Wikipedia

Sinn Féin

Sinn Féin (pronunciáu [ʃɪnʲ fʲeːnʲ] , /shiñ fieñ/; del irlandés Nós o Nós mesmos; y non como n'ocasiones se traduz de mou incorreuta, Nós solos) ye un partíu políticu irlandés d'ideoloxía izquierdista, activu tantu na República d'Irlanda como n'Irlanda del Norte.[2]

Sinn Féin
Acrónimu SF
Fundador/a Arthur Griffith
Presidente Mary Lou McDonald
Fundación 28 de payares de 1905[1]
Asocedíu por Aontú
Sede Parnell Square
Dublín
Estáu Bandera de Irlanda República d'Irlanda
Ideoloxía política republicanismu irlandés, republicanismu, Nacionalismu d'esquierda, socialismo populista (es) Traducir y Linguistic nationalism
Posición nel espectru izquierda y centru izquierda
Afiliación europea Grupu Confederal de la Esquierda Xunitaria Europea / Esquierda Verde Nórdica
Páxina web sinnfein.ie y sinnfein.ie…
Cambiar los datos en Wikidata

La organización orixinal de Sinn Féin foi fundada en 1905 por Arthur Griffith, pero dende entós estremóse sustancialmente en delles ocasiones, especialmente dando llugar a los dos partíos tradicionalmente dominantes de la política del sur d'Irlanda: Fianna Fáil y Fine Gael, arriendes de la Guerra civil irlandesa. El partíu tomó la so forma actual en 1970 dempués d'otra división (cola otra faición eventualmente convirtiéndose nel Partíu de los Trabayadores d'Irlanda). Históricamente acomuñóse col Exércitu Republicanu Irlandés Provisional (IRA).[3] Mary Lou McDonald convirtióse en presidenta del partíu en febreru de 2018.

El Sinn Féin ye unu de los dos partíos más grandes de l'Asamblea d'Irlanda del Norte, ganando namái un escañu menos que'l Partíu Xunionista Democráticu (DUP) nes eleiciones parllamentaries d'Irlanda del Norte de 2017. Nesa asemblea, ye'l mayor partíu nacionalista irlandés y tien cuatro puestos ministeriales nel Executivu d'Irlanda del Norte pa compartir el poder a partir de 2020. Na Cámara de los Comunes del Reinu Xuníu, el Sinn Féin tien siete de los 18 escaños d'Irlanda del Norte, lo que conviértelu nel segundu bloque más grande dempués del DUP; ellí sigue una política d'astencionismu, negándose a sentase nel parllamentu o votar proyeutos de llei. Nel Oireachtas (el parllamentu de la República d'Irlanda), el Sinn Féin ganó la mayor parte de los votos de primera preferencia nes eleiciones xenerales d'Irlanda de 2020.

Nome

editar

La fras «Sinn Féin» significa n'irlandés «nós» o «nós mesmos», magar que davezu traduzse equivocadamente como «nós solos» (de Sinn Féin Amháin, una conseña de principios del sieglu XX).[4][5] El nome ye una afirmación de la soberanía nacional irlandesa y l'autodeterminación; esto ye, el pueblu irlandés gobiérnase a sigo mesmu, en cuenta de ser parte d'una xunión política con Gran Bretaña (Inglaterra, Escocia y Gales) sol Parllamentu de Westminster.

Una división en xineru de 1970, que reflexa una división nel IRA, conduxo a l'apaición de dos grupos que se autodenominen Sinn Féin. Unu, sol lideralgu continuu de Tomás Mac Giolla, fíxose conocíu como «Sinn Féin (Gardiner Place)» o «Sinn Féin oficial»; l'otru, dirixíu por Ruairí Ó Brádaigh, fíxose conocíu como «Sinn Féin (Kevin Street)» o «Sinn Féin provisional». A midida que los funcionarios dexaron de mentar al Sinn Féin en 1982, en llugar de llamase Partíu de los Trabayadores d'Irlanda, el términu «Sinn Féin provisional» dexó d'usase, y el partíu agora conozse a cencielles como Sinn Féin.

Los miembros del Sinn Féin denomáronse coloquialmente como Shinners, un términu peyorativu (sinners n'inglés significa «pecadores»).

Historia

editar

1905–1922

editar
 
Arthur Griffith fundó'l Sinn Féin en 1905.
 
El coche de campaña de Joseph McGuinness, que ganó les eleiciones parciales de South Longford en 1917 mientres taba encarceláu. Foi unu de los primeros miembros del Sinn Féin en ser escoyíu. En 1921 púnxose del llau de Collins nel alderique del Tratáu.

