Damascu[1][2] (n'árabe: دمشق; Dimashq, tamién trescritu como Dimisq), comúnmente conocida en Siria como ash-Sham y moteyada la Ciudá del Xazmín, ye la capital y la segunda ciudá más grande de Siria dempués d'Alepo. Amás de ser una de les ciudaes habitaes más antigües del mundu con más de 4000 años d'historia.[3] Damascu ye un importante centru cultural y relixosu del Llevante mediterraneu. La ciudá tenía una población envalorada de 1 711 000 habitantes en 2009.[4]

Damascu
bandera
y
Alministración
PaísBandera de Siria Siria
Gobernación Gobernación de Damascu
Tipu d'entidá ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu Bishr Al Sabban
Nome oficial دمشق (ar)
Nome llocal دمشق (ar)
Xeografía
Coordenaes 33°31′N 36°17′E / 33.51°N 36.29°E / 33.51; 36.29
Damascu alcuéntrase en Siria
Damascu
Damascu
Damascu (Siria)
Superficie 105 km²
Altitú 680 m
Demografía
Población 2 584 771 hab. (2023)
Porcentaxe 100% de Gobernación de Damascu
Densidá 24 616,87 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu 011
Estaya horaria UTC+03:00
Llocalidaes hermaniaes
damascus.gov.sy
Cambiar los datos en Wikidata

Asitiáu nel suroeste de Siria, Damascu ye'l centru d'una área metropolitana de 2,6 millones de persones.[5] Xeográficamente ta alcontráu nes estribaciones orientales de la cordal del Antilíbano, 80 quilómetros tierra adientro de la mariña oriental del Mediterraneu. El ríu Barada flúi al traviés de la ciudá.

El primer asentamientu nel segundu mileniu enantes de Cristu, foi escoyíu como la capital del Califatu Omeya[ensin referencies]. Dempués de la victoria de la dinastía abasí, la sede del poder islámicu treslladóse a Bagdag. Damascu vio un descensu políticu na era abasí, y namái recuperó una importancia significativa nos periodos mamelucu y ayubí. Mientres el dominiu otomanu, la ciudá decayó por completu mientres caltenía un ciertu prestíu cultural. Anguaño ye la sede del gobiernu central y tolos ministerios del gobiernu. Ente los sos curiosos turísticos sobresal la tumba de Saladín, el célebre defensor de la Tierra Santa mientres la dómina de les cruzaes.

La ciudá ye anguaño sede de trés de los cinco patriarcaos orientales que reclamen la socesión histórica de la sede de l'antigua capital siria, Antioquía: el Patriarcáu Greco-Ortodoxu (Ilesia de Antioquía), el Patriarcáu Greco-Católicu Melquita y el Patriarcáu Siro-Ortodoxu Jacobita.

Historia

editar

Primeros asentamientos

editar

Datación por carbonu-14 en Tell Ramad, nes contornes de Damascu, suxeren que'l sitiu pudo ser ocupáu dende la segunda metá del séptimu mileniu enantes de Cristu, posiblemente alredor del 6300 e.C.[6] Sicasí, esiste evidencia d'asentamientos na cuenca más amplia del Barada que daten de 9000 e.C., anque nun hubo nengún asentamientu a gran escala dientro de les muralles de Damascu hasta'l segundu mileniu enantes de Cristu.[7]

Damascu yera parte de l'antigua provincia d'Amurru nel reinu de los hicsos, dende 1720 hasta 1570 e.C.[8] Dalgunos de los rexistros exipcios más tempranos son de les cartes de Amarna 1350 e.C., cuando Damascu (llamáu Dimasqu) foi gobernáu pol rei Biryawaza. La rexón de Damascu, según el restu de Siria, convertir nun campu de batalla alredor del añu 1260 e.C., ente los hitites dende'l norte y los exipcios dende'l sur,[9] que terminó con un tratáu robláu ente Hattusili III y Ramsés II onde'l primeru apurrió'l control de la zona de Damascu a Ramsés II nel 1259 e.C.[9] La llegada de los Pueblos del Mar, en redol al 1200 e.C., marcó'l final de la Edá del Bronce na rexón y provocó un nuevu desenvolvimientu de la guerra.[10] Damascu foi namái la parte periférica d'esta imaxe qu'afectó sobremanera a los grandes centros de población de l'antigua Siria. Sicasí, estos acontecimientos contribuyeron al desenvolvimientu de Damascu como un nuevu centru d'influencia que surdió cola transición de la Edá del Bronce a la Edá del Fierro.[10]

Damascu ye mentáu na biblia|Xénesis|14:15}} como esistente nel momentu de la Guerra de los Reis.[11] Según l'historiador xudíu del sieglu primeru Flaviu Xosefu nos sos venti volúmenes de Antigüedaes xudíes, Damascu (xunto con Traconite), foi fundada por Uz, fíu d'Aram.[12]

Aram-Damascu

editar

Damascu nun ta documentáu como una ciudá importante hasta la llegada de los arameos, pueblos semíticos de Mesopotamia, nel sieglu XI e.C. A empiezos del primer mileniu enantes de Cristu, formáronse dellos reinos arameos, los sirios abandonaron el so estilu de vida nómada y formaron estaos federaos tribales. Unu d'estos reinos yera Aram-Damascu, centrada na so capital, Damascu.[13] Los arameos qu'entraron na ciudá ensin batallar, adoptaron el nome "Dimashqu" pal so nuevu llar. Al dase cuenta del potencial agrícola de la zona entá non desenvuelta y escasamente poblada,[14] establecióse un sistema de distribución d'agua por aciu la construcción de canales y túneles que maximizaron la eficiencia del ríu Barada. La mesma rede foi darréu ameyorada polos romanos y omeyes, y sigue siendo la base del sistema d'agua de la parte antigua de la ciudá anguaño.[15] Los arameos de Damascu primeramente resultaron nun puestu d'avanzada d'una federación de tribus aramees, conocíu como Aram de Soba, con sede nel valle de la Becá.[14]

