Organización territorial d'Alemaña

Alemaña ye una república federal compuesta por dieciséis estaos federaos, llamaos Länder (sing. Land, 'Estáu' n'alemán) o, de forma oficiosa, Bundesländer (sing. Bundesland, 'estáu federáu'). Esisten de la mesma otros niveles de l'alministración, como son les rexones alministratives (sing. Regierungsbezirk), los distritos (sing. Kreis) a nivel entemediu y los conceyos (sing. Gemeinde) a nivel llocal.

Estaos federaos (Bundesländer)

Plantía:Mapa de los estaos alemanes

Los Länder son suxetos de derechu internacional orixinarios con personalidá estatal propia, anque polo xeneral namái la exercen ente sigo y son representaos nel estranxeru pol Estáu federal (Bund). «L'orde constitucional de los Länder tien de responder a los principios del Estáu de Derechu republicanu, democráticu y social» (art 28.1 GG [Grundgesetz], Constitución Alemana^[1]). Asina, cada unu de los dieciséis estaos federaos tien el so propiu gobiernu y parllamentu (el Landtag), que ye escoyíu cada cuatro o cinco años, según el casu.

A nivel federal, los gobiernos de cada estáu tán representaos nel Conseyu Federal (Bundesrat), al que la Constitución Alemana atribúi la competencia pa conocer de les iniciatives de la Federación cuando afecten a los estaos federaos. A diferencia del sistema español de comunidaes autónomes, tolos estaos federaos alemanes tienen los mesmos poderes y competencies. Los artículos 70 a 74 de la Constitución Alemana^[1]definen les árees de competencies que pertenecen al Estáu federal y les que incumben a los estaos federaos.

A pesar de que'l nome Land aplicar de forma xeneral a los dieciséis estaos federaos, hai trés qu'oficialmente utilicen la denominación Freistaat, 'república' (Baviera, Saxonia, Turinxa) y otros trés Stadt-Staat, 'ciudá-estáu' (Berlín) o Freie (und) Hansestadt, 'ciudá llibre (y) hanseática' (Bremen y Hamburgu). Toos menos los trés últimos y en contraposición con ellos denominar Flächenländer, 'estaos con superficie'.

A lo llargo de la historia de la República Federal d'Alemaña, l'Estáu federal tendió a asumir cada vez más competencies, almitiendo coles mesmes una mayor participación de los gobiernos de los estaos federaos al traviés del Bundesrat. Sicasí, esto provocó una mayor complexidá del sistema llexislativu y torgó tomar decisiones rápides, llevando inclusive a un virtual bloquéu llexislativu siempres que'l partíu d'oposición na cámara baxa del Parllamentu alemán (Bundestag) llograba la mayoría de los escaños nel Bundesrat. Nel añu 2006 encetóse la llamada «Reforma del Federalismu»^[2] por aciu una reforma constitucional y otros cambeos llexislativos menores pa reordenar les competencies del Estáu federal y los estaos federaos, restando atribuciones al Bundesrat y aumentando los poderes xenuinos de los gobiernos rexonales.^[3]

Rexones alministratives (Regierungsbezirk)

Mapa d'Alemaña colos nomes de les rexones alministratives (Regierungsbezirke) n'alemán

Un Regierungsbezirk (xeneralmente traducíu como rexón alministrativa) ye una rexón alministrativa-gubernamental d'Alemaña, una subdivisión de dalgunos estaos federaos. Los Regierungsbezirke tán coles mesmes estremaos en distritos (Kreise) que pueden ser urbanos o rurales (Landkreise). El Regierungsbezirk ta gobernáu por un Bezirksregierung empobináu pol Regierungspräsident.

Non tolos Bundesländer (estaos federaos) disponen d'esta subdivisión; dalgunos tán estremaos direutamente en distritos. Anguaño, cinco estaos tán estremaos en 22 Regierungsbezirke, con una población que bazcuya de los 5.255.000 habitantes de la rexón de Düsseldorf a los 1.065.000 de la rexón de Gießen:

Baden-Wurtemberg: Friburgu, Karlsruhe, Stuttgart, Tubinga

Baviera: Alta Baviera, Baxa Baviera, Alta Franconia, Franconia Central, Baxa Franconia, Alto Palatináu, Suabia

Hesse: Darmstadt, Gießen, Kassel

Renania del Norte-Westfalia: Arnsberg, Colonia, Detmold, Düsseldorf, Münster

Saxonia: Chemnitz, Dresde, Leipzig

Distritos (Kreis)

Los 401 distritos d'Alemaña. Amuésense los distritos rurales en mariellu claro y los urbanos en mariellu escuro.