El Sinn Féin fundóse'l 28 de payares de 1905, cuando, na primer Convención añal del Conseyu Nacional, Arthur Griffith describió la política de Sinn Féin en "afitar na capital d'Irlanda una llexislatura nacional dotada de l'autoridá moral de la nación irlandesa".[4][6] El partíu impugnó les eleiciones parciales de Leitrim del norte de 1908, au llogró'l 27% de los votos.[7] A partir d'entós, tanto'l sofitu como la membresía amenorgaron. Na Ard Fheis (conferencia del partíu) de 1910, l'asistencia foi escasa y hebo dificultaes p'atopar miembros dispuestos a tomar asientu nel executivu.[8]

En 1914, los miembros del Sinn Féin, incluyíu Griffith, xuniéronse a los Voluntarios Irlandeses anti-Redmond, a los que los Redmondites y otros refiriéronse como los Voluntarios Sinn Féin". Magar que'l mesmu Griffith nun participó nel Llevantamientu de Pascua de 1916, munchos miembros del Sinn Féin sí lo ficieron, yá que tamién yeren miembros de los Voluntarios y de la Hermandá Republicana Irlandesa. El gobiernu y los periódicos denominaron l'alzamientu "the Sinn Féin Rising" (l'alzamientu del Sinn Féin).[9] Dempués del Alzamientu, los republicanos xuniéronse so la bandera del Sinn Féin y de la Ard Fheis de 1917 el partíu comprometióse per primer vegada al afitamientu d'una República irlandesa. Nes eleiciones xenerales de 1918, el Sinn Féin ganó 73 de los 105 escaños d'Irlanda, y en xineru de 1919, los sos parllamentarios axuntáronse en Dublín y proclamáronse el Dáil Éireann, el parllamentu d'Irlanda. El partíu sofitó al Exércitu Republicanu Irlandés mientres la guerra de la independencia, y los miembros del gobiernu del Dáil axustaron el Tratáu anglu-irlandés col gobiernu británicu en 1921. Nos alderiques del Dáil que siguieron, el partíu dixebróse tocante al conteníu del Tratáu. Los miembros antitratáu lideraos por Éamon de Valera colaron, y los miembros pro y antitratáu tomaron llaos opuestos na guerra civil que siguió.[10]

1923–1970

editar

Los diputaos del Dáil y otros partidarios del Tratáu formaron un nuevu partíu, Cumann na nGaedheal, el 27 d'abril de 1923 nuna xunta en Dublín, au los delegaos alcordaron una constitución y un programa políticu.[11] El Cumann na nGaedheal gobernó'l nuevu Estáu Llibre Irlandés mientres nueve años (fundióse con otres dos organizaciones pa ensamar Fine Gael en 1933). Los miembros del Sinn Féin anti-tratáu siguieron boicotiando'l Dáil. Nun Ard Fheis especial en marzu de 1926, de Valera propunxo que se dexara a los miembros escoyíos ocupar los sos escaños nel Dáil siempres y cuando se desaniciara'l revesosu Xuramentu de llealtá. Cuando la so moción foi ganada, de Valera arrenunció al Sinn Féin; el 16 de mayu de 1926, fundó'l so propiu partíu, Fianna Fáil, que dedicábase a republicar l'Estáu Llibre dende les sos estructures polítiques. Llevóse la mayoría de los Teachta Dála (TD) del Sinn Féin con él.[12] L'arrenunciu de De Valera tamién significó la perda del sofitu financieru d'Estaos Xuníos.[13] El partíu grupal Sinn Féin nun pudo presentar más de quince candidatos y ganó namái seis escaños nes eleiciones xenerales de xunu de 1927, un nivel de sofitu que nun se vio dende enantes de 1916.[14][15][16] La vicepresidenta y líder de facto Mary MacSwiney anunció que'l partíu a cencielles nun tenía los fondos pa disputar la segunda eleición convocada esi añu, declarando que "nengún verdaderu ciudadanu irlandés puede votar por nengún de los otros partíos". El Fianna Fáil llegó al poder nes eleiciones xenerales de 1932 (pa empezar lo que sería un mandatu ininterrumpíu de 16 años nel gobiernu) y depués dominó mientres enforma tiempu la política nel estáu irlandés independiente.

Un intentu na década de 1940 d'aportar a fondos que foren puestos al cuidu del Tribunal Cimeru conduxo al casu Sinn Féin Funds, que la parte perdió y nel que'l xuez dictaminó que nun yera'l socesor llegal del Sinn Féin de 1917.[17] Nes eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1955, dos candidatos del Sinn Féin foron escoyíos pa Westminster, pero'l votu del partíu menguó nes siguientes eleiciones en 1959, mentanto la Campaña Fronteriza del IRA.[18] A lo llargo de la década de 1960, dalgunes de les principales figures del movimientu, como Cathal Goulding, Sean Garland, Liam McMillen o Tomas MacGiolla moviéronse constantemente escontra la esquierda, inclusive escontra'l marxismu, como resultáu de la so propia llectura y pensamientu y contautos colos irlandeses y l'esquierda internacional. Esto enfureció a los republicanos más tradicionales, que queríen atenese a la cuestión nacional y la llucha armada. La Comisión Garland creóse en 1967 pa investigar la posibilidá d'acabar col astencionismu. El so informe enfureció al elementu republicanu tradicional yá descontentu dientro del partíusobremanera a Seán Mac Stíofáin y Ruairí Ó Brádaigh, que vieron esa política como una traición escontra la República d'Irlanda.[19]