La ciudá ganaría preeminencia nel sur de Siria cuando Ezron, reclamante al tronu de Soba a quien se-y negó la realeza de la federación, fuxó a Becá y prindó Damascu pola fuercia nel añu 965 e.C. Ezron derrocó al gobernador tribal de la ciudá y fundó la entidá independiente de Aram-Damascu. Esti nuevu estáu espandir al sur y torgó que'l Reinu d'Israel estender escontra'l norte, pero los dos reinos llueu s'enfrentaron yá que dambos trataron d'apoderar la hexemonía comercial nel este.[14] Según el nietu de Ezron, Ben-Hadad I (880–841 e.C.), y el so socesor Hazael, Damascu amestó Basán (anguaño la rexón de Hauran), y pasó a la ofensiva contra Israel. Esti conflictu enllargar hasta'l sieglu VIII e.C., cuando Ben-Hadad II foi prindáu per Israel dempués de sitiar ensin ésitu Samaria. Como resultáu d'ello, concedió a Israel los derechos comerciales en Damascu.[16]

Otra posible razón pal tratáu ente Aram-Damascu ya Israel foi l'amenaza común del Imperiu Neoasirio, que taba tratando d'espandise na mariña mediterránea. En 853 e.C., el rei Hadad de Damascu llevó una coalición llevantina, qu'incluyía fuercies del reinu Aram-Hamat y tropes del norte suministraes pol rei Acab d'Israel, a la batalla de Qarqar contra l'exércitu de Neo-asiriu. Aram-Damascu, salió victoriosu, torgando temporalmente a los asirios invadir Siria. Sicasí, dempués Hadad-ezer foi asesináu pol so socesor, Hazael II, y l'alianza llevantina derrumbóse. Aram-Damascu intentó invadir Israel, pero foi atayáu pola anovada invasión asiria. Hazael ordenó la retirada a la parte cercada de la ciudá, ente que los asirios escalaron el restu del reinu. Yera imposible entrar na ciudá, pero declararon la so supremacía nos valles Hauran y Becá.[16]

Nel sieglu VIII e.C., Damascu foi práuticamente encloyada polos asirios y entró nuna era de tiniebles. Sicasí, siguía siendo'l centru económico y cultural del Cercanu Oriente, según la resistencia aramea. En 727, una revuelta tuvo llugar na ciudá, pero foi encalorada poles fuercies asiries. Dempués de que los asirios salieren nuna campaña a gran escala pa encalorar les revueltes en toa Siria, Damascu foi apoderada totalmente pol so gobiernu. Un efeutu positivu d'esto foi la estabilidá de la ciudá y los beneficios del sal y el comerciu d'inciensu con Arabia. Sicasí, l'autoridá asiria foi menguando ente los años 609-605 e.C., y Siria-Palestina cayía na órbita del faraón Necao II d'Exiptu. En 572, toa Siria fueren conquistada polos neo-babilonios, pero l'estáu de Damascu baxu control de Babilonia yera relativamente desconocíu.[17]

Antigüedá

editar
 
Ruines del templu de Xúpiter na entrada del zoco Al-Hamidiyah.

Damascu foi conquistada por Alexandru Magnu. Dempués de la muerte d'Alejandro nel 323 e.C., Damascu convertir nel llugar d'una llucha ente la dinastía ptolemaica y l'Imperiu seléucida. El control de la ciudá pasa con frecuencia d'un imperiu a otru. Seleuco I Nicator, unu de los xenerales d'Alejandro, fixo d'Antioquía la capital del so vastu imperiu, lo que condució al amenorgamientu de la importancia de Damascu frente a nueves ciudaes seléucidas como Latakia nel norte. Más tarde, Demetrio III Filópator reconstruyó la ciudá acordies col sistema griegu d'Hipodamo y camudó el nome a "Demetrias".

Nel añu 64 e.C., el xeneral romanu Pompeyo anexonó la parte oeste de Siria. Los romanos ocuparon Damascu y darréu incorporóse a la lliga de diez ciudaes conocíes como Decápolis, yá que se consideró un centru importante de la cultura grecorromana. Según el Nuevu Testamentu, San Pablo taba nel camín a Damascu, cuando recibió una visión de Jesús, y como resultáu aceptólu como'l Mesíes. Nel añu 37, l'emperador romanu Calígula treslladó Damascu a control nabateo por decretu. El rei nabateo Aretas IV gobernó Damascu dende la so capital Petra. Sicasí, alredor del añu 106, Nabatea foi conquistada polos romanos, y Damascu volvió al control de Roma.

Damascu convertir nuna metrópolis a principios del sieglu II, y en 222 pasó a ser una colonia pol emperador Septimio Severu. Mientres la Pax Romana, Damascu y la provincia romana de Siria, polo xeneral, empezaron a espolletar. La importancia de Damascu como una ciudá de camín rescamplaba coles rutes comerciales del sur de Arabia, Palmira, Petra, y les Rutes de la Seda de China. La ciudá satisfixo les demandes romanes de luxos orientales.

Poca queda de l'arquiteutura de los romanos, pero l'urbanismu de la ciudá antigua tuvo un efeutu duraderu. Los arquiteutos romanos axuntaron les bases griegu y araméu de la ciudá y fundir nun nuevu diseñu d'aproximao 1500 por 750 metros, arrodiáu per una muralla. La muralla contenía siete puertes, pero solo la puerta oriental (Bab Sharqi) queda de la dómina romana. El Damascu romanu alcuéntrase principalmente a fondures d'hasta cinco metros per debaxo de la ciudá moderna. L'antiguu barriu de Bab Tuma foi desenvueltu a finales de la dómina romana/bizantina pola comunidá ortodoxa local. Según los Fechos de los Apóstoles, San Pablo y Tomás l'Apóstol, dambos vivíen nesi barriu. Historiadores católicos romanos tamién consideren Bab Tuma como'l llugar de nacencia de dellos Papes, como Xuan V y Gregorio III.

Dómina árabe islámica

editar
 
Patiu de la mezquita de los Omeyes.

