Glafcos Clerides
Glafcos John Clerides (forma inglesa) o bien Glafkos Ioannou Kliridis (Γλαύκος Ιωάννου Κληρίδης) (forma griega), (24 d'abril de 1919, Nicosia Municipality (en) 
– 15 de payares de 2013, Evangelistria Medical Centre (en) ), políticu xipriota que foi héroe de la Segunda Guerra Mundial, abogáu, lluchador de la resistencia antibritánica y aliáu del Arzobispu Makarios. Encabezó una delegación grecochipriota qu'ayudó a redactar una nueva Constitución, foi'l líder del Parllamentu mientres dieciséis años y tuvo dos mandatos como presidente.
.jpg)
Vida privada editar
Fíu del abogáu John Clerides, un eminente abogáu, recibió la so educación nel Pancyprian Gymnasium de Nicosia.
En 1945 casóse con Lilla Erulkar, una actriz nacida no qu'entós yera Bombay que tomó'l nome Lilla Irene Clerides. Ella morrió en 2007.[9] La pareya tuvo una fía, Katherine Clerides qu'integró la Cámara de Representantes de Xipre per parte del Partíu Unión Democrática.
Segunda Guerra Mundial editar
Clerides atopábase estudiando lleis en Londres cuando españó la Segunda Guerra Mundial en 1939. Darréu apuntóse na RAF británica pa sirvir nel comandu de bombarderos. En xineru de 1942, cuando revistaba como artilleru de popa y radiooperador, el so aparatu Vickers Wellington foi baltáu cuando volaba en proximidaes de Hamburgo. Rompióse una pierna na cayida en paracaíes. Foi lleváu a un hospital pa prisioneros franceses en Bremen onde un estudiante de medicina asitió-y un yelsu y estrayer una esquirla. Na cárcel cortó'l yelsu con una tisoria y escapó pela ventana. A los cuatro díes foi prindáu y unviáu al Stalag VIIIB próximu a la llende con Polonia.[10]
Al añu, escapó en tren y a pié escontra Yugoslavia onde foi recapturado y consideráu partisanu polo que foi internáu nun campu pa tales por seis selmanes. Al conocese que s'escapara del Stalag VIIIB ye retornáu al so campu anterior.[10]
Un tercer escape en 1944 foi un ésitu. Foi cuando se dixebró d'una columna de prisioneros nuna marcha forzada per delantre de la meyora aliada, atópase un tanque estauxunidense y xubió a bordu.[11]
En llicenciándose con una reconocencia a los sos servicios distinguíos, estudió Derechu nel King's College de Londres y llogró la graduación en 1948. En 1951 colexar nel Gray's Inn y hasta 1960 prauticó l'abogacía en Xipre.
Guerra de la Independencia editar
En 1955 poner al serviciu de la Organización Nacional de Combatientes Chipriotes (EOKA), la guerrilla grecochipriota del coronel Georgios Grivas qu'entamó la llucha contra l'autoridá colonial británica y pa consiguir la unión (Enosis) de Xipre a Grecia. Adoptó'l nome de guerra Ypereides, orador de l'antigua Atenes.[9] Nel movimientu nacionalista Clerides brindó asistencia llegal a activistes deteníos y axuntó pruebes contra'l Gobiernu británicu pa ser presentaes a la Comisión de Derechos Humanos del Conseyu d'Europa.[11]
N'abril de 1959, depués acompañar a Makarios na Conferencia multipartita de Londres que sancionó l'esquema constitucional de transición pa la isla, foi-y confiáu'l Ministeriu de Xusticia nel Gobiernu del arzobispu Makarios III.[9] Esta función desempeñar hasta la proclamación de la independencia de la República de Xipre el 16 d'agostu de 1960.[12] Esi añu dirixó la delegación grecochipriota na Comisión Constitucional Conxunta y nos comicios de xunetu salió escoyíu diputáu por Nicosia nes llistes del Frente Patrióticu, la coalición que sirvía de soporte políticu a Makarios. Na inauguración del Llexislativu n'agostu, foi-y conferida la presidencia de la Cámara de Representantes.[12]
Foi amigu dende la so infancia de Rauf Denktash, el líder turcochipriota y contraparte nes negociaciones intercomunales polo llargo de 25 años.[9]
