Mártires de Córdoba

Los Mártires de Córdoba ye como se conoz a un grupu de cristianos mozárabes condergaos a muerte pola so fe so los reinaos d'Abderramán II y Mohamed I nel Emiratu de Córdoba.

Estos martirios conócense gracies a una única fonte, la haxografía d'Eulogio de Córdoba el cual rexistró la execución de cuarenta y ocho cristianos que desafiaron la llei islámica. Na so mayoría fixeron declaraciones públiques de refuga del islam y proclamación del so cristianismu.

Antecedentes históricos

Tres la invasión musulmana de la Península Ibérica nel añu 711 y la espulsión de la dinastía Omeya de Damascu en 750, estos estableciéronse n'al-Ándalus, creando'l emirato independiente de Córdoba.

Los cristianos de les zones conquistaes convertir en dhimmis o protexíos, términu que engloba a xudíos y cristianos, que, acordies con el Corán, son consideraos xente del Llibru por basar la so fe na Torá o na Biblia entera, escritos consideraos igualmente sagraos pol islam, merecen proteición y respetu per parte de los musulmanes, a diferencia d'otros pueblos paganos. Estos dhimmis taben suxetos a una serie de lleis que-yos obligaba a pagar un impuestu especial, la yizia y dexábase-yos prauticar la so fe siempres que nun fixeren apoloxía o estropiaren al islam de nenguna manera. D'esta miente los insultos a la fe islámica considerábense blasfemies y taben penaos cola muerte. Tamién se considera (y síguese considerando) blasfemia l'apostasía de la fe islámica. Esto incluyía a los fíos de matrimonios mistos que según la llei islámica considérense automáticamente musulmanes.

Munchos cristianos mozárabes víen con esmolición como la población díbase islamizando progresivamente por cuenta de la presión exercida por estes midíes. Dellos clérigos punxéronse del llau de les autoridaes musulmanes, notablemente Recafredo, l'obispu de Córdoba, que a instancies del califa, convocó un conceyu en Córdoba en 852 nel que se desautorizó la busca voluntaria del martiriu. Sicasí munchos cristianos, non aceptarón la pasividá relixosa y creian que'l martiriu yera una forma de llamar l'atención y d'exemplu al restu de fieles.

Los martirios

Les execuciones tán recoyíes nuna única fonte escrita por San Eulogio, que foi unu de los dos últimos executaos en morrer. N'Uviéu caltúvose un manuscritu del so Documentum martyriale tres libros del Memoriale sanctorum y el Liber apologeticus martyrum, que son los únicos escritos calteníos d'esti santu, que los sos restos fueron treslladaos a la capital asturiana en 884.

Recuéyense 48 execuciones ente 850 y 859, de cristianos, 38 homes y 10 muyeres. Ventidós yeren naturales de Córdoba capital, 4 de la provincia, 6 de la diócesis de Sevilla, 3 de la de Granada y unu de los siguientes llugares: Martos, Badayoz, Toledo, Alcalá de Henares, Portugal, Palestina y Siria, d'unu alderícase'l llugar d'orixe (Álava o Septimania) y nun consta l'orixe de cuatro d'ellos. Trés tienen nomes griegos, posiblemente rellacionaos cola provincia de Spania, l'asentamientu que l'Imperiu bizantín realizara nel sureste peninsular mientres el reináu d'Agila I. Trenta y cinco yeren clérigos de distintu tipu, sobremanera monxos pero tamién diáconos y sacerdotes, el restu yeren seglares salvu de Salomón, del que s'ignora la so condición. Toos salvu dos habitaben en Córdoba o en monesterios de la sierra cercana a la ciudá como monxos o en zones próximes como eremitas. Cuatro yeren conversos que proveníen de families dafechu musulmanes, cinco de matrimonios mistos y trés yeren antiguos cristianos convertíos al islam que volvieren al senu de la Ilesia. Toos salvu Sancho y Argimiro fueron degollaos.

Los mártires:

Abundio

Foi párrocu na aldega de Ananelos (de xuru l'actual Hornachuelos) y foi arrestáu por bilordiar a Mahoma. A diferencia de los demás mártires nun se sometió al martiriu voluntariamente sinón que foi delatáu. Foi degolláu y el so cuerpu refundiáu a los perros en 851.

Adolfo y Juan

Dos hermanos fíos d'un matrimoniu mistu de musulmán y cristiana. La so pública declaración de la fe cristiana convirtió-yos n'apóstates ante la llei islámica. Morrieron en 822.