Depués de que la mayor parte de les zones rurales de Siria fueron conquistaes pol califatu Rashidun mientres el reináu del califa Umar, Damascu en sí foi conquistada pol xeneral árabe-musulmán Jalid ibn al-Walid n'agostu y setiembre de 635 d. C. El so exércitu intentara prindar la ciudá n'abril de 634, pero ensin ésitu.[18] Con Damascu, agora en manes de los árabes musulmanes, los bizantinos, sollertaos pola perda de la so más prestixosa ciudá nel Oriente Próximu, decidieron recuperar el control de la mesma. Sol emperador Heraclio, los bizantinos unviaron un exércitu cimeru a les fuercies Rashidun. Avanzaron escontra'l sur de Siria mientres la primavera de 636, y consecuentemente les fuercies de Jalid ibn al-Walid retirar de Damascu pa preparar l'anovada confrontación.[19] N'agostu, les dos potencies axuntar a lo llargo del ríu Yarmuk, onde llibraron una gran batalla que terminó nuna decisiva victoria musulmana, consolidando'l gobiernu d'esti postreru, en Siria y Palestina.[20]

Mientres l'alministración musulmana de la ciudá, la población de Damascu permaneció mayoritariamente cristianu-ortodoxa y monofisites, con una creciente comunidá de musulmanes de La Meca, Medina y el desiertu siriu.[21] El gobernador asignáu a la ciudá que fuera escoyíu como la capital de Siria islámica yera Muawiya I. Dempués de la muerte del califa Ali nel añu 661, Muawiya foi escoyíu como'l califa del imperiu islámicu n'espansión. Por cuenta de la gran cantidá de bienes de la so cla, los omeyes, perteneciente a la ciudá y polos sos venceyos económicos y sociales tradicionales con Hijaz, según coles tribus árabes cristianes de la rexón, Muawiya estableció Damascu como la capital del tol Califatu.[22] Cola ascensión del califa Abd al-Malik en 685, introducióse un sistema d'acuñamientu islámicu y tolos escedentes de los ingresos de les provincies del Califatu, unviar a la tesorería de Damascu. L'árabe tamién s'estableció como l'idioma oficial, dando a la minoría musulmana de la ciudá una ventaya sobre los cristianos de fala aramea n'asuntos alministrativos.[23] Ye importante señalar que, nel momentu que la ciudá foi conquistada polos musulmanes, la mayoría de los árabes yeren o paganos o cristianos. Damascu yera en sí mesmu predominantemente araméu con xente de fala árabe.

El socesor de Abd al-Malik, al-Walid empecipió la construcción de la Gran Mezquita de Damascu (conocida como la Mezquita de los Omeyes) en 706. El sitiu fuera orixinalmente la catedral cristiana de San Juan y los musulmanes caltienen la dedicación del edificiu a Xuan Bautista.[24] En 715, la mezquita foi completada. Al-Walid morrió esi mesmu añu y foi asocedíu primero por Suleimán I y depués por Umar II, quien gobernaron por periodos curtios enantes del reináu d'Hisham en 724. Con estes socesiones, l'estáu de Damascu foise debilitando adulces yá que Suleiman escoyera Ramla como residencia y más tarde Hisham escoyó Rusafa. Tres l'asesinatu d'esti postreru en 743, el califatu de los Omeyes, qu'aquel día s'estendía dende España hasta la India se desmoronó de resultes de les revueltes xeneralizaes. Mientres el reináu de Marwan II nel 744, la capital del imperiu treslladóse a Harrán, nel norte de la rexón de Mesopotamia cimera.[25]

 
Qubbat al-Khazna na mezquita de los Omeyes.

El 25 d'agostu de 750, los abasíes, yá habiendo vencíu a los omeyes na batalla del Zab n'Iraq, conquistaron Damascu n'enfrentando poca resistencia. Con proclamar del califatu abasí, Damascu foi clisada y subordinada por Bagdag, la nueva capital islámica. Dientro de los primeros seis meses de gobiernu abasí, empezaron una erupción de revueltes na ciudá, anque demasiáu aisllaes y desenfocadas pa presentar una amenaza vidable. Sicasí, los postreros de los omeyes prominentes fueron executaos, los funcionarios tradicionales de Damascu condergaos al ostracismu, y los xenerales del exércitu de la ciudá fueron destituyíos. Darréu'l campusantu de la familia Omeya foi profanáu y les muralles fueron baltaes, Damascu foi amenorgáu a una ciudá provincial de poca importancia. Más o menos sumió de los rexistros escritos pol próximu sieglu y la única meyora significativa de la ciudá foi la construcción abasí de la cúpula de la mezquita de los Omeyes en 789. En 811, los restos distantes de la dinastía omeya protagonizaron una fuerte revuelta en Damascu que foi finalmente encalorada.[26]

Ahmad ibn Tulun, un disidente turcu designáu gobernador polos abasíes, conquistó Siria, incluyendo Damascu, de los sos amos en 878-79. Nun actu de respetu a los gobernantes omeyes anteriores, alzóse un santuariu nel llugar de la tumba de Muawiya na ciudá. El gobiernu tuluní de Damascu foi curtiu, duró namái hasta'l 906 enantes de ser reemplazaos polos cármatas que yeren partidarios de los chiitas. Por cuenta de la so incapacidá pa controlar la gran cantidá de tierres qu'ocupaben, los cármatas retirar de Damascu y la dinastía ijsida tomó'l control de la ciudá. Ellos caltuvieron la independencia de Damascu de los emires de la dinastía hamdanida de Alepo y los abasíes basaos en Bagdag hasta 967. Un periodu d'inestabilidá siguió na ciudá, con una incursión cármata en 968, un ataque bizantín en 970, y l'aumentu de les presiones de los fatimíes nel sur y los hamdanidas nel norte.[27]

Los xiinos fatimíes facer col control en 970, encendiendo les hostilidaes ente ellos y los árabes sunitas de la ciudá que con frecuencia se remontaron. Un turcu, Alp Takin espulsó a los fatimíes cinco años dempués, y per mediu de la diplomacia, torgó a los bizantinos intentar amestar la ciudá. Sicasí, en 977, los fatimíes al mandu del califa al-Aziz, arrampuñaron de nuevu'l control de la ciudá y los disidentes sunitas fueron reprimíos. El xeógrafu árabe al-Muqaddasi, visitó Damascu en 985, señalando que l'arquiteutura y l'infraestructura de la ciudá yeren "magnífiques", pero les condiciones de vida yeren horribles. Baxu al-Aziz, la ciudá vio un curtiu periodu d'estabilidá, que terminó col reináu d'al-Hakim (996-1021). En 998, cientos de líderes de Damascu fueron deteníos y executaos por él por enguizamientu. Tres años dempués de la misteriosa desapaición d'Al-Hakim, les tribus árabes del sur de Siria formaron una alianza pa entamar una rebelión masiva contra los fatimíes, pero fueron entartallaos pol fatimí turcu gobernador de Siria y Palestina, al-Duzbari, en 1029. Esta victoria dio-y a esti últimu dominiu sobre Siria, disgustando a los sos señores fatimíes, pero ganando l'almiración de los ciudadanos de Damascu. Foi exiliáu poles autoridaes fatimíes d'Alepo, onde morrió en 1041.[28] A partir d'esa fecha hasta 1063, nun esisten rexistros conocíos de la historia de la ciudá. Aquel día, Damascu escarecía d'alministración, tenía una economía debilitada, y una población bien amenorgada.[29]

Imperiu selyúcida y ayubí

editar
 
La cúpula del mausoléu de Nur al-Din.

