Fútbol americanu

deporte de contactu con balón
(Redirixío dende Equipu de fútbol americanu)

El fútbol americanu (American football, o football n'EEXX y Canadá) nació hai más de 100 años n'Estaos Xuníos d'América como un cambéu del rugbi inglés. Ye unu de los deportes de contautu más competitivos d'Estaos Xuníos y que se practica anguaño en más de 60 países.[2] Esti deporte rique d'una gran disciplina, entrenamientu físicu y preparación mental. Nos últimos años hai un gran discutiniu poles mancadures cerebrales que sufren dellos xugadores y más de 1.300 xugadores retiraos interpunxeron demandes contra la NFL argumentando ignorar y nun alvertir a los xugadores de los peligros de conmoción, traumas y otres mancadures cerebrales.[3][4]

Fútbol americanu

Llinies de formación ente los Pittsburgh Steelers vs New England Patriots, nel Heinz Field, Pittsburgh, Pennsylvania, USA.
Autoridá deportiva Federación Internacional de Fútbol Americanu
Otros nomes Gridiron football, Gridiron
Primera competencia Bandera de Estaos Xuníos d'América New Brunswick, New Jersey
Rutgers vs. Princeton
(College Field, 6 de payares de 1869)
Carauterístiques
Contautu Deporte de fuerte contautu físicu
Miembros por equipu 11 xugadores per equipu
(45 xugadores intercambiables en cada equipu)[1]
Categoría Al campu o
n'espacios zarraos
Accesorios Cascu, hombreres, proteutor bucal, suspensorio, guantes, calientamanos, trapu blancu y coquilla
Llugar del encuentru Rectangular, con llargor de 109.7 m × 48.8 m
(360 pies × 160 pies)
Duración del encuentru Nivel profesional y universitariu:
4 cuartos de 15 mins.
Preparatoria o niveles más baxos:
4 cuartos de 12 mins.
Formatu de puntuación Touchdown: 6 puntos
Field goal: 3 puntos
Conversión de dos puntos: 2 puntos
Safety: 2 puntos
Puntu extra: 1 puntu
Olímpicu Non, exhibición en 1904 y 1932
[editar datos en Wikidata]

La mayor manifestación competitiva y mediática d'esti deporte dar na National Football League (NFL), la lliga de fútbol americano profesional d'Estaos Xuníos. El fútbol americano universitariu, que se practica a nivel amateur en tol país, tamién gocia de grandes ganancies y popularidá.

Historia

editar
 
Walter Camp.
 
Imaxe d'un campu de fútbol americano.

La historia del fútbol americano pue ser rastrexada hasta les versiones más primitives del rugbi y del fútbol , una y bones dambos deportes tienen el so orixe en delles variedaes de fútbol xugaes nel Reinu Xuníu a mediaos del sieglu XIX, nes cualos una pelota ye patiscada escontra una portería. Al igual que nel fútbol, el fútbol americano tien 22 xugadores nel campu de xuegu. Inclusive, delles referencies de posiciones del fútbol son usaes nel fútbol americano, como los términos "halfback" (Corredor) y "fullback" (Corredor de poder).[5]

El fútbol americano ye la resultancia de diverxencies del [rugby], principalmente polos cambeos nes regles instituyíos por Walter Camp, quien ye consideráu'l "padre del fútbol americano". Ente los cambeos más importantes tán la introducción de la llinia de scrimmage y los downs. A finales del sieglu XIX y principios del sieglu XX, el métodu de xuegu desenvueltu por entrenadores universitarios como Amos Alonzo Stagg, y Glenn"Pop" Warner ayudaron a aprovechar la nueva regla del pase adelantráu (enantes namái se pasaba escontra tras, como en rugby).

La popularidá del fútbol universitario creció hasta convertise na versión dominante d'esti deporte na primer metá del sieglu XX. Los tazones (bowls), una tradición del fútbol practicáu nos colexos universitarios, atraxeron una audiencia nacional n'Estaos Xuníos pa los equipos colexales. Reforzáu por feroces rivalidá, el fútbol colexal entá caltién un curiosu xeneral bien notable dientro d'Estaos Xuníos.[6][7]

Sicasí, tien de remontase hasta 1892 pa dar col orixe del fútbol americano profesional, fecha del contratu de 500 dólares robláu por William "Pudge" Heffelfinger pa xugar nun partíu de l'Allegheny Athletic Association contra'l Pittsburgh Athletic Club. En 1920 constitúyese la American Professional Football Association. El primer partíu tuvo llugar en Dayton, Ohio, el día 3 d'ochobre de 1920 col equipu llocal, los Dayton Triangles venciendo a los Columbus Panhandles por 14-0. La lliga camudó dempués el so nome pol actual, la National Football League, dos años dempués, pa convertise na lliga profesional de más influyencia nel fútbol americano y ser considerada la lliga deportiva más codalosa del mundu.[8] Dempués d'empezar nes ciudaes industriales del Mediu Oeste d'Estaos Xuníos, el fútbol americano convirtióse nun fenómenu mediáticu non yá n'Estaos Xuníos. La creciente popularidá del deporte puede ser rastrexada xeneralmente hasta'l Xuegu de Campeonatu de 1958 de la NFL.

La lliga rival de la NFL, l'American Football League (AFL), empezar a xugar en 1960. La competencia que representaba esta nueva competición llevó a una fusión ente dambes lligues en 1970 y al surdimientu d'un campeonatu unificáu, nel que les antigües lligues separaes pasaben a ser dos tales Conferencies (Nacional y Americana respeutivamente) de la nueva NFL, y que los sos campeones enfrentar nuna final llamada Super Bowl, que convirtióse nel eventu deportivu más vistu n'Estaos Xuníos, con cifres qu'aumenten d'añu n'añu.[9]

Anguaño'l fútbol americano ye bien popular nos Estaos Xuníos, cosa que'l deporte consiguió gracies a la so gran evolución histórica comentada de volao nos apartaos anteriores. El so espectacularidá facer ser un deporte bien atrayente pa gran parte de los estauxunidenses. Por tanto, podría dicise con firmeza que, xunto al basketball y seique al béisbol, ye'l deporte con más importancia del país. Ye bien habitual que los estudiantes prauticar nes universidaes, y tamién ye bien siguíu por grandes mayoríes d'estauxunidenses. Por ello les lligues universitaries convirtiéronse en grandes espectáculos a les qu'alleguen cientos de persones. Sicasí, el fútbol americano tamién gocia de gran fama en Canadá, onde tamién tienen una gran lliga.[10]

Oxetivu xeneral del xuegu

editar
 
Balón de fútbol americano.

El fútbol americano ye xugáu por dos equipos, de forma que 11 xugadores ofensivos d'unu de los equipos xueguen contra 11 defensivos del otru equipu. L'equipu atacante intenta llevar el balón bien por aciu la carrera o por aciu el pase, escontra la zona d'anotación y asina anotar puntos. La defensa tien qu'evitar qu'esto asoceda y tratar de torgar la meyora del equipu rival escontra l'anotación.