El partíu Sinn Féin dixebróse en dos a entamos de 1970. Nel Ard Fheis del partíu, el 11 de xineru, la propuesta de terminar col astencionismu y tomar los escaños, si ye escoyíu, nel Dáil, el Parllamentu d'Irlanda del Norte y el Parllamentu del Reinu Xuníu foi puestu primero que los miembros. Una moción asemeyada fuera adoptada nuna convención del IRA el mes anterior, lo que llevó a la formación d'un Conseyu Provisional del Exércitu per parte de Mac Stíofáin y otros miembros opuestos al lideralgu. Cuando se presentó la moción al Ard Fheis, nun llogró la mayoría necesaria de dos tercios. L'Executivu intentó refugar esto per aciu la presentación d'una moción en sofitu de la política del IRA, momentu nel que los delegaos disidentes abandonaron la xunta. Estos miembros volvieron axuntase n'otru llugar, nomaron a un Executivu interín y prometieron llealtá al Conseyu Provisional del Exércitu. L'Executivu Provisional declaróse opuestu a la fin del astencionismu, la deriva escontra "formes estremes de socialismu", el fracasu de la direición pa defender al pueblu nacionalista de Belfast mientres los disturbios d'Irlanda del Norte de 1969 y la espulsión de los republicanos tradicionales per parte de la direición mientres la década de 1960.[20]

Nel so Ard Fheis d'ochobre de 1970, informóse a los delegaos que se celebrara una convención del IRA y que regularizara la so cadarma, poniendo fin al periodu provisional".[21] Aquel día, sicasí, los medios yá-yos aplicaren la etiqueta "Provisional" o "Provo".[22] El partíu opositor, anti-astencionista fíxose conocíu como "Sinn Féin Oficial".[23] Camudó'l so nome en 1977 a "Sinn Féin - The Workers' Party" y en 1982 a Partíu de los Trabayadores d'Irlanda ("The Workers' Party").

Por cuenta de que los "Provisionales" taben comprometíos cola aición militar en cuenta de la política, la membresía inicial de Sinn Féin llimitóse en gran midida, en pallabres de Danny Morrison, a homes mayores d'edá militar o muyeres". Un organizador de Sinn Féin de la dómina en Belfast describió'l papel del partíu como "baturiciu y publicidá".[24] Afitáronse nueves cumainn (sucursales) en Belfast, y espublizóse un nuevu periódicu, Republican News.[25] Sinn Féin desapegó como un movimientu de protesta dempués de la introducción del internamientu n'agostu de 1971, entamando marches y piquetes.[26] El partíu llanzó la so plataforma, Éire Nua ("una Nueva Irlanda") nel Ard Fheis de 1971.[27] Polo xeneral, sicasí, el partíu escarecía d'una filosofía política distinta. En pallabres de Brian Feeney, "Ó Brádaigh usaría'l Sinn Féin ard fheiseanna (conferencies del partíu) p'anunciar la política republicana, que yera, n'efeutu, la política del IRA, esto ye, que Gran Bretaña tendría d'abandonar el Norte o que la guerra' siguiría".[28] El Sinn Féin recibió una presencia concreta na comunidá cuando l'IRA declaró un altu'l fueu en 1975. Creáronse 'centros d'incidentes' pa comunicar posibles enfrentamientos a les autoridaes britániques. Foron conducíos pol Sinn Féin, que fuera llegalizáu l'añu anterior por Merlyn Rees, Secretaria d'Estáu d'Irlanda del Norte.[29]

1976–1983

editar
 
Mural del Sinn Féin en Belfast.

L'estatus políticu de los prisioneros convirtióse nun problema dempués del final de la tregua. Rees lliberó al postreru de los internos, pero presentó los tribunales Diplock y terminó el "Estatus de categoría especial" pa tolos prisioneros condergaos dempués del 1 de marzu de 1976. Esto conduxo primero a una protesta de los cobertores y depués a una dirty protest (protesta puerca).[30] Casi coles mesmes, Gerry Adams empezó a escribir pa Republican News, pidiendo que'l Sinn Féin s'arreyara más políticamente.[31] Nos próximos años, Adams y aquellos alliniaos con él estenderíen la so influencia a lo llargo del movimientu republicanu y marxinaríen amodo a Ó Brádaigh, parte d'unu enclín xeneral de poder tantu nel Sinn Féin como nel IRA que se mueve escontra'l norte.[32] En particular, la participación de Ó Brádaigh nel altu'l fueu del IRA de 1975 estropiara la so reputación a los güeyos de los republicanos del Ulster.

