Sandra Faber
Sandra Moore Faber (28 d'avientu de 1944, Boston) ye una física y doctora n'astronomía dedicada al estudiu de la formación y evolución de les galaxes, y de la evolución de la estructura del universu,[9] amás trabaya como profesora Universitaria n'Astronomía.[10] Ye coautora de la rellación Faber-Jackson.[11]
.png)
Trayeutoria editar
Estudió la llicenciatura en física na Universidá de Swarthmore y recibióse con altos honores en 1966,[12] depués siguió la so carrera con un doctoráu n'astronomía por Harvard en 1972.[10] A partir d'esi añu empezó'l so trabayu nel Observatoriu Lick de la Universidá de California, en Santa Cruz (UCSC).[9] Dos de les sos grandes contribuciones son la instalación del Observatoriu Keck en Ḥawai, según formar parte del equipu de diseñu del Wide-Field Camera del telescopiu espacial Hubble,[10] ya inclusive ayudó a identificar un problema na lente del Hubble[13] que punxo en riesgu'l so usu una y bones les semeyes salíen con aberraciones esfériques.[14] El so trabayu tuvo gran influyencia sobre la teoría del Big Bang. Ye reconocida nel so campu polos sos apurras al diseñu y usu de grandes telescopios.[13]
La Rellación Faber-Jackson, desenvuelta en collaboración con Robert Jackson nel Observatoriu Lick, rellaciona'l tamañu de les galaxes elíptiques coles velocidaes orbitales internes de les estrelles que les componen.[13] Ye una llei del movimientu de les galaxes y apurrió una fórmula pa determinar la distancia de les galaxes.
En 1984 escribió xunto a John Gallaher un artículu esponiendo que les galaxes taben arrodiaes d'enormes nubes de materia ensin lluz, fría ya invisible, denominada materia escuro. Teníen la hipótesis de que les galaxes fueren formaes a partir d'esta materia, lo cual sofita'l puntu de vista de que l'universu ta constituyíu de materia caliente formada por neutrinos.
Faber tamién formó parte del grupu de científicos (conocíos como los siete samuráis) qu'identificó'l "Gran Atractor", una concentración de galaxes que la so fuercia gravitatoria afecta a una zona de 100 millones d'años lluz, lo cual paez contradicir el modelu expansionista del universu.
Ente los proyeutos nos que participó, ayudó a crear el proyeutu CANDELS, que foi la muestra estadística más grande que tomo'l Telescopiu Hubble del universu.[9]
Ye la investigadora principal del proyeutu DEIMOS (Deep-Imaging Multiobject Spectrograph).[10][15]
Ye miembru nucleu del proyeutu DEEP (Deep Extragalactic Evolutionary Probe), un relevamiento a gran escala de galaxes distantes usando los telescopios mellizos Keck, y el Hubble Space Telescope.[10][16]
Anguaño dedica'l so tiempu trabayando nel Lick Observatory.[13]
Premios y distinciones editar
- Harvard Centennial Medal.
- Medaya Nacional de Ciencia.[9]
- Franklin Institute's Bower Award.[17]
- Prize for Achievement in Science.[17]
- Medaya Bruce de la Sociedá Astronómica del Pacíficu.[17][13]
- Russell Prize of the American Astronomical Society.[17]
- 1985ː Premiu Dannie Heineman d'Astrofísica.
- 2011ː Henry Norris Russell Lectureship.
- 2012ː Medaya Bruce.
- 2012ː Medaya Karl Schwarzschild.
- 2016ː Medaya de l'Academia de Ciencia de california.[9]
- 2016ː Doctoráu honorariu pola Amherst College.[17]
- 2017: Premiu Gruber de Cosmoloxía[18]
Enllaces esternos editar
Referencies editar
- ↑ URL de la referencia: http://www.phys-astro.sonoma.edu/brucemedalists/Faber/index.html.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 URL de la referencia: http://www.phys-astro.sonoma.edu/BruceMedalists/Faber/index.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.fi.edu/laureates/sandra-m-faber.
- ↑ «UCSC astronomer Sandra Faber to receive the National Medal of Science». Universidá de California en Santa Cruz (21 avientu 2012).
- ↑ URL de la referencia: https://gruber.yale.edu/cosmology/2017/sandra-faber. Data de consulta: 28 abril 2018.
- ↑ URL de la referencia: https://clarivate.com/citation-laureates. Data de consulta: 23 setiembre 2023.
- ↑ «Leading astronomers and geophysicists honoured in RAS bicentenary year». Royal Astronomical Society (10 xineru 2020). Consultáu'l 17 xineru 2020.
- ↑ URL de la referencia: http://www.nasonline.org/member-directory/members/55902.html. Data de consulta: 12 payares 2017.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 «Astronomer Sandra Faber awarded California Academy of Sciences Fellows Medal» (inglés). Consultáu'l 15 de marzu de 2017.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 «Professor Sandra M. Faber» (inglés). Consultáu'l 8 de marzu de 2017.
- ↑ «Sandra Faber: Decoder of galaxies» (inglés). Consultáu'l 19 de marzu de 2017.
- ↑ «Sandra Faber CV» (inglés). Consultáu'l 8 de marzu de 2017.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 «gatos-and-saratoga-sandra-faber-has-helped-to-build-and-use-some-of-the-worlds-largest-telescopes/ Los Gatos and Saratoga: Sandra Faber has helped to build and use some of the world's largest telescopes» (inglés). Consultáu'l 17 de marzu de 2017.
- ↑ «How the Hubble Telescope cheated death» (inglés). Consultáu'l 19 de marzu de 2017.
- ↑ «DEIMOS DEep Imaging Multi-Object Spectrograph» (inglés). Consultáu'l 8 de marzu de 2017.
- ↑ «DEEP Core Members» (inglés). Consultáu'l 8 de marzu de 2017.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 «Astronomer Sandra Faber to receive honorary degree from Amherst College» (inglés). Consultáu'l 16 de marzu de 2017.
- ↑ Premiu Gruber de Cosmoloxía 2017
Datos: Q266972
Multimedia: Sandra Faber