Cola llegada de los turcos selyúcides nel sieglu XI, Damascu convertir de nuevu na capital d'un estáu independiente. Foi gobernada por Tutush I a partir de 1079 y foi asocedíu pol so fíu Abu Nasr Duqaq en 1095. Los selyúcides establecieron un tribunal en Damascu y un cambéu sistemáticu d'incursiones chiitas na ciudá. La ciudá tamién vio una espansión de la vida relixosa al traviés de donaciones privaes que financiaron a les instituciones relixoses (madrases) y hospitales. Damascu convertir n'unu de los centros más importantes nel espardimientu del pensamientu islámicu nel mundu musulmán. Tres la muerte de Duqaq en 1104, la so mentor (atabeg), Toghtekin, tomó'l control de Damascu. So Duqaq y Toghtekin, la ciudá esperimentó estabilidá, alto estatus y un rol alicáu nel comerciu. Amás, la mayoría sunita de la ciudá esfrutó de formar parte d'una amplia estructura suní gobernada conducentemente por delles dinastíes turques que de la mesma taben so l'autoridá moral de los abasíes basaos en Bagdag.[30]

Anque los gobernantes de Damascu taben esmolecíos polos conflictos colos sos compañeros selyúcides en Alepo y Diyarbakir, los cruzaos, qu'aportaron nel Llevante en 1097, conquistaron Xerusalén, Monte Líbanu y Palestina. Duqaq paecía tar contentu col dominiu cruciáu como un amortiguador ente'l so dominiu y el califatu fatimí d'Exiptu. Toghtekin, sicasí, vio a los invasores occidentales como una amenaza vidable a Damascu, que, nesi momentu, incluyía nominalmente Homs, el valle del Becá, Hauran, y los Altos del Golán nuna parte de los sos territorios. Col sofitu militar de Sharaf al-Din Mawdud de Mosul, Toghtekin llogró detener les incursiones cruciaes nel Golán y Hauran. Mawdud foi asesináu na mezquita de los Omeyes en 1109, quitando a Damascu del respaldu del norte musulmán y obligando a Toghtegin a aceptar una tregua colos cruzaos en 1110.[31]

Tres la muerte de Toghtekin en 1128, el so fíu, Taj al-Muluk Buri, convertir nel gobernante de Damascu. Coincidentemente, el príncipe Selyúcida de Mosul, Imad ad-Din Zengi, tomó'l poder en Alepo y ganó un mandatu a los abasíes d'estender la so autoridá a Damascu. En 1129, alredor de 6000 ismailitas fueron asesinaos na ciudá xunto colos sos líderes. Los sunitas fueron provocaos polos rumor alegando qu'había una intriga de los ismaelitas, que controlaben la fortaleza estratéxica en Banias, p'ayudar a los cruzaos na captura de la ciudá a cambéu del control de Tiro. Poco dempués de la masacre col propósitu d'aprovechar la situación d'inestabilidá, con cerca de 60 000 tropes, los cruzaos llancen un asaltu contra Damascu. Sicasí, Buri aliáu con Zengi, llogró evitar que l'exércitu llegara a la ciudá.[32] Buri foi asesináu por axentes ismailíes en 1132, foi asocedíu pol so fíu, Shams al-Muluk Isma'il que gobernó tiránicamente hasta que foi asesináu en 1135 por órdenes secretes de la so madre, l'hermanu de Isma'il, Shihab al-Din Mahmud, reemplazar. El reináu de Mahmud terminó en 1139 en siendo asesináu por motivos pocu conocíos por miembros de la so familia. Mu'in ad-Din Unur, el so mamelucu ("soldáu esclavu") tomó'l poder de la ciudá, lo que provocó que Zengi sitiara Damascu'l mesmu añu. En respuesta, Damascu aliar col reinu cruciáu de Xerusalén p'aguantar les fuercies de Zengi. Arriendes d'ello, Zengi retiró'l so exércitu y centróse nes campañes del norte de Siria.[33]

 
Sitiu de Damascu, mientres la segunda cruzada.

En 1144 Zengi conquistó Edesa, una fortaleza cruciada, que dio llugar a una nueva cruzada europea en 1148. Zengi foi asesináu y el so territoriu foi estremáu ente los sos fíos, unu de los cualos, Nur al-Din, emir de Alepo, fixo una alianza con Damascu. Cuando los cruzaos europeos llegaron, los nobles de Xerusalén alcordaron atacar Damascu. Sicasí, el so sitiu, foi un completu fracasu. Cuando la ciudá paecía tar en cantu del colapsu, l'exércitu cruciáu de secute movióse contra otra seición de les parés, y fueron refugaos. En 1154, Damascu taba baxu firme control de Nur ad-Din.[34]

En 1164, el rei Amalarico de Xerusalén invadió'l Exiptu fatimí que, entós, pidió ayuda a Damascu. Nur al-Din unvió al so xeneral Shirkuh, y en 1166 Amalarico foi ganáu na batalla d'Al-Babein. Cuando Shirkuh morrió en 1169, foi asocedíu pol so sobrín Yusuf, más conocíu como Saladín, quien ganó a un asediu conxuntu de los cruzaos bizantín en Damieta.[35] Saladino finalmente derrocó a los califes fatimíes y establecióse como sultán d'Exiptu. Tamién empezó a afirmar la so independencia de Nur al-Din, y cola muerte de dambos Amalarico y Nur al-Din en 1174, foi una bona posición pa empezar a exercer el control de Damascu y otres posesiones siries de Nur al-Din.[36] En 1177 Saladino foi ganáu polos cruzaos na batalla de Montgisard, a pesar de la so superioridá numbérica.[37] Saladino tamién sitió Kerak en 1183, pero viose obligáu a retirase. Finalmente, llanzó una invasión de Xerusalén en 1187, y aniquiló al exércitu cruciáu na batalla de Hattin en xunetu. Acre cayó ante Saladino pocu dempués, y la mesma Xerusalén foi prindada n'ochobre. Estos sucesos sorprendieron Europa, dando llugar a la Tercer Cruzada en 1189, dirixida por Ricardu I d'Inglaterra, Felipe II de Francia y Federicu I, emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, anque'l postreru afogar nel camín.[38]