La protesta de los prisioneros remató cola fuelga de fame de 1981, mientres la que'l güelguista Bobby Sands foi escoyíu miembru del Parllamentu pa Fermanagh y South Tyrone como candidatu Anti H-Block. Dempués de la so muerte en fuelga de fame, el so escañu foi ocupáu, con un mayor votu, pol so axente eleutoral, Owen Carron. Otros dos candidatos anti-bloque H foron escoyíos pal Dáil Éireann nes eleiciones xenerales na República. Estos ésitos convencieron a los republicanos de que tendríen de disputar toles eleiciones.[33] Danny Morrison espresó l'estáu d'ánimu nel Ard Fheis de 1981 cuando dixo:

¿Quién equí daveres cree que podemos ganar la guerra al traviés de les urnes? ¿Pero daquién equí va oxetar si, con una papeleta eleutoral nesta mano y un Armalite na otra, tomamos el poder n'Irlanda?.[34]

Este foi l'orixe de lo que se conoció como la estratexa Armalite y les urnes. L'Éire Nua foi abandonáu en 1982, y al añu siguiente, Ó Brádaigh dexó'l cargu de líder y foi reemplazáu por Adams.[35]

1983–1998

editar
 
Sol lideralgu políticu de Gerry Adams y Martin McGuinness, el Sinn Provisional Féin adoutó una política reformista, que finalmente conduxo al Alcuerdu del Vienres Santu.

Sol lideralgu d'Adams, la política eleutoral fíxose cada vegada más importante. En 1983, Alex Maskey foi escoyíu pal Conceyu de Belfast, el primer miembru del Sinn Féin que se sentó nesi cargu.[36] El Sinn Féin llogró más de 100 000 votos nes eleiciones de Westminster esi añu y Adams ganó l'escañu de West Belfast qu'ocupara'l Partíu Socialdemócrata y Llaborista (SDLP). En 1985 tenía cincuenta y nueve escaños en diecisiete de los ventiséis conseyos d'Irlanda del Norte, incluyíos siete nel Conceyu de Belfast.[37]

El partíu empezó una reevaluación de la política d'astención del Dáil. En 1983, Ard Fheis modificó la constitución pa desaniciar la prohibición del discutiniu sobro l'astencionismu pa dexar que'l Sinn Féin presente un candidatu nes próximes eleiciones europees. Sicasí, nel so discursu, Adams dixo: "Somos un partíu astencionista. Nun ye la mio intención abogar por un cambéu nesta situación".[38] Dexóse una moción pa dexar la entrada al Dáil nel Ard Fheis de 1985, pero nun cuntó col sofitu activu de la direición, y fracasó por pocu.[39] N'ochobre del añu siguiente, una Convención del IRA manifestara'l so sofitu a los escoyíos Sinn Féin Teachtaí Dála (TDs) que tomen los sos escaños. Poro, cuando la moción pa poner fin a l'astención foi presentada énte'l Ard Fheis el 1 de payares de 1986, quedó claro que nun habría una división nel IRA como lo hebo en 1970.[40] La moción foi aprobada con una mayoría de dos tercios. Ó Brádaigh y otros venti delegaos salieron y axuntáronse nun hotel de Dublín con cientos de simpatizantes pa reorganizase como'l Sinn Féin Republicanu.[41]

Les negociaciones tentatives ente'l Sinn Féin y el gobiernu británicu conduxeron a discutinios más sustantivos col SDLP na década de 1990. Les negociaciones multipartidistes entamaron en 1994 n'Irlanda del Norte, ensin el Sinn Féin. El IRA Provisional declaró un altu'l fueu na seronda de 1994. El Sinn Féin xunióse a les conversaciones, pero'l gobiernu conservador so John Major llueu llegó a depender de los votos sindicalistes pa permanecer nel poder. Suspendió al Sinn Féin de les conversaciones y empezó a aportunar en que'l IRA desmantelara toles sos armes primero que'l Sinn Féin fora readmitíu nes conversaciones; esto llevó al IRA a suspender el so altu'l fueu. El nuevu gobiernu llaborista de Tony Blair nun dependía de los votos sindicalistes y volvió almitir a Sinn Féin, lo que conduxo a otru altu'l fueu permanente.[42]

Les conversaciones conducieron al Alcuerdu de Vienres Santu del 10 d'abril de 1998 (oficialmente conocíu como l'Alcuerdu de Belfast), qu'afitó un gobiernu delegáu inclusivu nel Norte, y alterió'l reclamu constitucional del gobiernu de Dublín a tola islla nos Artículos 2 y 3 de la Constitución d'Irlanda. Los republicanos opuestos a la direición tomada pol Sinn Féin nel procesu de paz formaron el Movimientu pola Soberanía de los 32 Condaos a fines de la década de 1990.

1998–2017

editar

El partíu espulsó a Denis Donaldson, un funcionariu del partíu, n'avientu de 2005, y declaró públicamente que tuviera emplegáu del gobiernu británicu como axente dende la década de 1980. Donaldson dixo a los periodistes que les axencies de seguridá britániques que lu emplegaron taben darrera del colapsu de l'Asamblea y afitaron al Sinn Féin por que se responsabilizara d'ello, un reclamu disputáu pol gobiernu británicu. Donaldson foi atopáu muertu a tiros na so casa nel condáu de Donegal el 4 d'abril de 2006 y empecipióse una investigación del asesinatu. N'abril de 2009, el IRA Real emitió un comunicáu asumiendo la responsabilidá del asesinatu.