El xuegu consiste en que la escuadra ofensiva llogre un touchdown (Un touchdown ye la forma básica d'anotación nel fútbol americano, con valor de 6 puntos, más 1 de transformación si realizar por aciu chut ente palos, o 2 punto si realizar por aciu xugada) como oxetivu principal, o un field goal (con valor de 3 puntos) nel so defectu. Pa faelo tienen d'avanzar siquier diez yardes (9,144 metros) nun máximu de cuatro oportunidad o downs. Asina, per cada diez yardes percorríes a lo menos, tiense derechu a otros cuatro oportunidaes pa buscar el mesmu oxetivu de diez yardes, y asina socesivamente hasta llevar o averar el ovoide a la zona final del campu del equipu rival y llograr l'anotación.

Entamu d'un partíu

editar

Pa decidir qué equipu empieza atacando y cuál defendiendo realízase un sortéu por aciu un voláu, un llanzamientu de moneda, cola presencia d'unu o dellos xugadores de cada equipu (de normal los capitanes). L'equipu ganador del voláu va poder escoyer pal entamu del partíu o pal entamu de la segunda metá (tornando la so eleición):

Designar l'equipu que va realizar el kickoff.
Designar qué llau del campu va defender el so equipu.

L'equipu perdedor del voláu va realizar la so eleición na metá que'l ganador nun escoyera.

L'entamu d'un partíu vien marcáu siempres pol kickoff y la so torna, una xugada d'equipos especiales na qu'un xugador del equipu atacante (el retornador de kickoff) recibe'l balón, patiscáu antes pol rival lo más lloñe posible. El retornador intenta acarretalo de regresu buscando avanzar la mayor cantidá de yardes que pueda por aciu la carrera. Si preséntase-y la oportunidá va tratar de llegar a la zona d'anotación nel otru estremu pa llograr un touchdown, pero comúnmente ye baltáu primero que pueda consiguilo. L'equipu que recibe'l balón empecipia'l so ataque nel puntu onde'l retornador fuera baltáu. Esistiendo tamién la posibilidá de realizar un `fair catch´ y nesi casu l'equipu atacante va empezar xusto nel puntu de receición de la pelota, o pela cueta arrodillarse na so zona d'anotación al recibir la pelota lo cual va faer qu'empiecen automáticamente na yarda 25 del so propiu campu.

Conceutos principales

editar

Entender por down o oportunidá'l periodu entendíu ente la puesta en xuegu del balón y el fin de la xugada. Los dos formes básiques de desenvolver una xugada nel fútbol americano son con ataques terrestres (acarretando'l balón) y con ataques aéreos

El fin d'una xugada ta condicionáu a distintes circunstancies, siendo les comunes cuando un pase nun tien ésitu (pase incompletu), cuando'l xugador que lleva'l balón ye baltáu por un contrariu dientro del terrén de xuegu o bien cuando sale del mesmu peles bandes yá seya por decisión propia o por ser emburriáu por un contrariu.

Si un xugador cai ensin que dalgún xugador contrariu haber baltáu o a lo menos tocáu, puede llevantase y siguir cola xugada. Si cai solu y primero que se llevante un xugador contrariu tocar entós la xugada termina por cuenta de un down por contautu.

Primer oportunidá o primeru y diez

editar

Un equipu dispón de cuatro oportunidad pa mover el balón siquier diez yardes y asina llograr el derechu de caltener el balón por siquier otros cuatro downs. Cuando un equipu consigue la meyora mínima de diez yardes dientro del so bloque de cuatro downs, llogra automáticamente un nuevu primer down p'avanzar de nueva cunta diez yardes, ye dicir consigue un primero y diez. Buscando caltener la posesión del balón por aciu el llogru de primeros y dieces y tratando d'avanzar la mayor cantidá de yardes posibles en cada xugada, l'equipu va mover escontra la zona d'anotación contraria hasta atopar la oportunidá d'usar unu de los sos downs p'anotar.

Mientres l'intre de les xugaes d'un equipu (serie ofensiva) van escuchase términos como segundu y cinco, terceru y ocho, cuartu y dos, etc. Esto refierse a la oportunidá o down que l'equipu ofensivu tea utilizando y les yardes que-y falten pa consiguir una nueva serie de cuatro downs o un nuevu primero y diez. Asina por casu segundu y cinco significa que l'equipu ta xugando la so segunda oportunidá y entá precisa avanzar cinco yardes pa completar la meyora que-y dea cuatro nueves oportunidaes. Si emplega'l términu inches significa qu'apenes falten unes poques pulgaes pa llegar al oxetivu. Si al entamu del primeru y diez el balón ta a diez yardes o menos de la zona d'anotación a los cuatro xugaes va añadíse-yos el términu goal, o gol n'español (primeru y gol, segundu y gol...).

 
Equipos universitarios de fútbol americano.

El conteo de les yardes puede ser positivu, en meyora, o negativu, en retrocesu, y ésti conteo aplica dende l'allugamientu del balón al entamu de cada xugada. Ésti puntu del campu llámase llinia de scrimmage. Les yardes consiguíes cruciando esta llinia son meyora y réstense de les yardes faltantes pal primeru y diez. Si'l balón queda al términu d'una xugada detrás d'esti puntu entós ye un retrocesu y les yardes reculaes sumir. Siendo asina, ye posible que dempués d'unu o más retrocesos l'equipu tenga qu'avanzar más de les diez yardes esixíes nun primera down.

Por casu, si al entamu d'un primero y diez el balón ta na yarda 30 del propiu campu, por fuercia tiense que llegar a la yarda 40 a lo menos pa consiguir otros cuatro oportunidaes (un nuevu primero y diez). Si na primer oportunidá aváncense cinco yardes pa llegar a la yarda 35 pero na segunda oportunidá recúlense 10, el balón va quedar al entamu de la tercer oportunidá na yarda 25 lo que representa un retrocesu de 5 yardes al respective de la so posición orixinal. Pa consiguir el primeru y diez va ser necesariu recuperar eses 5 yardes reculaes y amás avanzar les diez yardes esixíes nun principiu. Con esto a partir de la tercer oportunidá l'equipu tendría que buscar una meyora de 15 yardes (tercera y quince), y llegar asina a la yarda 40 que-y yera riquida nun principiu (25 + 15 = 40).

Cuartu down

editar

Si un equipu nun llograra consiguir la posición de campu riquida pa tener derechu a otres 4 xugaes nos cuatro intentos de los que dispón, l'equipu contrariu tomaría posesión del balón nel mesmu puntu o yarda onde'l primer equipu rematara la so serie ofensiva.

