Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños
La Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños (Celac;[1] portugués: Comunidade do Estaos Latino-Americanos y Caribenhos; francés: Communauté des États Latino-américains et Caribéens) ye un mecanismu intergubernamental d'ámbitu rexonal, herederu del Grupu de Rio y la CALC, el Cume d'América Llatina y del Caribe[2] que promueve la integración y desenvolvimientu de los países llatinoamericanos y caribeños.[3]
Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños | |
---|---|
organización rexonal y organismu internacional | |
Llocalización | |
Sede | Caraques |
Historia | |
Fundación | 23 febreru 2010 |
Web oficial | |
La Celac foi creada'l martes 23 de febreru de 2010 en sesión de la Cume de la unidá d'América Llatina y el Caribe, en Playa del Carmen (Méxicu). Darréu, nel Cume de Caraques (Venezuela), realizada los díes 2 y 3 d'avientu de 2011, quedó constituyida definitivamente la Celac. La I Cume de la Celac celebrar en Chile en xineru de 2013,[4][5][6] ente que la II Cume llevar a cabu en L'Habana (Cuba) los díes 28 y 29 de xineru de 2014. En 2015 el cume tuvo como país sede la nación centroamericana de Costa Rica quién-y dexó la presidencia pro tempore a la República del Ecuador onde se realizó la 4ta Cume en Quitu los díes 27 y 28 de xineru de 2016, que va dexar la presidencia pro tempore a la República Dominicana quién va exercer la presidencia del bloque pal periodu que toma dende'l 27 de xineru del añu en vez hasta xineru de 2017 cuando se realice'l cume en Santu Domingo'l 25 de xineru.
La población total de los países miembros de Celac ye d'aproximao 620 millones d'habitantes emplazados a lo llargo de 20,4 millones de quilómetros cuadraos.
Declaración
editarLos 33 xefes de Gobiernu de países del Caribe y de Suramérica (una y bones dellos países del Caribe tienen al so xefe d'Estáu en Reinu Xuníu) asistentes al Cume, decidieron constituyir la CELAC (Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños) como'l "espaciu rexonal propiu qu'una a tolos estaos.
Les xuntes del Grupu de Rio, fundáu enantes a esti organismu en Brasil y la CALC, van realizase al traviés d'esti foru unificáu acordies colos calendarios de dambos mecanismos; ensin perxuiciu de lo anterior van realizase los cumes alcordaos el 2011 en Venezuela y el 2012 en Chile", esplicó'l presidente de Méxicu, Felipe Calderón Hinojosa.[7] En tantu nun remate'l procesu de constitución de la Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños, tendrá de caltenese un foru unificáu nel que participen tolos países de la rexón, calteniendo'l Grupu de Rio y la CALC p'asegurar el cumplimientu de los sos mandatos.
Países miembros
editarBandera | Escudu | Nome | Fecha d'ingresu | Población | Superficie terrestre (km²) | Zona Y.Y + Superficie terrestre (km²) | Moneda | PIB PPA (US$ bn) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Antigua y Barbuda | Fundador | 92 758 | 443 | 110 532 | Dólar del Caribe Oriental | 15 635 | ||
Arxentina | Fundador | 42 868 138 | 2 780 400 (1) | 3 864 786 | Pesu arxentín | 22 404 | ||
Les Bahames | Fundador | 393 906 | 13 940 | 668 655 | Dólar bahamés | 27 394 | ||
Barbados | Fundador | 285 199 | 431 | 187 329 | Dólar de Barbados | 15 482 | ||
Belize | Fundador | 367 265 | 22 966 | 58 317 | Dólar beliceño | 8 412 | ||
Bolivia | Fundador | 10 891 851 | 1 098 581 | Bolivianu | 6 449 | |||
Brasil | Fundador | 209 778 505 | 8 514 877 | 12 175 832 | Real brasilanu | 14 987 | ||