Los cruzaos sobrevivientes, xunto colos acabante llegar d'Europa, punxeron Acre nun llargu asediu que duró hasta 1191. Dempués del re-prinda d'Acre, Saladino ganó a Ricardo na batalla d'Arsuf en 1191 y la batalla de Jaffa en 1192, recuperando la mayor parte de la mariña a los cristianos, pero nun pudo recuperar Xerusalén nin nenguna parte del territoriu del interior del reinu. La cruzada terminó pacíficamente, col Tratáu de Ramla en 1192. Saladino dexó a los cruzaos faer pelegrinación a Xerusalén pa cumplir los sos votos, dempués de lo cual toos tornaron a los sos llares.[39] Saladino morrió en 1193, y hubo frecuentes conflictos ente los distintos sultanes ayubíes gobernando en Damascu y El Cairu. Damascu foi capital de los gobernantes ayubíes independientes ente 1193 y 1201, 1218-1238, 1239-1245 y 1250-1260.

Periodu mamelucu

editar

El gobiernu ayubí llegó al so fin cola invasión de los mongoles de Siria en 1260, y tres la gana mogola en Ain Jalut nel mesmu añu, Damascu foi capital provincial del Sultanatu mamelucu, gobernáu dende Exiptu, tres la retirada mongola. La peste negro de 1348-1349 mató cerca de la metá de la población de la ciudá.[40]

En 1400 el conquistador turcu-mongol Tamerlán sitió Damascu. El sultán mamelucu unvió una delegación d'El Cairu, incluyendo a Ibn Jaldún, qu'axustó con él, pero dempués de la so retirada escaló la ciudá. La Mezquita de los Omeyes foi quemada y los homes y muyeres esclavizados. Un gran númberu d'artesanos de la ciudá, fueron treslladaos a la capital de Tamerlán en Samarcanda. Estos yeren los ciudadanos más afortunaos: munchos fueron asesinaos y les sos cabeces apiladas nun campu fora de la esquina nordeste de les parés, onde una plaza de la ciudá inda lleva'l nome de Burj al-Ru'us, orixinalmente "la torre de cabeces".

Reconstruyida, Damascu siguió sirviendo como una capital provincial mameluca hasta 1516.

Dominiu otomanu

editar
 
Mezquita Tekkiye.

A principios de 1516, los turcos otomanos, cuidadosos del peligru d'una alianza ente los mamelucos y safávidas perses, empecipiaron una campaña de conquista contra'l sultanatu mamelucu. El 21 de setiembre, el gobernador mamelucu de Damascu fuxó de la ciudá, y el 2 d'ochobre pronunció'l jutba (‘sermón del vienres') na mezquita de los Omeyes nel nome de Selim I. El 15 d'avientu abandonó Damascu col enfotu de la conquistar d'Exiptu. Poco paez camudar na ciudá: a cencielles un exércitu reemplazara a otru. Sicasí, al so regresu n'ochobre de 1517, el sultán ordenó la construcción d'una mezquita, Tekkiye, y un mausoléu nel santuariu del sheik Ibn Arabi n'a el-Salihiyah. Este diba ser el primeru de los grandes monumentos otomanos de Damascu.

Los otomanos permanecieron mientres los próximos 400 años, sacante una curtia ocupación por Ibrahim Pachá d'Exiptu 1832-1840. Por cuenta de la so importancia como puntu de partida pa una de los dos grandes caravanes de pelegrinaciones a La Meca, Damascu foi tratáu con más atención pola Sublime Puerta de lo que'l so tamañu podría xustificar, pa la mayor parte d'esti periodu, Alepo yera más populosa, comercial y más importante. En 1560 la Tekkiye al-Sulaimaniyah, una mezquita y caravasar pa los pelegrinos nel camín a La Meca, foi termináu a un diseñu pol famosu arquiteutu otomanu Acoricar Sinan, y pocu dempués una madrasa construyóse al llau.

Sol dominiu otomanu, los cristianos y los xudíos fueron consideraos dhimmis y dexóse-yos prauticar los sos preceptos relixosos. El casu de Damascu, que tuvo llugar nel añu 1840 foi un incidente nel que s'acusó d'asesinatu ritual a los miembros de la comunidá xudía de Damascu. Amás, la masacre de cristianos en 1860, foi tamién unu de los incidentes más bultables d'estos sieglos, cuando los enfrentamientos ente drusos y maronites en Monte Líbanu estender a la ciudá. Dellos miles de cristianos fueron asesinaos, y munchos salváronse gracies a la intervención del exiliáu arxelín Abd al-Qádir y los sos soldaos (trés díes depués d'empezada la masacre), que los llevó a un llugar seguru na so residencia y la ciudadela. El barriu cristianu de la ciudá vieya (na so mayoría habitáu por católicos) foi amburáu. Los habitantes cristianos del notoriamente probe y refractariu distritu de Midan fuera de les parés (na so mayoría ortodoxos) fueron, sicasí, protexíos polos sos vecinos musulmanes.

El misioneru estauxunidense Ellen Clare Miller rexistra qu'en 1867 la población de la ciudá yera aproximao de 140 000 habitantes, de los cualos 30 000 yeren cristianos, 10 000 xudíos y 100 000 musulmanes, con menos de 100 cristianos protestantes.[41]

Era moderna

editar
 
L'hospital turcu en Damascu'l 1 d'ochobre de 1918, pocu dempués de la entrada del cuartu reximientu australianu.

Nos primeros años del sieglu XX, los sentimientos nacionalistes en Damascu, primeramente por interés cultural, empezaron a tomar un matiz políticu, en gran parte como reacción al programa de turquificación del Comité d'Unión y Progresu establecíu pol gobiernu n'Istambul en 1908. L'aforcamientu d'una serie d'intelectuales patriotes por Jamal Pachá, gobernador de Damascu, en Beirut y Damascu en 1915 y 1916 avivó entá más sentimientu nacionalista, y en 1918, cuando les fuercies de la rebelión árabe y les fuercies imperiales britániques averáronse, los residentes abrieron fueu contra les tropes turques en retirada.