Les probabilidaes de consiguir les yardes faltantes pal primero y diez na cuarta oportunidá son poques, por esti motivu los equipos suelen utilizar namái tres oportunidad pa buscar esti oxetivu. Na so cuarta oportunidá, l'equipu puede arriesgase y realizar una xugada pa intentar ganar les yardes que-y falten, o bien recurrir a una de les opciones siguientes:

  • Punt (Patada d'estene): Úsase cuando un equipu llega al cuartu down y atópase bien alloñáu de la zona d'anotación rival pa intentar anotar un field goal o ta demasiáu cerca de la so propia zona d'anotación, polo que sería ventureru desperdiciar el so postreru down y apurrir el balón nesi puntu del terrén de xuegu. Nesti casu la patada d'estene sirve p'apurrir el balón lo más alloñao posible del so propiu campu de xuegu y provocar asina que l'equipu que recibe'l balón tenga que percorrer de nuevu una gran parte del campu pa buscar una anotación. Cuanta mayor seya la distancia qu'un equipu tien de percorrer, más xugaes va riquir y más difícil va ser anotar.
  • Field goal (Gol de campu): Si un equipu llega a un cuartu down y atópase cerca de la zona d'anotación rival entós tien la opción de buscar un gol de campu patiscando'l balón pa introducilo ente los goalposts. Esta xugada ye pa non desperdiciar del tou una serie ofensiva y consiguir siquier tres puntos de los seis que se buscaron orixinalmente. A diferencia del touchdown, el field goal nun otorga'l derechu de buscar puntos extra.

Nun esiste una regla qu'obligue a los equipos a usar les sos oportunidaes de dalguna manera en particular asina que cada equipu decide lo que fai con caúna d'elles. Les decisiones que tomen los equipos dependen de dellos factores ente los que s'atopen el marcador, el tiempu restante del que disponen y la posición nel campu, ente otres.

Huddle

editar

Xunta que realiza l'equipu ofensivu sobre'l terrén de xuegu onde unu de los xugadores (de normal el quarterback) esplíca-y a los so compañeros la xugada que l'entrenador decidió poner en práutica. Dempués del huddle los dos equipos asítiase en formación pa empecipiar la xugada. Una vegada que l'equipu formóse pa empecipiar una xugada yá nun pueden axuntase otra vegada nun siendo que faigan usu d'un time out.

Nel fútbol americano'l principal pasador ye'l quarterback. La so función principal ye la d'apurrir el balón al halfback o fullback p'ataques terrestres o realizar pases a los wide receivers o tight ends p'ataques aéreos.

Anque la gran mayoría de les xugaes realizar con un namái pase del quarterback, cualquier xugador de la ofensiva puede unviar unu o más pases. Los pases escontra alantre pueden realizase siempres y cuando nun sían consecutivos y el xugador que fai la unviada atópese detrás de la llinia de scrimmage, que ye la llinia imaxinaria onde s'asitiaba'l balón al entamu de la xugada. Una vegada cruciando esti puntu, el balón namái puede ser unviáu en pases llaterales o escontra tras.

Pa dar validez o non a una xugada considérense los siguientes tipos de pase:

  • Pase completu: considérase un pase completu cuando'l xugador receptor atrapa'l balón dafechu y asegura la so posesión dientro del campu. Puede tener los dos pies dientro coles mesmes o si salta pa recibir un pase ye válidu que los sos dos pies toquen el terrén de xuegu xuntos o a destiempu pero siempres y cuando dambos lo fixeren en recibiendo'l pase. Nesti casu la xugada sigue hasta que'l xugador seya deteníu o sala fora del campu.
  • Pase incompletu: llámase-y pase incompletu a tou aquel balón que toca'l suelu ensin ser recibíu por xugador dalgunu o bien, tratando de ser recibíu, nunca apuerta a aseguráu dafechu pol receptor y cai al suelu o sale del campu ensin que'l receptor abrigar convincentemente. Si un receptor recibe'l balón pero nun ta con dambes plantes de los pies dientro del terrén de xuegu, considérase pase incompletu y nesi intre tou la xugada invalidar consumiendo'l down utilizáu pola ofensiva.

Ye l'aición que realiza'l center al pasar el balón ente les sos piernes dende la llinia de scrimmage al quarterback y esisten dos maneres d'entrega: snap curtiu (direutamente de la mano del center a la mano del quarterback) y llargu (el balón ye llanzáu escontra tras) en formaciones shotgun. La mayoría de les xugaes empiecen con un snap.

Llinia de scrimmage

editar

Conocida tamién en Méxicu como llinia de cuto, ye la llinia imaxinaria pola cual los dos equipos queden separaos. Lo que determina'l so allugamientu ye'l puntu onde quedara'l balón na xugada anterior. Nengún xugador puede tar sobre la llinia de scrimmage o devasala antes del entamu d'una xugada.

Esta llinia tamién marca'l puntu dende onde una xugada considérase meyora o retrocesu. Toles yardes que se consigan cruciando la llinia de scrimmage considérense meyora y réstense de les yardes que falten pa consiguir un nuevu primer down o primeru y diez. Si al términu d'una xugada l'equipu ofensivu ye deteníu detrás de la llinia de cuto considérase un retrocesu y les yardes reculaes sumir a les yardes faltantes pa consiguir una nueva serie de cuatro oportunidad.

Pal equipu ofensivu la llinia de scrimmage marca la llende onde'l balón puede ser pasáu escontra alantre. Una vegada cruciando esti puntu los pases namái pueden ser unviaos lateralmente o escontra tras.

Intercepción

editar

Xunto col fumble ye una de les xugaes conocíes como turnover (perda de balón) y una de les xugaes más eficaces del equipu defensivu. Cuando un xugador defensivu atrapa un pase del quarterback rival primero que'l balón toque'l suelu o sala del campu consíguese una intercepción y el so equipu llogra automáticamente la posesión del balón, teniendo la oportunidá de siguir esa mesma xugada pa buscar l'anotación o a lo menos empecipiar una serie ofensiva nel puntu onde seya baltáu.

Fumble o balón sueltu

editar

Cuando'l portador de la pelota pierde la posesión d'ésta involuntariamente o se-y cai en recibiendo un pase completu (o antes d'unviala nel casu de los quarterbacks) y primero que la xugada dar por terminada produzse un fumble o balón sueltu. Si'l pase márcase como incompletu o la xugada termina primero que'l xugador suelte'l ovoide nun se considera balón sueltu.

Cuando asocede un fumble l'equipu que recupere'l balón va llograr la posesión del mesmu. Si'l mesmu equipu que soltó'l balón recuperar entós sigue la so serie ofensiva a partir del puntu onde lu hayan recuperáu consumiendo esi down. Si quien recupera'l balón ye l'equipu contrariu entós esi equipu empieza la so ofensiva nesa mesma xugada o con un primeru y diez en cuanto sían deteníos tres la recuperación del balón.

Time out, tiempu fuera o tiempu muertu

editar

Les regles del xuegu otorguen a cada equipu tres oportunidad de detener el reló per cada metá de xuegu. Estes oportunidaes llámense tiempos muertos o time outs y solamente el entrenador y el quarterback pueden pidilos. Los tiempos muertos pueden ser solicitaos tantu pol equipu ofensivu como'l defensivu, pero siempres y cuando'l balón nun tea en xuegu. Nun puede pidise un tiempu muertu p'atayar una xugada.