Cuando'l Sinn Féin y el Partíu Xunionista Democráticu (DUP) convirtióse nos partíos más grandes, según los términos del Alcuerdu del Vienres Santu, nun pudo llegase a un alcuerdu ensin el sofitu de dambes partes. Casi llegaron a un alcuerdu en payares de 2004, pero'l DUP aportunó en pruebes fotográfiques y/o de videu de que se llevara a cabu l'esmantelamientu, lo que yera inaceutable pal Sinn Féin.

El 2 de setiembre de 2006, Martin McGuinness declaró públicamente que'l Sinn Féin negaríase a participar nuna asamblea na solombra en Stormont, afirmando que'l so partíu namái tomaría parte en negociaciones destinaes a restaurar un gobiernu que comparte'l poder. Esti desenvolvimientu siguió a la decisión de los miembros del Sinn Féin d'abstenese de participar nos alderiques dende'l retiru de l'Asamblea'l pasáu mes de mayu. A les partes relevantes d'estes conversaciones dióse-yos una fecha llende del 24 de payares de 2006 pa decidir si finalmente formaríen o non l'executivu.[43]

El boicó policial del Sinn Féin mientres 86 años terminó n'Irlanda del Norte'l 28 de xineru de 2007, cuando'l Ard Fheis votó abrumadoramente por sofitar al Serviciu de Policía d'Irlanda del Norte (PSNI).[44] Los miembros del Sinn Féin entamaron a formar parte de les xuntes de vixilancia y xunise a les asociaciones de vixilancia del distritu.[45] Hubo oposición a esta decisión dientro del Sinn Féin, y dellos miembros fuéronse, incluyíos los representantes escoyíos. L'oponente más conocíu foi'l exprisionero del IRA Gerry McGeough, que presentóse nes eleiciones de l'Asamblea de 2007 escontra'l Sinn Féin nel distritu eleutoral de Fermanagh y South Tyrone, como republicanu independiente.[46] Atraxo'l 1,8% de los votos.[47] Otros que s'opunxeron a esti desenvolvimientu foron a fundar la Rede Republicana pa la Xunidá.

Darréu dempués de les eleiciones xenerales del Reinu Xuníu en xunu de 2017, onde los conservadores ganaron el 49% de los escaños pero ensin mayoría xeneral, pa que los partíos non convencionales pudieren tener una influencia significativa, Gerry Adams anunció pal Sinn Féin que los sos parllamentarios escoyíos siguiríen la política de nun xurando llealtá a la Reina, como se riquiriría pa que tomen asientu nel Parllamentu de Westminster.[48]

En 2017 y 2018 hebo denuncies d'intimidación dientro del partíu, lo que llevó a una serie d'arrenuncios y espulsiones de miembros escoyíos.[49] Nel Ard Fheis el 18 de payares de 2017, Gerry Adams anunció que se retiraría como presidente del Sinn Féin en 2018 y nun se presentaría a la reeleición como TD pa Louth.

Dende 2018

editar
 
Mary Lou McDonald y Michelle O'Neill en febreru de 2018.
 
Mary Lou McDonald, Presidenta del Sinn Féin

El 10 de febreru de 2018, Mary Lou McDonald foi anunciada como la nueva presidenta del Sinn Féin nun Ard Fheis especial en Dublín.[50][51][52] Michelle O'Neill tamién foi escoyida vicepresidenta del partíu. McDonald dexó en claru que, como Presidenta del Sinn Féin, la so ambición ye tar nel gobiernu norte y sur, y ta dispuesta a trabayar en coalición como'l partíu principal o menor del gobiernu na xurisdicción sur, un cambéu na política en comparanza cola ambición de Adams gobernar como gobiernu minoritariu nes Oireachtas.

El Sinn Féin opónse a qu'Irlanda del Norte abandone la Xunión Europea xunto col restu del Reinu Xuníu, y Martin McGuinness suxirió un referéndum sobro la rexunificación d'Irlanda darréu dempués de que s'anunciaren les resultancies del referéndum de membresía de la Xunión Europea del Reinu Xuníu de 2016, una postura que depués foi repitida por Mary Lou McDonald como una forma de resolver los problemes fronterizos plantegaos pol Brexit.

Venceyos con paramilitares republicanos

editar

El Sinn Féin ye'l mayor partíu políticu republicanu irlandés y tuvo históricamente acomuñáu col IRA, al empar que tamién tuvo acomuáu col IRA Provisional na encarnación moderna del partíu. El gobiernu irlandés alegó qu'altos miembros del Sinn Féin ocuparon cargos nel Conseyu del Exércitu del IRA. Sicasí, el lideralgu del partíu negó estes afirmaciones.[53] El gobiernu de los Estaos Xuníos fixo acusaciones asemeyaes.[54][55][56]

Un documentu republicanu de principios de la década de 1980 dicía: "Tanto'l Sinn Féin como'l IRA desempeñen papeles distintos pero converxentes na guerra de lliberación nacional. L'Exércitu Republicanu Irlandés entama una campaña armada... El Sinn Féin caltién la guerra de propaganda y ye'l públicu y voz política del movimientu". El gobiernu británicu declaró en 2005 que "siempres dixéramos tol tiempu, y creíamos que'l Sinn Féin y el IRA taben inextricablemente venceyaos y eso tenía implicaciones obvies a nivel de lideralgu".[57]

