutáu del Capitán América na convención d'almiradores Comic Con de Nueva York (2006).

Jack Kirby na Convención Internacional de Cómics de San Diego (1982).

Edá dorada (1941-1954)

L'orixe del Capitán América remontar a finales de 1940, cuando la industria del comic book entá taba configurándose. Anque naquellos años los Estaos Xuníos entá nun s'implicaren na Segunda Guerra Mundial, nos kioscos yá empezaren a apaecer publicaciones protagonizaes por superhéroes vistíos con uniformes patrióticos, siendo'l primeru d'estos The Shield de MLJ Magacinos Inc. Martin Goodman, propietariu de la editorial Timely Comics (l'actual Marvel Comics), decidió aunir los sos sentimientos antinazis y el so instintu editorial, polo qu'encargó a los artistes Joe Simon y Jack Kirby que crearen un nuevu personaxe patrióticu, el Capitán América.

El tonu patriótico y antinazi del personaxe fíxose evidente dende'l primer númberu, nel que l'héroe solmenaba una puñada al mesmu Adolf Hitler Kirby comentó al respeutu:

El Capitán América foi creáu nun tiempu que precisaba de figures nobles. Inda nun tábamos en guerra, pero tol mundu sabía que díbamos talo. Esta ye la razón pola que nació'l Capitán América; América precisaba un superpatriota.

Esti amiestu d'historietes béliques, propaganda patriótica y condena del nazismu convirtieron les aventures del personaxe nuna de les series más populares de la editorial mientres tolos años de la guerra (1941-1945), y magar ye ciertu que'l so númberu de siguidores amenorgó tres el fin del conflictu, el personaxe acabó siendo'l superhéroe de Timely que más tiempu caltuvo la so propia serie, sobreviviendo hasta finales de 1949. Los autores intentaron diversos xiros narrativos pa recuperar l'interés de los llectores, siendo'l más relevante la retirada del so compañeru Bucky y la so sustitución por una moza, Golden Girl.

En 1953, l'editor y guionista Stan Lee rellanzó al personaxe col subtítulu de «l'entartalla comunistes», ensertándolo nel contestu de la Guerra Fría y enfrentándolo a les fuercies comunistes n'Europa del Este, Oriente Próximu y l'Alloñáu Oriente. Sicasí, el públicu nun conectó col personaxe, que sumió nuevamente en 1954 tres apenes una añu d'aventures.

Edá de plata (1964-1971)

Nos últimos meses de 1961, Stan Lee y Jack Kirby empezaron a crear lo que güei se conoz como'l Universu Marvel, que naquellos primeros momentos carauterizar por un realismu y una coherencia bien cimeres a los universos de ficción d'otres editoriales. Anque la mayoría de los personaxes yeren creaciones nueves, Lee y Kirby tamién recuperaron dellos personaxes y conceutos clásicos de Timely Comics, ente los que s'atopaba'l Capitán América.

En 1964, inspiraos peles numberoses cartes que recibieren pidiendo'l regresu del Capitán América, Lee y Kirby incorporar al Universu Marvel, convirtiéndolo n'unu de los protagonistes del títulu protagonizáu por Los Vengadores a partir de la so cuarta entrega, magar los autores camudaron numberosos elementos de la hestoria del héroe, resalvando toles sos aventures publicaes dempués de la Segunda Guerra Mundial y añadiendo una mayor carga de dramatismu al personaxe. Esta nueva orientación presentó al Capitán América como un héroe proveniente d'una dómina más simple que lluchaba por atopar la so propia identidá nuna dómina d'intensos cambeos sociales, lo que sumáu al dibuxu dinámicu y el ritmu de Kirby, dio al personaxe la so propia serie en solitariu nel títulu Tales of Suspense.

En 1968, Marvel empezó a esperimentar una serie de cambeos importantes que conducieron a la espansión de la so llinia de superhéroes, lo que traxo que'l Capitán América y otros superhéroes llograren el so propiu títulu. Al doblar el númberu de páxines mensuales de la serie, Kirby foi incapaz de siguir produciendo la serie y dexó los llapiceros a otros artistes, ente los que destacaron Jim Steranko y Gene Colan, y el mesmu Lee abandonó los guiones del títulu en 1971 por causa de les sos nueves responsabilidaes dientro de Marvel, que-y diben alloñando de la creación de les historietes.

Esplosión Marvel (1972-1980)

La Esplosión Marvel foi un periodu inmensamente creativu que se dio en Marvel na década de los 70, nel que los escritores esperimentaron con diverses hestories de corte más realista, les aventures de los superhéroes volviéronse más adultes y los artistes desenvolvieron nueves fórmules de narración gráfica. Destaquen nestos años tres etapes, que los sos guiones tuvieron al cargu de Steve Englehart, Jack Kirby y Roger McKenzie. La primera centrar nos aspeutos más políticos y simbólicos del personaxe, realizada pol guionista Steve Englehart y los dibuxantes Sal Buscema y Frank Robbins, que s'enllargó de 1972 a 1975. Tres esta etapa, Jack Kirby retomó'l títulu ente 1976 y 1977, cumpliendo coles funciones de guionista y dibuxante, desconectando al personaxe de los problemes sociales y políticos que caracterizaren la etapa anterior y apostando por aventures onde l'aición y la ciencia ficción predominaben. Finalmente, la etapa de Roger McKenzie duró de 1978 a 1980.

Décades de 1980 y 1990

Na década de los años 80, Marvel Comics tresformar na principal editorial de cómics de los Estaos Xuníos, en superando en ventes a toles sos competidores. Nes series, esto reflexóse nuna mayor estabilidá y coherencia interna, magar se perdió parte de la creatividá selvaxe qu'apoderara bona parte de los cómics mientres la década anterior. Nel títulu del Capitán América, esta mayor coherencia reflexar nel trabayu del guionista Roger Stern y el dibuxante John Byrne, que tomaron toles hestories que s'habíen contáu sobre'l personaxe y xunir nuna única narración coherente, según cuenta'l mesmu Stern:

El Capitán ye un personaxe icónico, polo que pensé que yera especialmente importante que me metiera dientro de la so cabeza… y eso quería dicir, siquier pa mi, lleer sobre la dómina na que'l personaxe había crecíu, los años d'enteguerres (…) Amás, relleí toles apaiciones contemporánees del Capitán, empezando con Avengers nº4. Pa la celebración del so cuarenta aniversariu, estudié toles versiones distintes qu'había del so orixe, y John [Byrne] y yo tratamos de destilarlas nun orixe único y coherente.

Los preceptos d'esta etapa fueron consolidaos ente 1981 y 1984 pol guionista J.M. DeMatteis, xunto a los dibuxantes Mike Zeck y Paul Neary.

A partir de mediaos de la década de los años ochenta, la serie conoció una etapa de gran estabilidá ya importantes cambeos que s'enllargó mientres diez años de la mano del guionista Mark Gruenwald, lo que favoreció'l desenvolvimientu de los secundarios (tanto aliaos como enemigos del héroe), la evolución de numberoses subtramas, el tresformamientu progresivu del personaxe y el desenvolvimientu de temes sociales y políticos que conectaron colos problemes sociales y moliciones d'aquellos años. De forma paralela, les aventures del Capitán América fuéronse enxareyando cada vez más coles d'otros personaxes del Universu Marvel al traviés de diversos cruces de coleiciones, como "The Terminus Factor" y "Citizen Kang".

Finales del sieglu XX y principios del XXI

A mediaos de la década de 1990, Marvel atópase en serios problemes financieros frutu de la crisis de la industria del cómic y de una serie de males decisiones empresariales. Nel casu del Capitán América, esto afectó de manera crítica al títulu, que vivió numberosos rellanzamientos nun periodu bien curtiu. Nun primer momentu, el guionista Mark Waid y los dibuxantes Ron Garney y Andy Kubert desenvolvieron dos etapes ya inclusive un segundu títulu del personaxe, Captain America: Sentinel of Liberty, qu'afondaba nel pasáu del Capitán América.

Ente les dos etapes de Waid, el personaxe vivió un rellanzamientu conocíu como Heroes Reborn a manes del polémicu artista Rob Liefeld. Paradóxicamente, a pesar de que Heroes Reborn esfrutó de bones ventes, Liefeld reconoz que los sos númberos recibieron numberoses crítiques:

Llamé l'atención col rellanzamientu del Capitán América, que sabía que diba ser revesosu, pero cometí l'error de faer un espantible dibuxu del personaxe qu'atraxo les mayores crítiques de la mio carrera. Pero más allá d'aquello, atopábame en metá d'una guerra civil dientro de Marvel (…) A pesar de consiguir el nuesu oxetivu de catapultar aquellos títulos hasta cifres de ventes que nun se vieron en trenta años, Heroes Reborn sufrió burlles de tola "blogosfera".

Los intentos de rellanzar el títulu del Capitán América siguieron mientres los primeros años del sieglu XXI. El guionista y dibuxante Dan Jurgens ocupar del personaxe ente 2000 y 2002, dempués de lo que vieno una etapa marcada por un recambiu continuu de guionistes y editores, lo que nun ayudar a dar coherencia a la hestoria. Una segunda serie, Captain America & The Falcon, esfrutó mientres dellos númberos de mayor estabilidá a manes del guionista Christopher Priest, magar la serie acabó sufriendo los mesmos cambeos d'equipu creativu que la so serie hermana.

En 2005, tres diez años d'inestabilidá, el guionista Ed Brubaker fíxose cargu del títulu y dio empiezu a una enllargada etapa que concluyó a finales de 2012 y complétase con numberosos númberos especiales y series llindaes escrites por otros autores.