Vida Pública editar
Na solmenada primer década de la independencia, qu'a partir de 1963 conoció'l fracasu del marcu constitucional unitariu cola rotura política ya institucional ente les comunidaes griego y turco y l'españíu de violencies sectaries, Clerides desempeñó diverses misiones como alto oficial del Estáu, representando siempres a la comunidá grecochipriota, como cabeza de delegación na Conferencia de Londres de 1964.[9] Foi negociador xefe nes conversaciones intercomunales qu'arrincaron en Beirut en 1968 cola égida de la ONX y que s'enllargaron mientres seis años ensin resultaos tanxibles.[11]
Pa estes nueves conversaciones, Clerides camudó aspeutos de la so postura. En 1967, dempués d'una masacre de ventisiete turcos en Kophinou, el gobiernu turcu amenació con invadir la isla nun siendo que les fuercies irregulares griegos retirar de les zones turques y Georgios Grivas fuera exiliaos. So presión estauxunidense, la invasión foi atayada; pero la crisis convenció Makarios y Clerides que la busca de la Enosis provocaría una invasión turca. Nel so llugar, trataron d'axustar sobre la base d'un Xipre independiente, alloñándose de la xunta gobernante na Grecia.[11]
Dempués de disgregarse el Frente Patrióticu, en febreru de 1969 Clerides punxo en marcha la so propia fuercia político, el Partíu Xuníu (Eniaion), grupu de derecha moderáu sofitando nes clases urbanes que se punxo al serviciu de Makarios y les sos polítiques, sintetizaes nel refugu a la enosis, la salvaguardia d'un Xipre independiente y non alliniáu exteriormente, y la busca de soluciones pacífiques pa los conflictos intercomunales. Nes eleiciones llexislatives del 5 de xunetu de 1970 el Eniaion foi la llista más votada con 15 escaños y ganó la partida a la poderosa agrupación comunista local, el Partíu Progresista de la Clase Trabayadora (AKEL), y a otra formación surdida de la disgregación del citáu bloque gubernamental, la Unión Democrática pola enosis de Xipre (EDEK), o Partíu Socialista, lideráu por Vassos Lyssarides.
Invasión turca y primer xefatura del Estáu editar
Siendo presidente del Parllamentu, Clerides ocupó la xefatura del Estáu en funciones ente'l 23 de xunetu[13] y el 7 d'avientu de 1974, mientres Makarios tuvo nel exiliu a raigañu del fracasáu golpe d'Estáu ultraderechista y pro-Enosis perpetáu pola Guardia Nacional xipriota pero orquestado pola xunta militar que rexía n'Atenes. Clerides llevó les riendes del país na etapa más delicada de la so historia, que conoció la invasión y la ocupación pol Exércitu de Turquía (Operación Atila) del terciu norte de la isla cola sida de la proteición de la comunidá turcochipriota, magar asemeyáu golpe de fuercia vieno faer irreversible la partición de la isla, amás de xenerar una fola de refuxaos grecoxipriotes del norte escontra'l sur.
N'agostu, so l'amenaza del Gobiernu d'Ankara que presidía Bülent Ecevit de llanzar una segunda operación militar contra la isla, Clerides sostuvo en Xinebra unes negociaciones d'emerxencia col representante turcochipriota, Rauf Denktash, quien intentó arrinca-y una solución basada na fórmula d'una federación bizonal que daría'l 34% del territoriu a los turcoxipriotes. Clerides refugó de planu un marcu que conculcaba el principiu fundacional de la República de Xipre, de manera que el 14 d'agostu les tropes turques volvieron a entamar la so esplegue escontra'l sur, hasta la declaración dos díes depués d'un altu'l fueu y de una llinia de demarcación, la denominada Llinia Atila, qu'escurría dende la badea de Morphou al noroeste y la ciudá de Famagusta al este, y estremaba la mesma capital Nicosia en dos sectores (Llinia Verde).
