Llingües d'Australia

Anque Australia nun tien idiomes oficiales, l'inglés siempres s'atrincheró como l'idioma nacional de facto .[1] El inglés australianu ye una de les grandes variedaes del idioma con un acentu y un léxicu distintivos,[2] y difier llixeramente d'otres variedaes d'inglés en gramática y ortografía.[3] L'australianu xeneral sirve como'l dialeutu estándar.

Australia

Según el censu de 2016, l'inglés ye l'únicu idioma que se fala nel llar pa cerca del 70% de la población. Los siguientes idiomes más comunes que se falen nel llar son:[4] mandarín (2,5%), árabe (1,4%), cantonés (1,2%), vietnamita (1,2%) ya italianu (1,2%).

Una proporción considerable de migrantes de primera y segunda xeneración son billingües.

Créese qu'esisten más de 250 llingües aboríxenes d'Australia nel momentu del primer contautu européu, de los cualos menos de 20 siguen siendo d'usu diariu pa tolos grupos d'edá.[5][6] Alredor d'otres 110 son falaes puramente por persones mayores.[6] Nel momentu del censu de 2006, 52.000 australianos indíxenes, que representaben el 12% de la población indíxena, informaron que falaben un idioma indíxena en casa.[7] Australia tien un llinguaxe de señes conocíu como Auslan, que ye l'idioma principal d'unes 5.500 persones sordes.[8]

Llingües aboríxenes d'Australia

editar

Créese qu'había casi 400 llingües aboríxenes australianes nel momentu del primer contautu européu. La mayoría d'estos tán agora estinguíos o morrebundos, y solo fálense aproximao quince idiomes ente tolos grupos d'edá de les tribus relevantes.[9]

Un idioma indíxena sigue siendo l'idioma principal p'aproximao 50,000 (0.25%) persones. El chinu ye, con muncho, l'idioma estranxeru más faláu, con 715.000 falantes en 2016, ya inclusive se consideró señalizáu en toa Australia, p'afalar a los turistes a esplorar ya interactuar con otres persones.

 
Les persones que falen llingües indíxenes australianes como un porcentaxe de la población n'Australia estrémense xeográficamente per área llocal estadística, según el censu de 2011.

Les llingües aboríxenes con más falantes güei son arrernte, Kalaw Lagaw Yá, tiví, walmajarri, warlpiri, y el idioma del Desiertu del Oeste.

Llingües de Tasmania

editar

Les llingües de Tasmania son un grupu de llingües enantes falaes na isla de Tasmania n'Australia. Considérase que'l grupu s'escastó en 1905, cola muerte de Fanny Cochrane Smith y de Truganini. Los únicos documentos que queden son unos cantares grabaos por Fanny Cochrane Smith en cilindros de cera.

Idiomes del estrechu de Torres

editar

Dos idiomes falar nes islles del Estrechu de Torres, dientro del territoriu australianu, polos habitantes melanesios del área: Kalaw Lagaw Yá y meryam mir. Meryam mir ye una llingua papú, ente que Kalaw Lagaw Yá ye una llingua australiana.

Pidgins y criollos

editar

Dos llingües criollas basaes ​​n'inglés surdieron n'Australia dempués del contautu européu: Kriol australianu y Criollu del Estrechu de Torres. El Kriol falar nel Territoriu del Norte, y el Creole del Estrechu de Torres en Queensland.

El Pidgin Broome Pearling Lugger yera un pidgin utilizáu como un llingua franca ente malayos, xaponeses, vietnamita, isleños del estrechu de Torres y Aboríxenes en barcos de perlles.

Llingües inmigrantes

editar
 
Árees de Sydney onde vivieron una población significativa de falantes de chinu (colloráu), vietnamita (mariellu), árabe (verde escuru), griegu (azul claro), turcu (marrón), serbiu (verde claru) y coreanu (rosado) en 2006
 
Les árees de Melbourne onde se falaben predominantemente chinu (colloráu), vietnamita (mariellu), árabe (verde escuru), macedoniu (naranxa), turcu (marrón), italianu (verde claru) y maltes (rosa) en 2006

Hubo un amenorgamientu constante nel porcentaxe d'australianos que solo falen inglés nel llar dende siquier 2001. Según el censu de 2001, l'inglés yera l'únicu idioma faláu nel llar p'alredor del 80% de la población. Pal censu de 2006 cayera a cerca del 79%, ente que nel censu de 2011, esi númberu cayera al 76.8%. Según el censu de 2016, l'inglés ye l'únicu idioma que se fala nel llar pa cerca del 72,7% de la población. Los siguientes idiomes más comunes que se falen nel llar son:[10]

  • Mandarín (2,5%)
  • Árabe (1,4%)
  • Cantonés (1,2%)
  • Vietnamita (1,2%)
  • Italianu (1,2%).

L'español (0,6 %), con 140 mil falantes ye la novena llingua d'influencia del país. La mayoría de los hispanofalantes d'Australia son d'orixe arxentín, uruguayu, chilenu o español. A los hispanofalantes australianos puede topáse-yos nes grandes metrópolis, principalmente en Sydney y Melbourne. La comunidá hispanofalante d'Australia ye'l númberu 25 del mundu con una población que yá fácilmente puede superar les 100 mil persones, más la comunidá de brasilanos residentes con más de 20 mil persones totalizando les diverses migraciones d'estes comunidaes iberoamericanes.

Una proporción considerable de migrantes de primera y segunda xeneración son billingües.

Referencies

editar
  1. «Pluralist Nations: Pluralist Language Policies?». 1995 Global Cultural Diversity Conference Proceedings, Sydney. Department of Social Services. Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'avientu de 2008. Consultáu'l 10 de xunetu de 2017. "L'inglés nun tien estatus de iure, pero ta tan enraigonáu como'l llinguaxe común que ye, de facto, l'idioma oficial y l'idioma nacional".
  2. Moore, Bruce. «The Vocabulary Of Australian English». National Museum of Australia. Archiváu dende l'orixinal, el 20 de marzu de 2011. Consultáu'l 5 d'abril de 2010.
  3. "The Macquarie Dictionary", Fourth Edition. The Macquarie Library Pty Ltd, 2005.
  4. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunetu de 2017. Consultáu'l 11 de xunetu de 2017.
  5. «A mission to save indigenous languages». Australian Geographic. Archiváu dende l'orixinal, el 24 d'avientu de 2013. Consultáu'l 18 de marzu de 2016.
  6. 6,0 6,1 «National Indigenous Languages Survey Report 2005». Department of Communications, Information Technology and the Arts. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunetu de 2009. Consultáu'l 5 de setiembre de 2009.
  7. Australian Bureau of Statistics (4 May 2010). «4713.0 – Population Characteristics, Aboriginal and Torres Strait Islander Australians, 2006». Canberra: Australian Bureau of Statistics. Consultáu'l 7 d'avientu de 2010.
  8. Australian Bureau of Statistics (27 de xunu de 2007). «20680-Language Spoken at Home (full classification list) by Sex – Australia». 2006 Census Tables : Australia. Canberra: Australian Bureau of Statistics. Consultáu'l 7 d'avientu de 2010.
  9. McConvell, P. & N.Thieberger. 2001. State of Indigenous Language Report. http://www.environment.gov.au/soe/2001/publications/technical/indigenous-languages.html
  10. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunetu de 2017. Consultáu'l 11 de xunetu de 2017.

McConvell, P. & N.Thieberger. 2001. State of Indigenous Language Report .html http://repository.unimelb.edu.au/10187/485

Enllaces esternos

editar