Amador, Pedro y Ludovico

Amador yera un sacerdote de Martos. Xunto con un monxu llamáu Pedro y un llaicu llamáu Ludovico, hermanu de Pablo, martirizado con anterioridá, fueron executaos por blasfemia en 855.

Anastasio, Félix y Digna

Anastasio yera diáconu de la ilesia de San Acisclo en Córdoba y convirtióse en monxu nel monesteriu y conventu de Tabanes.^[1] Félix yera d'Alcalá de Henares, d'orixe bereber, y ordenóse monxu n'Asturies pero mover a Tabanes buscando'l martiriu. Digna yera monxa tamién ellí. Fueron executaos el 14 de xunu del 853.

Argimiro

Yera un noble de Cabra y foi censor del emir Mohamed I. En perdiendo'l so cargu pola so fe cristiana fíxose monxu. Acusóse-y de faltar al profeta Mahoma y proclamar públicamente la divinidá de Jesús. Ufiertóse-y la posibilidá de retratase y abrazar l'islam, lo que refugó, siendo executáu en 856.

Áurea

Fía de padres musulmanes cordobeses convertir al cristianismu tres enviudar y fíxose monxa en Cuteclara onde permaneció más de 20 años. Parientes musulmanes afayar y denunciaron. So presión arrenunció al cristianismu, anque llamentó esti arrenunciu y siguió practicando la so fe. En afayándose esto foi llevada a xuiciu per segunda vegada, negándose a retratase nesta ocasión. Morrió en 856.

Benilde

{{AP|Benilde de Córdoba Inspirada pol xestu d'Anastasio escoyó'l martiriu a otru día de la muerte d'ésti. Foi executada y quemada y les sos cenices refundiaes al Guadalquivir en 853.

Columba

{{AP|Columba de Córdoba Santa Columba o Coloma yera monxa nel monesteriu de Tabanes cuando esti foi clausuráu en 852. Bilordió a Mahoma y foi degollada al añu siguiente.

Elías, Pablo y Isidoro

Elías foi sacerdote lusitanu en Córdoba, probablemente nacíu en Beja (Portugal). Foi executáu xunto colos monxos Pablo y Isidoro, discípulos sos en 856.

Emilas y Jeremías

Emilas o Emilio, diáconu y Jeremías fueron degollaos en 852.

Eulogio

Sacerdote en Córdoba célebre pol so valor y erudición foi'l principal impulsor de los martirios y escribió les narraciones poles que se conocen. Foi executáu por esconder a Leocricia (darréu Santa Leocricia), una nueva musulmana convertida al cristianismu que solicitó la so proteición. Condergóse-y por esti fechu y pol so activu proselitismu y enguizamientu al martiriu en 859.

Fandilas

Sacerdote y abá de Peñamelaria. Foi degolláu en 853

Flora y María

Fíes de matrimonios mistos ente cristianos y musulmanes. Atópase na ilesia de San Acisclo cuando Flora rezaba pa soportar el martiriu. Decidieron apurrise xuntes. María foi condergada por blasfemia en condergando a Mahoma ante'l tribunal, y Flora por apostasía en 851.

Jorge, Aurelio y Natalia, Félix y Liliosa

Aurelio y el so primu Félix, xunto coles sos muyeres Natalia y Liliosa, yeren cristianos fíos de matrimonios mistos. El diáconu Jorge yera un monxu palestín que foi arrestáu con estes pareyes. Concedióse-yos un plazu de cuatro díes pa retratase de les sos creencies cristianes. A Jorge concedióse-y el perdón por ser estranxeru pero denunció al Islam, siendo condergáu xunto a los matrimonios en 852.

Gumersindo y Servuodeo

Gumersindo yera párrocu y Servodeo o Servusdei monxu. Fueron executaos en 852.

Isaac

Miembru d'una próspera familia cordobesa y bien cultu falaba con soltura l'árabe, lo que-y valió pa llegar a ocupar el cargu de kâtib adh-dhimam o gran secretariu del califa, lo que San Eulogio llamó exceptor rei publicae. Arrenunció pa faese monxu nel monesteriu de Tabanes. Nun alderique públicu en 851 denunció a Mahoma convirtiéndose asina nel primeru de los martirizados.

Laura

{{AP|Laura de Córdoba Cordobesa que tres enviudar fíxose monxa en Cuteclara. Condergada por apostasía foi refundiada a un calderu de plomu fundíu en 864.

Leocricia

Tamién conocida como Lucrecia,^[2] foi la moza parola despintada per San Eulogio. Foi condergada por apostasía en 859.