Tres el regresu de Makarios en payares de 1974, Clerides retomó'l so papel como presidente de la cámara y negociador en xefe. Axustó infructuosamente con Denktash en Viena en xineru de 1975, en Nueva York en setiembre de 1975 y más tarde en Xipre.[12] El 13 de febreru de 1975 los turcoxipriotes proclamaron nel 37% del territoriu que controlaben un Estáu Federáu Turcu, con Denktash de presidente.
Unión Democrática editar
Clerides cuntara con ser el socesor de Makarios nel lideralgu de la comunidá grecochipriota, pero a principios de 1976 l'arzobispu escoyó al so ex ministru d'Asuntos Esteriores, Spyros Kyprianou, pa encabezar el nuevu Partíu Democráticu (DIKO), qu'abrazó unes posiciones de firmeza frente a la parte turca. N'abril Clerides foi cesáu como presidente de la Cámara de Representantes tres 16 años d'exerciciu de la que como negociador xefe nes conversaciones intercomunales, y un mes más tarde sofitóse nos partíos del Frente Progresista y el Frente Nacional Democráticu pa fundar la Unión Democrática (DISY).
El DISY, basáu como'l Eniaion nes clases medies profesionales urbanes y l'empresariáu, tenía como señes d'identidá'l conservadorismu ideolóxicu, la defensa del llibre mercáu, una acusada actitú prooccidental y proatlantista y l'enfotu nes fórmules negociaes pa terminar col conflictu colos turcoxipriotes. La nueva agrupación de Clerides axuntó'l 24,1% de los votos nos comicios del 5 de setiembre de 1976, anque la llei eleutoral entós vixente quitó-y de representación parllamentaria. Les fortunes del DISY ameyoraron espectacularmente na edición del 24 de mayu de 1981, cuando xubió al 31,9% de los sufraxos, ganó 12 puestos y convirtióse nel primer partíu nacional,[12] lo cual nun se tradució nuna mudanza nel Executivu al rexir el sistema de Gobiernu presidencialista. Nes siguientes eleiciones llexislatives, les del 8 d'avientu de 1985, el partíu amontó la so cuota al 33,6% de los votos y los 19 escaños.
Na so llarga etapa como xefe de la oposición Clerides tuvo dos envites presidenciales fallíos. Na primer ocasión, el 13 de febreru de 1983, llogró'l 33,9% de los votos y foi llargamente batíu por Kyprianou, qu'optaba a la reelección dempués d'asoceder n'agostu de 1977 al fináu Makarios y que cuntaba col sofitu del AKEL sicasí la so actitú intransixente nel conflictu colos turcoxipriotes. Una derrota más afecha de Clerides foi la de febreru de 1988, cuando descabalgó a Kyprianou na primer vuelta del día 14 y col 48,4% de los sufraxos terminó vencíu na segunda vuelta, siete díes dempués, pol aspirante independiente Georgios Vasiliou, quien tamién gociaba del respaldu de los comunistes.
Sicasí, Clerides emprestó'l so sofitu parllamentariu a Vasiliou en cuanto ésti dexó claro qu'allugaba una actitú más posibilista na cuestión de la división de país. Les eleiciones llexislatives del 19 de mayu de 1991 brindaron al DISY los meyores resultaos de la so historia, el 35,8% de los votos y 20 escaños, y antoxáronse un bon badagüeyu pa les mires personales de Clerides nes presidenciales que tocaben dos años dempués. N'efeutu, el 14 de febreru de 1993 el veteranu políticu y abogáu apuntó la victoria sobre Vasiliou na segunda vuelta por namái seis décimes de diferencia, el 50,3% contra'l 49,7%, a pesar de que na primer vuelta del 7 de febreru'l titular reeleccionista sacólu, col 44%, más de siete puntos de ventaya. Nesti desenllaz resultó fundamental el sofitu emprestáu a Clerides pol DIKO de Kyprianou, que neutralizó'l concedíu pol AKEL a Vasiliou.
