Ducáu de Wurtemberg

	estáu del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu
Alministración
Estáu desapaecíu	Sacru Imperiu Romanu Xermánicu
Capital	Stuttgart
Llingües oficiales	Idioma suabu
Xeografía
Demografía

El Ducáu de Wurtemberg (alemán: Herzogtum Württemberg) foi un Estáu nel sureste d'Alemaña. Foi un miembru del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu de 1495 a 1806. La llonxevidá del ducáu mientres cuatro siglos deber al so tamañu, siendo de mayor estensión que los sos inmediatos vecinos. Mientres la Reforma protestante, Wurtemberg encaró un gran presión del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu pa permanecer como miembru. Wurtemberg aguantó repitíes invasiones franceses nos sieglu XVII y XVIII, topándose direutamente nel camín ente los exércitos francés y austriacu que taben engardíos na enllargada rivalidá ente la Casa de Borbón y la Casa d'Habsburgu. En 1803, Napoleón alzó'l ducáu pa ser el Eleutoráu de Wurtemberg del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, y cuando él mesmu abolió l'Imperiu en 1806, l'Eleutoráu foi elvado a Reinu de Wurtemberg.^[1]

Historia

Duque Everardo I

Everardo V demostró ser unu de los gobernantes más enérxicos de Wurtemberg. En 1495 el so condáu convertir en ducáu, pasando él mesmu a ser agora Everardo I.^[2] A la so muerte en 1496 el so primu, el Duque Everardo II asoceder por un curtiu reináu de dos años, terminando cuando foi depuestu.

Duque Ulrico

El llargu reináu (1498-1550) del Duque Ulrico, quien asocedió nel ducáu siendo inda un neñu, probó ser un periodu de gran baturiciu pal país, y delles lleendes circulen en redol a esti home dotáu, inescrupuloso y ambiciosu. Les sos estorsiones pa consiguir dineru pa los sos estravagantes placeres provocaron una rebelión conocida como arme Konrad (Probe Konrad), que foi similar a la rebelión n'Inglaterra liderada por Wat Tyler. Les autoridaes llueu restauraron l'orde, y en 1514 sol Tratáu de Tubinga, el pueblu aceptó pagar les deldes del duque, pero solu en cuenta de dellos privilexos políticos, fundándose entós les llibertaes constitucionales del país.

L'enfrentamientu de Ulrico cola Lliga de Suabia, resultó na invasión de les sos fuercies de Wurtemberg, espulsando al duque y la venta del ducáu a Carlos V, emperador del Sacru Imperiu, por 220.000 florinos. Carlos entós apurrió Wurtemberg al so hermanu, el rei alemán Fernandu I, quien sirvió como gobernante nominal mientres solo unos pocos años. El descontentu causáu pola combinación del opresivo gobiernu austriacu, los disturbios n'Alemaña que llevaron a la Guerra de los llabradores alemanes y les conmociones espertaes pola Reforma, llueu dieron a Ulrico una oportunidá pa recuperar el so ducáu.

En mayu de 1534, ayudáu por Felipe, landgrave d'Hesse, y otros príncipes protestantes, Ulrico combatió nuna batalla victoriosa contra les tropes de Fernando en Lauffen qu'acabó nel tratáu de Kaaden. Cuando se convirtió en duque otra vegada, convertir en duque a encomalo d'un ducáu que yera amás feudu austriacu. Subsiguientemente introdució les doctrines de la relixón reformada y dotó d'ilesies protestantes y escueles toa'l so territoriu. Fundó'l seminariu de Tubinga (Tübinger Stift) en 1536. La conexones de Ulrico cola Lliga de Esmalcalda lleváron-y a una segunda espulsión, pero en 1547 Carlos V lo reinstaló, anque en condiciones en cierta midida onerosas.

Reforma

Duque Cristóbal

El fíu de Ulrico y socesor, Cristóbal (1515-1568), completó la obra de convertir a los sos súbditos a la fe reformada. Introdució un sistema de gobiernu pa la ilesia, el Grosse Kirchenordnung, que duró en parte hasta'l sieglu XX. Nesti reináu púnxose de pies una comisión qu'empezó a supervisar les finances, y los miembros d'esti cuerpu, toos ellos pertenecientes a les clases altes, ganaron considerable poder, principalmente por cuenta de la población, que nesi tiempu, algamaba ente trés y cuatrocientes mil persones.