Chile | Fundador | 18 140 234 | 756 096 (2) | 4 438 091 | Pesu chilenu | 24 170 | ||
Colombia | Fundador | 48 714 208 | 1 141 748 | 1 959 564 | Pesu colombianu | 14 165 | ||
Costa Rica | Fundador | 4 863 030 | 51 100 | 625 825 | Colón | 10 333 | ||
Cuba | Fundador | 11 408 846 | 110 860 (3) | 461 611 | Pesu cubanu, Pesu cubanu convertible | 18 796 | ||
República Dominicana | Fundador | 10 660 282 | 48 311 | 304 209 | Pesu dominicanu | 6 044 | ||
Dominica | Fundador | 72 741 | 754 | 29 739 | Dólar del Caribe Oriental | 6 250 | ||
Ecuador | Fundador | 16 396 411 | 283 561 | 1 356 094 | Dólar d'Estaos Xuníos | 6 002 | ||
El Salvador | Fundador | 6 143 668 | 20 742 | 112 003 | Dólar d'Estaos Xuníos | 7 746 | ||
Granada | Fundador | 107 236 | 344 | 27 770 | Dólar del Caribe Oriental | 8 365 | ||
Guatemala | Fundador | 16 680 648 | 108 889 | 223 059 | Quetzal | 5 300 | ||
Guyana | Fundador | 769 620 | 214 970 | 352 735 | Dólar guyanés | 4 500 | ||
Haití | Fundador | 10 859 996 | 27 750 (5) | 154 510 | Gourde | 1 153 | ||
Hondures | Fundador | 8 194 239 | 112 492 | 362 034 | Lempira | 4 700 | ||
Xamaica | Fundador | 2 803 993 | 10 991 | 269 128 | Dólar xamaicanu | 4 300 | ||
Méxicu | Fundador | 128 782 764 | 1 972 550 | 5 233 761 | Pesu mexicanu | 17 880 | ||
Nicaragua | Fundador | 6 153 318 | 129 494 | 253 375 | Córdoba | 4 500 | ||
Paraguái | Fundador | 6 727 572 | 406 752 | Guaraní | 4 489 | |||
Panamá | Fundador | 3 993 693 | 78 569 | 414 215 | Balboa, Dólar d'Estaos Xuníos | 11 770 | ||
Perú | Fundador | 31 789 701 | 1 285 216 | 2 191 670 | Sol | 10 679 | ||
Santa Llucía | Fundador | 186 634 | 616 | 16 233 | Dólar del Caribe Oriental | 5 516 | ||
Saint Kitts y Nevis | Fundador | 55 937 | 261 | 10 235 | Dólar del Caribe Oriental | 14 420 | ||
San Vicente y Les Granadines | Fundador | 109 456 | 389 | 36 691 | Dólar del Caribe Oriental | 12 100 | ||
Surinam | Fundador | 548 177 | 163 820 (6) | 291 592 | Dólar surinamés | 7 050 | ||
Trinidá y Tobagu | Fundador | 1 366 966 | 5 128 | 79 327 | Dólar de Trinidá y Tobagu | 20 338 | ||
Uruguái | Fundador | 3 442 745 | 176 215 | 318 381 | Pesu uruguayu | 17 000 | ||
Venezuela | Fundador | 31 550 082 | 916 445 (7) | 1 387 952 | Bolívar | 13 422 |
(1) La superficie terrestre d'Arxentina algama los 3.761.274 km² si incluyir a los territorios reclamaos de L'Antártida Arxentina y Islles del Atlánticu Sur
(2) La superficie terrestre de Chile algama los 2.006.360 km² si incluyir al territoriu reclamáu de l'Antártica Chilena
(3) La superficie terrestre de Cuba algama los 110 977 km² si incluyir al territoriu reclamáu de la Base Naval de la Badea de Guantánamo
(4) La superficie terrestre de Guatemala algama los 119 919 km² si incluyir a parte del territoriu reclamáu de Belize
(5) La superficie terrestre d'Haití algama los 27.755 km² si incluyir al territoriu reclamáu de la Isla de Navaza
(6) Ríu Maroni ye un ríu suramericanu que conforma parte de la frontera en disputa ente Surinam y la Guayana Francesa
(7) La superficie terrestre de Venezuela algama los 1.075.987 km² si incluyir al territoriu reclamáu de la Guayana Esequiba
Economía
editar
La economía llatinoamericana qu'anguaño ta esperimentando una gran crecedera debida al gran mercáu internu, a la esportación de commodities y a la fusión de bienes y servicios, en tola rexón va traer consigo un aumentu del consumu per parte de los llatinoamericanos alzando asina la calidá de vida na mayoría de los sos países. Sicasí entá se va deber faer un esfuerciu pa rescatar al 30 % de la población probe qu'entá esiste na rexón.
