Lliteratura africana

El términu lliteratura africana fai referencies a la creada polos pueblos d'África. Tal que indica George Joseph na primer páxina del capítulu dedicáu a la lliteratura africana na so obra Uderstanding Contemporary Africa, mientres la idea europea de lliteratura xeneralmente fai referencia a los testos escritos, n'África esti conceutu inclúi tamién la lliteratura oral.

Tal que indica Joseph, ente que la visión de los europeos dixebra de cutiu arte y conteníu, el conceutu africanu ye inclusivu:

La lliteratura puede implicar un usu artísticu de les pallabres motiváu por un interés al arte. Ensin negar la importancia de la estética n'África, tenemos de tener claro que, tradicionalmente, los africanos nun dixebren d'una manera radical arte d'educación. En llugar d'escribir o cantar pola mesma guapura, los escritores africanos, tomando exemplu de la lliteratura oral, utilicen la guapura p'ayudar a comunicar verdaes importantes ya información a la sociedá. Ello ye que un oxetu considérase bellu poles verdaes qu'amuesa y poles comunidaes qu'ayuda a construyir.

Primeros escritos

La primer lliteratura indíxena nel norte d'África asitiar nel Antiguu Exiptu, que la so lliteratura sobrevivió n'escritura xeroglífico. Los norteafricanos contribuyeron tamién col idioma feniciu, el idioma griegu y el llatín. Perdióse la mayor parte del material feniciu, procedente de Cartago y otres colonies nel continente. Sol patronalgu real de Tolomeo, los estudiosos d'Alexandría entamaron la Biblioteca d'Alexandría y los escritores alexandrinos contribuyeron a amontar el material calteníu na institución. Escritores norteafricanos en llatín inclúin a Apuleyo y Agustín d'Hipona.

Mientres el periodu islámicu, norteafricanos como Ibn Jaldún consiguieron destacar dientro de la lliteratura árabe.

Lliteratura oral

La lliteratura oral pue ser en prosa o en versu. La prosa ye de cutiu de temática mitolóxica o histórica y puede incluyir cuentos. El contadores d'hestories n'África utilicen de cutiu una téunica na qu'esperen respuesta per parte de la so audiencia. La poesía, de cutiu cantada, inclúi: narrativa épica, versos rituales, poemes a los gobernantes o a personaxes destacaos. Tamién hai cantares d'amor, de trabayu, pa neños, proverbios y cosadielles.

Lliteratura precolonial

Un exemplu de la lliteratura previa a la colonización d'África ta na Épica de Sundiata, compuesta en Malí na Edá Media. Otros exemplos son la Épica de Dinga, del antiguu imperiu de Ghana o'l llibru de los reis d'Etiopía. Una hestoria popular del folclor africanu ye la hestoria d'un pequeñu animal y los trucos qu'utiliza pa enfrentase a criatures de mayor tamañu. Dalgunos d'estos animales son Anansi, una araña del folclor de los Ashanti de Ghana; Àjàpá, una tortúa de los Yoruba de Nixeria; y Sungura, una llebre qu'apaez nel folclor de la zona este d'África.

Lliteratura colonial

Les obres más conocíes del periodu colonial son les que traten sobre'l comerciu d'esclavos como la d'Olaudah Equiano The Interesting Narrative of the Life and Adventures of Olaudah Equiano tamién llamada Gustavus Vassa, l'Africanu (1789)

Mientres esti periodu, los africanos conocieron les llingües europees y empezaron a escribir nestos idiomes. En 1911, Joseph Ephraim Casely-Hayford publicó la que posiblemente sía la primer novela africana escrita n'inglés, Ethiopia Unbound: Studies in Race Emancipation . Anque la obra muévese entra la ficción y les temes polítiques, la so publicación y posteriores revisión n'Europa marcaron un puntu d'inflexón na lliteratura africana.

Foi tamién mientres esta dómina cuando empezaron a apaecer les primer obres de teatru africanes. El sudafricano Herbert Isaac Ernest Dhlomo publicó la primer obra africana n'inglés, The Girl Who Killed to Save: Nongqawuse the Liberator en 1935. En 1962, Ngugi wa Thiong'o de Kenia escribió'l primer drama del África del este., The Black Hermit, un cuentu sobre'l tribalismo.

