Sam Wanamaker

actor d'Estaos Xuníos

Samuel Wanamaker (14 de xunu de 1919Chicago – 18 d'avientu de 1993Londres) foi un actor y direutor de películes d'Estaos Xuníos, reconocíu como'l principal impulsor de la moderna recreación del teatru The Globe en Londres.

Sam Wanamaker
Vida
Nacimientu Chicago[1]14 de xunu de 1919[2]
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Muerte Londres[3]18 d'avientu de 1993[2] (74 años)
Sepultura Catedral de Southwark (es) Traducir
Causa de la muerte cáncanu de próstata
Familia
Fíos/es Zoë Wanamaker
Estudios
Estudios Universidá de Valladolid
Universidad Drake (es) Traducir
Oficiu actor de cine, direutor de cine, actor de teatru, direutor de teatruactor de televisión
Premios
Serviciu militar
Cuerpu militar Exércitu de los Estaos Xuníos
Lluchó en Segunda Guerra Mundial
IMDb nm0910737
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Primeros años

editar

Wanamaker nació en Chicago, fíu d'inmigrantes xudíos d'Ucraína, el xastre Morris Wanamaker (nome de nacencia Manes Watmacher) y Molly Bobele. Estudió nel Teatru Goodman de Chicago, y empezó a trabayar en compañíes de branu en Chicago y el norte de Wisconsin, onde ayudò a construyir l'escenariu del Teatru Peninsula Players en 1937.

Carrera

editar

Empezó la so carrera actoral en presentaciones itinerantes, y trabayó nel Teatru Broadway. En 1940 casóse con Charlotte Holland, una estrella de la radio canadiense, depués tamién actriz.

Afinidá política

editar

En 1943, mientres la puesta de la obra Contraataque nel Teatru Nacional de Washington DC, Wanamaker sintióse apoderáu polos ideales del comunismu, y afilióse al Partíu Comunista de los Estaos Xuníos. Asistió a la Universidá Drake n'Iowa enantes de sirvir nel exércitu ente 1943 y 1946, mientres la Segunda Guerra Mundial. Al retornar a la vida civil en 1947 y camudase a Hollywood, dexó'l partíu comunista.

En 1951 lleó un discursu celebrando la torna de dos de los diez de Hollywood. En 1952, nel cume del Macarthismo y el segundu «Peligru Coloráu», a pesar de los sos servicios distinguíos nel exércitu norteamericanu mientres la guerra, Wanamaker enteróse que fuera incluyíu na llista negra de Hollywood, mientres filmaba la película Mr. Denning Drives North nel Reinu Xuníu.

Wanamaker decidió quedase n'Inglaterra, siguiendo la so carrera ellí como actor, direutor y productor.

El documental Who Do You Think You Are? de la BBC, emitíu'l 24 de febreru de 2009, y realizáu pola fía de Wanamaker, Zoë, reveló que'l FBI guardaba una investigación completa sobre Wanamaker, incluyendo declaraciones incriminatories de testigos.

Británicu y norteamericanu

editar
 
Placa azul n'honor de Wanamaker en The Globe.

En 1957 foi nomáu direutor del New Shakespeare Theatre de Liverpool, y en 1959 xunir a la compañía de teatru de Stratford-upon-Avon. Ente los años 1960 y 1970 produció y dirixó obres en Covent Garden y munchos otros sitios, incluyendo la celebración del aniversariu de Shakespeare en 1974.

Trabayó como actor y direutor en películes y televisión, incluyendo filmes como The Spiral Staircase (1974), Private Benjamin (1980), Superman IV: The Quest for Peace (1987), y Baby Boom (1987). Tamién dirixó obres de teatru: en 1990 la ópera Aida de Giuseppe Verdi, con Luciano Pavarotti y la Ópera de San Francisco.

La reconstrucción del Globe

editar

Wanamaker creó'l Fondu Shakespeare Globe pa reconstruyir el teatru The Globe en Londres, y jugò un rol central na realizaciòn del proyeutu, llogrando financiamientu por más de 10 millones de dólares. Acordies col New York Times, el proyeutu convertir na gran obsesión de Wanamaker , intentando un retruque exactu del primer teatru Globe de la dómina de Shakespeare.[4]

Wanamaker finó de cáncer de próstata en Londres a la edá de 74 años,[5] primero que'l so suañu pudiera tar termináu, y fuera inauguráu pola reina en xunu de 1997.[6]

Dalgunes de les sos obres Actor =

editar

Raw Deal (1986) como Luigi Patrovita

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 20 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 6 mayu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. Afirmao en: Union List of Artist Names. Identificador ULAN: 500239486. Data d'espublización: 25 setiembre 2013. Data de consulta: 25 ochobre 2018. Llingua de la obra o nome: inglés.
  4. "Sam Wanamaker's Great Obsession," por Karl Y. Meyer, The New York Times, 29 d'avientu de 1996.
  5. Obituary for Sam Wanamaker, New York Times, 19 d'avientu de 1993
  6. [http://www.shakespeares-globe.org/information/abouttheglobe/samwanamaker/ Shakespeare's Globe :: Sam Wanamaker

Enllaces esternos

editar