Hai 401 distritos (Kreise) n'Alemaña, unidaes alministratives d'Alemaña (lliteralmente 'círculos'). Los distritos tán nun nivel entemediu ente los Länder (estaos federaos) y los conceyos. La mayoría de los distritos (294) son rurales (Landkreise). Les ciudaes con más de 100.000 habitantes (o menos, en dellos estaos) nun pertenecen a nengún distritu rural, sinón qu'asumen elles mesmes tales responsabilidaes formando un distritu urbanu (Stadtkreise). Tamién son llamaes 'ciudaes ensin distritu'^[4] (Kreisfreie Städte). En 2020 esistíen 107 distritos urbanos, formando xunto colos rurales un total de 401 distritos. En Renania del Norte-Westfalia hai delles ciudaes con más de 100.000 habitantes que nun formen distritos urbanos, como Iserlohn, Recklinghausen, Siegen, Paderborn, Bergisch Gladbach, Witten o Neuss.

Otres alministraciones supramunicipales

Pueden esistir otres alministraciones entemedies ente los conceyos y los estaos federaos, yá esistan los distritos o non.^[5]

Unión Municipal de Tipu Especial (Kommunalverband besonderer Art). Surde pola unión d'un distritu rural y una ciudá non adscrita y lleva a pensar nel conceutu de 'distritu rexonal'. Esti tipu d'organización n'Alemaña son:

Region Hannover (dende'l 1 de payares de 2001)

Regionalverband Saarbrücken (dende'l 1 de xineru de 2008)

Städteregion Aachen (dende'l 21 d'ochobre de 2009)

Mancomunidá (Landschaftsverband). Ye una forma d'unión municipal que se da en Renania del Norte-Westfalia y Baxa Saxonia. Les mancomunidaes nestos estaos son:

Renania del Norte-Westfalia: Renania (Landschaftsverband Rheinland (LVR)) y Westfalia-Lippe (Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL)).
Baxa Saxonia: Braunschweigische Landschaft, Emsländische Landschaft, Landschaftsverband Hameln-Pyrmont, Landschaftsverband Hildesheim, Lüneburgischer Landschaftsverband, Oldenburgische Landschaft, Landschaftsverband Osnabrücker Land, Ostfriesische Landschaft, Schaumburger Landschaft, Landschaftsverband Stade, Landschaftsverband Südniedersachsen, Landschaftsverband Weser-Hunte.

Conceyos (Gemeinde)

Na estructura alministrativa de la República Federal d'Alemaña, los conceyos (sing. Gemeinde) son el pasu más baxu; toos ellos son parte d'un nivel cimeru de l'alministración, yá sía distritu (Kreis), estáu (Land) o nivel federal (Bund). Tamién pueden tomar unu d'esos niveles, como ye'l casu de les ciudaes non adscrites o distritos urbanos (Kreisfreien Städten/Stadtkreisen) y les ciudaes estáu (Stadtstaaten, a saber: Berlín, Bremen y Hamburgu).

Datos más significativos de los conceyos alemanes (a fecha 1 de xineru de 2012)
Estáu federáu	Conceyos	de los cualos ciudaes	Media d'habitantes	^[6] Superficie media (en km²)
Baden-Wurtemberg	1.101	312	9.767	32,40
Baviera	2.056	317	6.099	33,11
Berlín	1	1	3.460.725	887,70
Brandeburgu	419	112	5.974	70,37
Bremen	2	2	330.353	209,62
Hamburgu	1	1	1.786.448	755,16
Hesse	426	189	14.242	48,80
Mecklemburgu-Pomerania Occidental	792	84	2.074	29,28
Baxa Saxonia	1.008	163	7.855	45,85
Renania del Norte-Westfalia	396	270	45.133	86,08
Renania-Palatináu	2.306	128	1.736	8,61
Sarre	52	17	19.569	49,40
Saxonia	458	174	9.060	40,22
Saxonia-Anhalt	220	104	10.614	92,95
Schleswig-Holstein	1.116	63	2.540	14,07
Turinxa	907	126	2.464	17,83
Alemaña	11.261	2.063	7.260	31,33

