Wikipedia

James Naismith

James Naismith[4] (6 de payares de 1861, Almonte (es) Traducir – 28 de payares de 1939, Lawrence) foi profesor d'educación física, entrenador y capellán castrense. Inventó'l deporte del baloncestu en 1891 y tamién se-y atribúi l'usu del primer cascu de jolf. Escribió les regles orixinales del baloncestu, fundó'l programa de baloncestu de la Universidá de Kansas y, mientres la so vida, pudo ver el baloncestu adoptáu como un deporte de demostración nos xuegos olímpicos de Saint Louis en 1904, y como deporte oficial nos Xuegos Olímpicos de Berlín 1936

James Naismith
Vida
Nacimientu Almonte (es) Traducir, 6 de payares de 1861[1]
Nacionalidá Bandera de Canadá Canadá
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Muerte Lawrence, 28 de payares de 1939[1] (78 años)
Estudios
Estudios Universidá McGill
Springfield College (en) Traducir
Almonte and District High School (en) Traducir
Llingües falaes inglés
Oficiu
Oficiu inventor, entrenador de baloncestu, escritor, clérigu, médicu, entrenador en xefe, xugador de baloncestu
Trayeutoria
  Entrenador
1898–1907 Kansas Jayhawks men's basketball (en) Traducir
Altor 179 cm
Emplegadores Universidá McGill
Universidá de Kansas
Premios
Creencies
Relixón catolicismu
Cambiar los datos en Wikidata

Nacíu en Canadá, estudió educación física en Montreal antes de camudase a los Estaos Xuníos. Ellí, mientres trabayaba na Asociación Cristiana de Jóvenes (YMCA) de Springfield (Massachusetts), desenvolvió'l baloncestu a finales de 1891.[5] Tamién estudió Medicina en Denver, llogrando'l so títulu en 1898. Esi mesmu añu empezó a trabayar na Universidá de Kansas. Tres casi venti años como profesor y entrenador de baloncestu a tiempu parcial mientres los años iniciales d'esti deporte, foi nomáu direutor de los Kansas Jayhawks en 1919. Se nacionalizó estauxunidense en 1925.[6][5]

Les contribuciones de Naismith al baloncestu valiéron-y numberosos homenaxes póstumos, tales como pertenecer al Salón de la Fama del baloncestu canadiense, al Salón de la Fama olímpicu canadiense, al de deportes canadiense, al de lleendes del deporte d'Ontario, al de deportes d'Ottawa, al de deporte de la Universidá McGill, al de deportes del Estáu de Kansas y al Salón de la Fama de la FIBA. El Naismith Memorial Basketball Hall of Fame de Springfield llámase asina nel so honor.[5]

Naismith tamién foi capellán militar de la Guardia Nacional nel primer reximientu d'infantería de Kansas.[5] Enseñaba baloncestu a los soldaos como un mediu pa controlar el so escesu d'enerxía. Los sos esfuercios ayudaron a amontar la moral de la tropa y a menguar el númberu de sanciones disciplinaries.

Familia ya infancia

editar
 
Estatua de James «Jim» Naismith, obra de Elden Tefft, inaugurada n'el so pueblu natal el 23 de xunetu de 2011.

Naismith nació en 1861 nel pueblu canadiense d'Almonte, anguaño parte de Mississippi Mills, na provincia d'Ontario.[7] El so padre, John Naismith, emigrara dende Escocia a Canadá con 14 años y vivió hasta los 18 na granxa del so tíu. En trabayando d'aprendiz de carpinteru mientres tou un añu pol salariu d'un dólar, independizóse como contratista de la construcción y, más tarde, acomuñóse con Robert Young. En 1858, casóse con Margaret, hermana del so sociu, y construyó'l futuru llar de la so familia nuna pequeña parcela de terrén que-yos regaló'l so suegru.[8] El 6 de payares d'esi añu, Margaret dio a lluz a Annie, James nació esautamente trés años dempués y Robert vieno a esti mundu en 1866. Bien llueu, sicasí, los trés hermanos quedaron güérfanos, pos en 1870 los padres finaron de fiebres tifoidees y fueron vivir cola so güela materna y el so tíu Peter Young, inda solteru.[9]