Los motivos más comunes pa pidir un time out son:

  • A la ofensiva:
    • Conxelar el reló pa tener más tiempu d'entamar la siguiente xugada;
    • Evitar una penalización por retrasu apostáu de xuegu en casu de llegar a la llende de la tolerancia de 40 segundos y nun empecipiar una.
  • A la defensiva:
    • Evitar que l'equipu rival faiga usu de la so tolerancia pa siguir la so ofensiva;
    • Primir al espatexador del equipu ofensivu alteriando'l ritmu de xuegu instantes antes d'un intentu de gol de campu decisivu, estratexa conocida como icing the kicker (esfreciendo al espatexador)

Challenge o desafíu (namái na NFL y la NCAA)

editar

Dambos equipos tienen derechu a pidir la revisión d'una xugada o la rectificación de dalguna marcación arbitral hasta dos veces per cada metá del xuegu.

Les condiciones pa pidir un challenge son:

  • Cuntar con siquier un tiempu muertu que va ser restáu en casu de perder el desafíu
  • Que seya pidíu antes del entamu d'una nueva xugada
  • Que la xugada a revisar nun seya una penalización
  • Pidilo antes del two-minute warning

Pa pidir el desafíu, l'entrenador del equipu llanza un pañuelu coloráu al terrén de xuegu. Una vegada fechu esto l'árbitru principal tien un minutu pa faer la revisión nun monitor de televisión. Namái si la evidencia ye clara ya irrefugable camúdase la decisión arbitral tomada nel campu o se marca daqué que los árbitros nun alvirtieren en primer instancia. Si la evidencia nun ye clara, la decisión ratifícase y castígase al equipu griespu restándo-y el tiempu muertu que punxo en xuegu.

Si un equipu pide dos desafíos que eventualmente resultaren esitosos y entá cunten con un tiempu fora tienen el derechu pidir un tercer y últimu challenge.

Dempués del two-minute warning namái los oficiales deciden si una xugada en particular tien de ser revisada.

Ofensiva

editar

L'oxetivu del equipu atacante ye avanzar la mayor cantidá de yardes pa llegar a la zona d'anotación o de field goal y consiguir puntos. Hai dos maneres d'avanzar: por aciu el pase (llanzando'l balón a otru xugador) y por aciu la carrera (correr col balón).

Posiciones de los xugadores ofensivos

editar
  • Quarterback (QB), llamáu tamién "mariscal de campu" nel ámbitu hispanoamericanu, ye'l xugador sobre'l campu que recibe direutamente les instrucciones del entrenador sobre la xugada que se va a realizar. En primer llugar esplica a los sos compañeros d'equipu la xugada que van poner en práutica nel huddle. Una vegada formaos, el QB asítiase siempres detrás del centru pa recibir el balón por aciu un snap. Antes d'empecipiar la xugada, el QB entá puede camudala sobre la marcha con un oyible si considerar necesariu, o pidir un tiempu muertu pa reconsiderar la situación col so entrenador.
Dempués de recibir el balón, el quarterback namái puede faer 3 coses:
- Correr él mesmu col balón.
- Poner el balón direutamente nes manes d'un corredor por qu'empecipie una carrera.
- Realizar un pase.

Ye una de les posiciones más complicaes y téuniques d'un equipu y ye un xugador fundamental pal desenvolvimientu del xuegu, yá que tien de lleer la táctica qu'utiliza la defensa rival y saber decidir con rapidez la opción más conveniente, amás de tener un brazu fuerte y bono puntería pa llanzar el balón al llugar fayadizu por que'l receptor pueda atrapalo y avanzar con él.

-Los Quarterback suelen llevar un trapu o pañu (toalla) colgando de la so cintura. Esti trapu ye de color blancu davezu, y utilizar pa ensugar el balón o les sos propies manes. Nun ye un accesoriu pa identifica-yos como un xugador elegible. Aun así, suelen llevalo siempres.

  • Offensive tackle (OT); Guard (G); Center (C): estos 5 xugadores conformen la llinia ofensiva. Destacar pol so valumbu y pesu (dalgunos pesen más de 150 quilos) y les sos figures nun son nada atlétiques, sicasí son axiloses y fuertes. L'oxetivu d'estos homes ye a cencielles formar una barrera por que nengún home de la defensa devasar y llegue hasta'l quaterback o'l portador del balón. Nes xugaes de carrera, amás de bloquiar tamién s'encarguen d'abrir buecos por que pueda pasar el corredor. Estos cinco xugadores reglamentariamente son inelegibles pa recibir un pase del quarterback. Son xugadores bien importantes yá que si nun abrir buecos pal corredor nun puede correse col balón y si nun protexen al quarterback nun puede pasase el balón.
  • Running back (RB): asítiense davezu detrás del quarterback, no que se llama backfield. Tolos corredores llámense genéricamente running backs, pero hai de dellos tipos:
-El halfback (HB) o Tailback (TB) ye'l corredor que recibe la mayoría de los balones y que lleva tol pesu del xuegu de carrera. De tolos homes nel backfield suelen ser quien s'alluguen al fondu y son útiles pa carreres llargues yá que al recibir el balón delles yardes detrás de la llinia de cuto tienen meyor visión del campu y más fuercia na so carrera. Físicamente tienden a ser xugadores de curtia estatura pero bien rápidos y axilosos.
-El fullback (FB) ye un corredor que s'alluga mui cerca de la llinia de cuto o xusto detrás del quarterback. Asitiar nuna stance o posición de tres puntos y nun suel recibir el balón sinón que tien como misión principal realizar bloqueos p'abrir pasu al halfback. Físicamente son más pesaos y grandes que los halfbacks, y de normal namái cuerren col balón en xugaes de poco yardaje por cuenta de la so gran fuercia y potencia.
  • Wide receiver (WR): son los encargaos de recibir los pases del quarterback. Son xugadores que s'allinien nes bandes o dependiendo de la xugada les ales zarraes ofensives son los que van alliniaos a la marca del balón, y al empecipiar la xugada empecipien la carrera escontra'l campu rival esperando nel camín recibir un pase. Físicamente suelen ser altos y bien rápidos, non necesariamente los más fuertes.
  • Tight end (TE): ye un xugador versátil porque puede actuar como un bloquiador más o como un receptor d'emerxencia, xeneralmente en xugaes d'improvisación. El tight end o ala zarrada en Méxicu, asítiase siempres xunto a la llinia ofensiva xunto a unu de los tackles, de normal nel llau fuerte del quarterback. El tight end suel quedase cerca del área d'influencia del quarterback pa sofitalo yá seya bloquiando a los rivales o recibiendo un pase curtiu, razón pola cual considérase-y una válvula de seguridá.