Con un PIB d'aproximao 7 billones de dólares a precios de poder adquisitivu (incluyendo los nuevos territorios tomaos en cuenta), ye la 3ª potencia económica a nivel mundial, amás del mayor productor d'alimentos del mundu y el 3º mayor productor d'enerxía llétrica.
Nos últimos años produciéronse grandes meyores a nivel políticu, económicu y social, produciendo un desenvolvimientu aceleráu en práuticamente tolos sos países. La rexón tien accesu a creitos menor en comparanza con otres rexones (30 %), sicasí, tien un sistema financieru estable, con bancos relativamente pequeños, pero bien saniaos.
La economía más grande de la CELAC ye Brasil, con un PIB (PPA) de 2.29 billones de dólares (en 2011). A nivel mundial allugar nel 7º puestu. Ta incluyida na teoría BRICS (Brasil, Rusia, India, China y Sudáfrica), qu'afirma que pal añu 2050 va ser una de los cinco economíes más grandes del mundu, con un PIB nominal de 11.37 billones de dólares y un PIB per cápita de 49 759 dólares añales.[8]
La segunda economía rexonal ye Méxicu, con un PIB (PPA) de 1.66 billones de dólares (en 2011). A nivel mundial, Méxicu allugar na posición 11ª, y anque nun foi incluyida primeramente nel BRICS, envalórase que pal 2050 va tener un PIB nominal de 9.34 billones de dólares (detrás de Brasil) y un PIB per cápita de 63 149 dólares añales.[8]
La tercer economía rexonal ye l'Arxentina, con un PIB (PPA) de 0.53 billones de dólares (en 2015), Arxentina, allugada na posición 16ª a nivel mundial, ye miembru activu del G20 (Grupu de los Venti) xunto con Brasil y Méxicu, qu'axunta a los países industrializaos y a los emerxentes más importantes. Ye unu de los principales esportadores d'alimentos del mundu. Ye'l mayor productor de software de la rexón.
La economía de Colombia ye la cuarta de la CELAC según el FMI, con un PIB (PPA) de 0.46 billones de dólares (en 2011). Colombia esperimentó una crecedera permediu añal de 5.5 % dende 2002. Ye integrante de los CIVETS, Colombia convirtióse nuna estrella económica de la rexón suramericana, por una crecedera económicu altu y sosteníu, al igual qu'una bona reacción frente a la crisis económica de 2008. Según diverses fontes la economía colombiana llogra un ritmu de crecedera del 6 % añal. El principal productu d'esportación de Colombia ye'l petroleu, que les sos reserves envaloraes en 1506 millones de barriles, son desenvueltes por Ecopetrol (14 %) y sociedaes anónimes.
La economía de Venezuela ye la quinta de la rexón, con un PIB (PPA) de $510.0 mil millones de dólares d'Estaos Xuníos (en 2014). Tien les reserves de petroleu y gas ente les más grandes del mundu. anque tuvo una baxa fuerte na so economía, con un descensu de -4.0 %, por cuenta de una tasa d'inflación de 62.2% (2014).
La economía que más rápida crez ye la de Perú, con un permediu de 7.5 % al añu, que s'envalora que llegara al 9 % en 2012, según el FMI, con un PIB (PPA) de 0,30 billones de dólares (en 2011).
Según datos del Fondu Monetariu Internacional, si mide'l PIB PPA per cápita, el permediu de la rexón ye de 8952.55 ―siendo'l PIB de Chile de 15 260 y el d'Haití, 1370. No referente al IDH (índiz de desenvolvimientu humanu), tolos países de la rexón tán ente los puestos 45º (Chile) y 145º (Haití) ente 158 países, según los datos del 2010.
La crisis económica d'Estaos Xuníos y Europa recién cutió a Llatinoamérica a finales de 2008, pos hubo un amenorgamientu del comerciu mundial y un amenorgamientu de los fluxos de capital. La rexón contráxose 1.9 % en 2009, y va rexistrar una alza de 4.9 % en 2010, siendo una de les rexones de mayor crecedera nel mundu. Amás, dellos organismos multillaterales invertiríen cerca de 90 000 millones de dólares ente'l 2009 y el 2010. Asina, el Bancu Mundial invertiría 35 600 millones de dólares; el BID, 29 500 millones; la Corporación Andina de Fomentu, 20 000 millones, el Bancu Centroamericanu d'Integración Económica, 4200 millones; y el Bancu de Desarrollu del Caribe, 500 millones. Los organismos multillaterales van financiar proyeutos d'infraestructura, programes sociales y creitos comerciales, amás d'encontiar la lliquidez de los bancos, ente otros usos.[9]
Integración económica
editarInténtase la integración económica a nivel continental al traviés de l'ALADI y el Sistema Económicu Llatinoamericanu y del Caribe (SELA).