Anguaño

En 2013, el Capitán América foi unu de los títulos afeutaos pola política de rellanzamientos conocida como Marvel NOW!, polo que la serie foi renumerada y l'equipu creativu pasó a tar compuestu pol guionista Rick Remender y el dibuxante John Romita Jr. L'escritor alvirtió que, tres los ocho años de Ed Brubaker, la so intención yera dar un xiru al tipu d'historietes.

De 2015 hasta l'actualidá, dientro d'esti mesmu Marvel NOW! Sam Wilson, enantes conocíu como Falcon, convertir nel nuevu Capitán América.

Nun foi hasta'l 25 de mayu de 2016 nel cómic "Captain America: Steve Rogers #1" que se revelaría que Steve Rogers dende la so mocedá foi un axente espía de Hydra, que yera la supuesta organización secreta enemiga del Capitán América. Sicasí nel siguiente númberu del cómic, "Captain America: Steve Rogers #2", revélase que Kobik (el Cubu Cósmicu de Rede Skull) hai reescritu el pasáu de Steve Rogers, convirtiéndolo nun aliáu de Hydra y alteriando la realidá del Capitán América por que dende siempres fuera un axente de Hydra en llugar d'un superhéroe.

Mensaxe y simboloxía

Cosplayer personificando al Capitán América na convención WonderCon (2011).

Puesto que munchos de los guionistes que realizaron les aventures del Capitán América buscaron conscientemente convertir al personaxe nun reflexu de les moliciones de la sociedá estauxunidense de la so dómina, nun ye d'estrañar que'l personaxe tenga una fuerte carga simbólica y discursiva. Estos mensaxes y símbolos solíen introducise al traviés de la representación que se faía del héroe, los sos aliaos y los villanos, pero tamién al traviés del tonu de les aventures.

Mientres los años de la Segunda Guerra Mundial, el personaxe amosóse claramente como un reflexu idealizáu de los Estaos Xuníos, que'l so deber yera protexer el mundu llibre, ente que el alter ego del personaxe, Steve Rogers, representaba a toos y cada unu de los soldaos que diben lluchar pel so país y la llibertá. Pel so llau, Bucky amosábase un mozu normal qu'escarecía de poderes y capacidaes especiales, magar el so patriotismu yera tal que lluchaba xunto al so ídolu por una causa xusta, siendo un modelu pa los llectores más nuevos, que de camín aprendíen a ser obedientes y respetuosos colos sos mayores. Anque esti allugamientu del superhéroe a favor de la llibertá y la democracia foi normal mientres la década de 1940, los estudiosos del personaxe suelen señalar que'l personaxe caltuvo dicha actitú mientres los años de la Guerra Fría, daqué abondo pocu habitual, y que llevó a identificar la curtia etapa del personaxe ente 1953 y 1954 como un cómic d'influencies claramente macartistas.

El mensaxe d'aquellos cómics dio un xiru radical a finales de la década de 1960, cuando les sos aventures reflexaron importantes cambeos sociales como'l renacer del movimientu feminista, les protestes estudiantiles, la llucha polos derechos civiles de los afroamericanos, la delincuencia xuvenil y los demás cambeos importantes que se taben produciendo na sociedá estauxunidense. D'esa manera, Sharon Carter, la novia del personaxe, prefería una vida d'aición como axente secreta de S.H.I.E.L.D. primero que tar zarrada na casa esperando al héroe. Otramiente, el nuevu compañeru del Capitán América, el Ferre, yera un afroamericanu que lluchaba pa llimpiar de criminales el guetu de Harlem. Lloñe de resolver los problemes a cencielles a golpes, como nes décades anteriores, el Capitán América solía encarar estos conflictos dende un papel de mediaos, evitando polo xeneral l'empléu de la violencia y buscando siempres soluciones de consensu, lo qu'amosaba una sociedá más complexa y diversa a la que yá nun yera posible imponer soluciones fáciles.

Inclusive na década de 1980, cuando coincidiendo col mandatu de Ronald Reagan la serie dio un xiru llevemente conservador, que se reflexó na perda de protagonismu del Ferre y la rápida muerte de Sharon Carter, los guionistes siguieron calteniendo un compromisu social. Asina, por casu, la saga na que Steve Rogers abandonaba la so identidá como Capitán América porque'l gobiernu consideraba que nun representaba abondo bien los sos intereses, coincidió cronológicamente con una dómina de recesión real na que'l gobiernu quixo reaxustar y controlar meyor los sos recursos. El mesmu guionista de la serie, Mark Gruenwald, reconoció que les sos historietes intentaben reflexar de forma figurada problemes tanxibles:

Munchos de los enemigos del Capitán América empezaron siendo a cencielles la mio visión de dalgún problema qu'afectaba a los Estaos Xuníos. Esto ye, si revises la mio etapes vas afayar que nun hai un solu villanu que seya malváu porque sí. Siempres defenden daqué que yo sentía que tenía que ver cola sociedá estauxunidense.

Hasta nos momentos nos que la serie nun introducía de forma direuta problemes ingrientes, como asocedió mientres bona parte de la década de 1990, siguía plantegando'l conflictu ente les distintes visiones del país, como por casu les distintes visiones del suañu americanu.

Pero foi realmente a partir de los atentaos del 11-S cuando les aventures del personaxe volvieron tomar un claru xiru políticu. Ente finales de 2001 y hasta 2004, foi habitual que'l Capitán América tratara temes como la llucha contra grupos terroristes, les intrigues del so propiu gobiernu ya inclusive el maltratu a los presos de Guantánamo. De la mesma, el personaxe tuvo especial protagonismu na miniserie Civil War ente 2006 y 2007, na que l'héroe lideraba a una faición d'héroes que se negaba a aceptar l'Acta de Rexistru Superhumano (una llei ficticia con inspiración nel Acta Patriótica qu'aprobó la presidencia de George W. Bush), contraviniendo les instrucciones del gobiernu.

En 2017 un conceyal de California xuró'l so cargu ante l'escudu del Capitán América, esplicando que l'escudu del héroe de Marvel “representaba los ideales d'Estaos Xuníos” y foi por esta razón que decidió usalo nel so xuramentu.

Biografía

El Capitán América nun tien una, sinón delles biografíes, yá que son munchos los guionistes qu'escribieron les sos aventures, añadiendo y alteriando detalles a la so hestoria por aciu la téunica de la continuidá retroactiva. La primer versión del personaxe foi desenvuelta ente 1941 y 1954, principalmente por Joe Simon, Jack Kirby, Stan Lee y Alan Sulman. La segunda versión, muncho más complexa por causa de les numberoses aportaciones y cambeos que se producieron dende la Edá de Plata hasta l'actualidá, foi desenvuelta a partir de 1964 por numberosos autores, destacando nes aportaciones que Stan Lee, Jack Kirby, Steve Englehart, Roy Thomas y Steve Gerber fixeron en diversos momentos al orixe del personaxe. Amás, yá que la editorial Marvel suel rellanzar los sos personaxes cada ciertu tiempu, el so orixe y hestoria pueden variar acorde a los gustos del momentu.

Versión de la Edá Dorada

Representación del escudu que porta'l Capitán América apaecíu nel númberu 1 de la serie, en marzu de 1941.

Mientres la Edá Dorada de los cómics, l'orixe del personaxe foi bastante curtiu, frutu de ser narráu en siete páxina y media. Meses primero qu'empezara la Segunda Guerra Mundial, el mozu Steven Grant Rogers, tamién llamáu Steve Rogers, intentó apuntase nel exércitu, pero foi refugáu por cuenta del so cuerpu fráxil. La so última oportunidá pa ingresar nes fuercies armaes yera probar un misteriosu sueru que'l gobiernu taba preparando, y que lo acabó convirtiendo nun supersoldado con una fuercia y axilidá sobrehumana. Anque l'esperimentu foi un ésitu, l'inventor de la fórmula resultó asesináu a manes d'un axente nazi, polo que Rogers convertir nun ser únicu y llanzóse a una llucha ensin cuartel contra los espíes enemigos.

Pa protexer la so identidá secreta, na tradición d'otros héroes amazcaraos, Rogers adoptó'l papel d'un recluta patosu nel Campamentu Militar Lehigh, onde acabó conociendo a Bucky Barnes, la mascota del reximientu. Por casualidá, Bucky afayó la so doble identidá y, dende aquel momentu, llucharon xuntos contra los enemigos del país. Tamién atopó una aliada y un romance na figura de Betty Ross, una axente especial del gobiernu que lu acompañaría en delles de les sos aventures. Anque los sos enemigos solíen ser espíes y sabotiadores alemanes, Rogers nun tardaría en cruciase col so némesis, Craniu Colorado, un villanu mazcaráu al serviciu de los nazis que remanecería con cierta frecuencia.

Mientres los últimos meses de la guerra, les sos aventures dieron un xiru y foise alloñando de los combates contra nazis y xaponeses, centrándose más en diversos delincuentes, tanto comunes como con poderes. Tamién empezó a collaborar con otros héroes, como l'Antorcha Humana, Namor, el Runfador y Miss America dientro del grupu conocíu como All-Winners Squad. Coles mesmes, Rogers llicenciar del exércitu y atopó trabayu como maestru na escuela Lee; Bucky convertir n'unu de los sos alumnos, pos los años de guerra nun pasaron pol mozu ayudante del Capitán América. Lo que sí afectó al nuevu ayudar foi la firida de bala que recibió mientres unu de los sos casos, y que-y obligó a abandonar la so carrera d'aventureru mazcaráu. Avezáu a trabayar con un compañeru, el Capitán América reveló la so identidá de Steve Rogers a Betty Ross y entrenar como la so nueva compañera, Golden Girl.