Los conceyos alministren los programes autorizaos pol gobiernu federal o estatal, sobremanera rellacionaos con mocedá, escueles, salú pública y asistencia social, pero tamién son designaos na Constitución Alemana como les entidaes polítiques territoriales encargaes de «regular so la so propia responsabilidá, dientro del marcu de les lleis, tolos asuntos de la comunidá local» (Art. 28 (2) [GG]),^[1] lo que-yos dexa actuar nun ampliu rangu d'actividaes. Los fondos que dexen el fomentu de diches xeres provienen sobremanera de niveles más altos de l'alministración, más que d'impuestos establecíos y recaldaos por sigo mesmes siendo los parllamentos municipales y los responsables políticos los que constitúin los órganos formales pal so desenvolvimientu. L'executivu local ta lideráu por un alcalde que ye escoyíu por el mesmu parllamentu municipal o direutamente polos eleutores, dependiendo del estáu federáu.

Históricamente la ordenación del réxime municipal fuera competencia de los estaos federaos, sicasí mientres el periodu de la República de Weimar pasó a ser competencia federal so la norma llamada Deutsche Gemeindeordnung que darréu foi modificada pol réxime Nazi p'afaela a la so filosofía político y llegal. Cola promulgación de la Constitución Alemana en 1949, tres la Segunda Guerra Mundial, les competencies de la ordenación del réxime municipal volvieron pasar a los estaos federaos (Art. 77 [GG]),^[1] esistiendo una norma única (Gemeindeordnung) per cada estáu federáu qu'unifica les normes básicu y específicu de cada tipu d'alministración llocal. Un casu especial son les ciudaes estáu de Berlín, Hamburgu y Bremen, yá que al ser alministraciones equivalentes a los estaos federaos disponen les sos propies normes, Bremen amás dexa al conceyu de Bremerhaven tener la suya propia.

Tres la fase de formación de los conceyos modernos, a principios del sieglu XIX, fuéronse produciendo diverses uniones de conceyos, sobremanera debíu a la gran crecedera de les ciuidades industriales que fueron incorporando conceyos vecinos. Na República Federal d'Alemaña anterior a la reunificación (1949-1990), mayoritariamente na primer metá de la década de los 70, produciéronse fusiones de conceyos so normes denominaes de «reforma del territoriu» (Gebietsreform), munches vegaes de forma contraria a la voluntá de les alministraciones arreyaes. Nos estaos federaos que pertenecieron a la República Democrática d'Alemaña producióse a partir de la reunificación en 1990 un procesu de fusiones similar, ente que nos otros estaos federaos les fusiones tres la década de los 70 fueron bien poques, y la mayoría debíes a razones económiques (por casu la unión de Tennenbronn a Schramberg el 1 de mayu de 2006, siendo'l primer casu de cambéu del mapa municipal en Baden-Wurtemberg dende 1977).

Númberu de conceyos nos estaos federaos provenientes de la RDA (Fonte: Statistisches Bundesamt, cifres a 31 d'avientu)
Estáu federáu	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	Cambéu 1995–2005
Brandeburgu	1.696	1.696	1.565	1.489	1.479	1.474	1.092	886	436	421	421	-75,19 %
Mecklemburgu-Pomerania Occidental	1.079	1.079	1.073	1.069	1.010	1.000	989	979	964	873	851	-21,13 %
Saxonia	860	831	802	779	545	544	539	535	525	519	514	-40,23 %
Saxonia-Anhalt	1.300	1.299	1.298	1.295	1.289	1.289	1.272	1.235	1.197	1.118	1.056	-18,77 %
Turinxa	1.221	1.143	1.053	1.053	1.019	1.017	1.017	1.007	1.006	998	998	-18,27 %

Árees ensin incorporar (Gemeindefreies Gebiet)

