Inglés australianu
El inglés australianu (n'inglés: Australian English; abreviación: AuE) ye la variante del idioma inglés utilizáu n'Australia.
Historia
editarL'inglés australianu evolucionó a partir del inglés británicu nun procesu qu'empezó dempués de la fundación de la colonia de Nueva Gales del Sur en 1788. Esti establecimientu fuera lleváu a cabu col fin de fundar una colonia penal.
Influencies irlandeses
editarEsistieron ciertes influencies del envierno-inglés, pero seique non tanto como pudiera esperase teniendo en cuenta que munchos australianos son descendientes d'irlandeses. Una d'eses influencies foi la pronunciación del nome de la lletra “H” como “haitch” /hæɪtʃ/, que puede ser reconocíu ente los falantes del “Broad Australian English” (vease más palantre nel apartáu de "Variedaes" pa la definición d'esi conceutu), más que como “aitch” /æɪtʃ/, que ye frecuente en Nueva Zelanda y na mayor parte de Gran Bretaña y América del Norte. Otros exemplos de la influencia irlandesa inclúin l'usu non estandarizado de “youse” /jʉːz/ (ustedes) como plural de “you”, que n'inglés australianu quier dicir "tu"; n'inglés estándar significa amás "vós/vós" (en casi toa España) o "ustedes" (en partes d'Andalucía, Canaries y Hispanoamérica). “Youse” utilizar comúnmente quien pueden considerase incultos y con frecuencia emplégase intencionalmente porque ye una manera común” de falar; y l'usu de la pallabra “me” (n'inglés estándar: pronome personal “mi”) en cuenta de “my” (axetivu posesivu “el mio”). Exemplu: Where's me hat?, en llugar de Where's my hat? "ónde ta la mio gorra?". Esti usu del pronome “me” en casos como esti suel emplegase informalmente.[ensin referencies]
Ortografía
editarLa ortografía australiana ye bien similar a la británica, con poques esceiciones (por casu, program, “programa”, ye más común que programme). Les editoriales, les escueles, les universidaes y el gobiernu utilicen xeneralmente'l Macquarie Dictionary como puntu de referencia ortográficu estándar. Tanto -ise como -ize acéptense como terminaciones correutes, pero -ise ye la forma más común nuna proporción de 3 a 1 según el Macquarie's Australian Corpus of English.
Esiste una creencia llargamente aceptada de que la ortografía d'Estaos Xuníos ye una intrusión moderna, pero l'alderique sobre la ortografía ye muncho más vieyu y tien pocu que ver col inglés d'Estaos Xuníos. Por casu, un folletu tituláu The So-Called “American Spelling” (“La Llamada 'Ortografía d'Estaos Xuníos'”), publicáu en Sydney un poco primero de 1900, argumentaba que “nun esiste una razón etimolóxica válida pa la preservación de la O en pallabres como honor, llabor, etc.” El folletu afirmaba correutamente que “l'enclín de la xente en Australasia ye suprimir la O, y unu de los periódicos mañaneros de Sydney fai esto, ente que los otros xeneralmente utilicen la manera antigua”. Dellos periódicos de Melbourne suprimieron la O dalguna vegada, pero yá non; per otru llau, l'Australian Llabor Party adoptó oficialmente en 1912 la terminación -or, que dende la fundación del partíu en 1891 y hasta aquel añu reemplazárase por -our.
Variedaes
editarLa mayor parte de los llingüistes consideren qu'esisten tres variedaes principales d'inglés australianu: el Broad Australian English, el Xeneral Australian English y el Cultivated Australian English. Estes variantes son parte d'una serie continuo y ordenao según el nivel cultural nel usu de la llingua, y estrémense principalmente poles variaciones na acentuación. De cutiu, anque non siempres, reflexen la clase social y/o'l nivel educativu del falante.
El Broad Australian English ye la variedá arquetípica y más reconocible. Ye familiar pa los anglofalantes de tol mundu porque'l so usu identifica a personaxes australianos en películes y programes de televisión d'otres nacionalidaes.
El Xeneral Australian English ye la variedá estereotípica del inglés australianu. Ye la variedá qu'utiliza la mayor parte de los habitantes y suel atopase en películes y programes televisivos nacionales contemporáneos.
El Cultivated Australian English ye más similar a la Received Pronunciation británica que les variantes anteriores, y de cutiu considérense equivocadamente como iguales. Esta variedá ye falada por menos del 10% de la población.
Dacuando arguméntase qu'esisten variaciones rexonales na pronunciación y l'acentu. Sicasí, nel casu de que sí esistieren, seríen insignificantes comparaes coles del inglés británicu o americanu. De toes formes, la forma de falar ta más influyida por aspeutos sociales, culturales y educativos que por factores rexonales; por casu, les diferencies ente la pronunciación urbana y la rural reconocer en toa Australia.
Un exemplu de diferencies rexonales menores puede apreciase na pronunciación de pallabres como castle, dance, chance, advance, etc. En Queensland y Victoria, al igual que n'Irlanda, el fonema æ ye más utilizáu nesos casos, ente qu'en Nueva Gales del Sur suelse emplegar el soníu a:, frecuente nel inglés d'Inglaterra. La pronunciación de Nueva Gales del Sur nesos términos ye daqué más predominante n'exemplos tales como cuando se canta'l himnu nacional, Advance Australia Fair, siendo preferida la pronunciación /əd'va:ns/ na mayor parte d'Australia, sacante en Queensland y Victoria onde tamién se suel utilizar /əd'væ:ns/.