Finalmente, Steve Rogers colgó l'uniforme, retiróse y siguió cola so vida como educador. Sicasí, en 1953 Craniu Colorado remaneció, esta vegada aliáu colos comunistes, lo qu'obligó al Capitán América y a Bucky a remanecer (a pesar de que pasaren doce años dende la so primer apaición, Bucky siguiría siendo un neñu). Nos meses siguientes, l'héroe abanderáu y el so compañeru enfrentar a dellos espíes comunistes, lo que los convenció de volver apuntase nel exércitu, onde se realcontraron una vegada más con Betty Ross.

Versión moderna

Segunda Guerra Mundial

Representación del escudu que porta'l Capitán América apaecíu nel númberu 4 de Los Vengadores, en 1964, cuando empezó la Edá de Plata del personaxe.

Representación del escudu que porta'l Capitán América apaecíu nel númberu 71 de Los Vengadores, n'avientu de 1969, con un diseñu revisitado de los empiezos del personaxe.

Steve Rogers creció nel Lower East Side de Nueva York mientres los años de la Gran Depresión. Güérfanu de padre y con una madre qu'apenes ganaba lo suficiente pa poder comer, Rogers tuvo que trabayar dende bien nueva, anque eso nun-y torgó sacar bones notes nel colexu, convertise nun vidueñu llector d'obres fantástiques y desenvolver ciertu talentu artístico. Sicasí, en dalgún momentu de los años 30, la so madre acabó careciendo pola mor del duru trabayu y finó. Cuando afayó l'amenaza que suponía los nazismu pa la llibertá y la democracia, el mozu Rogers quixo apuntase nel exércitu, pero foi refugáu por causa del so cuerpu fráxil y argayadizo. Sicasí, la so gran intelixencia y coraxe dexáron-y ser escoyíu ente cientos de candidatos pa participar na Operación Renacimientu y el sueru del supersoldado, una invención del doctor Erskine. A pesar de que l'esperimentu foi un ésitu y Rogers aumentó la so fuercia y reflexos hasta devasar los d'un ser humanu mediu, el doctor Erskine foi asesináu por un axente nazi y la fórmula perdióse. A partir d'esi momentu, Rogers foi entrenáu pol exércitu y dióse-y la identidá secreta de Capitán América, cola que llucharía contra axentes nazis. Pa caltener de callao la so identidá civil, fíxose pasar por un soldáu patosu nel campamentu Lehigh, onde conoció a un mozu güérfanu, Bucky Barnes, que'l so padre morriera tiempu tras n'actu de serviciu. Finalmente, Bucky afayó la identidá del Capitán América y acabó siendo'l so compañeru d'aventures.

Na so llucha contra'l nazismu, Rogers afayaría poderosos enemigos, como Craniu Colorado o'l Barón Zemo, pero tamién valerosos aliaos como Los Invasores, un grupu de superhéroes que llucharíen contra los enemigos de la llibertá, y la so amada Peggy Carter. Sicasí, a finales de la guerra, el Capitán América y Bucky cayeríen nuna trampa del Barón Zemo, un avión bomba qu'aparentemente mataría a Bucky y que refundiaría a Rogers a les fríes agües ártiques, nes que permanecería conxeláu hasta ser rescatáu años dempués por Los Vengadores, grupu al que rápido se xuniría. Nesi tiempu que tuvo desapaecíu, otros héroes tomaren la identidá del Capitán América pa caltener viva la so lleenda ente finales de los años 40 y principios de los 50.

Remanecimientu

A pesar de ser una pervalible adquisición pa Los Vengadores, el Capitán América sentíase un náufragu d'otru tiempu y cargaba cola culpa de nun poder salvar a Bucky. Sicasí, llueu atopó un nuevu amigu nel mozu Rick Jones, al que con too y con eso prohibió convertise nun nuevu Bucky, afayó un nuevu amor en Sharon Carter (familia de Peggy Carter) y empezó a trabayar xunto a Nick Fury pa la organización SHIELD. Desgraciadamente, Rogers non solo atopó nuevos amigos, sinón tamién una lexón d'enemigos dispuestos a destruyi-y, ente los que destaquen vieyos conocíos como'l Barón Zemo, que tornó preparáu pa peracabar la so vengación pero qu'acabó morriendo frutu de la so propia maldá, y Craniu Colorado; pero tamién nueves amenaces como'l Capitán América de los años 50, l'Imperiu Secretu (anque nun se diz direutamente, suxúrese que'l líder de la organización yera l'entós presidente Richard Nixon),, el fíu del difuntu Barón Zemo, la Sociedá Culiebra o Crossbones

Adulces, Steve Rogers foise afaciendo a los nuevos tiempos y atopó nuevos aliaos, como Sam Wilson, qu'acabó adoptando la identidá d'El Ferre; el segundu Nómada (Jack Monroe); o D-Man Inclusive atoparía, tres l'aparente muerte de la so pareya Sharon Carter, nuevos intereses románticos como la so vecina Bernie Rosenthal o la villana redimida Iguana, Finalmente, n'afayando que Sharon Carter siguía viva, Rogers retomaría la rellación cola so antigua pareya.

Crisis d'identidá

Steve Rogers abandonó de forma consciente y voluntaria la so identidá como Capitán América en delles ocasiones, tomando nuevos nomes y uniformes mientres un curtiu espaciu de tiempu:

• El Nómada: Al afayar qu'una importante figura política d'Estaos Xuníos yera'l líder del Imperiu Secretu, una organización subversiva qu'intentara tomar el control de los Estaos Xuníos, Steve Rogers perdió la so fe nel so país y abandonó la so identidá como Capitán América. Sicasí, Rogers quería siguir ayudando a la xente con problemes, asina qu'adoptó una nueva identidá, El Nómada. Finalmente, la muerte de Roscu, un mozu ximnasta qu'ocupara de volao la identidá de Capitán América, condució a Rogers a replantegase'l so papel como símbolu y a recuperar la so antigua identidá.

• El Capitán: En negándose a convertise nun axente a les órdenes del gobiernu estauxunidense, Steve Rogers arrenunció a la so identidá como Capitán América:

El Capitán América foi creáu pa ser un pixín soldáu, pero yo convertir en daqué muncho más grande qu'eso. Volver ser un pixín soldáu sería arrenunciar a tou aquello que defendí mientres la meyor parte de la mio carrera. Pa sirvir al mio país a la so manera, tendría de sacrificar la mio llibertá personal...

Rogers crearía entós una nueva identidá, El Capitán, magar retomaría los so papel como Capitán América dalgún tiempu dempués.

A pesar d'estos cambeos d'identidá, Steve Rogers siempres retomó'l so papel como Capitán América. Mark Gruenwald considera qu'esto ye frutu de los sos valores, que lo converten nun personaxe curiosu y positivu:

Creo que ye l'exemplu definitivu del home fechu a sigo mesmu con un calter positivu (…) Steve Rogers facer a sigo mesmu al traviés del patriotismu, entendíu como l'amor al so país, y l'amor ye daqué positivu (…) Vimos a munchos otros personaxes tomar el sueru del supersoldado o una variante del mesmu y nengunu d'ellos foi [como] el Capitán América. Toos ellos volviéronse malvaos o se tresformaron en daqué distintu. Solo Steve Rogers, pola fuercia de la so personalidá y la fuercia de les sos creencies ya ideales llogró tomar el sueru del supersoldado y llograr daqué grande con él.

Muertes

La muerte y posterior resurreición del Capitán América convirtióse nuna tema clásica emplegáu por diversos guionistes a lo llargo de los años, y l'investigador David Walton considera que:

A lo llargo de los años, los guionistes del Capitán América han (…) recurríu a la metáfora de la muerte p'axustar [la identidá del personaxe como símbolu] mientres momentos de crisis.

La primera d'estes muertes "temporales" tuvo llugar tres la esplosión d'un avión bomba nos últimos díes de la Segunda Guerra Mundial, anque depués afayóse que'l Capitán nun finó, sinón que permanecía n'animación suspendida nes fríes agües ártiques. La so segunda muerte tuvo llugar a manes de pistoleros de la organización Hydra, magar foi tou un montaxe entamáu por el mesmu Steve Rogers pa protexer la so identidá secreta y coyer por sorpresa a los sos enemigos. El deterioru del sueru del supersoldado llevó al personaxe a la tumba una vegada más, magar nuevamente escapó nel últimu momentu gracies a la intervención del so principal enemigu, Craniu Colorado. El so cuartu alcuentru cola muerte producir mientres el so combate contra'l villanu Onslaught, magar acabó develándose que sobreviviera y viaxara a un mundu paralelu. La penúltima d'estes muertes nunca foi esplicada, tampoco la so resurreición. Finalmente en Civil War, Steve Rogers foi asesináu a manes de Sharon Carter (controlada por Craniu Colorado), anque darréu afayóse que siguía vivu y cautivu del so némesis, y sería rescatáu polos sos aliaos.

Años 2010

Dempués de los arcos argumentales de Dark Reign y Siege, el personaxe de Steve Rogers convertir en parte del arcu argumental Heroic Age.

El presidente d'Estaos Xuníos noma a Rogers, na so identidá civil, como'l "policía cimeru d'Estaos Xuníos" y el xefe de seguridá de la nación, reemplazando a Norman Osborn como'l décimu Direutor Executivu de S.H.I.E.L.D. L'Acta de Rexistru Sobrehumanu queda derogada, y Rogers restablez l'equipu de superhéroes de los Vengadores, encabezáu por Iron Man, Thor, y Bucky como'l Capitán América. Na miniserie Steve Rogers: Super Soldier, él atopa a Jacob Erskine, el nietu del profesor Abraham Erskine y el fíu de Tyler Paxton, unu de los compañeros voluntarios de Rogers nel programa del Súper Soldáu. Poco dempués, Rogers convertir nel líder de los Vengadores Secretos, un equipu d'operaciones tapaes conformáu por superhéroes.