En cinco de los estaos federaos esisten árees ensin incorporar,^[7] en munchos casos son zones montiegues o montascoses, anque tamién se da'l casu de cuatro lagos bávaros que nun formen parte de nengún conceyu. Les árees incorporaes pueden pertenecer alministrativamente bien al estáu federáu onde s'atopen o bien a l'alministración federal, que lo xestiona por aciu l'Institutu Federal pa Bienes Inmuebles (Bundesanstalt für Immobilienaufgaben). L'autoridá gubernativa suelse asitiar na alministración del distritu rural (Landkreis) ente que la oficina del rexistru facer nun conceyu vecín. Esceiciones son los dos árees habitaes en Baxa Saxonia, col so propiu gobiernu, y los dos de Schleswig-Holstein, pa les cualos esisten oficines mancomunales (Ämter), a les que pertenecen les árees.

A fecha de 1 de xineru de 2005 había 246 árees d'esti tipu, con una superficie total de 4.167,66 km², lo que significa un 1,2% de la superficie total d'Alemaña. A principios de 2010 namái trés d'estes árees taben habitaes, con una población total de 1.710 habitantes (Osterheide y Lohheide en Baxa Saxonia y Gutsbezirk Münsingen en Baden-Wurtemberg). Según pasa'l tiempu les cifres de diches árees mengüen yá que van siendo incorporaes total o parcialmente a conceyos vecinos. La siguiente tabla amuesa la evolución de les árees ensin incorporar de 2000 a 2005:

Árees ensin incorporar d'Alemaña (comparanza ente 2000 y 2004)
Estáu federáu	1 de xineru de 2000		1 de xineru de 2004
Estáu federáu	Númberu	Área (km²)	Númberu	Área (km²)
Baviera	262	2992,78	216	2725,06
Baxa Saxonia	25	1394,10	23	949,16
Hesse	4	327,05	4	327,05
Schleswig-Holstein	2	99,41	2	99,41
Baden-Wurtemberg	2	76,99	1	66,98
Total	295	4890,33	246	4167,66

Ver tamién

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Testu de la Llei Fudamental pa la República Federal d'Alemaña(n'español)
↑ Deutsche Welle (ed.): «Alemaña reforma'l so federalismu» (1 de xunetu de 2006). Consultáu'l 6 de xineru de 2012.
↑ Arollo Gil, Antonio. La reforma constitucional del federalismu alemán. ISBN 9788439380177.
↑ Llei eleutoral alemana (n'español)
↑ Gracia Retortillo, Ricard (2010). El nivel supramunicipal de gobiernu llocal n'Alemaña.
↑ «Statische Ämter des Bundes und der Länder (Oficina estatal d'estadística, Alemaña)». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-24.
↑ Walther, Gerhard: Gemeindefreie Gebiete und ihre Geschichte. En: 250 Jahre Bayerische Staatsforstverwaltung.;(Publicación periódica:) Mitteilungen aus der Bayerischen Staatsforstverwaltung Nᵘ51, Vol II (2002), (páxs.623-632)

Enllaces esternos

Mapa interactivo con información estadística de los distritos d'Alemaña Statische Ämter des Bundes und der Länder (Oficina Estatal d'Estadística d'Alemaña) (alemán).

[constitución_alemana-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Testu de la Llei Fudamental pa la República Federal d'Alemaña(n'español)

[2] Deutsche Welle (ed.): «Alemaña reforma'l so federalismu» (1 de xunetu de 2006). Consultáu'l 6 de xineru de 2012.

[3] Arollo Gil, Antonio. La reforma constitucional del federalismu alemán. ISBN 9788439380177.

[4] Llei eleutoral alemana (n'español)

[5] Gracia Retortillo, Ricard (2010). El nivel supramunicipal de gobiernu llocal n'Alemaña.

[6] «Statische Ämter des Bundes und der Länder (Oficina estatal d'estadística, Alemaña)». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-24.

[non_incorporaes-7] Walther, Gerhard: Gemeindefreie Gebiete und ihre Geschichte. En: 250 Jahre Bayerische Staatsforstverwaltung.;(Publicación periódica:) Mitteilungen aus der Bayerischen Staatsforstverwaltung Nᵘ51, Vol II (2002), (páxs.623-632)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]