Latindex (Sistema Rexonal d'Información en Llinia pa Revistes Científiques d'América Llatina, el Caribe, España y Portugal) ye un sistema d'información académica, ensin fines d'arriquecimientu y de consulta gratuita, especializáu en revistes académiques editaes en Iberoamérica; ufierta tamién información sobre revistes de vocación latinoamericanista editaes fora de la rexón. El sistema ye frutu de la cooperación ente distintes instituciones de 23 países.

Antecedentes

editar

Latindex tien los sos antecedentes nos encamientos emanadas del Primer Taller sobre Publicaciones Científiques n'América Llatina, celebráu en 1994 en Guadalajara, Méxicu, onde se punxo claramente de manifiestu la falta d'un sistema d'información propiu pa les revistes de calter científicu y académicu de los países de fala castellana y portuguesa.

Latindex empezó a xestase na Universidá Nacional Autónoma de Méxicu (UNAM), escontra finales de 1995. Nel so diseñu plantegóse como elementu indispensable del sistema qu'ésti tuviera un calter rexonal y cooperativo, que al nun tar centralizáu nuna determinada institución o país, basara la so fortaleza nel trabayu compartíu y na cercanía a les fontes que xeneren o distribúin datos sobre les revistes. La xunta d'instalación de la rede Latindex llevar a cabu na UNAM en febreru de 1997, mesma que cuntó cola asistencia de los cuatro países fundadores al traviés de representantes de les siguientes instituciones: Instituto Brasileiro de Informação em Ciência y Tecnologia (Brasil), Institutu d'Información Científica y Teunolóxica (Cuba), Institutu Venezolanu d'Investigaciones Científiques (Venezuela) y la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu.

La primer versión del proyeutu foi d'algame llatinoamericanu y tuvo como nome Índiz Llatinoamericanu de Publicaciones Científiques Seriaes. Cola incorporación en 1998 d'España y Portugal, el sistema camudó a la so actual denominación y cobertoria.

Productos

editar

Latindex ufierta cuatro bases de datos sobre les revistes académiques que se publicar en Iberoamérica:

Direutoriu
Disponible dende 1997, rexistra la esistencia de revistes con conteníu académico editaes nos países de la rexón. Cada rexistru ufierta los datos básicos d'identificación tales como títulu, añu d'entamu, institución editora, disciplina d'especialización, tiraje, preciu y datos de contautu. Pa ochobre de 2012 había 21,000 revistes rexistraes (vixentes o cesaes) publicaes en 32 países y territorios. Inclúi amás revistes editaes por organismos internacionales onde participen los países d'Iberoamérica, como la Organización de los Estaos Americanos (OEA), Organización d'Estaos Iberoamericanos pa la Educación, la Ciencia y la Cultura (OEI) o'l Institutu Panamericanu de Xeografía y Hestoria (IPGH), ente otros. Integra coles mesmes, so la denominación de “Latinoamericanistas” aquelles revistes con conteníos sobre la rexón, pero que son editaes en países europeos.
Catálogu
Disponible dende 2002, ye un subconxuntu de les revistes incluyíes nel Direutoriu. Formen parte del Catálogu solamente aquelles revistes que cumplen con un estragal de carauterístiques editoriales establecíes pol Sistema por aciu l'aplicación de criterios calidable editorial. Estos criterios tán disponibles pa consulta nel mesmu sitiu web de Latindex. El Catálogu nun foi creáu como un preséu d'evaluación puramente dichu, sinón como un serviciu de referencia especializáu na calidá editorial de cada revista. Pa ochobre de 2012, el catálogu rexistra más de 6400 títulos.
Revistes electróniques
Tamién disponible dende 2002, dexa la llocalización automática de les publicaciones incluyíes nel Direutoriu, que tienen una versión en llinia ya informa sobre'l tipu d'accesu, los formatos en que se presenta y la so cobertoria temporal, estableciendo un enllaz cola direición electrónica de la revista y l'accesu al testu completu de los artículos disponibles. Pa ochobre de 2012, esti direutoriu rexistra más de 4,700 títulos.
Portal de Portales
Ye un macro portal, creáu en 2011, qu'axunta y da accesu a los conteníos d'una selección de revistes académiques iberoamericanes disponibles en 18 hemeroteques virtuales creaes na rexón por diverses instituciones: Dialnet, y-Revistes, Lamjol, Pepsic, Racó, Redalyc, Revistes de la Universidá de Chile, Portal de Revistes Científiques y Arbitraes de la UNAM, Saber ULA, UFPR y dellos sitios nacionales de la rede SciELO: Arxentina, Brasil, Chile, Colombia, Cuba, España, Méxicu y Perú. Pa ochobre de 2012, ufierta más de 1,200,000 artículos a testu completu provenientes de más de 3,000 revistes d'accesu abiertu. Los portales participantes empleguen el OA Harvester 2 desenvueltu pol Public Knowledge Project que dexa la collecha de metadatos. Ta disponible al traviés del sitiu web de Latindex.

Usuarios

editar

Los usuarios de Latindex son principalmente editores, bibliotecarios y profesionales de la información, alministradores de l'actividá científica y académicos comenenciudos na documentación científica, la industria editorial y les revistes académiques iberoamericanes. El Portal de Portales sicasí, ta más empobináu a investigadores, docentes y alumnos.