El so nuevu llar taba a metá de camín ente Bennie's Corner, onde recibió la so educación primaria, y Almonte, onde empezó la so enseñanza secundaria. La distancia dende la so casa yera aproximao la mesma, unos cuatro quilómetros que percorría a cuerpu, pero en sentíos opuestos.[10]

Amás d'asistir al colexu y ayudar al so tíu nes xeres del campu, el so ociu infantil dedicar a los xuegos habituales de la dómina. Unu de los sos favoritos, el llamáu Duck on a Rock, aunía puntería, velocidá, fomentaba la collaboración ente los miembros d'un equipu y evitaba la violencia derivada de pataes, placajes y puñaes que se producíen n'otros.[5]

L'oxetivu del xuegu consistía en baltar una pequeña piedra, llamada duck o drake, asitiada sobre otra más grande o sobre un tocón a poca distancia del suelu (rock). Un xugador, llamáu guardián, topábase al llau del oxetivu y yera el responsable de la piedra que tenía de ser baltada. El restu de los xugadores alliniar a una distancia averada de cinco metros y refundiaba les sos piedres, ún per ún, intentando baltar la del guardián. Si nun lu consiguíen, lo qu'asocedía la mayoría de les vegaes, teníen de correr pa recuperar la so piedra, momentu que podía ser aprovecháu pol guardián pa prindalos ya intercambiar el so puestu col xugador fechu prisioneru. Si un xugador llograba l'oxetivu, el guardián, antes de poder prindar a naide, tenía de recuperar la so piedra y volvela a asitiar enriba de la plataforma, lo que concedía un tiempu de ventaya al restu de xugadores pa poder recoyer les sos piedres y volver a la zona segura, la so llinia de llanzamientu. Col tiempu, los xugadores repararon qu'un tiru direutu, si nun atinaba na diana, obligába-yos a percorrer una distancia mayor pa recuperala, concediendo al guardián más probabilidaes de prindalos. Un llanzamientu parabólicu evitaba dichu inconveniente y otorgába-yos la posibilidá de recuperar la so piedra y volver a la zona segura enzancando la xera del guardián.[11][12] Les carauterístiques d'esti xuegu infantil tuvieron una influencia decisiva en Naismith a la de configurar les regles del nuevu deporte del baloncestu.[13]

Mocedá, educación secundaria y universitaria

editar
 
Edificiu de la Facultá d'Artes de la Universidá McGill escontra 1875. Ellí graduóse James Naismith en 1886.

Naismith abandonó l'institutu mientres el so segundu añu pa trabayar a tiempu completu na granxa y como lleñador nos iviernos, cuando había menos trabayu en casa, ya inclusive trató d'apuntase na Policía Montada del Noroeste, anque foi refugáu por ser demasiáu nuevu. Finalmente, influyíu pol so tíu, retomó los estudios a los 19 años, edá a la que la mayoría de los mozos yá terminara la educación secundaria. Un problema añadíu foi que la direición del institutu obligó-y a repitir el primer cursu que yá tenía aprobáu, polo que tuvo dir a clase con mozos de 14 años. Sicasí, gracies a la so tenacidá y esfuerciu consiguió aprobar los cuatros cursos en dos años.[14]

Esi mesmu añu de 1883 superó les pruebes d'ingresu na Universidá McGill. El so tíu ufiertó-y pagar los sos estudios y los sos gastos mientres l'iviernu en cuenta de que dedicara los branos a trabayar pa él na granxa. Na seronda instalóse en Montreal.[15]

Naismith decidiera realizar estudios relixosos que-y capacitaren pa ser sacerdote, pero antes d'aportar a la Escuela de Teoloxía tenía de llograr un títulu de grau (bachelor's degree).[16] Foi mientres esos años en Montreal nos que conoció la educación física al traviés de Frederick Barnjum, direutor del programa atléticu de McGill y figura llexendaria del deporte universitario canadiense.[17] Naismith dedicar con notable ésitu a tou tipu d'actividaes deportives, destacando en fútbol canadiense, lacrosse, fútbol, ximnasia y boxéu. En dos causes recibió la medaya Wickstead como reconocencia al meyor atleta de la Universidá.[18]

Mientres les vacaciones de Navidá de 1884 Naismith vivió otra traxedia familiar. El so hermanu Robert, Robbie, de dieciocho años d'edá daquella, careció'l día de Nuechevieya y chóse con un espantible dolor de estomágo. A la mañana siguiente, Robbie morrió d'apendicitis.[19]

Teoloxía y educación física

editar
 
Apuesta d'un partíu de ḥoquei sobre xelu na Universidá McGill en 1884. Al fondu, la Escuela de Teoloxía (i), el muséu Redpath (c) y la Facultá d'Artes (d).