Mientres la trama de Fear Itself, Steve Rogers ta presente cuando l'amenaza de la Culiebra ye conocida. Tres la muerte aparente de Bucky a manes d'Sin (na forma de Skadi), Steve Rogers termina vistiendo'l so uniforme del Capitán América. Cuando los Vengadores y los Nuevos Vengadores tán lluchando contra Skadi, la Culiebra termina xuniéndose a la batalla y ruempe l'escudu del Capitán América coles sos propies manes. El Capitán América y los equipos de Vengadores terminen formáu una milicia pa una última batalla contra les fuercies de la Culiebra. Cuando llega la batalla final, el Capitán América usa'l martiellu de Thor pa lluchar contra Skadi hasta que Thor llogra matar a la Culiebra. Arriendes de la batalla, Iron Man presentar col so escudu reforjado, agora más fuerte poles sos meyora infundidas por uru, a pesar de la marca que lleva. Entós revélase que'l Capitán América, Nick Fury y Black Widow son los únicos que saben que Bucky en realidá sobrevivió a la engarradiella con Skadi, mientres Bucky vuelve a entamar la so identidá como'l Soldáu del Iviernu.

Nel arcu argumental de Avengers vs. X-Men, el Capitán América intenta aprehender a Hope Summers de los X-Men. Ella ye'l recipiente blancu de Forzar Fénix, una entidá cósmica destructiva. El Capitán América cree qu'esta Fuercia Fénix ye bien peligrosa pa confiar nuna persona, y busca evitar que Hope tener. Cíclope y los X-Men creen que la Fuercia Fénix va salvar a la so raza, y opónense a los deseos del Capitán América. La resultancia ye una serie de batalles que finalmente lleven a dambos equipos a la zona azul de la lluna. Forzar Fénix eventualmente tien a los cinco X-Men presentes, dexando a los Vengadores nuna extrama desventaxa. Los Cinco Fénix, quien se vuelven corruptos pol poder del Fénix, son finalmente derrotaos y espardíos, con Cíclope encarceláu por da-y el llombu al mundu nun estáu policial y asesinar a Charles Xavier dempués de ser lleváu demasiáu lloñe, namái pa dase cuenta de que, a la fin, comprobóse que tenía razón sobre les intenciones del Fénix. A partir d'ende, el Capitán América da en xunir al Escuadrón Unidá de los Vengadores, un nuevu equipu de Vengadores compuestu tantu por miembros clásicos de los Vengadores como de los X-Men.

Dempués de que Cíclope foi encarceláu, y Steve aceptó que los Vengadores tendríen de faer más p'ayudar a los mutantes, y dexáron-y al mundu odialos, él entamó un nuevu sub-equipu de Vengadores cola esperanza d'unificar a los mutantes y a la humanidá. Rogers escoyó a Havok pa liderar el so equipu y convertise na nueva cara pa representar a los mutantes, como una vegada el Profesor X y Cíclope dir.

La so primer amenaza foi'l regresu de Craniu Colorado, quien usurpó'l cuerpu del Profesor X p'apurrise poderes telepáticos, que usaría pa provocar a los ciudadanos de Nueva York nun asaltu masivu contra mutantes, o cualesquier que podría ser unu, y obligar a la Bruxa Escarlata y a Rogue a dexar ser atacaes. Con ayuda, Craniu Colorado inclusive llegó a manipoliar a Thor.

Sicasí, les habilidaes de Craniu Colorado yeren inda errátiques, y nun podíen controlar dafechu al Capitán América. Un ataque contra él foi una distraición abonda por que perdiera el control de la Bruxa Escarlata y Rogue. Dempués de ser apoderáu pol restu de los Estraños Vengadores, Craniu Colorado decidió escapar, pero promete tornar. De resultes, tanto Rogue como la Bruxa Escarlata xunir al equipu.

Mientres una batalla con un enemigu llamáu Iron Nail, el Sueru del Súper Soldáu dientro del cuerpu de Rogers foi neutralizáu, causando qu'avieyara rápido pa coincidir cola so edá cronolóxica de más de 90. Al nun poder participar en misiones, de campu pero al siguir calteniendo la so mente aguda, Rogers decidió asumir un papel como coordinador de misiones, entamando los planes d'ataque de los Vengadores dende la casona, ente que nomó a Sam Wilson como'l so reemplazu oficial como'l Capitán América. Sicasí, cuando dellos Vengadores y X-Men fueron invertíos en villanos y dellos villanos fueron invertíos al heroísmu por cuenta de un conxuru mal executáu pola Bruxa Escarlata y el Doctor Doom, Rogers non yá coordinó los esfuercios de Spider-Man y los villanos invertíos, agora llamaos los Estelantes Vengadores, sinón tamién vistió la so vieya armadura pa lluchar contra l'invertíu Falcon, hasta que los héroes y villanos pudieren ser devueltos a la normalidá cola ayuda de Cráneo Blanco (Craniu Colorado invertíu).

Otru Capitanes América

El Capitán América suel identificase col so alter ego Steve Rogers, anque otros personaxes tamién vistieron l'uniforme de les barres y estrelles de manera puntual. Concretamente trés d'ellos fueron socesores del Capitán América introducíos por aciu la téunica de la retrocontinuidad col enfotu de evitar contradicciones ente los cómics publicaos nes décades de 1940 y 1950 per un sitiu, que presentaben al héroe activu tres la Segunda Guerra Mundial, y la versión de la Edá de Plata por otru, na que'l Steve Rogers sumiera tres la Segunda Guerra Mundial.

Espíritu del 76

Tres la desapaición de Rogers, el presidente d'Estaos Xuníos buscó a un héroe dignu de llevar el traxe del Capitán América. L'escoyíu foi William Naslund, enantes conocíu como'l superhéroe Espíritu del 76. El so Bucky foi'l mozu Fred Davis, un mozu deportista con cierta paecencia a Bucky que yá se fixo pasar por él nel pasáu. Tres una curtia carrera, Naslund atopó la muerte a manes d'Adam II, un robot malváu qu'intentaba apoderar el mundu.

El Patriota

Intres dempués de morrer William Naslund, el superhéroe conocíu como El Patriota (Jeffrey Maze) tomó la identidá del héroe abanderáu y ganó a Adam II. Mientres dellos años siguió lluchando contra'l crime, acompañáu pol mozu Davis como Bucky, hasta qu'en dalgún momentu a finales de la década de los 40 colgó l'uniforme.

William Burnside

El tercer Capitán América foi un científicu que redescubrió la fórmula del supersoldado y aplicar sobre sí mesmu. Al traviés de ciruxía plástica, alterió la so cara y el del so mozu compañeru Jack Monroe pa ser idénticos a Steve Rogers y Bucky Barnes, tres los qu'empezó una llucha ensin cuartel contra l'amenaza comunista. Sicasí, Burnside y Monroe acabaríen alloriando por un defectu na fórmula, tres los que fueron asitiaos n'animación suspendida pol gobiernu, solo pa remanecer delles décades dempués ya intentar recuperar el so llugar como héroes patrióticos.

Roscu

Mientres un curtiu periodu, frutu d'afayar la corrupción política, Steve Rogers replantegóse'l so papel como símbolu estauxunidensese y abandonó la so identidá como Capitán América. Poco dempués, un mozu llamáu Roscu asumió'l mantu d'héroe abanderáu, col enfotu de la so bona forma física pa enfrentar les amenaces que salieren al so pasu. Sicasí, Roscu nun tenía nin l'habilidá nin la esperiencia del so predecesor, polo qu'acabó atopando una muerte prematura a manes de Craniu Colorado. La so muerte fixo cavilgar a Rogers, que finalmente retomó la so identidá de Capitán América.

John Walker

Cola proliferación de superhéroes violentos como Wolverine o The Punisher, el guionista Mark Gruenwald plantegar en 1987 crear a un nuevu Capitán América más brutal: John Walker. Según el guionista, la idea yera qu'esti personaxe presentara una nueva visión del patriotismu, totalmente contraria a la qu'amosaba Steve Rogers:

El Capitán América yera un personaxe patrióticu y la mayoría de los sos enemigos yeren antipatrióticos o a cencielles nun-yos interesaba'l patriotismu, esto ye, ser patriota yera sinónimu de ser bonu. Pero creo qu'eso nun ye necesariamente ciertu. Pueden faese munches coses males en nome del patriotismu. Asina que quería introducir un personaxes patrióticu que nun fuera un héroe, y que a pesar d'amar bonalmente al so país, el Capitán tuviera que combatir con él porque teníen distintes concepciones del patriotismu.

Walker apaeció nun principiu cola identidá d'El Superpatriota en Captain America #323 (1986), un rival del Capitán América que creía bonalmente qu'Estaos Xuníos precisaba un símbolu más nuevu, fuerte y menos atáu polos vieyos valor morales. Meses dempués, cuando Steve Rogers tuvo problemes col gobiernu estauxunidense, Walker foi escoyíu pa sustituyilo como Capitán América por un comité del gobiernu.

Na so identidá como nuevu Capitán América, Walker convertir nun axente perfectu pal gobiernu, yá que nun aldericaba les órdenes que recibía. Sicasí, demostraba una actitú violenta que la averaba más a un xusticieru sanguinario qu'a un superhéroe. Esta conducta, lloñe de sumir, agravóse cuando dalgunos de los sos antiguos collacios fixeron pública la so identidá civil, lo que dexó a los sos enemigos atacar y asesinar a los sos padres. Finalmente, Walker entendió que nun yera posible sustituyir al Capitán América, y devolvió a Steve Rogers la so identidá.