Leovigildo y Cristóforo

Leovigildo yera monxu en Córdoba y Cristóforo yera monxu nel monesteriu de San Martín de la Rojana. Fueron executaos en 852.

Nunilo y Alodia

Dos hermanes fíes d'un matrimoniu de musulmán con cristiana d'Adahuesca, en Huesca. En morriendo'l so padre la so madre volvió casase con un musulmán que nun almitió que les sos fíes siguieren siendo cristianes. Fueron degollaes n'Huesca en 851.

Pablo de San Zoilo

Diáconu de Córdoba que pertenecía al monesteriu de San Zoilo. Yera bien brengosu nes sos prédiques a los cristianos encarcelaos. Foi degolláu en 851.

Pedro, Walabonso, Sabiniano, Wistremundo, Habencio y Jeremías

Pedro yera sacerdote, Walabonso Diáconu, Sabiniano y Wistremundo monxos del monesteriu de San Zoilo, Habencio yera monxu de San Cristóbal y Jeremías, bien vieyu, foi'l fundador del monesteriu de Tabanes. Fueron executaos en 851 por bilordiar a Mahoma. Jeremías foi azotáu hasta la muerte y los demás degollaos.

Perfectu

Sacerdote cordobés que foi executáu por bilordiar al islam y a Mahoma en 850.

Pomposa

Monxa de San Salvador de Peñamelaria. Foi degollada en 857

Pomposa

Otra monxa del monesteriu de Peñamelaria. Escapó del cautiverio a que taba sometida y presentóse voluntariamente ante'l tribunal de xusticia magar les protestes de les sos compañeres monxes.

Rodrigo y Salomón

San Rodrigo nun cuadru obra de Murillo.

Rodrigo yera un sacerdote de Cabra que foi denunciáu pol so hermanu musulmán que lo acusó falsamente de convertise al islam y retratase darréu, convirtiéndose asina n'apóstata. Conoció a Salomón en prisión. Fueron executaos en 857.

Rogelio y Servodeo

Un monxu y el so nuevu discípulu que, saliendo del so monesteriu de la Sierra de Parapanda, xunto al pueblu de Íllora, dirixiéronse à Córdoba onde bilordiaron l'islam dientro d'una mezquita. Fueron los primeres mártires ejecuados baxu Mohamed I en 852

Sancho

De neñu, foi prindáu polos musulmanes nuna población d'allugamientu aldericáu (Albensi oppido Galiae Commatae) y lleváu a Córdoba. Educóse-y na corte y xunióse a la guardia del emir. Foi empalado por negase a convertise al islam.

Sandila

Sandila o Sandulfo foi executáu en 855.

Sisenando

Nacíu en Beja (Portugal), convertir en diáconu de la ilesia de San Acisclo de Córdoba. Foi degolláu en 851.

San Teodomiro

Monxu carmonense executáu en 851.

Witesindo

Yera un llaicu de Cabra que se convirtiera al islam pero retratóse. Foi executáu por apostasía en 855.

Veneración

Los restos de los santos corrieron distinta suerte y magar dalgunos nun pudieron ser recuperaos debíu principalmente a la quema de los cadabres, de los 48 recoyéronse les reliquies d'unos 28. Estes fueron depositaes nun monesteriu cordobés y tres la so clausura na Ilesia de San Pedro onde se depositaron conxuntamente nuna arca de plata hasta l'actualidá. Los restos de San Eulogio fueron treslladaos a la catedral d'Uviéu.

Referencies

↑ El monesteriu de Tavana o Tabanes atopábase onde tuvo'l caserío de Los Villares, desapaecíu nel sieglu XIX, en mediu del parque periurbano Los Villares, a 12 km al norte del centru de la ciudá de Córdoba, pela ruta CO-3408.
http://puertadeosario.blogspot.com.ar/2012/05/mil-ano-y-siete-milles-l'enclave-de.html
↑ https://www.ewtn.com/spanish/saints/Eulogio_de_C%C3%B3rdoba.htm

Enllaces esternos

[1] El monesteriu de Tavana o Tabanes atopábase onde tuvo'l caserío de Los Villares, desapaecíu nel sieglu XIX, en mediu del parque periurbano Los Villares, a 12 km al norte del centru de la ciudá de Córdoba, pela ruta CO-3408.
http://puertadeosario.blogspot.com.ar/2012/05/mil-ano-y-siete-milles-l'enclave-de.html

[2] ttps://www.ewtn.com/spanish/saints/Eulogio_de_C%C3%B3rdoba.htm

[1]

[2]