El 30 d'abril de 1887, Naismith recibió'l so títulu de Bachelor of Arts gracies al cual pudo matriculase nel Presbyterian College, adscritu a la Universidá McGill. Amás d'empezar los sos estudios sacerdotales, esi mesmu añu llogró una plaza d'instructor de ximnasia a tiempu parcial y aína convirtióse n'unu de los profesores d'atletismu más reputaos de la Universidá.[20] En 1890 morrió Frederick Barnjum y ufiertóse-y la so plaza de direutor d'educación física, trabayó que desempeñu hasta 1891 y pal que designó como'l so asistente a Robert Tait McKenzie, el so amigu de la infancia.[21][22] La dedicación y l'esfuerciu que prodigaba nes sos xeres y aficiones deportives nun constituyíen una torga pa rematar con ésitu los sos estudios nel seminariu: El mesmu añu qu'ocupó'l puestu de Barnjum terminó'l cursu como segundu de la so clase, lo que-y supunxo como compensa una beca de cincuenta dólares. Sicasí, tantu los sos profesores como los sos familiares consideraben desaveniente pa un futuru clérigu la so afición escomanada al atletismu.[20]

Meditó enforma la so decisión y pidió conseyu a familiares, amigos y profesores. Terminó los sos estudios de teoloxía y llogró el so grau'l 18 d'abril de 1890. Cumplíu dichu requisitu yá podía aspirar a ser nomáu pastor d'una comunidá. Sicasí, dedicó los meses de branu a visitar dellos centros de la YMCA en Canadá y Estaos Xuníos y terminó'l so periplu siendo contratáu como profesor d'educación física nel centru que dicha asociación tenía en Springfield (Massachusetts), onde realizó tamién una maestría. Finalmente, decidió que, si'l so oxetivu na vida diba consistir en procurar una meyor educación pa los mozos, el so trabayu podría ser más efectivu y algamar a un mayor númberu de persones dedicándose a la educación física que siendo pregueru d'una parroquia.[23]

Springfield: ¿el primer cascu de fútbol americanu?

editar
 
Amos Alonzo Stagg (primeru pela esquierda) colos sos compañeros del equipu de fútbol de Yale en 1888

Luther Gulick, el direutor del departamentu d'educación física de la International YMCA Training School, na actualidá Springfield College, causó-y dende'l so primer entrevista una prestosa impresión.[24] Ellí coincidió tamién con una de les figures históriques del fútbol estauxunidense, Amos Alonzo Stagg. Yeren casi de la mesma edá, llevábense apenes seis meses de diferencia, dambos habíense graduáu en teoloxía y compartíen les mesmes idees sobre la importancia de la cultura física na educación de los mozos.[25] Gulick decidió formar un equipu de fútbol na temporada 1890-1891. Stagg, estraordinariu atleta proveniente de Yale que fuera escoyíu como'l meyor ala zarrada del primer equipu de fútbol universitario All-American de la historia en 1889, foi designáu como entrenador. Naismith, xunto con otros dolce compañeros del total de cincuenta y siete matriculaos na maestría d'educación física, foi escoyíu pa xugar na posición de centru debíu, según confesólu Stagg, a que yera capaz de faer «les coses más infames de la forma más caballerosa».[25]

Precisamente, mientres esa temporada, Naismith inventó'l primer cascu de fútbol americanu pa protexer el so oreya en coliflor.[26] En realidá, nun se trataba d'un cascu, sinón más bien d'una ancha tira de franela cosida y asitiada alredor de la cabeza de forma que lu cubrir bien les sos oreyes. Pa evitar que se-y cayera, diba suxeta con dos correes, una per debaxo del cazu y otra pela parte cimera de la cabeza.[27] Anque oxetu de burlla per parte de xugadores y espectadores, el so gorru apurrió-y cierta proteición y a Naismith atribuyóse-y el méritu de crear el predecesor del modernu cascu de fútbol americanu.[28][27]

Springfield: la invención del baloncestu

editar

Mientres la primavera y el branu del nordeste d'América del Norte nun había nengún problema pa xugar al fútbol, al béisbol o prauticar atletismu. Sicasí, cuando llegaba l'iviernu, los mozos deportistes nun teníen más opciones, si queríen caltenese en forma, qu'entrenase a cubiertu. El problema consistía en que la ximnasia, la calistenia y otros exercicios similares resultáben-yos aburríos.[29]

Carrera como entrenador

editar

Naismith camudar a la Universidá de Kansas, en 1898, siguiendo los sos estudios en Denver, convirtiéndose en profesor y el primer entrenador de baloncestu nuna escuela.