Bucky Barnes

El guionista Ed Brubaker reintrodució al antiguu compañeru de Steve Rogers, Bucky Barnes, en 2005. Adulces, Bucky foi ganando protagonismu, primero como'l villanu Winter Soldier y, darréu, como un nuevu aliáu del Rogers. Finalmente en Civil War, tres l'aparente asesinatu de Rogers, Bucky Barnes convertir nel nuevu Capitán América. anque finalmente retiróse y devolvió el traxe y l'escudu a Rogers qu'entá taba vivu, dempués d'asonsañar la so muerte en Fear Itself.

Sam Wilson

En 2015, Samuel Wilson convertir nel nuevu Capitán América por cuenta de que Steve Rogers avieyara al estraye-y el sueru del supersoldado por Iron Nail. Ye anguaño'l Capitán América nos cómics de Marvel.

Poderes y habilidaes

Steve Rogers tenía una gran intelixencia antes del sueru. Dempués del sueru desenvolvió unes grandes habilidaes n'artes marciales y una valentía impresionante.

Steve Rogers foi inoculado con un misteriosu sueru del supersoldado desenvueltu pol profesor Reinstein pal gobiernu estauxunidense, lo que-y dexó aumentar el so físicu y ameyorar los sos texíos cerebrales hasta algamar una estatura ya intelixencia sorprendentes.” Amás, el sueru del supersoldado fixo a Rogers inmune a gases venenosos, enfermedaes de too tipu y déxa-y recuperar se a una velocidá mayor de cualquier firida. Les convenciones del xéneru superheroico fixeron que Rogers fuera un escelente lluchador dende la so primer apaición, ensin que se diera nenguna esplicación pa les sos habilidaes de combate hasta principios de los años 80, cuando los autores Roger Stern y John Byrne esplicaron que'l personaxe fuera entrenáu polos meyores artistes marciales y ximnastes de la so dómina. Amás de les sos habilidaes de combate, Rogers tien una gran habilidá al refundiar el so escudu, y ye capaz nun solu llanzamientu d'impactar contra dellos blancos.

N'ocasiones, el sueru del supersoldado mutó, afectando a Steve Rogers de diverses maneres. El guionista Steve Englehart fixo que'l venenu del supervillano Víbora y el sueru del supersoldado otorgaren a Rogers superfuerza mientres una temporada. El guionista J.M. DeMatteis realizó una hestoria na que Craniu Colorado anulaba los efeutos del sueru del supersoldado, lo que fizo que Rogers avieyara rápido (lo cual plantegó per primer vegada que la mocedá del personaxe deber al sueru). Tamién Mark Gruenwald escribió una saga titulada Fighting Chance (titulada Últimu Combate n'España) na que Rogers sentía los deterioru del sueru del supersoldado, lo que-y foi restando fuercia físico hasta lleva-y en cantu de la muerte.

Dalgunos de los sustitutos del Capitán América tuvieron poderes similares a él, por casu, John Walker tenía superfuerza. L'únicu que nun tener poder dalgunu yera Roscu, lo qu'esplica la so curtia carrera y rápida muerte.

Armes y equipu

El Capitán América ye reconocíu pol so uniforme, que contién los colores de la bandera de los Estaos Xuníos (azul, blancu y colloráu) y una simboloxía claramente estauxunidense (barres, estrelles y dos pequeñes ales d'águila). Otru elementu característicu ye'l so escudu, con un colores y simboloxía similares a los del so traxe.

L'escudu del Capitán América tenía orixinalmente forma triangular, pero puestu foi sustituyíu por unu nuevu circular. Stan Lee y Jack Kirby esplicaron nos años 60 que'l control que Rogers tenía sobre l'escudu deber a unos imanes que portaba nos guantes, magar dichos imanes acabaron cayendo nel olvidu y terminó per asumir se que'l personaxe yera capaz de refundialo con efeutu a cencielles gracies a la so habilidá. Orixinalmente, l'escudu nun tener nenguna habilidá particular, pero col tiempu los guionistes acabaron asumiendo que fuera creáu con dalguna sustancia práuticamente indestruyible. El guionista Mike Carlin esplicó que l'escudu yera una aleación de metales ente los que s'atopaba'l metal ficticio vibranium que fuera creáu por puru azar pol científicu Myron McLay, anque otres versiones esplicaben que l'escudu yera d'adamantium o de sustancies desconocíes. Kurt Busiek estableció finalmente que l'escudu yera, efeutivamente, una aleación desconocío de vibranium y otros metales, y esa foi la versión predominanente hasta'l momentu. Un datu ye que Marvel en 2014 al traviés de la so cuenta oficial de Facebook, reveló que l'escudu tien 73.66 centímetros de diámetru y con un pesu de 5.5. kilogramos.

Amás del escudu indestruyible, dellos sustitutos del Capitán América emplegaron escudos de metal más común. Mientres la etapa na que Rogers abandonó la so identidá como Capitán América a finales de los años 80, emplegó primero un escudu de adamántium creáu por Tony Stark y darréu un escudu fechu dafechu de vibranium facilitáu por Pantera Negra. N'otres ocasiones Rogers tuvo qu'emplegar un escudu d'enerxía.

Mientres dalgún tiempu a mediáu de los años 90, pola mor del deterioru del sueru del supersoldado, Steve Rogers emplegó un arnés con numberosos artiluxos, y a midida que empioraba la so condición empezó a recurrir a una armadura facilitada por Tony Stark.

L'escudu de Steve puede reflexar cualquier rayu descubiertu polos seres humanos y la estrella puede cegar al reflexase la lluz nel escudu.

Antes del sueru, Steve tenía una resistencia mental bien poderosa yá que aguantó'l sueru del supersoldado ensin ataques mentales.

Aliaos

Puesto que la hestoria del personaxe difier notablemente ente la versión de la Edá Dorada y la de la Edá de Plata, presentamos un llistáu de los sos aliaos d'alcuerdu a la continuidá orixinal de la Edá d'Oru, y de siguío según la nueva continuidá que se creó na Edá de Plata.

Versión de la Edá Dorada

• All-Winners Squad: Acabada la Segunda Guerra Mundial, el Capitán América y Bucky formaron equipu cola Antorcha Humana, Miss America, Namor y el Runfador. La so primer aventura tuvo llugar en All-Winner Comics #19 (1946), onde s'enfrentaron al xeniu criminal Isbisa.
• Betsy Ross: Esta axente especial del gobiernu foi l'interés románticu del Capitán América mientres la Edá Dorada. Tres la guerra, Steve Rogers reveló-y el so verdadera identidá y entrenar por que se convirtiera na so nueva compañera, reemplazando a un Bucky que taba doliente d'una firida de bala. La so primer apaición tuvo llugar en Captain America Comics #1 (1941).
• Bucky: Fiel compañeru d'aventures del Capitán América mientres la Edá Dorada, convertir nel líder d'una peada de mozos de diversu orixe, ente quien s'atopaba Toru, el mozu ayudante d'Antorcha Humana. Mientres la posguerra siguió ayudando al Capitán América, salvu por un curtiu periodu nel que se tuvo que retirar por causa de una firida de bala. La so primer apaición tuvo llugar en Captain America Comics #1 (1941).

Versión moderna

• Bucky (James Barnes): N'afayando la identidá secreta del Capitán América, James «Bucky» Barnes convertir nel amigu y compañeru d'aventures de Steve Rogers mientres la Segunda Guerra Mundial. Xunto al Capitán, foi miembru d'Los Invasores, pero en solitariu tamién formó parte de la Liberty Legion y los Kid Commandos. Les sos aventures paecieron tocar al so fin cuando, nos últimos díes de la guerra, un avión-trampa cargáu d'esplosivos españó con él a bordu. Sicasí, años dempués, el Craniu Colorado orixinal afayó que'l mozu Barnes sobreviviera a la esplosión y que fuera rescatáu, curáu y remane poles fuercies de la Xunión Soviética, que lo convirtieron nel asesín conocíu como Soldáu d'Iviernu mientres los años de la Guerra Fría. Cola ayuda de Steve Rogers, Barnes llogró recuperar les sos alcordances y la so auténtica personalidá, llegando a asumir el mantu de Capitán América mientres una temporada. La so primer apaición tuvo llugar en Captain America Comics #1 (1941), pero'l secretu de la so sobrevivencia nun se reveló hasta Captain America #1 (2005).
• Bucky (Jack Monroe): Jack Monroe yera un adolescente en 1953, cuando se convirtió nel compañeru de William Burnside, el cuartu Capitán América. Xuntos llucharon contra un nuevu Craniu Colorado (Albert Malik) y contra espíes comunistes, pero'l sueru del supersoldado qu'emplegaren pa tener capacidaes especiales acabó afectando negativamente les sos mentes, polo que'l gobiernu asitiar n'animación suspendida. N'espertando nos nuesos díes y enfrentase xunto a Burnside al auténticu Capitán América, Monroe foi curáu y convirtióse nel compañeru de Steve Rogers, adoptando la identidá del Nómada. Monroe volvióse un héroe violentu y autodestructivo. Finalmente atopó la muerte a manes del Soldáu d'Iviernu (James Barnes), qu'entós daquella s'atopaba sol control de Craniu Colorado. El so orixe foi reveláu en Captain America #155 (1972) y ampliáu en Nomad #18-19, #23-24 (1993, 1994).
• Invasores: Los Invasores foi un grupu de superhéroes creáu a finales de 1941, cuando Estaos Xuníos recién empezaba a lluchar na Segunda Guerra Mundial. N'orixe taba compuestu pol Capitán América, Bucky, l'Antorcha Humana orixinal, Toru, Namor, Runfador y Miss America, anque col pasu de los meses xuniríen otros superhéroes, como Spitfire, Union Jack o Thin Man. Cuando'l Capitán América y Bucky sumieron a finales de la guerra, el superhéroe Espíritu del 76 tomó la so identidá y xunióse al grupu. Una vegada acabada la guerra, el grupu alterió'l so nome a All-Winners Squad. La so primer apaición tuvo llugar a manera de flashback en Avengers #71 (1969), anque'l so orixe foi narráu en Giant-Size Invaders #1 (1975).
• Rick Jones: Pal güérfanu Rick Jones, el Capitán América sería un modelu a siguir dende'l so primer alcuentru, y, anque Rogers aceptó de bien bon grau la so amistá, nunca quixo convertíu nun nuevu Bucky. Sicasí, dalgún tiempu dempués de conocese, Jones ayudaría al Capitán América mientres unu de los sos casos y asumiría de volao dicha identidá.

Villanos

Puesto que la hestoria del personaxe difier notablemente ente la versión de la Edá Dorada y la de la Edá de Plata, presentamos un llistáu de los sos villanos d'alcuerdu a la continuidá orixinal de la Edá d'Oru, y de siguío según la nueva continuidá que se creó na Edá de Plata.

Versión de la Edá Dorada

• Craniu Colorado: Afatiáu con una grotesca mázcara qu'emulaba una calavera carmesí, Craniu Colorado foi'l némesis del Capitán América a lo llargo de la Edá Dorada. Primero foi un axente nazi instruyíu por el mesmu Adolf Hitler, anque una vegada acabada la guerra convertir nun axente comunista, pero siempres col mesmu oxetivu: destruyir los Estaos Xuníos. La primer apaición del personaxe tuvo llugar en Captain America Comics #1 (1941).

Versión moderna

• Barón Zemo I: El Barón Heinrich Zemo foi unu de los principales científicos nazis mientres la Segunda Guerra Mundial, creando armes fabuloses como'l Rayu de la Muerte o l'Adesivu X. Nun combate contra'l Capitán América, esti adesivu pegar a la mázcara que zemo llevaba puesta, dexándola afitada a la so cara pa tola vida. A finales de la guerra, Zemo tendió una trampa al Capitán América y a Bucky, qu'acabó col mozu compañeru del héroe aparentemente muertu y con Steve Rogers cayendo nun estáu d'animación suspendida nel que permaneció delles décades. Cuando l'héroe abanderáu remaneció, Zemo volvió intentar vengase creando'l grupu de supervillanos conocíu como los Amos del Mal, secuestrando al nuevu compañeru de Rogers, Rick Jones. Mientres la so batalla final, zemo causó cola so arma un desprendimientu de tierres qu'acabó cola so propia vida. Sobrevivió-y el so fíu Helmut. La so primer apaición tuvo llugar en Avengers #6 (1964), onde tamién se develaba el so orixe.
• Craniu Colorado (Johann Shmidt): Johann Shmidt yera un mozu alemán resentíu col mundu, ensin estudios nin especialización dalguna, pero'l so destín camudó cuando conoció a Adolf Hitler. El dictador convertir nel so pupilu y protexíu, convirtiendo al nuevu Shmidt nel Craniu Colorado, una figura tan terrorífica qu'inclusive inspiraba terror nel so mentor. A lo llargo de la Segunda Guerra Mundial, Craniu Colorado y el Capitán América enfrentar en numberoses ocasiones, hasta que'l villanu nazi quedó soterráu nun suétanu a finales de la Segunda Guerra Mundial, magar un gas esperimental caltúvolo n'animación suspendida mientres décades. Al espertar, siguió la so llucha contra'l Capitán América, magar les sos téuniques fueron afaciéndose a los tiempos, y anguaño prefier manipoliar al gobiernu estauxunidense y a diverses empreses internacionales pa consiguir los sos fines. El so orixe foi narráu en Tales of Suspense #66 (1965) y ampliáu en Captain America #297 (1984).
• Craniu Colorado (Albert Malik): Aprovechando la desapaición del Craniu Colorado orixinal, el gobiernu soviéticu dio en 1953 dicha identidá al axente Albert Malik cola esperanza d'usar al so favor el terror qu'aquel villanu inspirara mientres la Segunda Guerra Mundial. Malik lluchó contra'l tercer Capitán América (William Burnside) y foi'l culpable de la muerte de los padres de Spider-Man, anque finalmente foi unviáu a prisión polos sos crímenes, onde'l Craniu Colorado orixinal encargar de la so execución. El so orixe narrar en Captain America Annual #13 (1993).
• Sociedá Culiebra: Ye un grupu de criminales que vienden los sos servicios al meyor postor, y tolos sos miembros tienen poderes y nomes de batalla rellacionaos colos ofidios, como Cobra, Mamba Negra o Princesa Pitón. Cuando unu de los miembros d'esti grupu criminal desenvolvió una rellación sentimental col Capitán América, dambos convirtiéronse n'oxetivos de la Sociedá Culiebra. La primer apaición d'esta agrupación tuvo llugar en Captain America #310 (1985).

Versiones alternatives

A lo llargo de los años, Marvel presentó numberoses realidaes alternatives nes que'l Capitán América apaecía con sutiles diferencies nel so orixe y evolución; ello ye que catalogar más de 120 versiones alternatives del personaxe, dalgunes de les cualos apaecieron mientres dos o tres páxina y nunca más volvieron ser mentaes.

Sicasí, a pesar de qu'esisten tantes versiones del héroe abanderáu, dos d'elles algamaron cierta notoriedá y ésitu comercial nos últimos años. La primera d'estes versiones del Capitán América foi la del universu Ultimate, un sellu de Marvel Comics que presenta a personaxes clásicos con nuevos oríxenes y un tonu más modernu, buscando asina atraer a nuevos llectores y evitar que se sintieren confusos ante la complexa continuidá del universu Marvel tradicional. Básicamente, l'orixe d'esti Capitán América ye a les traces idénticu al del universu Marvel tradicional, col personaxe lluchando contra los nazis, sumiendo tres la Segunda Guerra Mundial y espertando décades dempués pa xunise a un grupu de superhéroes, The Ultimates. Sicasí, el personaxe foi presentáu con un enfoque más realista, polo que Rogers amuésase como una persona más tradicional y conservadora, amosando asina que provién d'otra dómina. La segunda versión del Capitán América foi la publicada en Marvel Zombies, una serie de cómics onde los héroes y villanos de Marvel van venciendo ante una epidemia zombi.

Series d'historieta

Les aventures del Capitán América apaecieron en numberoses series a lo llargo de les últimes décades. El siguiente llistáu recueye solamente les apaiciones nes que l'héroe o los sos secundarios son los protagonistes principales, y esclúyense polo tanto los sos cameos n'otres seriesy aquellos otros títulos, como Young Allies, Avengers o Invaders, onde comparte protagonismu con otros superhéroes. Tampoco s'inclúin les reediciones.

Series principales

• Captain America Comics #1-73 (marzu de 1941 a xunetu de 1949)
• All Winners Comics #1-18 (branu 1941 a branu 1946)
• USA Comics #6-17 (avientu de 1942 a seronda 1945)
• Marvel Mystery Comics #80-92 (xineru de 1947 a xunu de 1949)
• Young Men #24-28 (avientu de 1953 a xunu de 1954)
• Men's Adventures #27-28 (mayu a xunetu de 1954)
• Captain America Comics #76-78 (mayu a setiembre de 1954)
• Tales of Suspense #59-99 (payares de 1964 a marzu de 1968)
• Captain America vol.1 #100-454 (abril de 1968 a agostu de 1996)
  • Captain America Annual vol.1 #1-13 (1971-1994)
• Captain America vol.2 #1-13 (payares de 1996 a payares de 1997)
• Captain America vol.3 #1-50 (xineru de 1998 a febreru de 2002)
  • Captain America 1999 (1999)
  • Captain America 2000 (2000)
  • Captain America 2001 (2001)
• Captain America vol.4 #1-32 (xunu de 2002 a avientu de 2004)
• Captain America vol.5 #1-50 (xineru de 2005 a xunetu de 2009)
• Captain America vol.1 #600-619 (agostu de 2009 a agostu de 2011)
• Captain America vol.6 #1-19 (setiembre de 2011 a avientu de 2012)
• Captain America vol.7 #1-25 (xineru de 2013 a avientu de 2014)

Series llindaes y derivaes

• Falcon #1-4 (payares de 1983 a febreru de 1984)
• Nomad vol.1 #1-4 (payares de 1990 a febreru de 1991)
• The Adventures of Captain America #1-4 (setiembre de 1991 a xineru de 1992)
• Nomad vol.2 #1-25 (mayu de 1992 a mayu de 1994)
• US Agent #1-4 (xunu a setiembre de 1993)
• Captain America: Sentinel of Liberty #1-12 (setiembre de 1998 a agostu de 1999)
• USAgent #1-3 (agostu a ochobre de 2001)
• Captain America: Dead Men Running #1-3 (marzu a mayu de 2002)
• Captain America: What Price Glory #1-4 (2003)
• Captain America and The Falcon #1-14 (mayu de 2004 a xunu de 2005)
• Fallen Son: The Death of Captain America #1-5 (xunu a agostu de 2007)
• Captain America: The Chosen #1-6 (payares de 2007 a marzu de 2008)
• Captain America Reborn #1-6 (setiembre de 2009 a marzu de 2010)
• Nomad: Girl Without a World #1-4 (payares de 2009 a febreru de 2010)
• Captain America: The 1940s Newspaper Strip #1-3 (agostu a ochobre de 2010)
• Captain America: Forever Allies #1-4 (ochobre de 2010 a xineru de 2011)
• Captain America: Patriot #1-4 (payares de 2010 a febreru de 2011)
• Captain America: The Korvac Saga #1-4 (febreru a mayu de 2011)
• Captain America: First Vengeance #1-4 (xunetu a agostu de 2011)
• Captain America: Man Out of Time #1-5 (xineru a mayu de 2011)
• Captain America: Hail Hydra #1-5 (marzu a xunetu de 2011)
• Ultimate Captain America #1-4 (marzu a xunu de 2011)
• Rede Skull #1-5 (setiembre de 2011 a xineru de 2012)
• Captain America & Bucky #620-628 (setiembre de 2011 a mayu de 2012)
• Captain America Corps #1-5 (agostu a avientu de 2012)