Formaciones de les xugaes n'ataque

editar
  • Pro-Set: (Tamién llamáu Split-T o Split-Back) ye la formación estándar y más clásica del ataque. Pa una defensa ye difícil aldovinar con esta formación si va xugase al pase o a la carrera yá que la posición de los corredores déxa-yos avanzar rápido. Tamién s'usa por que los corredores avancen con muncho yardaje
  • Formación I: la formación n'I ye una formación que s'utiliza básicamente pa les xugaes de carrera. Llámase asina porque la columna que formen el quarterback, el fullback y el halfback recuerda la lletra i mayúscula.
  • Offset I: esta formación ye una variante de la I-Formation y tamién s'utiliza de normal pa la carrera, la diferencia finca en que'l fullback asítiase a la derecha o a la izquierda del halfback.
  • Singleback: utilízase de normal pal pase, con namái un running back.
  • Shotgun: ye una formación típicamente de pase. La formación en shotgun tien tamién munches variantes. El quarterback asitiar a 5 yardes del center p'aforrase'l tener que correr escontra tras pa buscar el pase y asina ganar dellos segundos, amás de tener una meyor visión del campu.
  • Goal Line: llámase asina porque se suel utilizar cuando l'ataque ta a una yarda o menos de la goal line. Como ye obviu, ye una formación primordialmente de carrera qu'utiliza a dos tight ends p'ayudar a bloquiar a la llinia defensiva y abrir pasu al running back que lleve'l balón, anque tamién puede utilizase como engañu p'aparentar una carrera cuando en realidá entama un pase a unu de los wide receivers.

Defensa

editar

L'oxetivu del equipu defensivu consiste en torgar que l'equipu rival meyora escontra la zona d'anotación o de field goal, baltando al suelu al xugador atacante que tien el balón, o torgando o esviando'l pase al que va recibilo. Tamién pueden bloquiar la meyora del xugador torgar avanzar más o obligándo-y a recular, forzalo a que suelte'l balón (fumble) ya inclusive recuperar el balón (turnover) por aciu una intercepción o tres un fumble y avanzar con él escontra la zona d'anotación contraria.

Posiciones de los xugadores defensivos

editar
  • Defensive end (DE) y Defensive tackle (DT): conformen la llinia defensiva, formada por dos de cada tipu. La función d'estos homes ye la de devasar a la llinia ofensiva y llegar hasta'l portador del balón. Nes xugaes de carrera tienen de llegar hasta los running backs y baltalos. Nes xugaes de pase intenten llegar hasta'l quarterback y torgar que llogre llanzar el balón.
  • Linebackers (LB): nes xugaes de carrera tienen de tapar los buecos polos que puedan pasar los running backs y baltalos amás de tar sollertes a los receptores nes xugaes de pase.
  • Cornerbacks (CB): son los homes más rápidos de la llinia secundaria. Encargar de marcar a los wide receivers personalmente o a les zones de mayor peligru de pase fondu.
  • Safeties (S): los últimos homes de la defensa. El so trabayu consiste en parar al atacante que llograra superar a tolos sos compañeros y evitar asina'l touchdown rival.

Formaciones de les xugaes en defensa

editar
  • Formación 4-3: ye la clásica. Carauterizar por tener cuatro homes na llinia defensiva y trés linebackers. Ye una defensa sólida contra tou tipu de situaciones y nun esixe xugadores de gran calidá nel aspeutu defensivu.
  • Formación 3-4: carauterizar por tener a tres homes na llinia defensiva y cuatro linebackers. Polo xeneral dos de los linebackers los esternos primen al quarterback polo que se diz que xenera más presión
  • Nikel y Dimi: son dos formaciones defensives pensaes pa parar el xuegu de pase. Suelen utilizase pa contraatacar formaciones ofensives con más de dos wide receivers. La carauterística principal d'estes formaciones ye que se sustitúin los linebackers por defensive backs.
  • Over y Under: son dos variaciones de la defensa 4-3, estes formaciones carauterizar en que la llinia defensiva y los linebackers basculan escontra un llau del campu.

Equipos especiales

editar

Los equipos especiales tán formaos por xugadores de les otres llinies, tanto ofensiva como defensiva, más dalgún xugador que namái s'emplega pa estes xugaes particulares:

La mayor parte de los xugadores xueguen amás n'otru puestu mientres el partíu. Los equipos especiales pueden sirvir como unidaes d'ataque o defensa y namái se ven esporádicamente mientres el partíu.

Nos equipos especiales esisten xugadores especializaos:

Espatexador (Kicker) (K): Ye l'encargáu de les pataes iniciales y goles de campu, y n'otres lligues tamién del estene.

Suxetador (holder) (H): De normal asítiase a unes 7-8 yardes de la llinia de contautu, suxeta'l balón pal cuto del espatexador. Suel ser un estene o un mariscal de campu suplente.

Pasador llargu (long snapper) (LS): Un centru especializáu que fai un pase inicial llargu direutamente al estene o al suxetador. Suel ser un home de la llinia ofensiva o una ala zarrada.

Retornador de patada inicial (kickoff return) (KR): Retorna les pataes iniciales, xeneralmente ye tamién un receptor abiertu o un esquinero (cornerback).

Estene (punter) (P): Cute les pataes d'estene (punts).

Upback: Asitiándose unes 3 yardes por detrás de la llinia de contautu, actúa como una segunda llinia de defensa pa la patada. Puede recibir un pase inicial direutu en xugaes d'engañu.

Retornador d'estene (Punt return) (PR): Retorna estenar. Suel ser el mesmu que retorna les pataes iniciales, anque nun tien por qué.

Cañonero (Gunner): Un xugador especializáu en correr rápido a intentar baltar al retornador del equipu contrariu.

Destructor de cula (WB): El so oxetivu ye romper la barrera de defenses qu'abren el camín pa la torna d'una patada inicial y poder llegar al propiu retornador si ye posible.

Equipu de manes (HT): Emplegáu namái pa pataes en posición (onside kicks), los miembros del equipu de manes son responsables d'evitar que l'equipu que patisca recupere'l balón, de normal recuperándolo ellos mesmos.

Anque son pocos los puntos que pueden llograse colos equipos especiales comparaos col restu del ataque, el llabor d'estos determina'l llugar dende onde empieza la meyora d'ataque del equipu contrariu, daqué bien importante en cuánto de fácil o difícil van tener estos pa marcar.

Anotaciones

editar

Touchdown (TD): Ye la forma más pervalible d'anotación y consíguese cuando un xugador del equipu ofensivu, entra a la zona d'anotación contraria col balón o recibe un pase completu nesi llugar. Al equipu que consigue un touchdown otorgar 6 puntos. Amás, l'equipu qu'anota un touchdown tien derechu a realizar una xugada dende la yarda 2 y puede amontar la so cuenta de puntos por aciu un:

  • Extra point: Consiste en pasar el balón pol goalpost por aciu una patada y súmase 1 puntu al equipu atacante.
  • Conversión de dos puntos : Consiste n'intentar llevar de nuevu'l balón hasta la zona d'anotación nuna sola xugada, bien por aciu la carrera o'l pase, y sumir 2 puntos.

Field goal (FG): Consiste en meter el balón ente'l goalpost por aciu una patada y concédense 3 puntos nel casu de consiguilo. Xeneralmente inténtase un field goal cuando l'equipu llega al cuartu down o queden pocos segundos nel reló y atópase cerca de la zona d'anotación contraria (de normal ente la yarda 40 y la zona d'anotación).

Safety (ST): (conocida de manera errónea como "auto-anotación") Produzse cuando la defensa llogra baltar al xugador atacante que ta en posesión del balón dientro de la so propia zona d'anotación, o bloquia un punt na zona d'anotación. Otra forma d'anotar un safety ye si'l xugador atacante salar del campu peles llinia llaterales de la so propia zona d'anotación. Concédense 2 puntos al equipu defensor.

Árbitros

editar

Siete árbitros controlen toles aiciones que realicen los xugadores:

Referee (R): Ye'l árbitru principal. Asitiar por detrás del quarterback y los corredores. Estremar del restu de los árbitros en que lleva una gorra de color blancu (los otros árbitros lleven una gorra de color negru). La so misión ye reparar que la xugada seya llegal, siguiendo toles aiciones del quarterback. En casu de desalcuerdu ente los árbitros tien la última pallabra.

Umpire (U): Asítiase unes yardes por detrás de la llinia defensiva y encárgase principalmente de vixilar los movimientos y aiciones que realicen les llinies defensivo y ofensivo. Tamién s'encarga de comprobar que los uniformes y equipamientu de los xugadores sían reglamentarios.

Head Linesman (HL): Asitiar n'unu de los estremos de la llinia de cuto y encárgase de vixilar remanar antes y dempués de la xugada. Tamién vixila les receiciones y carreres que pasen pel so llau. Suel ser el que señala'l puntu exactu onde se quedó'l balón al rematar la xugada.

Line Judge (LJ): Asitiar nel estremu contrariu al Head Linesman y, al igual qu'esti, encargar de vixilar la llinia de cuto y les xugaes del so llau. Tamién s'encarga de llevar el cronometraxe del partíu en casu de que falle'l reló del estadiu.

Back Judge (BJ): Asítiase unes 20 yardes por detrás de la defensa nel llau del Line Judge y encárgase de vixilar les receiciones que se producen pela so zona. Tamién ye'l que controla'l númberu de xugadores qu'hai sobre'l campu.

Field Judge (FJ): Asitiar a unes 25 yardes en fondura por detrás de la defensa nel llau del tight end. Encargar de vixilar toles aiciones qu'arreyen al tight end y les receiciones que se producen pela so zona.

Side Judge (SJ): Les sos funciones son práuticamente les mesmes que'l Back Judge pero asitiar nel llau contrariu a este.

Penalizaciones

editar

Cuando un árbitru repara que se cometió una infraición, lo primero que fai ye llanzar al terrén de xuegu un pañuelu mariellu que lleva nel bolsu (tolos árbitros llevar).

Cuando l'árbitru principal detecta'l pañuelu mariellu fai sonar el so xiblatu y detién darréu la xugada si la falta señalizada ye anterior a la puesta en movimientu del balón. Si ye posterior a ella, esperar a que remate la xugada. Una vegada paráu'l xuegu, l'árbitru que llanzó'l pañuelu dirixir al árbitru principal ya infórmalu de la infraición. Darréu'l principal anuncia a tolos asistentes al partíu la infraición cometida, l'equipu penalizáu y el númberu del xugador o xugadores que lu han cometíu, por aciu un micrófonu que lleva xuntáu al so uniforme.

L'equipu que recibe la falta (el que nun la provocó) puede tornar la penalización en casu de que la cantidá de yardes seya menor a l'avanzada.

L'anunciación de la falta per parte del árbitru principal faise simultáneamente de dos maneres distintos: verbalmente al traviés del micrófonu y por aciu una serie de xestos corporales.

Les principales aiciones penalizables son:

  • Holding (Garrando o suxetando): ye probablemente la falta más cometida. Señálase cuando un xugador ofensivu garra o tiñaza al defensor o bien, cuando'l defensivu suxeta a un ofensivu que nun ye'l portador del balón. Los xugadores ofensivos pueden emburriar, atrabancar o bloquiar, pero nun se dexa que cierren les sos manes sobre'l defensor y de la mesma manera los defensivos solamente pueden suxetar al portador del balón. El holding ofensivu ye más común y soler cometer los homes de la llinia ofensiva. L'árbitru señalar garrándose la muñeca. Diez yardes de penalización si ye ofensivu o cinco yardes si ye defensivu.
  • False Start: (Salida en Falsu). cométese cuando un xugador ofensivu muévese, devasando la llinia de scrimmage, antes del empiezu de la xugada, (quitando los que realicen un motion). Cinco yardes de penalización.
  • Off-Side: (Fora de Xuegu) señálase cuando un xugador defensivu invade la llinia de cuto nel momentu xustu del empiezu de la xugada. Si'l xugador llogra recular a la so posición inicial primero que se produza la xugada nun se considera falta. Cinco yardes de penalización.
  • Encroachment: cuando un xugador comete una de les dos faltes anteriores pero cola diferencia de que se produz un contautu físicu col contrariu señálase encroachment. Indícase igual que'l offside. Cinco yardes de penalización.
  • Personal Foul: (Falta Personal) quince yardes de penalización y primeru y diez automáticu pal equipu que sufrió la penalización.
Les faltes personales son:
a) Roughing the Passer: produzse cuando se balta al quarterback a destiempu cuando yá s'esprendió del balón.
b) Facemask (Suxetar de les barres, o de la mázcara): cométese cuando un xugador garra intencionadamente la rejilla del cascu d'un contrariu.
c) Unnecessary Roughness (rudez innecesaria): señálase cuando l'árbitru considera qu'un xugador emplegóse con escesiva durez innecesariamente. Tamién se señala cuando se produz dalgún tipu de bloquéu o placaje illegal que pon en peligru la integridá física del xugador.
  • Pass Interference (Interferencia de pase): produzse cuando un defensa atrabanca por aciu contautu físicu a un receptor pa torgar recibir un pase. El balón poner en xuegu nel llugar de la falta. Tamién un receptor puede cometer una interferencia de pase (midir so los mesmos parámetros d'un defensa); nesti casu, l'equipu qu'ataca ye castigáu con 10 yardes en contra y caltiénse la mesma oportunidá (down).
  • Intentional Grounding: produzse cuando'l quarterback ta dientro del pocket y llanza deliberadamente un pase incompletu pa evitar ser baltáu y perder yardes, o bien, ta fora del pocket pero'l llanzamientu apostáu pa desfacer del balón nun crucia la llinia de scrimmage antes de salir del campu o cayer al suelu. Diez yardes de penalización y perda de down. En casu de que'l quarterback atópase na so propia zona d'anotación nel momentu de llanzar el pase incompletu, va otorgáse-y un Safety al equipu rival.
  • Tripping: ye una zancadiella. Diez yardes de penalización.
  • Delay of Game: (Retrasu de Xuegu) si la ofensiva nun pon el balón en xuegu nel tiempu establecíu señálase esta falta o cuando un xugador del equipu defensivu llevanta'l balón del suelu, pos tienen prohibíu apoderase del balón cuando la xugada termina. Cinco yardes de penalización.
  • Illegal use of Hands: (Usu illegal de les manes) consiste n'usar de forma non reglamentaria les manes, los brazos o'l cuerpu por parte de dalgún xugador ofensivu o defensivu, como por casu poner les manes sobre la cara del contrariu pa torgar la visión. Diez yardes de penalización.
  • Chop Block: Aplícase cuando un xugador ofensivu bloquia per debaxo de la cintura a unu defensivu que, coles mesmes, ta siendo bloquiáu enriba por otru xugador ofensivu. Diez yardes de penalización.
  • Clipping: Ye cuando un xugador placa per debaxo de la cintura a un xugador que nun tener el balón. Quince yardes de penalización.

-Nun ta dexáu llevantar los dos pies d'un oponente del terrén de xuegu.

-Nun se dexa tampoco utilizar la cabeza (cascu) pa defender o atacar nuna xugada.

-Un árbitru puede espulsar a un xugador por dalgún motivu qu'él considere oportunu. Al contrariu que nel fútbol, nel fútbol americano la espulsión d'un xugador ye sustituyida por otru al momentu. Siempres va haber 11 xugadores nel terrén de xuegu. Inclusive en cada xugada, puedes intercambiate con un compañeru si asina lo deseyes toles vegaes que quieras.

Popularidá

editar
 
Imaxe del Pro Bowl, onde s'enfrenten los meyores xugadores de la AFC (Colloráu) y NFC (Blanco).

El fútbol americano ye bien popular en Estaos Xuníos. Dende los años 1990 el so nivel de popularidá devasó al del béisbol, llogrando con ello la clasificación como'l deporte más popular d'esa nación. La lliga profesional, la National Football League (NFL), formada por 32 equipos ye bien popular. La Super Bowl ye la final de la temporada onde los campeones de los dos conferencies (AFC y NFC) de la lliga apuéstense'l Troféu Vince Lombardi.

El fútbol americano a nivel universitariu ye tamién bien popular. Munchos colexos y universidaes participen de la NCAA, primer división del fútbol americano universitariu, que enllena una y otra vez enormes estadios. Los partíos universitarios son retresmitíos per televisión. Otres universidaes compiten nel NAIA. Amás d'estes lligues y equipos, esiste tamién la Copa Mundial de Fútbol Americano.

En Canadá el fútbol americano ye bien popular y tienen a la "Canadian Football League (CFL)", (Lliga Canadiense de Fútbol). Esti deporte, ye similar al fútbol americano estauxunidense y ye'l segundu en popularidá d'esi país. Esta lliga profesional ta compuesta d'ocho equipos alcontraos en distintes ciudaes y estremaes ente les divisiones del Este y Oeste, que tienen cuatro equipos caúna. La competición dura 20 selmanes ente xunu y ochobre; cada equipu xuega 18 partíos y tien dos selmanes de descansu. Dempués de la temporada regular seis de los ocho equipos xueguen mientres tres selmanes los playoffs, que rematen col ganador al títulu de la Grey Cup.

El fútbol americano en Méxicu ye'l quintu deporte más popular del país y el cuartu na zona metropolitana de la Ciudá de Méxicu.[11] Nel país esiste un gran interés pola NFL d'Estaos Xuníos a nivel profesional. Nel país, el partíu ente los equipos de los dos universidaes públiques más grandes del país, los Pumas de la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu y les Águiles Blanques del Institutu Politéunicu Nacional ye consideráu'l clásicu nacional y apostóse dende hai más de 70 años convirtiéndolo nel partíu clásicu más antiguu a nivel nacional de cualquier deporte. La ciudá de Monterrey, dende 1945, cuenta de la mesma col so clásicu ente los Borregos xabaces del Institutu Teunolóxicu d'Estudios Cimeros de Monterrey y los Auténticos Tigres de la Universidá Autónoma de Nuevo León.

Fora d'Estaos Xuníos, el fútbol americano como deporte nunca exerció una enorme influencia a nivel global. La NFL esperimentó mientres más de 10 años con una lliga europea (la NFL Europa), teniendo franquicies n'Ámsterdam, Colonia, Rhein, Barcelona, Frankfurt, Londres, Edimburgu, Hamburgu y Berlín. La franquicia española, los Barcelona Dragons esistió hasta 2003. Sicasí, en xunetu de 2007 anuncióse la desapaición de la NFL Europa.

La NFL llevó partíos profesionales (el American Bowl) a París, Tokiu, Osaka, Londres, Monterrey y la Ciudá de Méxicu ente otros llugares. Nesta última llocalidá efectuóse'l primer partíu de temporada regular xugáu fora d'Estaos Xuníos, el 2 d'ochobre de 2005 nel Estadiu Azteca. Esa nueche, los Arizona Cardinals vencieron a los San Francisco 49ers y establecióse un récor d'asistencia. N'ochobre de 2006 la NFL anunció que llevaría a cabu siquier dos partíos cada añu n'otros países. En 2007 xugar nel estadiu de Wembley el primer partíu de la NFL de temporada regular fora de Norteamérica, el segundu na so hestoria, qu'enfrentó a los New York Giants y los Miami Dolphins, con victoria pa los primeres.

Esta disciplina tamién se practica a nivel amateur, y gocia de bien de adeptos en países como: Nicaragua, República Dominicana, Alemaña, Xapón, España, Francia, Finlandia, Australia, Uruguái, Arxentina, Brasil, Filipines, Chile, Colombia, Panamá, Perú, Hondures, Ecuador y Puertu Ricu, ente otros países.

Lligues profesionales y colexales

editar
 
Xugadores con una división xuvenil de los Borregos xabaces equipos del Institutu Teunolóxicu y d'Estudios Cimeros de Monterrey, Campus Ciudá de Méxicu.

N'Estaos Xuníos, xuégase fútbol americano en munchos niveles:

  • Fútbol profesional.
  • Fútbol americano en campu cubierto – profesional (Arena Football League) xugáu en ximnasios techados.
  • Fútbol americano universitariu – xugáu por munches instituciones d'enseñanza cimera.
  • Fútbol americano escolar – xugáu pola mayoría de les escueles secundaries.
  • Fútbol americano amateur y xuvenil.
  • Flag football – ensin contautu, cuasi puramente amateur.
  • Touch football – ensin contautu.

Les descripciones nesta páxina básense principalmente nes regles actuales de la National Football League (dende 1920). Onde estes regles fueren distintes de les del fútbol americano universitariu, una nota va ser fecha.

Les regles profesionales, universitaries, escolares y amateur son asemeyaes. La pequeña Arena Football League, (dende 1987) xuega una adautación del fútbol americano pa recintos techados, xugando a un ritmu más rápidu, nun campu más pequeño con llinies llaterales incorporaes, los estremos de los campos de xuegu tienen parés encolchonaes asemeyaes a les que s'atopen nel outfield d'un campu de béisbol. El flag football y el touch football son versiones del fútbol americano ensin tackleos.

Delles lligues profesionales dexaron d'esistir: la World Football League (WFL, 1974-75), la United States Football League (USFL, 1983 -1985), la XFL (2001), l'All-America Football Conference (1946-1949), la World League of American Football (WLAF, 1991-1993, que se convirtió na NFL Europa), y la lliga que considerada como xénesis del modernu fútbol americano profesional, l'American Football League (AFL, 1960-1969). La NFL fundir cola AFL en 1970, dempués de que la AFL empezó a tener ésitu na atraición d'estrelles de la NFL. Dempués de la fusión, la NFL adoptó carauterístiques innovadores practicaes pola AFL, como nome de los xugadores nes camisetes, relós oficiales nel marcador (na NFL yera frecuente que los relós de campu y del marcador nun concordar, lo que xeneraba tracamundiu) y la conversión de los dos puntos. Dende antes de la fusión, la NFL adoptó conceutos revolucionarios de la AFL de tresmisiones televisives y el repartu de los ingresos de los boletos vendíos nos estadios y de les tresmisiones televisives pa los equipos de casa y visitante. A la fin, la NFL acabó per adoptar tolos aspeutos pioneros de la AFL, sacante'l nome.

En Méxicu el Fútbol Americano ye un deporte de llarga tradición, teniendo la so mayor popularidá na década de 1950 ente equipos Universitarios. La máxima competición de fútbol americano ye la Lliga de Fútbol Americano Profesional (LFA).[12] La Lliga de Fútbol Americano Profesional de Méxicu o LFA ye la máxima categoría de xuegu de Fútbol Americano nel país de manera profesional, que foi fundada nel añu 2016 con 4 equipos iniciales (Raptors, Eagles, Condors y Mayes), toos con vence na Ciudá de Méxicu, Sicasí Raptors representa l'Estáu de Méxicu. En2017 La Lliga espandir con 2 equipos más (Fundidores y Dinos) de los Estaos de Nuevo León y Coahuila respeutivamente. Llogrando 6 equipos en total los cualos representen a 4 Estaos en tres ciudaes. La lliga sigue en procesu d'espansión y tien como meta tener 8 equipos pal 2019. A nivel colexal esiste la Lliga Mayor de la ONEFA, un campeonatu universitariu fundáu en 1930. Tamién esiste la Conferencia Premier CONADEIP, otra competencia universitaria fundada en 2010. El fútbol americano ye'l quintu deporte más popular en Méxicu y el país con mayor raiting de la NFL fora d'Estaos Xuníos.[12]

En Xapón hai una lliga profesional. La X League, o Excellence League, ye una lliga corporativa. Esto ye, ye una lliga ente equipos de propiedá o patrociniu total d'una empresa. Los xugadores son en munchos casos tamién trabayadores d'esa empresa. Consta de 4 divisiones. X, X2, X3 y X4, de la cual namái la X puede considerase profesional.

No que fai a Europa, cuasi toles naciones tienen lligues propies, destacando pola so importancia les d'Austria (Austrian Football League), Alemaña (German Football League), Francia (Campeonatu de Francia de Fútbol Americano) ya Italia (Italian Football League). N'España apuéstase la LNFA, entamada pola Federación Española de Fútbol Americano (FEFA). El campeón y el subcampeón de la LNFA llogren el derechu a participar na Lliga Europea de Fútbol Americano (máxima competición europea), y los dos semifinalistes na Copa de la EFAF (segunda competición europea n'importancia).

Dende l'añu 2000, apaecieron lligues femenines profesionales n'EE.XX.

En Colombia foi creada la FECOFA (Federación Colombiana de Fútbol Americano), que adulces foi creciendo, y promete ser una fuerte competencia internacional nel futuru. Apocayá formalizó una alianza estratéxica con FLAG FOOTBALL COLOMBIA pa xunir esfuercios y trabayar xuntos buscando la crecedera y desenvolvimientu del Fútbol Americano en toles sos modalidaes.

En Llatinoamérica hubo una evolución bien importante con respectu al Fútbol Americano, yá que dende 2006 empezóse a prauticar esti deporte n'Arxentina. Anguaño esisten trés Lligues de Fútbol Americano en dichu país, l'allugada en Buenos Aires, la Football Americanu Arxentina, que tien seis equipos, l'allugada en Córdoba, Córdoba Football Americanu Archiváu 2019-12-20 en Wayback Machine con tres equipos y l'allugada en Rosario, Rosario Football League Archiváu 2017-09-23 en Wayback Machine, tamién con tres equipos. Amás hai equipos n'etapa de formación en delles provincies, como por casu na provincia de Santa Fe, que ta la Fútbol Americano Santa Fe.

N'Ecuador nel 2016 foi creada la FFAE,[13] (Federación de Football Americanu d'Ecuador), que creóse pa consolidar les idees de los equipos que se formen nel país, amás xuégase un Campeonatu a Nivel Nacional el cual foi denomada Copa Metá del Mundu, qu'empecipió con 4 equipos y na so segunda edición participen 8 de distintes provincies.

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. Nesta cantidá nun se cunten los xugadores de los equipos de práutiques que son 8 o 7, nin los allugaos na reserva de mancaos.
  2. Vease la estadística na web de la Asociación Internacional de Fútbol Americano. Consultada n'agostu de 2012.
  3. Otra muerte alimenta'l discutiniu polos riesgos del fútbol americano.
  4. xuníos-pola folada-de-suicidios-en-la-nfl-1276457643/ Discutiniu n'Estaos Xuníos pola folada de suicidios na NFL.
  5. Nos sos nomes orixinales n'inglés, dos de les especializaciones nes posiciones de los defenses nel fútbol son el líbero (fullback) y el marcador central (halfback)
  6. «The History of Football». The History of Sports. Saperecom. Consultáu'l 22 d'avientu de 2008.
  7. «NFL History 1869-1910». NFL.com. NFL Enterprises LLC. Consultáu'l 22 d'avientu de 2008.
  8. competiciones-mas-riques-del mundu.html Fútbol americano, fórmula 1 y béisbol, les competiciones más riques del mundu
  9. «deportes_y_competiciones/a/Historia-Del-Futbol-Americano.htm Historia del fútbol americano».
  10. «Méxicu: Los deportes con más afición». Consulta Mitofsky (12 jun. 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 28 de payares de 2015. Consultáu'l 20 jun. 2011. «Fútbol soccer (60%), box (44%), beisbol (29%), baloncestu (27%), fútbol americano (18%) y golf (6%); na zona centro del país el fútbol americano xube al 26% y supera al beisbol que caltién un 23%; nel restu del país el fútbol americano ronda'l 14%.»
  11. 12,0 12,1 «Méxicu: Los deportes con más afición». Consulta Mitofsky (12 jun. 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2015. Consultáu'l 20 jun. 2011. «Fútbol soccer (60%), box (44%), beisbol (29%), baloncestu (27%), fútbol americano (18%) y golf (6%); na zona centro del país el fútbol americano xube al 26% y supera al beisbol que caltién un 23%; nel restu del país el fútbol americano ronda'l 14%.»
  12. [1]

Bibliografía parcial

editar
  • Cumellas, M; Girles, M. y Sánchez, M. (2001). "L'alumnat juga a fútbol americà. El joc del pre-flag". Guix, n. 273. Barcelona: Grao.
  • Padró, F; Arderiu, M; Cumellas, M; Guirles, M y Sánchez, M. (1999). Unidaes didáctiques pa secundaria X. Korfball. Fútbol americano. Coeducación y cooperación. Barcelona: INDE.

Enllaces esternos

editar