Oenothera biennis
La Oenothera biennis L. o onagra común, ye una especie botánica de planta yerbácea bienal de 0,5 a 1 m d'altor, perteneciente a la familia de les onagracees y una planta de xardín bien popular, nativa d'América del Norte, ciertes partes d'Europa y Asia. Les sos flores mariellu maciu abrir mientres la tarde, d'ende la so denominación de "onagra vespertina".
Oenothera biennis  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Orde: | Myrtales | |
| Familia: | Onagraceae | |
| Xéneru: | Oenothera | |
| Especie: |
Oenothera biennis L. | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Les granes de la onagra común contienen acedu gamma-linolénico (GLA), un ácidu grasu esencial raru. L'aceite de diches granes, utilizar p'amenorgar los dolores del síndrome premenstrual.
Descripción
editarTrátase d'una planta biañal qu'algama los 30-150 cm d'altor. Les fueyes son llanceolaes, de 5-20 cm de llargu y 1-2,5 cm d'anchu, producíes nuna apertada roseta nel primer añu, y que s'atopen n'espiral nel tarmu nel segundu añu. Les flores, de color mariellu maciu, de 2,5-5 cm de diámetru y con cuatro pétalos, son hermafrodites y prodúcense dende finales de primavera hasta finales del branu. Ábrense pela nueche (d'ende'l nome de "la primavera de tarde") y hasta cerca del mediudía siguiente. La flor tien un brillante néctar guía patrón, invisible en lluz normal, pero visible so la lluz ultravioleta, qu'ayuda a les sos polinizadores: Lepidópteros (caparines, poliyes y abeyes. El frutu ye una cápsula de 2-4 cm de llargu y 4-6 mm d'anchu, que contién numberoses granes de 1-2 mm de llargu, que apaecen cuando la cápsula estremar en cuatro seiciones nel maduror.[1][2][3][4]
Etimoloxía
editarFoi asignada al xéneru Onagra, que da'l so nome a la familia de les onagracees. Onagra - "(comida de) onager" - foi utilizada per primer vegada en botánica en 1587 y nuna publicación inglesa en P. Miller's 1754 Diccionariu de Xardín: Abridged. El so nome modernu, Oenothera - utilizáu per primer vegada per Linneo na so Systema naturæ - tien tamién un orixe rellacionáu col pollín, col significáu de "atrapa pollinos".
En griegu oeno significa "burru", mientres thera significa "coyer, atrapar, escorrer". Créese que'l nome referir a la cualidá de la planta que puede ser utilizada p'atrapar pollinos y otros animales. En 1860, William Baird suxirió, sicasí, que oeno podría ser interpretáu como "vieno" en griegu. Creía que se refería al fechu de que el raigañu comestible de Oenothera biennis utilizábase como un aditivu de sabor pal vinu.
Ecoloxía
editarLa planta ye l'alimentu de les canesbes de la poliya Eudryas brevipennis.
Númberu de cromosomes de Oenothera biennis (Fam. Onagraceae) y táxones infraespecíficos: 2n=14.[5][6]
Historia
editarFoi mentada per primer vegada en botánica en 1587 y nuna publicación inglesa en P. Miller's 1754 Diccionariu de Xardín: Abridged.
Aceite de onagra
editarDe les granes de la onagra, tres una primer presión en fríu, llógrase un escasu y pervalible aceite desaxeradamente ricu n'ácidos grasos esenciales (AGE). La onagra contién principalmente acedu linoleico y acedu gamma-linolénico (AGL). Dichos ácidos grasos denominar esenciales porque'l nuesu cuerpu nun ye capaz de producilos per sigo mesmu, polo que necesariamente tienen de ser incluyíos acaldía na alimentación.
De 3 a 6 g d'aceite de onagra al día, apurren aproximao 270–540 mg de AGL.
L'aceite d'esta planta utilízase como analxésicu mientres la menstruación (eficacia, ensin efeutos secundarios adversos, de la onagra nel tratamientu del síndrome premenstrual).
Taxonomía
editarOenothera biennis foi descritu per Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 346. 1753.[7]
Nomes comunes
editar- Castellán: enotera, errarnoa, yerba del pollín, yerba del vinu, onagra.[5]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Borealforest: Oenothera biennis Archiváu 2007-07-13 en Wayback Machine
- ↑ Plants of British Columbia: Oenothera biennis
- ↑ Jepson Flora: Oenothera biennis
- ↑ Ultraviolet Flowers: Oenothera biennis
- ↑ 5,0 5,1 «Oenothera biennis». Real Xardín Botánicu: Proyeutu Anthos. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010.
- ↑ Proves Contribuiçao para o conhecimento citotaxonómico das spermatophyta de Portugal. XII. Onagraceae Queirós, M. (1976) Bol. Soc. Brot. ser. 2 50: 107-116
- ↑ 7,0 7,1 «Oenothera biennis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 1 de payares de 2014.
- ↑ «Oenothera biennis». The Plant List. Consultáu'l 11 de payares de 2014.
Bibliografía
editar- Angelika Lüttig und Juliane Kasten: Hagebutte & Co - Blüten, Früchte und Ausbreitung europäischer Pflanzen. Fauna, Nottuln 2003, ISBN 3-935980-90-6
- Azim Ghasemnezhad: Investigations on the effects of harvest methods and storage conditions on yield, quality and germination of evening primrose (Oenothera biennis L.) seeds. Dissertation, Universität Gießen 2007 (Volltext)
- Elisabeth Lestrieux, Jelena de Belder: Der Geschmack von Blumen und Blüten. Dumont, Köln 2000, ISBN 3-7701-8621-4
- Helmut Hintermeier: Die Nachtkerze. Schönheit aus Virginia. In: die biene - Überregionale Fachzeitschrift für Imker. ISSN 0006-212X. Berlin, 134. Jahrgang, 1998, S. 12
- Heinz-Dieter Krausch: Kaiserkron und Päonien rot... - Entdeckung und Einführung unserer Gartenblumen. Dölling und Galitz, Hamburg 2003, ISBN 3-935549-23-7
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Oenothera biennis.- Aceite de Onagra
- http://www.vitaminworld.com/vf/healthnotes/HN75_Spanish/Ye-Supp/Evening_Primrose_Oil.htm
- perfectu-de-la muyer/1836 Aceite de Onagra, beneficios pa la muyer (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
| Wikispecies tien un artículu sobre Oenothera biennis. |
Datos: Q157353- Multimedia: Oenothera biennis
Especies: Oenothera biennis