Númberos especiales

• Marvel Treasury Special: Captain America's Bicentennial Battles (xunu de 1976)
• Marvel Fanfare #18 (xineru de 1985)
• Captain America Goes to War Against Drugs (1990)
• Captain America: The Movie Special (1992)
• Captain America: Drug War (1994)
• Captain America: The Aguamala Effect (1994)
• Captain America: The Legend (1996)
• Marvel Comics: Captain America (2000)
• Captain America 65th Anniversary Special (2006)
• What If? Featuring Captain America (2006)
• Captain America Theater of War: Operation Zero War (2008)
• Captain America White (2008)
• Mythos: Captain America (2008)
• Ultimate Captain America Annual (2008)
• Captain America: Tacu Bell Special (2009)
• Captain America Comics 70th Anniversary Special (2009)
• Captain America Theater of War: A Brother in Arms (2009)
• Captain America Theater of War: America First! (2009)
• Captain America Theater of War: America the Beautiful (2009)
• Captain America Theater of War: To Soldier On (2009)
• Captain America Theater of War: Ghost of My Country (2009)
• Captain America Theater of War: Prisoners of Duty (2010)
• Captain America Reborn: Who Will Wield the Shield (2010)
• Fear Itself: Captain America (2010)
• Siege: Captain America (2010)
• Captain America and Batroc the Leaper (2011)
• Captain America and Crossbones (2011)
• Captain America and Falcon (2011)
• Captain America and The First Thirteen (2011)
• Captain America: Fighting Avenger (2011)

Adautaciones a otros medios

La popularidá del Capitán América puede constatase nes sos numberoses apaiciones, yá seya como protagonista o como secundariu, en películes, teleseries, videoxuegos, noveles y xuegos de rol.

Series de televisión

• La primer apaición del Capitán América na pequeña pantalla tuvo llugar en 1966, na serie d'animación The Marvel Super Heroes, onde'l Capitán América compartía protagonismu con Iron Man, Thor, Hulk y Namor. La serie recordar anguaño pola so rudimentaria ellaboración, con escenes sacaes de los fotolitos de los cómics y apenes animaes, magar nel so día tuvo una bona acoyida y abrió la puerta a nueves adautaciones. Nes siguientes décades, anque nun consiguió serie propia, sí qu'esfrutó de numberosos cameos y apaiciones como secundariu de luxu, asina nel episodiu The Prinde of Captain America de la serie Spider-Man de 1981, en 7 Little Superheroes y Pawns of the Kingpin na serie Spider-Man and His Amazing Friends tamién en 1981, en Old Soldiers na serie X-Men en 1997, en numberosos episodios de Spider-Man ente 1997 y 1998, y en Operación Renacimientu na serie X-Men Evolution en 2002.

• Amás d'estes apaiciones como convidáu, el Capitán América foi unu de los protagonistes de les series:
  • En The Avengers: United They Stand que s'emitió ente 1999 y 2000.
  • En L'escuadrón de superhéroes ye emitíu ente 2009 y 2011.
  • En The Avengers: Earth's Mightiest Heroes que s'emitió dende 2010 hasta 2012.
  • Esta serie foi sustituyida en 2013 por Avengers Assemble que tamién cunta col Capitán América como unu de los protagonistes y esta más rellacionáu col universu cinematográficu de Marvel, solo nes 3 temporaes. Na cuarta temporada, ausentar al tar solu en 2 primeros episodios.
  • Tamién apaez n'episodios de la serie d'Ultimate Spider-Man en cada episodiu:
    • Na primer temporada como: "Nun ye un xuguete", cuando l'equipu de Spider-Man fai un entrenamientu nel Helicarrier y al remanar l'escudu del Capitán América, Spider-Man por fuercia llanzar pela ventana y aterriza na embaxada de Latveria, onde ye atopáu pol Doctor Doom, quién lo usará pa los sos propios fines nefastos.
    • Na segunda temporada como: "El Xuegu Acabó", fai equipu con Spider-Man y Wolverine pa detener a Arcade qu'entama llanzar misiles nucleares pa causar la Tercer Guerra Mundial y "Ataque Inigualable", apaez de cameo final con Thor y Iron Man pa ufiertar a Spider-Man al xunise a los Vengadores.
    • Na tercer temporada como: "Spider-Man Vengador, Parte 1 y 2", apaez colos Vengadores al convidar a Spider-Man al so equipu, depués de que Loki y el Doctor Octopus causen estragos, en "Academia S.H.I.E.L.D.", apaez de cameo como instructor nel Triskelion, en "Concursu de Campeones, Parte 2", xunir con Spider-Man, Hulk Colorado y Puñu de Fierro, equipu col Coleicionista pa ganar al Home de Sable, faciendo que'l Gran Maestru convoca a Blastaar y Ymir. Ente que el grupu abren camín, el Capitán América foi conxeláu por Ymir, namái pa ser esaniciáu del xuegu, cuando Hulk Colorado intentara descongelarlo y na parte 4, apaez cuando llucha con Hawkeye contra'l Home Absorbente, Skurge, Titus y el Doctor Octopus, hasta ser lliberáu por Spider-Man nuna cápsula y fai equipu con él xunto a Hulk, Axente Venom, White Tiger y el Coleicionista contra'l Gran Maestru.
    • Na cuarta temporada como: "La Saga Simbionte, Parte 2", fai equipu con Spider-Man, Puñu de Fierro, Axente Venom, Capa y Daga al lliberar a Hulk y a otros siendo teníos por Carnage y usar al Anti-Venom como refuerzu y en "Día de Graduación, Parte 1 y 2", asiste a la ceremonia de graduación nel Triskelion, depués de ser atrapáu colos otros nun campu de fuercia de concentración de Ock, hasta ser lliberáu por Spider-Man.
  • Tamién apaez n'episodios de la serie de Hulk and the Agents of S.M.A.S.H.:
    • Na primer temporada como "Bisarmes nunca más", sale de cameo al felicitar a Hulk Colorado na casa blanca.
    • Na segunda temporada como "Guardians of the Galaxy", apaez solo como un Skrull al atraer a los Hulks escontra una trampa, en "Un Futuru Aplastante, Parte 4: Los Años de HYDRA" apaez siendo mozu cuando Hulk sigui escorriendo al Líder nel tiempu al llegar a la Segunda Guerra Mundial y nel presente, apaez de vieyu colos Axentes de S.M.A.S.H. en lluchar pa lliberar al mundu de HYDRA, que ye liderada por El Líder y en "Planeta Bisarma, Parte 1 y 2", con Thor y Iron Man xunir a los Hulks pa evitar que los Kree destruyan la Tierra y cunten con otros héroes.
  • Capitán América apaez tamién na segunda temporada de Guardians of the Galaxy, episodiu "Sobreviviendo", cuando él y los Vengadores ataquen a los Guardians of the Galaxy en robar un asteroide de la so sede, y xunen fuercies pa detener un satélite fora de control. Nel episodiu, "La Roca de la Evolución", xúnense nuevamente pa detener al Alto Evolucionador que va usar l'asteroide de Thanos contra la Tierra.
  • El Capitán América ye Mentáu dacuando en Marvel's Agent Carter.

Películes animaes

• En 1944, mientres la so dómina de mayor popularidá, el personaxe protagonizó el so propiu serial cinematográficu de quince capítulos, producíu por Republic Pictures. El personaxe sufrió, sicasí, numberosos cambeos: pasó de ser el recluta Steve Rogers al fiscal del distritu Grant Gardner, Bucky sumió de la trama y el so famosu escudu foi sustituyíu por una pistola. Darréu, el personaxe sumió mientres cuatro décades de los cines, hasta'l llanzamientu d'una nueva película en 1990, que magar foi muncho más respetuosa col orixe del personaxe, sufrió por causa del so escasu presupuestu, la so probe carauterización y les sos mediocres escenes d'aición.

Stan Lee y Chris Evans na Convención Internacional de Cómics de San Diego (2011). Evans interpreta al Capitán América.

• Finalmente, en 2006, el personaxe apaeció afechu con fidelidá y unos medios dignos en dos películes d'animación, Ultimate Avengers y Ultimate Avengers 2.
• Na película Next Avengers: Heroes of Tomorrow, Rogers y Romanoff tienen un fíu llamáu James Rogers.

Películes n'imaxe real

Captain América: The First Avenger

• La so siguiente apaición nuna película tuvo llugar en 2011, na película en imaxe real de Marvel Studios Captain America: The First Avenger. Nella, nuevamente diéronse la mano la fidelidá y unos medios téunicos aceptables. Faía la so apaición el personaxe Craniu Colorado según una Xema del Infinitu: el Teseracto.. Lluchó contra HYDRA na Segunda Guerra Mundial, al llau de Peggy Carter, el padre de Tony, Howard Stark y el so amigu Bucky Barnes, quién morrió al cayer nun tren de tresporte de HYDRA. A la fin de la Guerra, cayó n'estáu criogénico nel Artico, hasta espertar de 70 años anguaño.

The Avengers

• Nel 2012, la so película sirvió de prólogu pa The Avengers, onde'l Capitán América xunía fuercies con otros personaxes del Universu Marvel como Iron Man, Black Widow, Thor, Hulk y Hawkeye, y llogró un gran ésitu de crítica y públicu. Lluchó contra Loki y la invasión Chitauri.

