Movimientu propiu
El movimientu propiu d'una estrella ye la midida del cambéu de la so posición nel cielu nel tiempu dempués de que se refuga'l movimientu impropiu. Ye una midida indireuta de la velocidá tresversal de la estrella con al respective de la Tierra. Esta oldea cola velocidá radial, que ye la midida del cambéu de la distancia dende o escontra l'espectador nel tiempu
Introducción
editarMientres sieglos, les estrelles paecen caltener posiciones casi fixes una con al respective de otres, de cuenta que formen les mesmes constelaciones mientres el tiempu históricu. La sietestrellu, por casu, tien casi la mesma forma agora que fai cientos d'años. Sicasí, observaciones exactes al llargu plazu amuesen que les constelaciones camuden de forma, anque bien adulces, y que cada estrella tien un movimientu independiente.
Esti movimientu ye causáu pol movimientu verdaderu de les estrelles en rellación col Sol y el sistema solar nel espaciu. Ye midíu por dos cantidaes: el ángulu de movimientu propiu y el movimientu propiu mesmu. La primer cantidá indica la direición del movimientu propiu sobre la esfera celeste (0 graos signifiquen movimientu al norte, 90 graos al este, etcétera), y la segunda cantidá da la magnitú del movimientu, n'arcosegundos por añu
La Estrella de Barnard tien el movimientu propiu más grande de toles estrelles, y muévese 10.3 arcosegundos per añu. Un gran movimientu propiu ye polo xeneral una indicación de qu'una estrella ta relativamente cerca del Sol. Esto ye verdá nel casu pa la Estrella de Barnard que, a una distancia d'aproximao 6 años lluz ye, dempués del Sol y Alpha Centauri la estrella conocida más cercana Tierra (anque ye una nana colorada, demasiáu débil pa ser vista ensin un telescopiu o prismáticos poderosos, con una magnitú aparente de 9.54).
Un movimientu propiu de 1 arcsec per añu a una distancia de 1 añu lluz correspuende a una velocidá relativa tresversal de 1.45 km/s. Pa la estrella de Barnard esto resulta 90 km/s; incluyendo la velocidá radial de 111 km/s (que ye perpendicular a la velocidá tresversal) da un movimientu verdaderu de 142 km/s. El movimientu verdaderu o absolutu ye más malo de midir que'l movimientu propiu, yá que la velocidá tresversal verdadera implica'l productu del movimientu propiu pola distancia; ye dicir que midíes de la velocidá verdadera dependen de midíes de distancia, que son difíciles polo xeneral. Anguaño, la estrella cercana cola velocidá verdadera mayor (en rellación col Sol) ye Wolf 424 que se mueve a 555 km/s.
Utilidá n'astronomía
editarLes estrelles con movimientu mesmu grande tienden a ser cercanes; la mayor parte de les estrelles son bastante alloñaes polo que los sos movimientos propios paecen ser bien pequeños, d'orde unes milésimes de arcsegundo per añu. Ye posible construyir amosances cuasi completes d'estrelles con movimientu propiu altu comparando imáxenes fotográfiques del cielu tomaes con años de diferencia. Nel pasáu, la busca d'oxetos con altu movimientu propiu foi entamada usando comparadores de ceguñu pa esaminar imáxenes por ocularmente, pero téuniques modernes como la diferenciación d'imáxenes facer na actualidá automáticamente reeviando datos d'imáxenes digitalizadas. Como'l sesgu de selección de les amosances de movimientu propiu altu resultantes ye bien entendíu y bien cuantificado, ye posible usales pa construyir un censu imparcial de la población estelar cercana. Los estudios d'esti tipu amuesen que la población llocal d'estrelles consiste en gran parte n'estrelles intrínsecamente llixeres, como del tipu nana colorada.
Historia
editarEl movimientu propiu foi afayáu en 1718 por Edmund Halley, quien notó que Sirius, Arcturus y Aldebarán taben más de mediu grau corríes de les posiciones tabuladas pol astrónomu griegu Hiparco de Nicea aproximao 1850 años antes.
Nuna investigación publicada en 2005, fíxose la primer midida del movimientu propiu d'una galaxa (Triangulum).[1]
Estrelles con altu movimientu propiu
editarLes siguientes son estrelles col movimientu propiu más altu del catálogu Hipparcos. Nun inclúi estrelles como la Estrella de Teegarden, demasiáu débil pa figurar nesti catálogu.
Referencies
editar- Reid, Neill (23 de febreru de 2002). «Meeting the neighbours: NStars and 2MASS». Space Telescope Science Institute. Archiváu dende l'orixinal, el 20 de febreru de 2007. Consultáu'l 10 d'agostu de 2006.
Enllaces esternos
editar- Hipparcos: High Proper Motion Stars
- The 150 Stars in the Hipparcos Catalogue with Largest Proper Motion
Datos: Q193223
Multimedia: Proper motion