Como fonte d'información, Latindex ye un recursu útil pa llograr documentos relativos a les revistes científiques, como son la Guía pa publicaciones científiques o La edición de revistes científiques: guía de bonos usos. Tamién dispón d'una serie de presentaciones PowerPoint de los distintos talleres y seminarios pa editores que Latindex entamó en dellos países de la rexón, según una seición de noticies, en constante actualización, que refier a eventos relevantes pa editores, profesionales de les biblioteques y la información y públicu comenenciudu nel aportar de la revista científica na rexón y nel mundu.

Instituciones

editar

La coordinación xeneral del sistema mora nel Departamentu de Bibliografía Llatinoamericana, Subdireición de Servicios d'Información Especializada, Direición Xeneral de Biblioteques (DGB) de la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu (UNAM). El soporte informáticu, desenvolvimientu del sitiu web y del sistema d'ingresu de datos en llinia ta al cargu de la Direición Xeneral de Cómputu y de Teunoloxíes d'Información y Comunicación (DGTIC) de la mesma UNAM. En cada unu de los países participantes esiste una institución responsable:

Méxicu

Nicaragua

Fundación pa la Ciencia y la Teunoloxía ** Serviço de Informação y Documentação * Puertu Ricu

BINAME/CENDIM

Por aciu un alcuerdu alcanzáu en 2005, la REDIAL (Rede Europea d'Información y Documentación sobre América Llatina) con sede en Francia, ye la instancia encargada d'ingresar y actualizar les revistes latinoamericanistas nel Sistema Latindex.

Xuntes Téuniques de Latindex

editar

Dende 1997 a la fecha celebráronse un total de 18 xuntes téuniques nos diversos países participantes:

  1. Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, Ciudá de Méxicu, 17 y 18 de febreru de 1997.
  2. Institutu d'Información Científica y Téunica. L'Habana, Cuba. 15 y 16 d'ochobre de 1997.
  3. Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, Guadalajara, Méxicu. 30 de payares y 1ᵘ. d'avientu de 1997.
  4. Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, Ciudá de Méxicu, 26 al 28 d'agostu de 1998.
  5. Conseyu Nacional d'Investigaciones Científiques y Teunolóxiques (CONICIT). Caracas, Venezuela. 28 al 30 de payares de 1999.
  6. Fundação para a Ciência y a Tecnologia. Lisboa, Portugal, 14 al 16 de febreru de 2001.
  7. Centru Arxentín d'Información Científica y Teunolóxica (CAICYT). Buenos Aires, Arxentina, 25 al 27 de payares de 2001.
  8. Universidá de Puertu Ricu, San Juan, 10 al 13 de setiembre de 2002.
  9. Conseyu Cimeru d'Investigaciones Científiques, Madrid, España. 6 y 7 d'ochobre de 2003.
  10. Universidá de Costa Rica, San José, 18 al 20 d'ochobre de 2004.
  11. Universidá Mayor de San Andrés, La Paz, Bolivia. 9 al 11 de payares de 2005.
  12. Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, Méxicu, D.F., 18 al 20 d'ochobre de 2006.
  13. Centru Arxentín d'Información Científica y Teunolóxica (CAICYT), Buenos Aires, Arxentina, 4 al 6 d'ochobre de 2007.
  14. Universidá de Panamá, Ciudá de Panamá, 10 al 12 d'ochobre de 2008.
  15. Universidá de Costa Rica, San José, 8 al 10 d'ochobre de 2009.
  16. Universidá Nacional Agraria de Nicaragua, Managua, Nicaragua, 20 al 22 d'ochobre de 2010.
  17. Universidá APEC, Santu Domingu, República Dominicana, 21 al 23 de setiembre de 2011.
  18. Institutu Brasilanu d'Información en Ciencia y Teunoloxía, Brasilia, Brasil, 11 al 13 de xunu de 2012.
  19. Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, Méxicu, D.F., 22 al 24 d'agostu de 2013.

Financiamiento

editar

El desenvolvimientu del Sistema Latindex sofítase fundamentalmente nos recursos propios de les instituciones participantes. P'actividaes específiques llográronse sofitos de la UNESCO (Sector Ciencia-París y Oficina Rexonal-Montevideo); el Conseyu Internacional pa la Ciencia (ICSU Press); l'Academia de Ciencies del Tercer Mundu (TWAS); la Organización de los Estaos Americanos (OEA), la International Network for the Availability of Scientific Publications (INASP) y el Conseyu Nacional de Ciencia y Teunoloxía (CONACYT) Méxicu.

Reconocencies

editar

Premiu Álvaro Pérez-Ugena a la Divulgación Científica en Comunicación, dau pola Universidá Rey Juan Carlos d'España al traviés de la so Facultá de Ciencies de la Comunicación y la Sociedá Llatina de Comunicación Social, apurríu nel III Congresu Internacional Llatina de Comunicación Social, celebráu en Tenerife, España, n'avientu de 2011. El premiu reconoz al grupu de trabayu de la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu (UNAM) pola creación de Latindex.

Bibliografía

editar

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar