Elíes

Elíes
profeta	;
profeta
Vida
Nacimientu	Tisbe (es) , dable 904 de edC
Nacionalidá	Reinu d'Israel
Grupu étnicu	israelites
Muerte	Xericó, 850 de edC (53/54 años)
Estudios
Llingües falaes	hebréu bíblicu
Alumnu de	Ahías (es)
Profesor de	Eliseo (es)
Oficiu	taumaturgu, profeta
Santoral
	20 de xunetu
Creencies
Relixón	Yahwisme

Pa ver otros usos d'esti términu, Elíes (dixebra).

Elíes foi un profeta hebréu que vivió nel sieglu IX a.Y.C. El so nome ye una forma helenizada que provién del nome hebréu Ēliyahū (אליהו) y que significa "El mio Dios ye Yahvéh".^[3] Elíes yera natural de Tishbé, na rexón de Galaad y al oriente del ríu Xordán.^[4] A él refierse la Biblia en 1 Reis 17-21 y 2 Reis 1-2.^[5]

Contestu históricu

El ministeriu proféticu de Elíes empieza na dómina del reináu d'Acab (fíu d'Omrí), quien gobernó'l Reinu d'Israel ente 874 e.C. y 853 e.C.^[6]

Los autores de los Llibros de Reis citen como fonte de los sos rellatos otru llibru güei perdíu, más conocíu como "el llibru de les cróniques de los Reis d'Israel" (1Reis 22:39). Posiblemente de tal fonte o otra referida al profeta surde la narración sobre l'enfrentamientu ente Elíes y el rei Acab, "quien fixo'l mal a los güeyos de Yahvé, más que tolos que-y precedieren" y "tomó por muyer a una cananea, Jezabel, fía de Itobaal, rei de Sidón y foise tres Baal y Asera, sirviólu y se prosternó ante él". Non solo'l corazón de Acab esviar de los preceptos de Yahvé, sinón tamién tol pueblu, lo que provocó la execución de la mayoría de los profetes d'Israel y de resultes de la enconía, Yahvé fizo que sobreviniera una gran seca en Samaria y poro, una fame na rexón.

La primer misión

Elíes apaez sorpresivamente nel rellatu anunciando a Acab la seca. Depués, esconder nun regueru cercanu al Xordán y ye alimentáu por cuervos; dempués, por mandatu de Yahvé, va a Sarepta, un pobláu cercanu, a la casa d'una vilba, onde'l profeta multiplica la comida y resucita al so fíu. Trátase del primer casu documentáu de resurreición d'un muertu. Elíes enfrentar a Jezabel, que mandara que mataren a los profetes de Yahvé.

Elíes desafía a los cuatrocientos cincuenta profetes de Baal a qu'acepten el sacrificiu d'un güe nun altar preparáu pa ser encenráu; Elíes fai que-y preparen un altar igual y amás fai que mueyen la madera trés vegaes hasta que s'enllena un foso alredor de l'ara. Yahvé acepta'l sacrificiu de Elíes, pa tracamundiu de los profetes de Baal, y nel monte Carmelo les derrota y degollar cola ayuda del pueblu, dempués de lo que termina la seca.

Carauterístiques de Elíes

Elíes yera humanu suxetu a pasiones similares a les nueses (Santiago 5:17): tres la so victoria, fuxe por medrana a la vengación de Jezabel y enfusar nel desiertu, deseyándose la muerte. Sicasí, dempués de que l'Ánxel de Yahvé da-y de comer y beber sintióse reconfortado y anduvo hasta'l monte Horeb, onde s'escuende nuna cueva.

Metanes una depresión, el profeta Elíes ora a Yahvé y demuestra un escesu de celu na so misión. Dios manifiéstase-y y sofíta-y presentándose como una voz apacible y nidio tres vientos, temblones y un fueu y da-y nueves misiones, y acaba señalando a Eliseo como'l so socesor.