El 1 d'ochobre de 1918, Thomas Edward Lawrence entró en Damascu, el tercer apuerto del día, siendo'l primeru'l de la tercer brigada llixera australiana, lideráu pol mayor A.C.N. 'Harry' Olden.[42] Dos díes más tarde, 3 d'ochobre de 1918, les fuercies de la rebelión árabe lideraes pol príncipe Faysal tamién entraron Damascu.[43] Un gobiernu militar so Shukri Pachá foi nomáu y Faisal ibn Hussein foi proclamáu rei de Siria. La tensión político aumentó en payares de 1917, cuando'l nuevu gobiernu bolxevique en Rusia reveló los alcuerdos Sykes-Picot por aciu el cual Gran Bretaña y Francia iguaren pa estremar l'este árabe ente ellos. Un nuevu anunciu francu-británicu'l 17 de payares prometió la "total y definitiva lliberación de los pueblos, siempres primíos polos turcos." El Congresu Nacional Siriu adoptó en marzu una constitución democrática. Sicasí, la Conferencia de Versalles concediera a Francia un mandato sobre Siria, y en 1920 un exércitu francés comandado pol xeneral Mariano Goybet crució los montes del Antilíbano, ganó una pequeña espedición defensiva siria na batalla de Maysalun y entró na ciudá. Los franceses fixeron de Damascu la capital del Mandatu francés de Siria.

 
Damascu en llapaes de resultes de la incursión aérea francesa'l 18 d'ochobre de 1925.

Cuando en 1925 una revuelta drusa nel Hauran estender a Damascu, los franceses reprimir brutalmente, bombardiando la ciudá'l 9 de mayu 1926. Como resultancia, l'área de l'antigua ciudá foi quemada, con gran morrina, y dende entós foi conocíu como al-Hariqa ("el fueu"). L'antigua ciudá foi arrodiada con alambre d'escayos pa evitar que los rebeldes se infiltran dende'l Ghouta, y construyóse una nueva carretera fora de les muralles del norte pa facilitar la circulación de vehículos blindaos.

El 21 de de xunu de 1941, a 3 selmanes de la campaña Aliada de Siria y El Líbanu, Damascu foi prindáu de les fuercies franceses de Vichy por una fuercia india británica entemecida con franceses llibres.

El 29 de mayu de 1945, los franceses bombardiaron una vegada más Damascu, pero nesta ocasión les fuercies britániques intervinieron y los franceses aportaron a retirase, lo que conduz a la plena independencia de Siria en 1946. Damascu sigue siendo la capital.

Guerra en Siria

editar

Vease: Guerra de Siria y Batalla de Damascu

Dempués del españíu de la guerra en Siria, nel norte del país, los ataques y ofensives empezaron a masificarse y un ataque na capital yera inminente. A mediaos de 2012, la ciudá foi invadida polos rebeldes pa tener el completu control del país. Sicasí, l'exércitu del presidente Bashar Al-Assad lluchó arduamente contra los sos enemigos y para agostu los rebeldes fueron derrotaos, ensin que por esto la violencia na ciudá cesara.

Darréu, los rebeldes efectuaron fuertes ofensives militares contra la ciudá; el control de la llocalidá ye un oxetivu indispensable pa los rebeldes. A empiezos de 2013, la llucha nes cais retomóse y diariamente los ataques aumenten con mayor potencia. Lo que ye güei, los bombardeos impacten la ciudá y les batalles son escenes comunes pa los sirios.

Damascu tien un clima semiárido (Köppen: BSk), debíu al efeuto de solombra orográfica de los montes anti-Líbanu[44] y de les corrientes marines predominantes. Los branos son secos y calorosos con menos mugor. Los iviernos son nidios y relativamente lluviosos, con nevaes ocasionales. La precipitación añal ye d'alredor de 130 mm, que se producen a partir d'ochobre a mayu.

   Parámetros climáticos permediu de Damascu  
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima media (°C) 12.6 14.8 18.9 24.5 29.7 34.2 36.5 36.2 33.4 28.0 20.3 14.2 25.3
Temperatura media (°C) 5.9 7.8 11 15.5 20.2 24.4 26.3 26 23.2 18.1 11.8 7.2 16.5
Temperatura mínima media (°C) 0.4 1.3 3.7 7.0 10.5 14.2 16.9 16.5 13.0 8.9 4.0 1.3 10.5
Temperatura mínima absoluta (°C) −6 −5 −2 −1 7 9 13 13 10 6 −2 −5 −6
Precipitación total (mm) 27.9 22.7 16.9 7.9 3.3 0.4 0 0 0.2 7.1 21.4 25.8 133.6
Díes de precipitaciones (≥ 0.1 mm) 7 7 5 3 1 0 0 0 0 2 4 6 35
Hores de sol 164.3 182.0 226.3 249.0 322.4 357.0 365.8 353.4 306.0 266.6 207.0 164.3 3164.1
Fonte nº1: BBC Weather[45]
Fonte nº2: World Meteorological Organization,[46] Hong Kong Observatory (sun 1961–1990)[47]

Economía

editar
 
Zoco Medhat Pasha.
 
El bancu Al-Sharq y l'hotel Blue Tower en Damascu.

El papel históricu que Damascu desempeñó como un importante centru comercial camudó nos últimos años debíu al desenvolvimientu políticu na rexón, según la evolución del comerciu modernu.[48] La mayoría de los bienes producíos na ciudá, según en Siria, distribuyir a los países de la península arábiga.[48] Damascu tamién lleva a cabu añalmente una esposición internacional de comerciu mientres la seronda dende 1955.[49]

Damascu cunta col potencial pa una industria turístico de gran ésitu. La bayura de riqueces culturales esplotóse pocu dende la década de 1980, col desenvolvimientu de munchos establecimientos d'agospiamientu y tresporte y otres inversiones rellacionaes.[48] Dende principios del 2000, dellos hoteles y cafeteríes abrieron les sos puertes na ciudá vieya.[50]
El sector inmobiliariu ta en puxanza en Damascu. L'asesora inmobiliaria Cushman & Wakefield listó l'espaciu d'oficines en Damascu como l'octavu más caru del mundu en 2009.[50] El mercáu d'oficines na ciudá ye un pocu neñón y la demanda d'espaciu d'oficines premium devasa la ufierta.[51] Damascu ye'l llar d'una amplia gama d'actividaes industriales, tales como testiles, procesamientu d'alimentos, cementu y delles industries químiques.[48] La mayoría de les fábriques tán dirixíes pol Estáu. Artesaníes tradicionales y artesanales grabaes en cobre entá se producen na ciudá vieya.[48]

La Bolsa de Valores de Damascu abrió formalmente pal comerciu en marzu de 2009, y ye la única bolsa de valores de Siria.[52] Atópase anguaño nel distritu de Barzeh, dientro de los mercaos financieros y de valores sirios. El so últimu llar foi'l distinguíu distritu de negocios de Yaafur.[53]

Tresportes

editar
 
Tráficu en Damascu.