Nel periodu entendíu ente'l final de la Segunda Guerra Mundial y les independencies nacionales, la lliteratura africana amuesa temes rellacionaes cola independencia y la lliberación y, sobremanera nos territorios controlaos por Francia, apaez la negritú. Unu de los líderes d'esti movimientu, el poeta y presidente de Senegal Léopold Sédar Senghor, publicó la primer antoloxía de poesía africana escrita en francés, Anthologie de la nouvelle poésie nègre et malgax de langue française (Anthology of the New Black and Malagasy Poetry in the French Language (1948) qu'incluyía un prefaciu del escritor francés Jean-Paul Sartre.

Lliteratura post-colonial

Cola lliberación y l'aumentu de l'alfabetización consiguíu por numberoses naciones africanes tres la so independencia, la lliteratura aumentó en cantidá y reconocencia. Los autores d'esti periodu escriben tantu n'idiomes europeos como n'idiomes africanos.

Según Ali A. Mazrui apaecen siete conflictos como temes: el choque ente'l pasáu y el presente d'África, ente tradición y modernidá, ente lo indíxena y lo estranxero, ente individualismu y comunidá, ente socialismu y capitalismu, ente desenvolvimientu ya independencia y ente la africanidad y la humanidá. Otres temes inclúin los problemes sociales como la corrupción, les disparidades económiques nos nuevos países independientes y los derechos y deberes de les muyeres, Los escritores tán más valoraes qu'en cualquier periodu anterior.

En 1986, Wole Soyinka convertir nel primer escritor africanu del periodu post colonial en ganar el Premiu Nobel de lliteratura. Albert Camus, nacíu n'Arxelia lo ganara yá en 1957.

Novelistes destacaos

• Chinua Achebe
• Chimamanda Ngozi Adichie
• Gracy Ukala, *

Daniel Olorunfemi Fagunwa

• Mariama Bâ
• Ousmane Sembène
• Ngugi wa Thiong'o
• Benjamin Sehene
• Thomas Mofolo
• Tsitsi Dangarembga
• Dambudzo Marechera
• Yvonne Vera
• Mia Couto
• Ayi Kwei Armah
• Ben Okri
• Jean de Dieu Madangi
• Amin Zaoui
• Ken Bugul
• Maïssa Bey

Principales poetes africanos

• Chinua Achebe
• Gracy Ukala
• Wole Soyinka
• Christopher Okigbo
• Lenrie Peters
• Kofi Anyidoho
• Dennis Brutus
• Kofi Awoonor

Bibliografía complementaria

N'español

• Díaz Narbona, Inmaculada, Cuentos de Birago Diop: ente la tradición africana y l'escritura, Universidá de Cádiz. Serviciu de Publicaciones, 1989 ISBN 978-84-7786-994-8
• Quintana Déniz, Pablo José, La lliteratura africana güei, La Llaguna. 1985 ISBN 978-84-85896-09-7
• García Ramírez, Paula, Introducción al estudiu de la lliteratura africana en llingua inglesa, Universidá de Xaén. Serviciu de Publicaciones ya Intercambiu Científicu, 2000, ISBN 978-84-89869-90-5

N'inglés

• Encyclopedia of African Literature, ed Simon Gikandi, London: Routledge, 2003.
• The Cambridge History of African and Caribbean Literature, ed Abiola Irele and Simon Gikandi, 2 vls, Cambridge [o.a.]: Cambridge University Press, 2004. Table of contents
• Daughters of Africa: An International Anthology of Words and Writing by Women of African Descent", ed Margaret Busby (Random House, 1992).
• General History of Africa vol. VIII, ed. Ali A. Mazrui, UNESCO, 1993, ch. 19 "The development of modern literature since 1935," Ali A. Mazrui et al.
• Understanding Contemporary Africa, ed. April A. Gordon and Donald L. Gordon, Lynne Rienner, London, 1996, ch. 12 "African Literature", George Joseph

• Datos: Q386319