Duque Luis

El fíu de Cristóbal, Luis, el fundador del Collegium illustre en Tubinga, morrió ensin descendencia en 1593 y un pariente so, Federico I (1557-1608), asocedió nel ducáu. Esti enérxicu príncipe ignoró les llendes qu'acutaben la so autoridá so la rudimentaria constitución. En 1599, indució al emperador Rodolfo II a lliberar el ducáu de la suzeranía d'Austria. Austria, nesi tiempu, controlaba amplies rexones alredor del ducáu, conocíes como "Austria Anterior". Una vegada más Wurtemberg convertir nun feudu inmediatu del Imperiu, asegurando la so independencia.

Duque Juan Federico

A diferencia de los sos predecesores, el siguiente duque, Juan Federico (1582-1628), fracasó nel so intentu de convertise nun gobernante absolutu, y a encomalo tuvo que reconocer les llendes del so poder. Mientres esti reináu, que remató en xunetu de 1628, Wurtemberg sufrió gravemente la Guerra de los Trenta Años, anque'l mesmu duque nun tomó parte nella.

Guerra de los Trenta Años

Duque Everardo III

El fíu de Federico y socesor, Everardo III (1628-1674), sicasí, somorguiar na guerra como aliáu de Francia y Suecia asina algamó la mayoría d'edá en 1633. Dempués de la Batalla de Nordlingen en 1634, les tropes imperiales ocuparon el ducáu y el duque fuxó al exiliu. La Paz de Westfalia restaurar, pero ante un país despobláu y aprobetáu, pasó'l restu de los sos años esforciándose a reparar los desastres de la enllargada guerra. Wurtemberg foi un campu de batalla central de la Guerra; la so población cayó un 57% ente 1634 y 1655, principalmente por causes de muerte, enfermedaes, amenorgamientu de la natalidá, y la emigración masiva de los llabradores aterrorizaos.^[3]

Duque Everardo Luis

Mientres el reináu d'Everardo Luis (1676-1733), quien asocedió con solo un añu d'edá cuando'l so padre, el Duque Guillermo Luis morrió en 1677, Wurtemberg topó otru enemigu destructivu, Lluis XIV. En 1688, 1703 y 1707 los franceses entraron nel ducáu, infligiendo brutalidaes y penalidaes sobre los habitantes.

El país agora escasamente pobláu dio la bienvenida a los fuxitivos Valdenses, quien realizaron un gran esfuerciu pa restaurar la prosperidá. Sicasí, les estravagancies del duque, ansiosu por satisfaer los caros gustos del so amante, Christiana Wilhelmina von Grävenitz, neutralizaron parcialmente esti beneficiu. En 1704 Everardo Luis empezó la construcción del Palaciu de Ludwigsburg, nel norte de Stuttgart, a imitación del Palaciu de Versalles.

Duque Carlos Alejandro

Carlos Alejandro, quien sería duque en 1733, convertir al Catolicismu mientres yera oficial nel serviciu austriacu. El so conseyeru favoritu yera'l xudíu Josef Süss Oppenheimer, y surdieron suspicacias conforme que maestru y sirviente preparaben la supresión de la dieta (el parllamentu local) y l'introducción del Catolicismu. Sicasí, la repentina muerte de Carlos Alejandro en marzu de 1737 punxo un fin abrupto a cualesquier d'estos planes, y el rexente, Carlos Rodolfo de Wurtemberg-Neuenstadt, fixo colgar a Oppenheimer.

Ruina y cayente

Duque Carlos Eugenio

Carlos Eugenio (1728-1793), quien algamó la mayoría d'edá en 1744, paecía dotáu, pero viciosu y estravagante, llueu cayó en manes d'indignos favoritos. Gastó una gran cantidá de dineru na construcción del "Nuevu Castillo" en Stuttgart, y púnxose contra Prusia mientres la Guerra de los Siete Años de 1756-1763, que se fixo impopular ente los sos súbditos protestantes.