El robu de £26.5 millones del Bancu del Norte en Belfast n'avientu de 2004 retrasó entá más un alcuerdu políticu n'Irlanda del Norte. El IRA foi llargamente culpáu pol robu, anque'l Sinn Féin nególo y declaró que los funcionarios del partíu nun sabíen del robu, pero nun lu condergaron públicamente. Debíu al momentu del robu, considérase que los planes pal robu tienen d'afitase mientres el Sinn Féin taba en conversaciones sobro un posible alcuerdu de paz. Esto minó l'enfotu ente los xunionistes sobro la sinceridá de los republicanos pa llegar a un alcuerdu. Arriendes de la disputa pol robu, surdió un nuevu discutiniu cuando, nel programa Questions and Answers de RTÉ, el presidente del Sinn Féin, Mitchel McLaughlin, aportunó en que'l revesosu asesinatu del IRA d'una madre de diez neños pequeños, Jean McConville, a principios de la década de 1970, anque "equivocáu", nun yera un delitu, yá que tuviera llugar nel contestu del conflictu políticu. Políticos de la República, xunto colos medios de comunicación irlandeses, atacaron fuertemente los comentarios de McLaughlin.

El 10 de febreru de 2005, la Comisión de Monitoréu Independiente (IMC) designada pol gobiernu informó que sofitaba firmemente les evaluaciones del PSNI y Garda Síochána de que'l IRA yera responsable del robu del Bancu del Norte y que ciertos miembros d'altu rangu del Sinn Féin tamién yeren miembros d'altu rangu del IRA.[58] El Sinn Féin argumentó que'l IMC nun ye independiente, y que la inclusión del ex-líder del Partíu de l'Allianza John Alderdice y un xefe de seguridá británicu foi prueba d'ello.[59] El IMC encamentó nueves sanciones financieres escontra los miembros del Sinn Féin de l'Asamblea d'Irlanda del Norte. El gobiernu británicu respondió diciendo que pidiría a los parllamentarios que voten pa retirar les asignaciones parllamentaries de los cuatro parlamentarios del Sinn Féin escoyíos en 2001.

Gerry Adams respondió al informe del IMC desafiando al gobiernu irlandés por que lu arrestaren por ser miembru del IRA, un delitu en dambes xurisdicciones, y por combalechadura.[60] El 20 de febreru de 2005, el ministru irlandés de Xusticia, Igualdá y Reforma Llexislativa, Michael McDowell, acusó públicamente a trés de los líderes del Sinn Féin, Gerry Adams, Martin McGuinness y Martin Ferris (TD pa Kerry North) de tar nel Conseyu del Exércitu del IRA de siete homes; depués negaron esto.

El 27 de febreru de 2005, fízose una manifestación escontra l'asesinatu de Robert McCartney el 30 de xineru de 2005 nel este de Belfast. Los parientes de McCartney dixéron-y a Alex Maskey, ex alcalde de Belfast pol Sinn Féin, que "apurriera a los 12" miembros del IRA arreyaos. La familia McCartney, anque enantes yeren votantes del Sinn Féin, encamentó a los testigos del crime a contautar al PSNI. Trés homes del IRA foron espulsaos ​​de la organización y un home foi acusáu del asesinatu de McCartney. L'irlandés Taoiseach Bertie Ahern darréu llamó al Sinn Féin y al IRA "dambes cares de la mesma moneda". L'ostracismu oficial del Sinn Féin amosóse en febreru de 2005 cuando'l Dáil Éireann aprobó una moción condergando la supuesta participación del partíu n'actividaes illegales. El presidente d'Estaos Xuníos, George W. Bush, y el senador Edward Kennedy negóse a axuntase con Gerry Adams mientres s'axuntaben cola familia de Robert McCartney.


 
Resultaos n'Irlanda del Norte de les eleiciones xenerales del Reinu Xuníu. Sinn Féin aumentó'l so númberu d'asientos de dos en 1997 a cinco en 2005, cuatro d'ellos nel oeste. Caltuvo los sos cinco asientos en 2010, baxó a cuatro en 2015 enantes d'aumentar a siete en 2017.


El 10 de marzu de 2005, la Cámara de los Comunes de Londres aprobó ensin oposición significativa una moción, presentada pol gobiernu británicu, pa retirar les asignaciones de los cuatro parllamentarios del Sinn Féin per un añu, en rempuesta al robu del Bancu del Norte. Esta midida costó-y al partíu aproximao 400 000£. Sicasí, l'alderique previu a la votación arrodió principalmente los eventos más recién rellacionaos col asesinatu de Robert McCartney. Los conservadores y los sindicalistes presentaron enmiendes por que los parllamentarios del Sinn Féin fueren desallugaos de les sos oficines na Cámara de los Comunes, pero foron derrotaos.[61] En marzu de 2005, Mitchell Reiss, unviáu especial de los Estaos Xuníos pa Irlanda del Norte, condergó los venceyos del partíu col IRA y dixo que "ye difícil atalantar cómo un país européu nel añu 2005 pue tener un exércitu priváu asociáu con un partíu políticu".[62]

La evaluación d'ochobre de 2015 sobro grupos paramilitares n'Irlanda del Norte concluyó que'l IRA Provisional inda esistía "nuna forma bien amenorgada" y que dellos miembros del IRA creíen que'l so Conseyu del Exércitu supervisaba al IRA y al Sinn Féin, anque creía que'l lideralgu "sigue siendo comprometíu col procesu de paz y el so oxetivu de llograr una Irlanda xunida per medios políticos".[63]

Referencies

editar
  1. ↑ URL de la referencia: https://www.lexico.com/definition/sinn_fein.
  2. ↑ openlibrary.org: Irish-English Dictionary, New Ed edition (n'irlandés), Irish Texts Society. ISBN 1870166000.
  3. ↑ "Provisional Sinn Féin", in W.D. Flackes & Sydney Elliott (1994) Northern Ireland: A Political Directory 1968–1993. Belfast: Blackstaff Press.
  4. ↑ 4,0 4,1 MacDonncha (2005), p. 12.
  5. ↑ «The first Sinn Fein party». Multitext.ucc.ie. Archiváu dende l'orixinal, el 13 May 2010. Consultáu'l 20 d'abril de 2010.
  6. ↑ Griffith, The Resurrection of Hungary, p. 161.
  7. ↑ Brian Feeney, Sinn Féin: a hundred turbulent years, páxs. 49–50.
  8. ↑ Feeney, páxs. 52–54.
  9. ↑ Feeney, páxs. 56–57.
  10. ↑ «1916 Easter Rising – Profiles: Sinn Féin». BBC History (24 de setiembre de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 25 de setiembre de 2015.
  11. ↑ Political Parties in the Republic of Ireland. ISBN 978-0-7190-1797-1.
  12. ↑ Tim Pat Coogan, The IRA, páxs. 77–78.
  13. ↑ The Times, Southern Irish Elections, 6 June 1927.
  14. ↑ The Times, 350 Candidates For 152 Seats, 2 June 1927.
  15. ↑ Michael Laffan, The resurrection of Ireland: the Sinn Féin Party, 1916–1923, p. 443.
  16. ↑ The Times, Mr. Cosgrave and the Oath, 30 August 1927.
  17. ↑ Laffan, p. 450.
  18. ↑ Ireland Since 1939, Henry Patterson, Penguin 2006, p. 180.
  19. ↑ Robert William White, Ruairí Ó Brádaigh: the life and politics of an Irish revolutionary, p. 119.
  20. ↑ J. Bowyer Bell, The Secret Army: The IRA, páxs. 366–368.
  21. ↑ Peter Taylor, Provos, p. 87.
  22. ↑ Gerry Adams, Before the Dawn, p. 149.
  23. ↑ Feeney, p. 252.
  24. ↑ Feeney, p. 260.
  25. ↑ Feeney, p. 261.
  26. ↑ Feeney, p. 271.
  27. ↑ Taylor, p. 104.
  28. ↑ Feeney, p. 272.
  29. ↑ Taylor páxs. 184, 165.
  30. ↑ Feeney, páxs. 277–279.
  31. ↑ Feeney, p. 275.
  32. ↑ The Long War: The IRA and Sinn Féin, Second Edition. ISBN 978-0-8156-0597-3.
  33. ↑ Feeney, páxs. 290–291.
  34. ↑ Taylor (1997), páxs. 281–282.
  35. ↑ Feeney, p. 321.
  36. ↑ Sinn Féin and the SDLP: From Alienation to Participation. ISBN 978-0-86278-918-3.
  37. ↑ Murray and Tonge (2005), p. 155.
  38. ↑ Feeney (2002), p. 326.
  39. ↑ Feeney (2002), p. 328.
  40. ↑ Feeney (2002), p. 331.
  41. ↑ Feeney (2002), p. 333.
  42. ↑ Murray and Tonge (2005), páxs. 193–194.
  43. ↑ «Sinn Féin rejects 'shadow' Assembly». RTÉ (2 de setiembre de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 19 de febreru de 2008. Consultáu'l 28 de marzu de 2007.
  44. ↑ «Sinn Féin ends policing boycott». BreakingNews.ie (28 de xineru de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 16 de febreru de 2007. Consultáu'l 28 de marzu de 2007.
  45. ↑ «Sinn Féin 'must show visible support for policing'». BreakingNews.ie (28 de xineru de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2007. Consultáu'l 28 de marzu de 2007.
  46. ↑ «Former IRA prisoner to stand against SF». BreakingNews.ie (29 de xineru de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2007. Consultáu'l 28 de marzu de 2007.
  47. ↑ «Fermanagh and South Tyrone election result 2007». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-06-09.
  48. ↑ Lonergan, Aidan (9 de xunu de 2017). «Gerry Adams confirms Sinn Féin will not swear allegiance to the Queen to take Westminster seats». Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunu de 2017. Consultáu'l 9 de xunu de 2017.
  49. ↑ «Sinn Féin loses 13 public representatives over bullying claims». Irish Times. Irish Times Trust (5 de febreru de 2018). Consultáu'l 6 de febreru de 2018.
  50. ↑ McDonald succeeds Adams as President of Sinn Féin Archiváu 2018-02-10 en Wayback Machine. RTE. Published 10 February 2018. Retrieved 11 February 2018.
  51. ↑ Mary Lou McDonald succeeds Gerry Adams as Sinn Féin leader Archiváu 2018-02-10 en Wayback Machine. The Guardian. Published 10 February 2018. Retrieved 11 February 2018.
  52. ↑ Mary Lou sets out her SF agenda: ‘Opportunities for all, not just the few’ Archiváu 2018-02-11 en Wayback Machine. The Irish Times. Published 10 February 2018. Retrieved 11 February 2018.
  53. ↑ «Gerry Adams and Sinn Fein». PBS.org. Public Broadcasting Service (1998). Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunetu de 2000. Consultáu'l 30 May 2015. «The relationship between Sinn Fein and the IRA, historically, has been symbiotic. It is impossible to separate them. In more recent years, Sinn Fein has said, "We are not the IRA, they are a totally separate organization." In the minds of the vast majority of people in Ireland, whether they are Unionist or Nationalist, Sinn Fein is the political wing of the IRA, and it has played that role quite hotly down the years.»
  54. ↑ «People's Daily Online – Sinn Fein says IRA may cease to exist». Archiváu dende l'orixinal, el 13 de payares de 2013. Consultáu'l 25 de xunetu de 2015.
  55. ↑ «- Irish Examiner». Archiváu dende l'orixinal, el 4 de marzu de 2016. Consultáu'l 25 de xunetu de 2015.
  56. ↑ «Sinn Fein Leader Snubbed by Bush, Kennedy». Archiváu dende l'orixinal, el 5 de marzu de 2016. Consultáu'l 25 de xunetu de 2015.
  57. ↑ «Press Briefing: 3.45pm Monday 21 February 2005». 10 Downing Street online (21 de febreru de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 26 May 2008. Consultáu'l 30 May 2015.
  58. ↑ «Fourth report of the Independent Monitoring Commission». Independent Monitoring Commission (10 de febreru de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 14 de xunu de 2007. Consultáu'l 28 de marzu de 2007.
  59. ↑ Conor Murphy (27 de febreru de 2006). «IMC should be scrapped». Sinn Féin. Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2007. Consultáu'l 28 de marzu de 2007.
  60. ↑ «Adams challenges Ahern to have him arrested». RTÉ News (10 de febreru de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 21 de marzu de 2007. Consultáu'l 27 d'abril de 2006.
  61. ↑ «SF stripped of Commons allowances». BreakingNews.ie (10 de marzu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 29 de setiembre de 2012. Consultáu'l 30 May 2015.
  62. ↑ «Sinn Féin chief says IRA may cease to exist». NBC News (12 de marzu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de payares de 2013. Consultáu'l 27 d'abril de 2006.
  63. ↑ «Assessment on paramilitary groups in Northern Ireland». Archiváu dende l'orixinal, el 28 de xineru de 2016. Consultáu'l 28 d'ochobre de 2015.

Bibliografía

editar
  • Mícheál MacDonncha: Sinn Féin: A Century of Struggle. ISBN 978-0-9542946-2-5.
  • Michael Laffan, The Resurrection of Ireland: The Sinn Féin Party 1916–1923 (Cambridge, 1999)
  • The Secret Army: The IRA, J Bowyer Bell, Poolbeg Press Ltd. Ireland 1997 (tercera edición revisada), ISBN 978-1-85371-813-7.
  • Sinn Féin: A Hundred Turbulent Years, Brian Feeney, O'Brien Press, Dublin 2002, ISBN 978-1-85371-813-7.
  • The I.R.A., Tim Pat Coogan, HarperCollins Publishers Londres 2000, ISBN 978-0-00-653155-5
  • Northern Ireland: A Chronology of the Troubles 1968–1993, Paul Bew & Gordon Gillespie, Gill & Macmillan, Dublin 1993, ISBN 978-0-7171-2081-9
  • The Transformation of Ireland 1900–2000, Diarmaid Ferriter, Profile Books, Londres 2005, ISBN 978-1-86197-443-3
  • Ireland: A History, Robert Kee, Abacus, Londres (Revised Edition 2005), ISBN 978-0-349-11676-1
  • Eyewitness to Irish History, Peter Berresford Ellis, John Wiley & Sons, Inc, Canadá 2004, ISBN 978-0-471-26633-4
  • Joe Cahill: A Life in the IRA, Brendan Anderson, O'Brien Press, Dublin 2002, ISBN 978-0-86278-674-8
  • Provos The IRA & Sinn Féin. ISBN 978-0-7475-3818-9.
  • The Transformation of Ireland 1900–2000, Diarmaid Ferriter, Profile Books, Londres 2005, ISBN 978-1-86197-443-3.

Bibliografía rellacionada

editar

Enllaces esternos

editar
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinn_Féin&oldid=4275964»