Esisten ciertes variaciones nel vocabulariu del inglés australianu ente distintes rexones, particularmente en términos deportivos y referentes a la comida y a la ropa. Por casu, el vasu de cerveza de 285 ml llámase middly en Sydney, Perth y Canberra; handle en Darwin; pot en Brisbane y Melbourne; schooner n'Adelaide; y ten oz. o beer en Hobart.
Fonoloxía
editarL'inglés australianu ye un dialeutu non rótico. El so acentu ye bien similar al neozelandés y en menor midida al del sureste de Gran Bretaña, particularmente al de los cockneys y al de la Received Pronunciation. Como na mayoría de los dialeutos del inglés, estrémase principalmente pola fonoloxía de les sos vocales.
Los soníos vocálicos del inglés australianu tán estremaos en dos categoríes: llongures, qu'inclúi los monoptongos llargos y los diptongos, y curtios, que engloba a los otros monoptongos. A diferencia de la mayor parte de les variedaes del inglés, l'inglés australianu ten diferencies na duración fonemática: delles vocales difieren ente sigo solamente pola so duración.
Los soníos consonánticos son similares a los d'otres variedaes non róticas del inglés. Los fonemes /t/ y /d/ tresformar en [ɾ] (utilizáu n'español cuando la R simple nun s'atopa de primeres de la pallabra nin precedida d'una consonante) en dellos casos, similares a los del inglés d'Estaos Xuníos, que tamién presenta esta carauterística de tresformamientu fonolóxicu. Munchos falantes reemplacen los soníos /tj/ y /dj/ por /tʃ/ y /dʒ/ respeutivamente.
Vocabulariu
editarL'inglés australianu tien dellos términos que los consideren únicos y propios del so país. Unu de los exemplos más conocíos ye outback, que designa cualquier área remoto y poco poblada. Bush puede ser utilizáu pa identificar tantu los montes nativos como cualquier área rural polo xeneral. Sicasí, dambos términos fueron históricamente utilizaos en munchos países anglofalantes. Una considerable cantidá de pallabres, frases y usos de les mesmes aniciáronse nel ámbitu llingüísticu de los convictos británicos tresportaos a Australia. Munches pallabres emplegaes polos habitantes rurales australianos son, o fueron, usaes en toa o en parte d'Inglaterra, con variaciones nel significáu.
Por casu, un creek n'Australia, según en Norteamérica, ye cualquier corriente o ríu pequeñu, ente que n'Inglaterra ye un cursu d'agua chico que flúi escontra'l mar. Padock ye una pallabra que significa “campu” n'Australia; per otru llau, n'Inglaterra designa un pequeñu recintu pal ganáu. Les árees montiegues son conocíes como bush o scrub n'Australia, al igual qu'en Norteamérica; n'Inglaterra, sicasí, eses pallabres son utilizaes polo xeneral namái en nome propios (exemplos: Shepherd's Bush y Wormwood Scrubs). Nel inglés australianu como tamién n'otros dialeutos (como'l cockney y el geordie) úsase la pallabra mate ― que n'inglés estándar significa “compañeru” ― pa referise a un amigu cercanu del mesmu sexu o a un compañeru platónicu del sexu opuesto, anque esti últimu usu tamién se fixo común n'otres variedaes del inglés.
L'orixe d'otros términos nun ta claru o ta en disputa. Dinkum (o fair dinkum) significa “verdaderu”; o cuando se fala, “¿ye ciertu?”, “¡ye verdá!”, etcétera, dependiendo del contestu y l'inflexón. De cutiu dizse que dinkum data de les fiebres d'oru australianu de los años 1850 y que deriva d'un términu cantonés. Sicasí, munchos eruditos creen que la pallabra tuvo los sos oríxenes nun términu d'un dialeutu anguaño estinguíu nes East Midlands d'Inglaterra, onde dinkum (o dincum) significa “trabayu duru”, que tamién yera'l significáu orixinal nel inglés australianu. La derivación dinky-di quier dicir “verdaderu”. Les pallabres dinkum y dinky-di y frases como true blue son típicamente reconocíes como australianes, anque la mayoría de los australianos contemporáneos nunca les empleguen, sacante cuando se ta asonsañando la forma de falar estereotípica d'esti país.
De manera similar, g'day, un saludu australiano y neozelandés común, yá nun ye utilizáu como sinónimu del good day emplegáu n'otres variedaes del inglés, yá que, a diferencia del segundu, tamién puede ser usáu de nueche y nunca lo utiliza pa despidise.
Dellos elementos de les llingües aboríxenes fueron incorporaos al inglés australianu, principalmente nomes de llugares, animales (como dingo y canguru) y plantes. Más allá d'eso, pocos términos fueron adoptaos na llingua xeneral, sacante por dellos términos rexonales y pallabres del xíriga.
Referencies
editar- Harrington, J., F. Cox, and Z. Evans (1997). «An acoustic phonetic study of broad, xeneral, and cultivated Australian English vowels». Australian Journal of Linguistics 17: páxs. 155-184.
- Mitchell, Alexander G., 1995, The Story of Australian English, Sydney: Dictionary Research Centre.
- Peters, Pam. (1986) "Spelling principles", In: Peters, Pam, ed., Style in Australia: Current Practices in Spelling, Punctuation, Hyphenation, Capitlisation, etc., *
The So Called "American Spelling." Its Consistency Examined. pre-1900 pamphlet, Sydney, Y. J. Forbes. Quoted by Annie Potts in this article
Referencies
editarEnllaces esternos
editar- (en) Australian National Dictionary Centre
- (en) Australian Word Map at the ABC - documents regionalisms
- (en) Introduction to Australian Phonetics and Phonology
- (en) Macquarie Dictionary
- (en) World English Organisation
- (en) Aussie English for beginners -- the origins, meanings and a quiz to test your knowledge at the National Museum of Australia.