Dexó un gran mandáu como entrenador na historia d'esti deporte. Dirixó a Forrest "Phog" Allen, quien depués se convertiría n'unu de los entrenadores más ganadores na historia del baloncestu universitario de los Estaos Xuníos y el so socesor en Kansas. Phog Allen foi entrenador de Dean Smith y Adolph Rupp, los dos entrenadores más ganadores na historia del baloncestu universitario masculín (ente los dos suman seis campeonatos de la NCAA). Adolph Rupp foi de la mesma entrenador de Pat Riley, unu de los más ganadores na historia de la NBA, posesor de 5 campeonatos. Dean Smith foi entrenador del miembru del salón de la fama Larry Brown y del famosu xugador Michael Jordan.

A finales de los años 1930 Naismith tuvo un despempeño destacáu na formación de la National Association of Intercollegiate Basketball, que más tarde se convertiría na National Association of Intercollegiate Athletics.

N'agostu de 1936, mientres los Xuegos Olímpicos de Berlín 1936, foi nomáu presidente honorariu de la FIBA.

Datos personales

editar

Naismith casóse con Maude Sherman en 1894 y tuvo cinco fíos con ella. Naturalizóse ciudadanu estauxunidense'l 4 de mayu de 1925. Dempués de la muerte de Maude, asocedida en 1937, casóse con Florence Kincade el 11 de xunu de 1939, menos de seis meses antes de la so propia muerte por causa de una hemorraxa cerebral, en Lawrence. Ta soterráu xunto a la so primer esposa, nesa ciudá trubiecu de la Universidá de Kansas onde él foi profesor y entrenador de baloncestu.

Foi honráu munches vegaes n'EE. XX., Canadá y en munchos otros países. El 17 de febreru de 1968 abrió les sos puertes el Naismith Memorial Basketball Hall of Fame, nomáu nel so honor, en Springfield.

Regles del baloncestu escrites por James Naismith

editar
 
Imaxe de la primer pista utilizada pa xugar al baloncestu nel Springfield College de Massachusetts. Puede trate la cesta de piescos utilizada como canasta.
  1. El balón puede ser llanzáu en cualquier direición con una o dambes manes.
  2. El balón puede ser cutíu en cualquier direición con una o dambes manes, pero nunca col puñu.
  3. Un xugador nun puede correr col balón, pero puede dar dos pasos a lo más. El xugador tien de llanzalo dende'l llugar onde lu toma.
  4. El balón tien de ser suxetáu con una o ente los dos manes. Los brazos o'l cuerpu nun pueden usase pa suxetar.
  5. Nun se dexa cargar col costazu, garrar, emburriar, cutir o zancadillear a un oponente. La primer infracción a esta norma por cualesquier persona cuntara como una falta, la segunda va descalificar hasta que se consiga una canasta, o, si hai una evidente intención de causar una mancadura, mientres el restu del partíu. Nun se va dexar la sustitución del infractor.
  6. va considerase falta cutir el balón col puñu, les violaciones de les regles 3 y 4, y lo descrito na regla 5.
  7. Si un equipu fai trés faltes consecutives (ensin que l'oponente fixera nenguna nesi intervalu), va cuntase un puntu pa los sos contrarios.
  8. Los puntos van consiguise cuando'l balón ye llanzáu o cutíu dende la pista, cai dientro de la canasta y quédase ellí. Si'l balón quedar nel cantu y un contrariu mueve la cesta, va cuntar como un puntu.
  9. Cuando'l balón sale fuera de banda, va ser llanzáu dientro del campu y xugáu pola primer persona en tocalo. En casu de dulda, l'árbitru va llanzar el balón en llinia recta escontra'l campu. El que saca dispón de cinco segundos. Si tarda más, el balón pasa al oponente.
  10. L'árbitru auxiliar, "umpire", va sancionar a los xugadores y va anotar les faltes, va avisar amás al "referee"(árbitru principal, vease siguiente puntu) cuando un equipu cometa trés faltes consecutives. Va Tener poder pa descalificar a los xugadores conforme a la regla 5.
  11. L'árbitru principal, "referee", va xulgar el balón y va decidir cuándo ta en xuegu, dientro del campu o fora, a quién pertenez, y va llevar el tiempu. Va Decidir cuándo se consigue un puntu, va llevar el marcador y cualesquier otra xera propia d'un árbitru.
  12. El tiempu va ser de dos metaes de 15 min con un descansu de 5 minutos ente dambes.
  13. L'equipu que consiga más puntos va ser el ganador.

Notes y referencies

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/James-Naismith. Apaez como: James Naismith. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
  2. ↑ Afirmao en: Ontario Basketball Hall of Fame. Llingua de la obra o nome: inglés.
  3. ↑ Sitiu web oficial: https://www.fiba.basketball. URL de la referencia: https://www.fiba.basketball/fr/hall-of-fame/James-Naismith. Data de consulta: 15 xineru 2021.
  4. ↑ bookrags.com. «James Naismith Biography» (inglés). Consultáu'l 30 de setiembre de 2008.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Porter, David L. (2005). Basketball: a biographical dictionary (n'inglés). Westport: Greenwood Press, páx. 346-347. ISBN 9780313309526.
  6. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 105.
  7. ↑ «About Mississippi Mills» (inglés). Mississippi Mills. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-08-08. Consultáu'l 30 de xunetu de 2014. «Created as a result of municipal amalgamations in January 1998, the Town of Mississippi Mills is made up of the former Townships of Ramsay and Pakenham and the Town of Almonte.»
  8. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 2.
  9. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 6.
  10. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 8.
  11. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 10.
  12. ↑  Duck on the Rock. YouTube.com.
  13. ↑ Associated Press (13 de payares de 2006). «Newly found documents shed light on basketball's birth» (inglés). ESPN.com. Consultáu'l 31 de xunetu de 2014.
  14. ↑ Rains y Carpenter, 2009, páxs. 10-14.
  15. ↑ Rains y Carpenter, 2009, páxs. 15-16.
  16. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 17.
  17. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 19.
  18. ↑ Zuckerman, Earl (17 d'avientu de 2003). «McGill grad James Naismith, inventor of basketball» (inglés). McGill Athletics. Archiváu dende l'orixinal, el 3 de febreru de 2006. Consultáu'l 16 d'avientu de 2014.
  19. ↑ Rains y Carpenter, 2009, páxs. 21-22.
  20. ↑ 20,0 20,1 Kirchberg, Connie (2007). Hoop Lore: A History of the National Basketball Association. Jefferson, North Carolina: McFarland, páx. 8. ISBN 978-0-7864-2673-7. Consultáu'l 25 de febreru de 2015.
  21. ↑ Frost, Stanley Brice (1980). McGill University: for the advancement of learning. Volume I 1801-1895. Montreal: McGill-Queen's University Press, páx. 291. ISBN 9780773560758. Consultáu'l 11 de marzu de 2015.
  22. ↑ (2003) Adapted Physical Activity. Edmonton: The University of Alberta Press, páx. 28. ISBN 9780888643756. Consultáu'l 11 de marzu de 2015.
  23. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 27.
  24. ↑ Rains y Carpenter, 2009, páxs. 27-28.
  25. ↑ 25,0 25,1 Rains y Carpenter, 2009, p. 30.
  26. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 31. Felicidad carauterística apaecería años más tarde nel so pasaporte como una de les sos señes particulares.
  27. ↑ 27,0 27,1 Hornung, Chris (23 de marzu de 2015). «Who Invented the Football Helmet?». Antique Football: researching America's favourite pastime. Archiváu dende l'orixinal, el 27 de xunu de 2015. Consultáu'l 20 de mayu de 2015.
  28. ↑ American Sports: a History of Icons, Idols and Ideas, páx. 846. ISBN 978-0-313-39752-3. Consultáu'l 20 de mayu de 2015.
  29. ↑ Rains y Carpenter, 2009, p. 32.

Bibliografía utilizada

editar

Enllaces esternos

editar


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=James_Naismith&oldid=4255153»