Cerca de la ciudá atopa'l aeropuertu de Damascu. Siria tien dos aeropuertos internacionales, unu a unos 20 km al suroeste de Damascu y l'otru al noroeste de Alepo. Dambes ciudaes caltienen rutes regulares a Europa, a otros países del Oriente Próximu: Xordania, Turquía, a Riad en Arabia Saudita y a Beirut y Trípoli n'El Líbanu. La llinia de ferrocarril sirve la ruta dende Istambul en Turquía, pasando por Alepo y Damascu, hasta Amen en Xordania. Los taxis coleutivos, llamaos “service”, ufierten conexones dende Damascu escontra la mayoría de los países vecinos.

 
Estación ferroviaria Al-Hejaz.

Les conexones aérees dientro del país esisten ente Damascu y Alepo, Qamisli, Lataquia y Deir Az-Zur. La rede de víes en Siria ye bien trupa, los autobuses circulen de cutiu y son baratos. La mayoría de los sirios va n'autobús, yá que non toos tienen un coche. Les rutes nun son llargues y ye posible percorrer la mayoría d'elles en 5 hores a lo más. Los tipos d'autobuses son los autocares tradicionales, los minibuses y los microbuses xaponeses. Los taxis coleutivos, “service”, van poles mesmes rutes que los autobuses, pero suelen ser más caros.

Los trenes en Siria son modernos, cómodos, baratos y puntuales. La llinia ferroviaria principal va de Damascu a Alepo, Deir Az-Zur, Hasaca y Qamisli y xúnese con otra, que va pola mariña.

En Siria hai delles oficines d'arriendu de coches; circular pela derecha y, anque hai una llende de velocidá de 120km/h, la mayoría circula más apriesa. El tráficu nel centru de les ciudaes ye lentu y caóticu.

La Ciudá Antigua

editar
 
Catedral de la Ciudá Vieya de Damascu.

La ciudá antigua de Damascu foi declarada Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco en 1979. Ocupa una superficie de 135 hectárees y taba arrodiada por una muralla romana, de la que perduren los llaos norte y este y parte del llau sur. Caltiénense ocho puertes, de les que la más antigua, Bab Sharqi, remontar al periodu romanu. Nel sentíu de les manes del reló, empezando pel norte, son:

  • Bab al-Faraj (Puerta de la lliberación),
  • Bab al-Faradis (Puerta del paraísu),
  • Bab al-Salam (Puerta de la paz), como los dos anteriores, nel llau norte de la muralla;
  • Bab Tuma (Puerta de santu Tomás), na esquina nordeste,
  • Bab Sharqi (Puerta del este),
  • Bab Kisan, nel sureste, por onde, según la tradición, San Pablo fuxó de Damascu, baxáu de les muralles nun cestu; nesta puerta, güei zarrada, esiste una capiya que recuerda'l socesu;
  • al-Bab al-Saghir (Puerta pequeña), nel llau sur,
  • Bab al-Jabiya, nel suroeste, a la entrada del zoco Midhat Pasha.

Anque la ciudá entá caltién muertes romanos y bizantinos, la mayor parte de los 125 edificios y monumentos incluyíos na declaración de la Unesco correspuenden al arte islámico.

De primeres, destaca la mezquita de los Omeyes, construyida nel sieglu VIII (escontra 705), unu de los llugares santos del Islam. L'inmensu patiu de 122 metros de llargu, tapizáu de lloces que pertenecieron a un monumentu romanu, ufierta delles esquisites decoraciones. Ente elles, la de l'ayalga, una construcción que s'irgue sobre columnes y que s'utilizaba p'almacenar l'oru del Estáu.

La sala d'oración de la mezquita contién una tumba, la de Xuan Bautista, casu escepcional nel Islam y muerte de l'antigua basílica de san Xuan Bautista.

Según la tradición llocal, el minarete más altu de la mezquita, llamáu minarete de Jesús, marca'l llugar onde'l Mesíes va volver a la tierra'l día del Xuiciu final.

A doscientos metros de la Gran Mezquita hai un exemplu de perrica arquiteutura de diseñu árabe-otomanu, como ye'l Palaciu de Azm, del sieglu XVIII. Güei ye un muséu de les artes y tradiciones y exhibe, nes diverses sales, maniquíes qu'ilustren sobre la vida cotidiana nesa residencia, que perteneció al gobernador de Damascu.

La Via Recta foi nel so orixe el decumano del Damascu romana; estender a lo llargo de 1500 metros. Anguaño, correspuende a la cai Bab Sharqi y al zoco cubiertu Midhat Pasha, unu de los más importantes de Damascu. La cai Bab Sharqi, enllena de pequeñes tiendes, conduz al vieyu barriu cristianu de Bab Tuma; a la fin de la cai atopa la Casa d'Ananías, una capiya soterraña que foi en tiempos una bodega.

La ciudá vieya ta semada de mezquites –en tou Damascu hai cerca de 700- de bien diverses dómines.

Educación

editar

La universidá más antigua y amplia ye la Universidá de Damascu. Tres les reformes na llexislación educativa fundáronse otros centros d'educación cimera d'ámbitu priváu:

 
Universidá internacional árabe.