El so enteru reináu amosó disensiones ente'l gobernante y los gobernaos, y los irregulares y arbitrarios métodos del duque pa consiguir dineru amenaron gran descontentu. Sobrevinieron la intervención del emperador ya inclusive de potencies estranxeres, y en 1770 un alcuerdu formal retiró dalgunos de los agravios de la población. Carlos Eugenio nun caltuvo les sos promeses, anque na so vieyera fixo delles concesiones.

Duque Luis Eugenio

Carlos Eugenio nun dexó herederos llexítimos, y foi asocedíu pol so siguiente hermanu, Luis Eugenio (m. 1795), quien nun tenía fíos, polo que pasó al siguiente, Federico Eugenio (m. 1797). Esti últimu príncipe, quien sirviera nel exércitu de Federico II el Grande, con quien taba emparentáu por matrimoniu, xestionara les sos finques familiares en redol a Montbéliard y educáu a los sos fíos na fe Protestante como francófonos. Tola subsiguiente familia real de Wurtemberg son los sos descendientes.

Duque Federico Eugenio (1795-1797)

Mientres -y curtiu reináu de Federico Eugenio, tropes de la República Francesa a les órdenes del Xeneral Moreau invadieron Wurtemberg (1796), obligando al duque a retirar les sos tropes del exércitu imperial y pagar arreglos por 8 millones de francos. Anque solo gobernó mientres dos años, Federico II Eugenio salvó con efeutu la independencia del ducáu. Al traviés del matrimoniu de los sos fíos tenía destacaes conexones en toa Europa, incluyendo enllaces coles families reales de Rusia, Austria y Reinu Xuníu.

Duque Federico II

El fíu de Luis Eugenio, Federico II, convertir en duque en 1797. El Protestantismu volvió al llar de la casa ducal, y la famila real xuntar a la fe Protestante a partir d'entós.

Federico II (1754-1816), un príncipe que se modelaba en Federico'l Grande, tomó parte na guerra contra Francia desafiando los deseos del so pueblu, y cuando los franceses invadieron de nuevu y afararon el país retirar a Erlangen, onde permaneció hasta la conclusión de la paz de Lunéville el 9 de febreru de 1803. Por aciu un tratáu priváu con Francia, robláu en marzu de 1802, dexó'l so posesiones na marxe izquierda del Rin, recibiendo a cambéu nueve ciudaes imperiales, ente elles Reutlingen y Heilbronn, y dellos otros territorios, atropando conxuntamente unes 850 milles cuadraes (2200 km²) y conteniendo unos 124.000 habitantes.

Tamién aceptó de Napoleón en 1803 el títulu de Príncipe-eleutor. Los nuevos distritos nun fueron incorporáu al ducáu, sinón que permanecieron separaos; fueron conocíos como "Nuevu Wurtemberg" y fueron gobernaos ensin asamblea (dieta). Otres árees fueron adquiríes en 1803-1806 como parte del procesu alemán de mediatización. En 1805 Wurtemberg tomó les armes al llau de Francia, y pol tratáu de Presburgu, n'avientu de 1805 l'eleutor recibió delles posesiones austriaques en Suabia y otros territorios como compensa.

Referencies

↑ «Germany, the German Confederation». Friesian.com. Consultáu'l 28 d'ochobre de 2012.
↑ Esti tipu de duque real soberanu yera conocíu n'Alemaña como Herzog.
↑ Wilson, Peter (2009). The Thirty Years War: Europe's tragedy. Cambridge: Belknap Press, páx. 789. ISBN 978-0-674-03634-5.

[1] «Germany, the German Confederation». Friesian.com. Consultáu'l 28 d'ochobre de 2012.

[2] Esti tipu de duque real soberanu yera conocíu n'Alemaña como Herzog.

[3] Wilson, Peter (2009). The Thirty Years War: Europe's tragedy. Cambridge: Belknap Press, páx. 789. ISBN 978-0-674-03634-5.

[1]

[2]

[3]