Puertu Ricu

Puertu Ricu; Estado Libre Asociado de; Puerto Rico; Commonwealth of Puerto Rico
	territorios ensin incorporar de los Estaos Xuníos
bandera de Puerto Rico	Escudu de Puertu Ricu
Himnu nacional	La Borinqueña;
Alministración
Nome oficial	Puerto Rico (en)
ISO 3166-2	US-PR
Capital	San Xuan
Gobernador de Puertu Ricu	Pedro Pierluisi (es) (dende 2021)
Llingües oficiales	castellanu ; inglés
División	ver Peñuelas (es) , Aguadilla, Arroyo (es) , Caguas, Fajardo (es) , Guaynabo (es) , Utuado (es) , Mayagüez (es) , Salinas (es) , Arecibo (es) , Manatí (es) , Vieques (es) , Bayamón (es) , Cataño (es) , Culebra (es) , San Lorenzo (es) , Ponce, Maunabo (es) , Río Grande (es) , Carolina (es) , Cabo Rojo (es) , Guánica (es) , Trujillo Alto (es) , San Germán (es) , Rincón (es) , Loíza (es) , Adjuntas (es) , Guayama (es) , Corozal (es) , Coamo (es) , Barceloneta (es) , Quebradillas (es) , Gurabo (es) , Vega Baja (es) , Dorado (es) , Comerío (es) , Toa Baja (es) , Florida (es) , Moca (es) , Cayey (es) , Isabela (es) , Humacao (es) , Guayanilla (es) , Hormigueros (es) , Canóvanas (es) , Aguas Buenas (es) , Juana Díaz (es) , Camuy (es) , Añasco (es) , Hatillo (es) , Sabana Grande (es) , San Sebastián, Toa Alta (es) , Ciales (es) , Cidra (es) , Santa Isabel (es) , Barranquitas (es) , Aibonito (es) , Patillas (es) , Naranjito (es) , Morovis (es) , Maricao (es) , Vega Alta (es) , Naguabo (es) , Yauco (es) , Aguada (es) , Las Piedras (es) , Lares (es) , Lajas (es) , Luquillo (es) , Jayuya (es) , Villalba (es) , Ceiba (es) , Juncos (es) , Yabucoa (es) , Las Marías (es) , Orocovis (es) y San Xuan;
Xeografía
Coordenaes	18°15′N 66°30′W / 18.25°N 66.5°O
Superficie	9104 km²
% agua	1,59%
Costes	n/d
Llenda con	nun tien
Puntu más altu	Cerro de Punta (es)
Puntu más baxu	Mar Caribe
Demografía
Población	3 285 874 hab. (1r abril 2020)
Densidá	360,93 hab/km²
Esperanza de vida	79,78832 años
Tasa de fertilidá	1,47 (2014)
Economía
Moneda	dólar de los Estaos Xuníos
PIB nominal	217 800 000 $ (2021)
Más información
Dominiu d'Internet	.pr
Códigu telefónicu	+1787 y +1939
Códigu ISO	630 / PRI / PR
Estaya horaria	UTC−04:00
	pr.gov

Puertu Ricu^[1] o Puerto Rico^[2] (oficialmente en castellán Estado Libre Asociado de Puerto Rico, Borinquén de nome indíxena que foi usáu nes primeres estayes de la conquista^{[ensin referencies]}) ye un estáu llibre asociáu de los Estaos Xuníos, siendo la so capital la ciudá de San Xuan.

Ye la más pequeña y la más oriental de les Grandes Antilles y ta asitiada ente l'Océanu Atlánticu al norte y el mar Caribe al sur. Pal oeste, la Canal de la Mona sepáralu de la República Dominicana, y pal este la Canal de les Vírxenes sepáralu de les Islles Vírxenes Americanes.

Política y gobiernu^[3]

Organización política

L'actual constitución portorricana, promulgada'l 25 de xunetu de 1952, define a Puertu Ricu como un Estáu Llibre Venceyáu a los Estaos Xuníos. Por ella llimítase l'autonomía de la islla no que cinca a la defensa nacional, l'acuñación de moneda, les rellaciones esteriores y l'alministración de correos y aduanas. El poder executivu exércelu'l gobernador, escoyíu pa cuatro años y que ye aidáu nes sos funciones por un gabinete de secretarios. El poder llexislativu reside nuna asamblea llexislativa bicameral, formada por un Senáu de 27 miembros y una Cámara de Representantes de 51. No que cinca al poder xudicial, el so muérganu cimeru ye'l Tribunal Supremu, formáu por siete maxistraos denomaos pol gobernador. El gobiernu federal d'Estaos Xuníos ta representáu por una corte de distritu y un procurador designaos pol presidente d'Estaos Xuníos. A la Corte Suprema d'esti país pueden ser llevaes, na cabera instancia, les apelaciones feches ante los tribunales portorricanos.

Gobiernu

El gobernador del país ye, dende'l 3 de xineru de 2021, Pedro Pierluisi. El presidente del Senáu ye Thomas Rivera Schatz y el de la Cámara de Representantes Jennifer González.

Partíos políticos y sindicatos

Los partíos políticos más importantes, y los sos principales cabezaleros, son los que vienen darréu:

Partíu Popular Democráticu (PPD). El so presidente ye Héctor Ferrer.
Partíu Nuevu Progresista (PNP). El so presidente ye Luis Fortuño.
Partíu Independentista Portorricanu (PIP). El so presidente ye Rubén Berríos Martínez.

Presidente: Luis Fortuño. • Partido Independentista Puertorriqueño (PIP). Presidente: Rubén Berríos Martínez.

No que cinca a los sindicatos, los siguientes son los que tienen mayor representación nel país:

Central Portorricana de Trabayadores, presidida por Víctor Villalba Rodríguez.
Unión Xeneral de Trabayadores, que'l so presidente ye Juan Eliza Colón.
Federación de Trabayadores de Puertu Ricu (afiliada a l'AFL-CIO). El so presidente ye José Rodríguez Báez.
Conceyu 95 de Servidores Públicos Xuníos de Puertu Ricu (AFSCME). La so presidenta ye Annette González.

Referencies

↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
↑ Como apaez na entrada de «puertorriqueñu» nel DALLA [1]
↑ Los datos recoyíos nesti apartáu tán sacaos del Anuario Iberoamericano 2012 del Real Institutu Elcano y l'Agencia Efe. Disponible en http://www.anuarioiberoamericano.es/

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Puertu Ricu.
Gobernador de Puertu Ricu
Cámara de Representantes
Senáu de Puertu Ricu
Gobiernu de Puertu Ricu
Asociación de los Bancos de Puertu Ricu
Portal de turismu de la islla

Países d'América

[Cartafueyu_países-1] (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.

[2] Como apaez na entrada de «puertorriqueñu» nel DALLA [1]

[3] Los datos recoyíos nesti apartáu tán sacaos del Anuario Iberoamericano 2012 del Real Institutu Elcano y l'Agencia Efe. Disponible en http://www.anuarioiberoamericano.es/

[1]

[2]

[3]