Thor: The Dark World

• Chris Evans apaez en Thor: The Dark World como un tresformamientu de Loki, solo pa fadiar a Thor.

Captain América: The Winter Soldier

• La secuela del Capitán estrenó'l 28 de marzu de 2014 col nome de Captain America: The Winter Soldier. Aclamada pola crítica, una y bones la película tuvo un tonu más escuru, al llau de Black Widow, amás faíen les apaiciones de Falcon y el Soldáu del Iviernu, al ver que ye'l so amigu Bucky, tando vivu. Al trabayar pa S.H.I.E.L.D., afaya un secretu, fuera que S.H.I.E.L.D. foi controláu por HYDRA y teniendo a Bucky como la so arma.

Avengers: Age of Ultron

• Nel 2015, apaez na película Avengers: Age of Ultron onde va xunir fuercies colos Vengadores pa ganar a Ultron.

Ant-Man

• Evans repite'l so papel nun cameo na escena post-creditos d'Ant-Man del 2015.

Captain América: Civil War

• Nel 2016, Captain America: Civil War onde apaez formando un equipu con Hawkeye, Soldáu del Iviernu, Scarlet Witch, Ant-Man y Falcon, y pa lluchar contra Iron Man, cuando afaya que'l so amigu Bucky mato a Howard Stark y la so esposa María Stark. A la fin, dexa'l so escudu a manes de Tony, ya instálase en Wakanda con Bucky p'ayudar a manes de T'Challa / Pantera Negra.

Spider-Man: Homecoming

• En Spider-Man: Homecoming tien un cameo como videu educativu.

Avengers: Infinity War

• Evans va repitir el papel de Capitán América na tercer entrega de Avengers: Infinity War (2018) y la secuela d'esta.

Videoxuegos

El Capitán América apaeció nos siguientes videoxuegos:

• Captain America in: The Doom Tube of Dr. Megalomann (Beat'em Up, 1987)
• Spider-Man and Captain America in Doctor Doom's Revenge (Aventures, 1989)
• Captain America and The Avengers (Beat'em Up, 1991)
• Avengers in Galactic Storm(Llucha, 1995)
• Marvel Super Heroes (Llucha, 1995)
• Marvel Super Heroes: War of the Gems (Beat'em Up, 1996)
• Marvel Super Heroes vs. Street Fighter (Llucha crossover, 1997)
• Marvel vs Capcom: Clash of Super Heroes (Llucha crossover, 1998)
• Marvel Super Heroes: Adventure Game (RPG, 1998)
• Marvel vs Capcom 2: New Age of Heroes (Llucha crossover, 2000)
• Marvel Nemesis: Rise of the Imperfects (Beat'em Up, 2005)
• Marvel: Ultimate Alliance (RPG, 2006)
• Marvel: Ultimate Alliance 2 (RPG, 2009]]
• Marvel Super Hero Squad Online (MMORPG, 2011)
• Capitán América: Supersoldado (Aventures, 2011)
• Marvel vs. Capcom 3: Fate of Two Worlds (Llucha crossover, 2011)
• Ultimate Marvel vs. Capcom 3 (Llucha crossover, 2011)
• Future Fight (Llucha de roll, 2015)
• Marvel vs Capcom: Infinite (Llucha crossover, 2017)

Bibliografía

• Aguilera, Ricardo; Díaz, Lorenzo Félix (1989). Xente de comic: De Flash Gordon a Torpedu. Madrid: Diario 16, suplementu de Xente.
• Byrd, Ronald; Hoskin, Michael (2004). Official Handbook of the Marvel Universe: Golden Age Marvel 2004. Nueva York: Marvel Comics.
• Christiansen, Jeff (2005). All-New Official Handbook of the Marvel Universe: Teams 2005. Nueva York: Marvel Comics.
• Christiansen, Jeff (2005b). All-New Official Handbook of the Marvel Universe: The Women of Marvel 2005. Nueva York: Marvel Comics.
• Christiansen, Jeff (2006). All-New Official Handbook of the Marvel Universe A to Z nº1. Nueva York: Marvel Comics.
• Christiansen, Jeff (2006b). All-New Official Handbook of the Marvel Universe A to Z nº3. Nueva York: Marvel Comics.
• Christiansen, Jeff (2006c). Marvel Legacy: 1970s Handbook. Nueva York: Marvel Comics.
• Christiansen, Jeff; Byrd, Ronald; Hoskin, Michael (2004). Official Handbooks of the Marvel Universe: Avengers 2004. Nueva York: Marvel Comics.
• Daniels, -yos (1991). Marvel. Five Fabolous Decades of The World's Greatest Comics. Nueva York, Estaos Xuníos: Harry N. Abrams Publishers. ISBN 0-8109-3821-9.
• DeFalco, Tom (2005). Avengers: The Ultimate Guide. Nueva York: DK Publishing. ISBN 0-7566-1461-9.
• Díaz, Lorenzo (1996). Diccionariu de superhéroes. Barcelona: Ediciones Glénat. ISBN 84-88574-61-4.
• Gruenwald, Mark; Sanderson, Peter (1985). The Official Handbooks ot the Marvel Universe Deluxe Edition vol.2 nº1. Nueva York: Marvel Comics.
• Gruenwald, Mark; Sanderson, Peter (1986). The Official Handbooks ot the Marvel Universe Deluxe Edition vol.2 nº2. Nueva York: Marvel Comics.
• Gruenwald, Mark; Sanderson, Peter (1986b). The Official Handbooks ot the Marvel Universe Deluxe Edition vol.2 nº6. Nueva York: Marvel Comics.
• Gruenwald, Mark (1991a). The Official Handbook of The Marvel Universe vol.3 nº10. Nueva York: Marvel Comics.
• Gruenwald, Mark (1991b). The Official Handbook of The Marvel Universe vol.3 nº12. Nueva York: Marvel Comics.
• Guiral, Antoni (2007a). Del Tebéu a la Manga: Una hestoria de los cómics. Vol.3. El comic-book: Superhéroes y otros xéneros. Torroella de Montgrí, España: Panini Comics. ISBN 978-84-9871-99-1.
• Guiral, Antoni (2007b). Del Tebéu a la Manga: Una hestoria de los cómics. Vol.4. Marvel Comics: Un universu en constante evolución. Torroella de Montgrí, España: Panini Comics. ISBN 978-84-9691-64-4.
• Hayton, Christopher; Albright, David L. (2009). «O Captain! My Captain!», Robert G. Weiner: Captain America and The Struggle of the Superhero: Critical Essays. Jefferson (Carolina del Norte, EE UU): McFarland, páx. 15-21. ISBN 978-0-7864-3703-0.
• Morse, Ben (mayu 2007). «The Wizard Retrospective: Captain America». Wizard Magacín (187):  páxs. 30-48. 
• Morse, Ben (agostu 2007). «Skrull or non Skrull». Wizard Magacín (190):  páxs. 36-42. 
• Olshevsky, George (1979). The Marvel Comics Index: Heroes From Tales of Suspense, Book One: Captain America. G&T Enterprises.
• Roach, David A. (2004). «Captain America», Gina Misiroglu: The Superhero Book: The Ultimate Encyslopedia of Comic Book Icons and Hollywood Heroes. Detroit, Estaos Xuníos: Visible Ink. ISBN 1-57859-154-6.
• Rodríguez, José Joaquín (2010). Los cómics de la Segunda Guerra Mundial: Producción y mensaxe na Editorial Timely (1939-1945). Cádiz, España: Serviciu de Publicaciones de la Universidá de Cádiz. ISBN 978-84-7786-490-5.
• Rodríguez, José Joaquín (2012). La esplosión Marvel: Historia de Marvel nos 70. Palma de Mallorca, España: Dolmen Editorial (Coleición Pretexto). ISBN 978-84-15201-76-2.
• Rodríguez, José Joaquín (2012b). «Año de cambéu: Los Vengadores de Bob Harras», Sotu, M.F. y Vargas, J.J: Los Vengadores: Poder na Tierra. Palma de Mallorca, España: Dolmen Editorial (Coleición Pretexto). ISBN 978-84-15201-76-2.
• Rodríguez, José Joaquín (ochobre 2012). «Los oríxenes del Capitán América: Una obra maestra de Joe Simon y Jack Kirby». Dolmen (205):  páxs. 37-41. 
• Rodríguez, José Joaquín (2013). King Kirby: Jack Kirby y el mundu del cómic. Palma de Mallorca, España: Dolmen Editorial (Coleición Pretexto). ISBN 978-84-15296-76-8.
• Vandal, Stuart (2005). Official Handbook of the Ultimate Marvel Universe: The Ultimates & X-Men 2005. Nueva York: Marvel Comics.
• Walton, David (2009). «Captain America Must Die: The Many Afterlives of Steve Rogers», Robert G. Weiner: Captain America and The Struggle of the Superhero: Critical Essays. Jefferson (North Carolina, EE UU): McFarland, páx. 160-174. ISBN 978-0-7864-3703-0.
• Youngquist, Jeff (xineru de 2004). Official Handbook of The Marvel Universe: Avengers 2004. Nueva York: Marvel Comics.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Captain America.
• Capitán América (Steve Rogers) en Marvel Universe Wiki
• Capitán América (Bucky Barnes) en Marvel Universe Wiki
• Entrevista a Mark Gruenwald en Comic Art and Graffix Gallery
• Entrevista a Rick Remender en iFanboy
• Entrevista a Roger Stern" en Marvel Masterworks
• USAgente (John Walker) en Marvel Universe Wiki

• Datos: Q190679
• Multimedia: Captain America and his cast