La segunda misión

La maldá de Acab y Jezabel engarrada por Elíes nun se llindaba al cultu de Baal, sinón que se proyeutaba nel réfugu de los sos súbditos. L'episodiu de la viña de Nabot (1Reis 21) ye representativu de la repitida hestoria del réfugu de les tierres de los llabradores polos gobernantes y grandes propietarios. Otros profetes referir a estes situaciones: Isaías; Miqueas 2:2. Elíes espresa la sentencia divina contra Jezabel y contra la descendencia de Acab. Derrotáu y muertu ésti en combate coles tropes del rei d'Aram, a pesar de los bonos badagüeyos de los falsos profetes, asocedió-y el so fíu Ocozías, qu'anduvo pel camín del so padre y de la so madre y fixo pecar a Israel y morrió llueu.

Según 2 Reis 2:1-13 tres la muerte de Ocozías, (852 e.C.) Dios trespasa l'oficiu de profeta a Eliseo, «un carru de fueu con caballos de fueu estremó a los dos; y Elíes xubió al cielu nun torbolín.» (2 Reis 2:11) a la vista de Eliseo. Eliseo toma'l mantu de Elíes y ye d'esta miente reconocíu por Yahvé como'l so profeta.

Elíes nes tradiciones xudía y cristiana

Elíes, na tradición xudía ye esperáu nos llares israelites mientres toles festividaes de Pascua y acutar un asientu na mesa. El Llibru de Malaquías prevée que Elíes va tornar el Día del Xuiciu, predicción que-y da'l estatus de símbolu del Mesíes del xudaísmu Mesíes, confiriéndo-y especial importancia na creencia xudía.^[7]

Munchos creyeron que Xuan Bautista foi'l Elíes que vieno preparar el so camín (Mateo 11:7-15 Malaquias 3:23). De fechu pa reforzar esta misión, el mesmu Juan vistía como Elíes: 2Reis 1:8, 2Reis 2:1-13. Los Evanxelios sinópticos, nel pasaxe de la Tresfiguración, amuesen a Elíes y Moisés falando con Xesús (Marcos 9:4). L'apócrifu Apocalipsis de Elíes amosar al llau de Henoc combatiendo contra'l fíu de la enconía que los matu, depués de lo cual ellos resuciten, en forma similar a lo qu'asocede colos dos testigos de Apocalipsis 11 nel so enfrentamientu cola bestia.

El títulu o nome Elíes nes escritures tamién s'emplega de diverses maneres, por casu: Elíes el Profeta (el cual descríbese más arriba) Precursor: Nesti casu Elíes ye un títulu que se da a aquel que ye un precursor, como por casu Xuan Bautista, quien foi unviáu a preparar el camín pa Xesús. Restaurador: Tamién s'aplica a persones por motivos de les misiones particulares qu'habríen de cumplir, como por casu a Juan el Revelador.

Elíes alimentáu pol cuervu. Oleu por Giovanni Lafranco, c. 1625. Muséu de Belles Artes, Marsella
El profeta Elíes alimentáu polos cuervos. Porzolana de Delft, sieglu XVII. Rijksmuseum, Ámsterdam
Elíes nel desiertu. Oleu de Dieric Bouts, c. 1465. Ilesia de San pedro, Lovaina
Ascención de Elíes. Pintura de Jaume Huguet, c. 1470. Catedral de Tortosa
El profeta Elíes nel torbolín. Grabáu decimonónicu inspiráu por 2 Reis 2:11
Ascención de Elíes, con Eliseo como observador. Speculum Humanae Salvationis, sieglu XIV. Bibliothèque nationale de France, Arsenal 593, foliu 27v.
Ascención del Profeta Elíes. Grabáu por Carl Poellath, 1888
Sinagoga Eliahu Hai-Nabí (Sinagoga Profeta Elíes), Xerusalén, Israel
Sinagoga Eliahu Hai-Nabí, Alexandría, Exiptu, 1850.
Beit Hai-Knesset Eliahu (Sinagoga Elíes), Mumbai, India, 1884; interior
Idem., esterior
Sillón de Elíes, Sinagoga Jésed-El, Singapur
Elíes ye consideráu líder espiritual de la Orde de les Carmelites.^[8]
Catedral Católica de San Elíes, Haifa, Israel
Altar de la Ilesia de Elíes, Copenhague, Dinamarca
Elíes nel carru de fueu. Relieve na Estación de Ciudá del Vaticanu

Predecesor:
Jehú

Profeta d'Israel

Socesor:
Eliseo

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 URL de la referencia: http://timeline.biblehistory.com/event/elijah.
↑ URL de la referencia: https://bibleinterp.arizona.edu/articles/2008/12/isb288001.
↑ Trátase d'un nome propiu hebréu compuestu y qu'incorpora parte del Tetragramaton, onde se topa'l nome divín, Yahvéh (New Bible Dictionary, 2ª edición, Wheaton: Tyndale Press, 1982; John C. Wells, Longman Pronunciation Dictionary, Harlow: Longman, 1990, p. 239: "Elijah").
↑ D'ende que-y lo llame "el tisbkita" na versión de la Biblia ellaborada por Cipriano de Valera.
↑ Ver tamién 1Reis 17:1 y 2Reis 1:8.
↑ Philip Wilkinson, Religiões [Religions, 2008], Rio de Janeiro: Zahar, 2011, p. 298.
↑ Wilkinson, Religiões, p. 298.
↑ La Orde de La nuesa Señora del Monte Carmelo, tamién llamada Orde de los Carmelites, ye una orde relixosa que surdió nel sieglu XII, cuando san Bartolo del Monte Carmelo y un grupu d'ermitaños, inspiraos nel profeta Elíes, retirar a vivir nel Monte Carmelo, consideráu'l xardín de Tierra Santa ("Karmel" significa "xardín"). En 1562, santa Teresa de Xesús efectuó una reforma na orde relixosa y fundó'l primer conventu de Carmelites Descalces na ciudá d'Ávila; darréu, xunto con san Juan de la Cruz, fundó'l ramu de los Carmelites Descalzos.

Enllaces esternos

[72b7ebb9536cb8fa0d7ea3340d98999228a1acc2-1] 1,0 ^1,1 URL de la referencia: http://timeline.biblehistory.com/event/elijah.

[b1368f33481bce990fe706380fa888bf73b05790-2] URL de la referencia: https://bibleinterp.arizona.edu/articles/2008/12/isb288001.

[3] Trátase d'un nome propiu hebréu compuestu y qu'incorpora parte del Tetragramaton, onde se topa'l nome divín, Yahvéh (New Bible Dictionary, 2ª edición, Wheaton: Tyndale Press, 1982; John C. Wells, Longman Pronunciation Dictionary, Harlow: Longman, 1990, p. 239: "Elijah").

[4] D'ende que-y lo llame "el tisbkita" na versión de la Biblia ellaborada por Cipriano de Valera.

[5] Ver tamién 1Reis 17:1 y 2Reis 1:8.

[6] Philip Wilkinson, Religiões [Religions, 2008], Rio de Janeiro: Zahar, 2011, p. 298.

[7] Wilkinson, Religiões, p. 298.

[8] La Orde de La nuesa Señora del Monte Carmelo, tamién llamada Orde de los Carmelites, ye una orde relixosa que surdió nel sieglu XII, cuando san Bartolo del Monte Carmelo y un grupu d'ermitaños, inspiraos nel profeta Elíes, retirar a vivir nel Monte Carmelo, consideráu'l xardín de Tierra Santa ("Karmel" significa "xardín"). En 1562, santa Teresa de Xesús efectuó una reforma na orde relixosa y fundó'l primer conventu de Carmelites Descalces na ciudá d'Ávila; darréu, xunto con san Juan de la Cruz, fundó'l ramu de los Carmelites Descalzos.

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]