Puertu Ricu
Puertu Ricu[1] o Puerto Rico[2] (oficialmente en castellán Estado Libre Asociado de Puerto Rico, Borinquén de nome indíxena que foi usáu nes primeres estayes de la conquista[ensin referencies]) ye un estáu llibre asociáu de los Estaos Xuníos, siendo la so capital la ciudá de San Xuan.
Puertu Ricu Estado Libre Asociado de Puerto Rico Commonwealth of Puerto Rico | |||||
---|---|---|---|---|---|
territorios ensin incorporar de los Estaos Xuníos | |||||
| |||||
Himnu nacional |
La Borinqueña | ||||
Alministración | |||||
Nome oficial | Puerto Rico (en) | ||||
ISO 3166-2 | US-PR | ||||
Capital | San Xuan | ||||
Gobernador de Puertu Ricu | Pedro Pierluisi (es) (dende 2021) | ||||
Llingües oficiales |
castellanu inglés | ||||
División |
ver
| ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 18°15′N 66°30′W / 18.25°N 66.5°O | ||||
Superficie | 9104 km² | ||||
% agua | 1,59% | ||||
Costes | n/d | ||||
Llenda con | nun tien | ||||
Puntu más altu | Cerro de Punta (es) | ||||
Puntu más baxu | Mar Caribe | ||||
Demografía | |||||
Población | 3 285 874 hab. (1r abril 2020) | ||||
Densidá | 360,93 hab/km² | ||||
Esperanza de vida | 79,78832 años | ||||
Tasa de fertilidá | 1,47 (2014) | ||||
Economía | |||||
Moneda | dólar de los Estaos Xuníos | ||||
PIB nominal | 217 800 000 $ (2021) | ||||
Más información | |||||
Dominiu d'Internet | .pr | ||||
Códigu telefónicu | +1787 y +1939 | ||||
Códigu ISO | 630 / PRI / PR | ||||
Estaya horaria | UTC−04:00 | ||||
pr.gov | |||||
Ye la más pequeña y la más oriental de les Grandes Antilles y ta asitiada ente l'Océanu Atlánticu al norte y el mar Caribe al sur. Pal oeste, la Canal de la Mona sepáralu de la República Dominicana, y pal este la Canal de les Vírxenes sepáralu de les Islles Vírxenes Americanes.
Organización política
editarL'actual constitución portorricana, promulgada'l 25 de xunetu de 1952, define a Puertu Ricu como un Estáu Llibre Venceyáu a los Estaos Xuníos. Por ella llimítase l'autonomía de la islla no que cinca a la defensa nacional, l'acuñación de moneda, les rellaciones esteriores y l'alministración de correos y aduanas. El poder executivu exércelu'l gobernador, escoyíu pa cuatro años y que ye aidáu nes sos funciones por un gabinete de secretarios. El poder llexislativu reside nuna asamblea llexislativa bicameral, formada por un Senáu de 27 miembros y una Cámara de Representantes de 51. No que cinca al poder xudicial, el so muérganu cimeru ye'l Tribunal Supremu, formáu por siete maxistraos denomaos pol gobernador. El gobiernu federal d'Estaos Xuníos ta representáu por una corte de distritu y un procurador designaos pol presidente d'Estaos Xuníos. A la Corte Suprema d'esti país pueden ser llevaes, na cabera instancia, les apelaciones feches ante los tribunales portorricanos.
Gobiernu
editarEl gobernador del país ye, dende'l 3 de xineru de 2021, Pedro Pierluisi. El presidente del Senáu ye Thomas Rivera Schatz y el de la Cámara de Representantes Jennifer González.
Partíos políticos y sindicatos
editarLos partíos políticos más importantes, y los sos principales cabezaleros, son los que vienen darréu:
- Partíu Popular Democráticu (PPD). El so presidente ye Héctor Ferrer.
- Partíu Nuevu Progresista (PNP). El so presidente ye Luis Fortuño.
- Partíu Independentista Portorricanu (PIP). El so presidente ye Rubén Berríos Martínez.
Presidente: Luis Fortuño. • Partido Independentista Puertorriqueño (PIP). Presidente: Rubén Berríos Martínez.
No que cinca a los sindicatos, los siguientes son los que tienen mayor representación nel país:
- Central Portorricana de Trabayadores, presidida por Víctor Villalba Rodríguez.
- Unión Xeneral de Trabayadores, que'l so presidente ye Juan Eliza Colón.
- Federación de Trabayadores de Puertu Ricu (afiliada a l'AFL-CIO). El so presidente ye José Rodríguez Báez.
- Conceyu 95 de Servidores Públicos Xuníos de Puertu Ricu (AFSCME). La so presidenta ye Annette González.
Referencies
editar- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ Como apaez na entrada de «puertorriqueñu» nel DALLA [1]
- ↑ Los datos recoyíos nesti apartáu tán sacaos del Anuario Iberoamericano 2012 del Real Institutu Elcano y l'Agencia Efe. Disponible en http://www.anuarioiberoamericano.es/
Enllaces esternos
editar
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Puertu Ricu.
- Gobernador de Puertu Ricu
- Cámara de Representantes
- Senáu de Puertu Ricu
- Gobiernu de Puertu Ricu
- Asociación de los Bancos de Puertu Ricu
- Portal de turismu de la islla
Países d'América |
Antigua y Barbuda | Arxentina | Les Bahames | Barbados | Belize | Bolivia | Brasil | Canadá | Chile | Colombia | Costa Rica | Cuba | Dominica | República Dominicana | Ecuador | Estaos Xuníos d'América | Granada | Guatemala | Guyana | Haití | Hondures | Méxicu | Nicaragua | Panamá | Paraguái | Perú | El Salvador | Saint Kitts y Nevis | Santa Llucía | San Vicente y Les Granadines | Surinam | Trinidá y Tobagu | Uruguái | Venezuela | Xamaica
Dependencies: Anguila | Les Bermudes | Islles Caimán | Clipperton | Guadalupe | Guyana Francesa | Groenlandia | Islles Malvines | Islles Turques y Caicos | Montserrat | Martinica | Puertu Ricu | Shag Rocks | Xeorxa del Sur y Sandwich del Sur |