Nuevu accesu al Gobiernu editar
Clerides tomó posesión el 28 de febreru al mandu de un gobiernu de coalición col DIKO, una alianza inédita, anque a munchos eleutores causáralos perplexidá que nun se materializó antes, considerando les importantes coincidencies ideolóxiques en dos formaciones que compartíen el nichu del centroderecha. L'asunción por Clerides de la so nueva responsabilidá llevó implícita'l so arrenunciu al escañu de diputáu y a la presidencia executiva del DISY, magar siguió nel partíu en calidá de presidente d'honor. Como xefe del Estáu, Clerides adquiría amplios poderes executivos y encabezaba el Conseyu de Ministros. El so ámbitu de decisión yera especialmente propiu en política esterior, defensa y seguridá nacionales, esto ye, direutamente tou lo rellacionao cola división de la isla y el conflictu colos turcoxipriotes, pudiendo vetar les iniciatives llexislatives del Parllamentu en dichos ámbitos.
La llegada de Clerides a la Presidencia del Estáu xipriota internacionalmente reconocíu supunxo un rellanzamientu de los contactos cola parte de la isla que lidera Rauf Denktash, presidente, dende'l 15 de payares de 1983, de la autoproclamada República Turca del Norte de Xipre (RTCN-TRNC), namái reconocida por Turquía. El principiu qu'empunxo tol procesu, y que Clerides fixo so, foi l'establecíu nes resoluciones de la ONX en redol a una federación bizonal y bicomunal capaz d'iguar la división de facto de la isla y los biltos intermitentes de tensión ente los dos poblaciones.
Del 9 al 12 de xunetu de 1997 Clerides sostuvo en Troutbeck, Nueva York, col so vieyu interlocutor de les conversaciones de 1968-1976 una ronda preliminar de conversaciones de frente. Les mires optimistes nun tardaron en venise embaxo. Les dificultaes amosáronse infranquiables al nun poder desligarse la tema xipriota de la enemistá secular ente Atenes y Ankara, países engarraos con un gran númberu de disputes y contenciosos no militar, territorial, económicu y cultural, de los que'l estatus de Xipre foi'l más agafáu.
Amás, taba'l decidíu apueste europeísta de Clerides, que tomó'l testigu de la candidatura pa formar parte de la Xunión Europea (XE), llanzada pol Gobiernu de Vasiliou el 4 de xunetu de 1990 pa irritación de los turcoxipriotes. El 12 d'avientu de 1997 al mandatariu cupiólu la prestu de la lluz verde concedida a felicidá demanda pol Conseyu Européu aconceyáu en Luxemburgu, de manera que el 31 de marzu de 1998 arrincaron les negociaciones oficiales d'un procesu d'adhesión que s'agoraba esitosu dáu'l bon grau de preparación del país mediterraneu, superior al de los países del antiguu bloque soviéticu, pa satisfaer los requisitos políticu y económicu, asumir el mancomún comuñal y desendolcase na economía de mercáu altamente competitiva de la XE.
Per otru llau, el so proyeutu d'esplegar bateríes de misiles tierra-aire rusos S-300, con un algame de 200 km, como midida de presión a la parte de Rauf Denktash, reticente a cualquier alcuerdu de principiu nun siendo que Nicosia reconociera primeramente a la República Turca del Norte de Xipre, amenó les roxures del Gobiernu de Mesut Yilmaz n'Ankara y un malestar apenes azorronáu de norteamericanos y europeos, qu'envaloraron contraproducente la idea y aportunaron na necesidá de superar el enquistado conflictu na isla. El 29 d'avientu de 1998 Clerides aceptó abandonar el revesosu proyeutu y en febreru de 1999 anunció qu'algamara un alcuerdu col Gobiernu socialista griegu de Kostas Simitis, según el cual los misiles diben ser instalaos na isla griega de Creta, nel Exéu, magar la so propiedá correspondería al Estáu chipriota.
Nel orde internu, la coalición DISY-DIKO revalidó la mayoría absoluta nes llexislatives del 26 de mayu de 1996, qu'dieron al partíu del presidente un satisfactoriu 34,5% de los votos ensin perder nengún escañu, pero'l 5 de payares de 1997 Kyprianou resolvió sacar a los sos cinco ministros nun contestu de dificultaes económiques pol estancamientu de los ingresos turísticos, les males colleches de los cultivos mediterráneos que'l país esporta y los costos financieros de les últimes alquisiciones d'armamentu.
Nes presidenciales del 8 y 15 de febreru de 1998 Clerides anovó a dures penes el so mandatu na segunda vuelta y col 50,8% de los votos frente al ex ministru d'Esteriores George Iakovou, que cuntaba col sofitu del AKEL y el DIKO. Darréu dempués hubo de recomponer el Gobiernu concediendo carteres al EDEK, al Partíu Lliberal (KF) y al Movimientu de Demócrates Llibres (KED), amás d'a dellos disidentes del DIKO, alianza que, sicasí, nun apurría la mayoría absoluta. El nuevu gabinete empecipió la so andadura'l 28 de febreru y antes de llegar al añu, el 4 de xineru de 1999, sufrió la defección del EDEK, que tenía'l Ministeriu de Defensa, como protesta pol arrenunciu de Clerides al plan d'instalar los misiles rusos. Nos nuevos comicios del 27 de mayu de 2001 el DISY caltúvose airosu, col 34% de los votos y 19 escaños, pero'l AKEL, nun rexistru históricu, arrampuñó-y la primacía per un escasu marxe.
El 4 d'avientu de 2001 Clerides volvió atopase con Rauf Denktash, esta vegada na mesma Nicosia. Los líderes decidieron entablar, a partir de xineru de 2002, negociaciones direutes ensin condiciones y con una axenda completa col enfotu de dar un tratamientu integral y definitivo a toles disputes abiertes. A otru día, nun xestu simbólicu de destemple, Clerides efectuó una histórica visita al norte de la isla. Fízose notar el talante voluntario de dambes partes, pero les conversaciones direutes con Denktash de febreru de 2002 terminaron nel enésimu desalcuerdu, colos dos líderes enferronaos a les sos tesis y escenificando l'aparente insolubilidad del conflictu.
Clerides, volviendo un tanto al espíritu fundacional del Estáu en 1960 y remanando les resoluciones de la ONX, ufiertaba una entidá bizonal y bicomunal, con instituciones propies en cada llau ya instituciones federales escoyíes por tolos xipriotes y que seríen les depositaries de los atributos de soberanía estatal. El presidente de la República sería grecochipriota y un turcochipriota asumiría la restablecida oficina del vicepresidente. Clerides, amás, demandaba la retirada progresiva de los 35.000 soldaos y los 120.000 colonos turcos (estos postreros unviaos por Ankara nun intentu de correxir la debilidá demográfica de la RTNC), paralelamente a la evacuación de los soldaos griegos presentes nel sur, la continuidá de la Fuercia de Caltenimientu de la Paz unviada pola ONX en 1964 (UNFICYP) y la torna de los 200.000 grecoxipriotes que fuxeron voluntariamente o fueron espulsaos del norte cuando la invasión de 1974.
Otra manera, Denktash aportunaba na proclamación d'una confederación d'estaos soberanos previa reconocencia de la RTCN pol Gobiernu grecochipriota, dotada d'una autoridá supranacional bipartita de xefatura rotatoria que les sos úniques competencies seríen la política esterior y la defensa. Denktash quería tamién la salida de la UNFICYP y el caltenimientu de los contingentes militares turcu y griegu como garantes de la seguridá.
El baramentu pa resolver unu de los más intratables conflictos internacionales tornóse más perentoria desque en payares de 2002 el Conseyu de Ministros de la XE confirmó que l'ingresu de Xipre, a puntu de satisfaer tolos requisitos, diba producise'l 1 de mayu de 2004. La XE alvirtió que l'alcuerdu sobre la reunificación de la isla antes de producise l'ingresu nel so senu yera un escenariu altamente deseable pero non una precondición d'aquel, asina que, de siguir coles mesmes, en mayu de 2004 l'espaciu comuñal estender al territoriu so soberanía del Estáu internacionalmente reconocíu.
Llegáu a esti puntu, Clerides dexó claro que namái aportaría a una fórmula de reunificación que diera llugar a una entidá estatal capaz d'exercer como un sociu cabal de la XE, capaz de garantizar les polítiques comuñales, y de camín qu'esleiera la realidá de dos comunidaes engarraes. El Gobiernu d'Ankara, pela so parte, amenació con anexonase la TRNC si l'ingresu de Xipre na XE producía antes del arreglu intercomunal, ente que el d'Atenes alvirtió a los turcos con vetar el so propiu procesu d'adhesión a la XE si poníen les coses difíciles en Xipre.
En payares de 2002 el secretariu xeneral de la ONX, Kofi Annan, presentó un revesosu plan d'unificación basáu nel principiu del Estáu bicomunal, pero con una estructura federal débil, tal que'l tipu de Gobiernu unitariu presentaba trazar d'una confederación ente dos "estaos componentes", magar siguía ignorándose la esixencia turcochipriota de la previa reconocencia de la so autoproclamada república. El secretariu xeneral dio a les partes de plazu hasta'l 28 de febreru de 2003 por que se pronunciaren sobre'l plan, y l'XE añadió que, con o ensin aceptación del mesmu, el 16 d'abril siguiente podría tener llugar la firma del Tratáu d'Adhesión de Xipre.
Pero antes d'esa fecha tocaba celebrar eleiciones presidenciales en Xipre. A empiezos de xineru Clerides, con 83 años, decidió aspirar al tercer mandatu col argumentu de que nun convenía camudar de caballu nun momentu crucial de les negociaciones colos turcoxipriotes y que yera'l so "deber históricu" rematar la so carrera política col allampáu alcuerdu; consideró qu'aquel podría llograse nel plazu d'añu y mediu, asina que autolimitó el so mandatu xustamente a esi periodu, nel cual tamién tendría llugar l'ingresu na XE. Nesti sentíu, munches voces del interior y l'esterior coincidíen en señalar a Clerides como la persona más fayadiza pa siguir dirixendo'l complicáu espediente intercomunal. El DISY yá designara al so candidatu, Yiannakis Omirou, que agora nun tuvo inconveniente en retirase en favor del patriarca de la formación.
A lo llargo de la campaña Clerides desendolcar con razonables perspectives eleutorales, magar los sondeos punxeron en cabeza al candidatu y socesor de Kyprianou (fináu en marzu de 2002) na presidencia del DIKO, Tassos Papadopoulos, otru xurista con amplia esperiencia na política nacional, que venía criticando a Clerides por, al so xuiciu, amosar una actitú condescendiente colos turcoxipriotes y apostrar a un segundu planu la xestión económica. Esperábase que la del 16 de febreru fuera un tema reñíu, pero Papadopoulos proclamóse presidente col 51,5% de los votos frente al 38,8% del so rival. Clerides reconoció automáticamente la so derrota y dispunxo lo oportuno por que el 28 de febreru tuviera llugar un sele relevu nel poder.
Actividá política depués de la so gobienrno editar
Dempués de ser ganáu nel so intentu de reelección de 2003, treslladar a Lárnaca.
Clerides sofitó'l plan del Secretariu Xeneral de les Naciones Xuníes Kofi Annan pa reunificar Xipre y prermitir la torna de los movíos. Los turcoxipriotes sofitaron el plan pero, los grecoxipriotes, mayoría de la población, negar nun referendu que tuvo llugar al añu siguiente.[9]
Publicaciones editar
Clerides foi autor d'un llibru de memories de cuatro volúmenes, "My Deposition" (1988-1991), al que llamó "l'anatomía d'una traxedia nacional". Denktash, citó d'ella diciendo que yera un rexistru escrupulosu de los acontecimientos.[9]
Membresía editar
Clerides yera miembru d'honor vitalicio de la Cruz Roja Chipriota, organismu que presidió ente 1961 y 1963, y tamién miembru d'honor de l'Academia Rusa de Ciencies Naturales. El papa Juan XXIII concedió-y la Medaya d'Oru de la Orde del Santu Sepulcru en reconocencia a los sos servicios en pro del entendimientu intercomunal y en 1993 el Gobiernu griegu dio-y la Gran Cruz del Redentor.
Glafcos Clerides yera Miembru Honorariu de la Fundación Internacional Raoul Wallenberg.
Bibliografía editar
- Cyprus Mail. A brutal war prepared Clerides for peace. Edición 17 de payares de 2013. Disponible en [1].
- Robert D. McFadden. Glafkos Clerides, Greek Cypriot Leader Who Sought Unification, Is Dead at 94. En The New York Times. Edición 15 de payares de 2013. Disponible en [2]
- Glafcos Clerides obituary. Greek Cypriot statesman who worked towards a settlement for the divided island of Cyprus. The Guardian. Edición 15 de payares de 2013. Disponible en [3].
- Glafcos Clerides – obituary. The Telegraph. Edición 15 de payares de 2013. Disponible en [4]
- BBC News. Profile: Glafcos Clerides. 3 de xineru de 2003. Disponible en [5]
Referencies editar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «50 χρόνια κυπριακού κοινοβουλίου» (griegu, ,) páxs. 20. Cámara de Representantes de Xipre. Archiváu dende l'orixinal, el 4 xunetu 2019. Consultáu'l 4 xunetu 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Cyprus Post will circulate on 24th April 2019 the new stamp series "100th Anniversary of the birth of late President Glafkos Klerides".» (inglés). Cyprus Post. Archiváu dende l'orixinal, el 1r agostu 2019. Consultáu'l 1r agostu 2019.
- ↑ «15 Νοεμβρίου 2013: Έφυγε από τη ζωή ο Γλαύκος Κληρίδης» (griegu) (15 payares 2018). Archiváu dende l'orixinal, el 1r agostu 2019. Consultáu'l 1r agostu 2019.
- ↑ 4,0 4,1 «Πέθανε ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου Γλαύκος Κληρίδης» (griegu). Euronews (15 payares 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 26 xunetu 2019. Consultáu'l 26 xunetu 2019.
- ↑ «Κληρίδης και ο νέος Γενικός Εισαγγελέας της Κύπρου» (griegu) (6 setiembre 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 3 agostu 2019. Consultáu'l 3 agostu 2019.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Φοίβος Κληρίδης 1925-2011» (griegu) (30 payares 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 3 agostu 2019. Consultáu'l 3 agostu 2019.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ «Cyprus loses a statesman: Ex President Glafcos Clerides dies» (inglés) (15 payares 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 1r agostu 2019. Consultáu'l 1r agostu 2019.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 «Glafkos Clerides, Greek Cypriot Leader Who Sought Unification, Is Dead at 94» (inglés). The New York Yimes (15 de payares de 2013). Consultáu'l Julio de 2015.
- ↑ 10,0 10,1 «A brutal war prepared Clerides for peace» (inglés) (17 de payares de 2013). Consultáu'l 9 d'ochobre de 2015.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 «Glafcos Clerides – obituary» (inglés) (15 de payares de 2013). Consultáu'l Julio de 2015.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 «Glafcos Clerides obituary» (inglés). The Guardian (15 de payares de 2013). Consultáu'l Julio de 2015.
- ↑ A les 1450 del 23 de xunetu de 1974, Clredides llamó al Force Commander de UNFICYP ya indicólu que tomara'l puestu como Presidente de fechu. Report of the Secretary Xeneral on developments in Cyprus. 23 Jul 1974. Doc S/11353/Add.4
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Glafcos Clerides 
.- Biografía por CIDOB (n'español)
| Predecesor: Georgios Vasiliou |
Presidente de Xipre 1993 - 2003 |
Socesor: Tassos Papadopoulos |
Datos: Q317648- Multimedia: Glafkos Klerides