Fora del ámbitu continental, Arxentina, Brasil y Méxicu son los únicos países de la rexón que formen parte del G20 (Grupu de los Venti); ente que Chile, Méxicu y Perú formen parte de la APEC (Foru de Cooperación Económica Asia-Pacíficu), Colombia y Ecuador yá tienen l'interés de xunise a esa organización. Finalmente, Chile y Méxicu son los únicos que formen parte de la OCDE, pero Colombia yá ta en procesu d'Adhesión.
Presidencia Pro tempore y Troika Ampliada (Cuartetu CELAC)
editarLa Presidencia Pro tempore ye l'órganu de sofitu institucional, téunicu y alministrativu de la CELAC y, acordies cola "Decisión adoptada poles Xefes y Xefes d'Estáu y de Gobiernu de la Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños (CELAC) sobre l'ampliación de la Troika" (I Cume de la CELAC - Santiago, Chile, 28 de xineru de 2013), la mesma "va tar asistida por una Troika Ampliada compuesta pol Estáu qu'ostenta la Presidencia Pro tempore, pol que-y precedió nesa responsabilidá y pol que lo asocederá como Presidencia Pro tempore, más un Estáu miembru de CARICOM, representada por quien exerz la so Presidencia Pro tempore". " En virtú d'esta decisión conforma'l Cuartetu CELAC de la Presidencia Pro tempore.
Xuntes y cumes
editarCume | Añu | Ciudá | País sede |
---|---|---|---|
* | 2010 | Playa del Carmen | Méxicu |
* | 2011 | Caraques | Venezuela |
I | 2013 | Santiago | Chile |
II | 2014 | L'Habana | Cuba |
III | 2015 | San Xosé | Costa Rica |
IV | 2016 | Quito | Ecuador |
V | 2017 | Punta Cana | República Dominicana |
VI | 2018 | San Salvador | El Salvador |
2010: Cume de creación de la CELAC, en Méxicu
editarEn 2010 celebrar en Méxicu'l XXI Cume de Rio, na cual afitóse como oxetivu l'afondar la integración nun marcu de "solidaridá, cooperación, complementariedá y concertación política" de los países llatinoamericanu y caribeñu. L'alcuentru denominóse Cume de la Unidá d'América Llatina y el Caribe. Como resultáu d'ella, alcordóse la creación de la CELAC y con ello la desapaición del Grupu de Rio.
2011: Cume d'instalación de la Celac, en Venezuela
editarLos díes 2 y 3 d'avientu de 2011 tuvo llugar la I Cume de la CELAC en Caraques (Venezuela) que va axuntar a presidentes y representantes de 33 países de la rexón llatinoamericano y caribeño, constituyendo de manera oficial y definitiva esti organismu.[6] Los mandatarios presentes nel cume manifestaron esperanza que l'afitamientu de la CELAC pueda suponer la lliberación de los países llatinoamericanos de tutelar tradicional d'Estaos Xuníos y Europa faciendo posible la meyora na integración de los pueblos, la resolución de los sos conflictos según la promoción del desenvolvimientu económicu.[5][10]
Na xunta de Caraques preténdese que'l nuevu organismu, qu'esclúi a los países norteamericanos mayoritariamente anglosaxones (Estaos Xuníos y Canadá), quede perfiláu tres el procesu de constitución empecipiáu nel senu del Grupu de Rio. La siguiente xunta celebrar en Chile en 2013.[6][11]
Nesa oportunidá, el presidente de Panamá, Ricardo Martinelli, ufiertó a la ciudá de Panamá como sede pa la secretaría executiva de la CELAC.[12]
2013: I Cume Empresarial Celac-XE (enantes IV Cume Empresarial ALC-XE) en Chile
editarL'anterior Cumbre América Llatina, el Caribe y la Xunión Europea (EU-LAC) pasó a tener a la CELAC como entidá representante de la rexón d'América Llatina y el Caribe na interlocución cola Xunión Europea, polo que'l IV Cume ALC-XE[13] pasó a denominase I Cume CELAC-XE,[14] siendo realizada en Santiago de Chile,[15] en xineru de 2014
Ver tamién
editar- Cume de la unidá d'América Llatina y el Caribe.
- Grupu de Rio.
- Cume de Rio.
- Integración llatinoamericana.
- Área de Llibre Comerciu de les Amériques.
- Alianza Bolivariana pa los Pueblos de La nuesa América - Tratáu de Comerciu de los Pueblos.
- Asociación Llatinoamericana d'Integración.
- Unión de Naciones Suramericanes.
- Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte.
- Ampliación del Mercosur.
- Mercosur.
- Mercociudades.
- Alianza del Pacíficu.
- Iberofonía.
Referencies
editar- ↑ «Cumbre Celac-XE: claves pa una redaición fayadiza». Fundéu BBVA (10 de xunu de 2015). Consultáu'l 3 de xunetu de 2015.
- ↑ Cumbre América Llatina y el Caribe - Xunión Europea
- ↑ Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y Caribeños va proyeutar identidá rexonal
- ↑ «América Llatina aportuna na necesidá d'integrase pa lluchar contra la crisis. Los xefes d'Estáu que participen nel cume d'América Llatina y el Caribe aportunen na necesidá de blindar la crecedera de la rexón», artículu del 2 de payares de 2011 nel diariu El País (Madrid).
- ↑ 5,0 5,1 de-eeuu-y-europa-al-crear-la-celac «América Llatina solménase tutelar de EE. UU. y Europa al crear la CELAC. Arrinca en Venezuela'l primer cume de la Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y del Caribe», artículu del 3 d'avientu de 2011 nel diariu Público (Madrid).
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Presidentes de 33 países van participar en Cume de la CELAC en Venezuela», artículu del 27 de payares de 2011 nel sitiu web Andina (Axencia Peruana de Noticies).
- ↑ «Crean Presidentes Comunidá d'Estaos Llatinoamericanos y del Caribe». Archiváu dende l'orixinal, el 2023-06-26.
- ↑ 8,0 8,1 BRICS, PIB nel 2050.
- ↑ Davis, Bob (23 d'abril de 2009). «Organismo multillaterales alcen en US$90.000 millones los fondos disponibles p'América Llatina y el Caribe». The Wall Street Journal.
- ↑ Rueda, Jorge; James, Ian; Toothaker, Christopher. Leaders at Americas talks: world economy top worry. Hearst Communications Inc.. http://www.seattlepi.com/news/article/Leaders-at-Americas-talks-world-economy-top-worry-2340146.php.
- ↑ «Destaca Correa aspiración de que CELAC sustituya a la OEA Archiváu 2015-12-22 en Wayback Machine, artículu del 22 de payares de 2011 nel sitiu web Prensa Llatina (L'Habana).
- ↑ secretaria executiva-de-la-celac-a-panama- «El presidente Martinelli ufierta sede pa la Secretaria executiva de la CELAC a Panamá», artículu del 3 d'avientu de 2011 nel sitiu web Venezolana de Televisión.
- ↑ «Con discursu de Piñera empezó'l IV cume internacional», artículu del 26 de xineru de 2013 nel sitiu web CNN Chile.
- ↑ «Empieza'l primer Cume Empresarial CELAC-XE en Santiago de Chile», artículu nel diariu Última Hora (Santiago de Chile).
- ↑ en-chile&idioma=1 «VII Cume Xunión Europea-América Llatina 2012 va realizar en Chile», artículu nel sitiu web This Is Chile (Santiago).
Bibliografía
editar- Cardona, Diego (2005): comunidá suramericana-de-naciones.html «¿Tien futuru la Comunidá Suramericana de Naciones?» (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)., artículu na revista Foreign Affairs n'español, vol. 5, nᵘ 5, ISSN 1665-1707, páxs. 84-92.
- Jaguaribe, Heliu (2005): «El proyeutu suramericanu», artículu na revista Foreign Affairs n'español, vol. 5, nᵘ 2, ISSN 1665-1707, páxs. 80-83.
- Lopresti, Roberto P. (2007). Constituciones del Mercosur. Buenos Aires: La Llei, segunda edición. ISBN 987-03-1077-8.
Enllaces esternos
editar- Proyeutu de la CELAC, artículu nel sitiu web del Parllamentu de la CELAC.