Ciudaes hermaniaes

editar

Les ciudaes hermanes de Damascu son:

Galería

editar

Referencies

editar
  1. (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
  2. Esti topónimu apaez na traducción al asturianu de los Mapes de l'Associació Bíblica de Catalunya
    Esta fonte emplégase como referencia dende'l puntu de vista llingüísticu.
  3. «Senior City-zens: The 10 Oldest Still-Inhabited Cities» (inglés). Web Urbanist (17 de xunetu de 2012). Consultáu'l 17 de xunetu de 2012.
  4. Central Bureau of Statistics in Syria: Chapter 2: Population & Demographic Indicators Table 3: Estimates of Population actually living in Syria in 31 December 2011 by Mohafazat and six (in thousands)
  5. Central Bureau of Statistics Syria Syria census 2004
  6. Moore, A.M.T. The Neolithic of the Levant. Oxford, UK: Oxford University, 1978. 192–198. Print.
  7. Burns 2005, p. 2
  8. MacMillan, pp. 30–31
  9. 9,0 9,1 Burns 2005, pp. 5–6
  10. 10,0 10,1 Burns 2005, p. 7
  11. Genesis 14:15 (New International Version). Bible Gateway. http://www.biblegateway.com/passage/?search=Genesis%2014:15&version=NIV. Consultáu'l 25 de payares de 2009. 
  12. Flaviu Xosefu (2002). Antigüedad Xudíes. Madrid: Akal Clásica, páx. 45. ISBN 8446007827. Consultáu'l 9 de xunetu de 2013.
  13. Burns 2005, p. 9
  14. 14,0 14,1 14,2 Burns 2005, p. 10
  15. Burns 2005, pp. 13–14
  16. 16,0 16,1 Burns 2005, p. 11
  17. Burns 2005, pp. 21–23
  18. Burns 2005, pp. 98–99
  19. Burns 2005, p. 100
  20. Burns 2005, pp. 103–104
  21. Burns 2005, p. 105
  22. Burns 2005, pp. 106–107
  23. Burns 2005, pp. 110
  24. Burns 2005, p. 113
  25. Burns 2005, pp. 121–122
  26. Burns 2005, pp. 130–132
  27. Burns 2005, pp. 135–136
  28. Burns 2005, pp. 137–138
  29. Burns 2005, p. 139
  30. Burns 2005, pp. 142
  31. Burns 2005, p. 147
  32. Burns 2005, pp. 148–149
  33. Burns 2005, p. 151
  34. Phillips, Jonathan (2007). Yale University Press: The Second Crusade: Extending the Frontiers of Christendom.
  35. Hans E. Mayer, The Crusades (Oxford University Press, 1965, trans. John Gillingham, 1972), páxs. 118–120.
  36. Tyerman, Christopher (2006). Penguin: God's War: A New History of the Crusades.
  37. Hamilton, Bernard (2000). Cambridge University Press: The Leper King and his Heirs: Baldwin IV and the Crusader Kingdom of Jerusalem.
  38. "The Third Crusade: Richard the Lionhearted and Philip Augustus", in A History of the Crusades, vol. II: The Later Crusades, 1189–1311, ed. R. L. Wolff and H. W. Hazard (Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press, 1969), páxs. 45–49.
  39. Wolff and Hazard, páxs. 67–85.
  40. Islamic city. Encyclopædia Britannica.
  41. Ellen Clare Miller, 'Eastern Sketches – notes of scenery, schools and tent life in Syria and Palestine'. Edinburgh: William Oliphant and Company. 1871. page 90. quoting Eli Jones, a Quaker from New England.
  42. Barker, A. (1998) "The Allies Enter Damascus", History Today, Volume 48
  43. Roberts, P.M., World War I, a Student Encyclopedia, 2006, ABC-CLIO, p.657
  44. Tyson, Patrick J.. «SUNSHINE GUIDE TO THE DAMASCUS AREA, SYRIA». www.climates.com. Consultáu'l 26 de payares de 2010.
  45. «Average Conditions Damascus, Syria». BBC Weather (xunetu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 12 de febreru de 2006. Consultáu'l 3 de payares de 2010.
  46. «World Weather Information Service – Damascus». World Meteorological Organization.
  47. «to/damascus_y.htm Climatological Information for Damascus, Syria». Hong Kong Observatory.
  48. 48,0 48,1 48,2 48,3 48,4 «Damascus» (inglés). Encyclopædia Britannica. Consultáu'l 28 de payares de 2009.
  49. «Damascus International Fair» (inglés). Consultáu'l 28 de payares de 2009.
  50. 50,0 50,1 Cummins, Chip (n'inglés). Damascus Revels in Its New Allure to Investors. The Wall Street Journal. http://online.wsj.com/article/SB125841487085151317.html. Consultáu'l 28 de payares de 2009. 
  51. «Report: Office Space Across the World 2009» (inglés). Cushman & Wakefield. Consultáu'l 28 de payares de 2009.
  52. «Inauguration of Damascus Stock Exchange» (inglés). Syrian Enterprise and Business Center. Consultáu'l 28 de payares de 2009.
  53. «AFP: Syria launches first stock exchange» (inglés). Google.com (10 de marzu de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 12 de febreru de 2012. Consultáu'l 20 de xunu de 2010.
  54. UAEinteract.com. «Sister Cities delegates praise Dubai 'best practices' UAE – The Official Web Site – News» (inglés). Uaeinteract.com. Consultáu'l 29 de mayu de 2009.
  55. «Ciudaes hermaniaes». toledo-turismu.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-07-09. Consultáu'l 14 de xunetu de 2013.
  56. «Hermanancies con Córdoba». Ayuntamento de Córdoba. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-07-03. Consultáu'l 14 de xunetu de 2013.
  57. «International Relations – São Paulo City Hall – Official Sister Cities». Prefeitura.sp.gov.br. Consultáu'l 20 de xunu de 2010.
  58. «Sister Cities of Istanbul – Turkey» (inglés). Sister Cities of Istanbul – Turkey. Consultáu'l 24 de payares de 2009.
  59. «Yerevan Municipality – Sister Cities» (inglés). © 2005–2009 www.yerevan.am. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-10-02. Consultáu'l 22 de xunu de 2009.
  60. «The Syrian-Iranian Joint Supreme Committee meetings (n'árabe)» (árabe). Alwehda Publications (8 de marzu de 2009). Consultáu'l 30 de payares de 2009.
  61. «محافظة دمشق ومنطقة نينغيشيا الصينية توقعان على اتفاقية توأمة» (árabe). Syria News. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-23. Consultáu'l 22 d'abril de 2010.
  62. «Damascus, Ankara become sister cities» (inglés). Worldbulletin.net (6 de xunetu de 2010). Consultáu'l 9 de payares de 2010.

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar