Idioma marwari
L'idioma marwari (Mārwāṛī मारवाड़ी; tamién dichu Marvari, Marwadi, Marvadi) ye un idioma rayastaní faláu nel estáu indiu de Rayastán. El marwari tamién s'atopa nos estaos vecinos de Gujarat y Haryana y en Paquistán oriental. Con cerca de 13,2 millones de falantes (en 1997), ye l'idioma más faláu pol númberu de falantes del subgrupu marwari del idioma rayastaní. Hai 13 millones de falantes en Rayastán y nel restu, 200 000 na provincia Sindh de Paquistán. Hai cerca de 23 dialeutos del idioma marwari.
 मारवाड़ी | |
|---|---|
| Faláu en |  India  Paquistán
(comunidaes inmigrantes) |
| Familia | Indoeuropéu Indoiranio |
| Dialeutos | Jogi |
| Alfabetu | Devanágari y Mahajani |
| Estatus oficial | |
| Oficial en | India
|
| Reguláu por | Nun ta reguláu |
| Códigos | |
| ISO 639-1 | nengún |
| ISO 639-2 | mwr
|
| ISO 639-3 | mwr
|
 Zona d'orixe del marwari en Rayastán. Árees dialeutales adicionales de falantes qu'identifiquen al marwari como la so llingua nativa. | |
.svg){kind=small}
Ta escritu popularmente n'escritura devanágari, como n'hindi, maratí, nepalés y el sánscritu; anque foi escritu históricamente en mahayaní. El marwari anguaño nun tien estatus oficial como llingua d'educación y gobiernu. Hubo un emburrie nel pasáu recién pal gobiernu nacional pa reconocer esti idioma y da-y un estatus programáu. L'estáu de Rayastán reconoz el rayastaní como llingua.
En Paquistán, hai dos variedaes del marwari. Pueden o nun tar lo suficientemente cerca del marwari de la India a ser consideráu'l mesmu idioma. Los falantes del marwari concentrar en Sindh. En Paquistán, el marwari xeneralmente escríbese usando una versión modificada del alfabetu árabe.
El marwari entá se fala llargamente en y alredor de Bikaner. Hai esfuercios continuos pa identificar y clasificar esti grupu d'idiomes y les diferencies llingüístiques.
Historia editar
Dizse que'l marwari y el guyaratí evolucionaron dende'l Gujjar Bhakha o Maru-Gurjar, idioma de los gurjar.[1] La gramática formal del rayastaní foi escritu pol monxu jain y eminente eruditu Hemachandra Suri.
Clasificación y llingües rellacionaes editar
El marwari suena similar al haryanvi y ye similar al guyaratí, panyabí, hindi y el haryanvi. Llingües estrechamente rellacionaes col marwari nel grupu rayastaní son: gojri, shekhawati, hadoti, dhundhari, mewari, brij, bagri, wagdi, mewati.
Distribución xeográfica editar
El marwari fálase principalmente nel estáu indiu de Rayastán. Los falantes de marwari esvalixáronse por tola India y otros países, pero atópense sobremanera nel estáu vecín de Gujarat y nel este de Paquistán. Tamién s'atopen falantes en Bhopal. Con cerce de 13,2 millones de falantes (en 1997, cerca de 13 millones n'India y 200 000 en Paquistán) ye'l más grande del subgrupu marwari del grupu rayastaní de dialeutos occidentales del hindi.
Fonoloxía editar
Comparte una semeyanza del léxicu del 50%-65% col hindi (esto ta basáu cola comparanza de la llista Swadesh). El marwari tien delles pallabres en cognaos col hindi. Correspondencies fonétiques notables inclúin /s/ n'hindi con /h/ en marwari. Por casu /sona/ 'oru' (hindi) y /hono/ 'oru' (Marwari). /h/ dacuando elide. Tamién hai una variedá de cambeos vocálicos. La mayoría de los pronomes y interrogativos son, sicasí, distintos d'aquellos del hindi.
Gramática editar
El marwari tien estructura gramatical que ye abondo similar al hindi. La so estructura de la oración principal ye SOV (suxetu oxeto verbu). La mayoría de los pronomes interrogativu y utilizar nel marwari son distintos de los utilizaos n'hindi. Siquier n'el mesmu marwari y nel harauti tienen una inclusividad distinta.
Vocabulariu editar
El vocabulariu marwari ye daqué similar a otros idiomes índicos, especialmente Hindi, rayastani y guyaratí, sicasí, elementos de la gramática y la terminoloxía básica estrémense lo suficiente como p'atrabancar de forma significativa la inteligibilidad mutua. Adicionalmente, Marwari usa delles pallabres tomaes del sánscritu (l'ancestru de la mayoría de los idiomes del norte de la India) que nun tán nel hindi.
Sistema d'escritura editar
El marwari ta xeneralmente escritu en devanágari, anque la escritura mahayani ta tradicionalmente acomuñada col idioma. Tradicionalmente taba escritu en mahayani (que nun tien vocales, solo consontantes). En Paquistán escríbese n'escritura persoarábica con cambeos. La ortografía histórica marwari pa devanágari utiliza otros carácteres en llugar de lletres devanágari estándares.[2]
Ver tamién editar
Referencies editar
- Lakhan Gusain (2004). Marwari. Munich: Lincom Europa (LW/M 427)
- ↑ Ajay Mitra Shastri (2005). Revealing India's past: recent trends in art and archaeology. Aryan Books International, páx. 227. ISBN 8173052875, ISBN 978-81-7305-287-3. «It is an established fact that during 10th-11th century.....Interestingly the language was known as the Gujjar Bhakha..»
- ↑ Pandey, Anshuman. 2010. Proposal to Encode the Marwari Letter DDA for Devanagari
Enllaces esternos editar
- Diccionariu marwari de Hanvant (n'inglés)
- Frases básiques en marwari (n'inglés)
Datos: Q56312
