Setophaga angelae
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.
Setophaga angelae  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Vulnerable (IUCN 3.1)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Subfilu: | Vertebrata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: | Passeriformes | |
| Familia: | Parulidae | |
| Xéneru: | Setophaga | |
| Especie: |
S. angelae Kepler y Parkes, 1972 | |
| Distribución | ||
 | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
'''Setophaga angelae,[2] tamién denomada reinita de monte nana y chipe duende,[3] ye una especie d'ave paseriforme de la familia Parulidae endémica de Puertu Ricu, onde ye bien pocu común yá que viv namái en pequeños montes húmedos ente los 370 y 1.030 msnm.
Descripción editar
Los exemplares adultos miden de media 12,5 cm de llargor y pesen 8,4 g[4] El plumaxe ye predominantemente negru y blancu tantu nos machos como nes femes. La parte cimera, les ales y la cola son negres con bandes blanques y l'inferior ye blanca con puntos negros. Los güeyos son de color marrón foscu y al so alredor presenten un aniellu blancu incompletu, a diferencia de la bijirita negra y blanca Mniotilta varia, que presenta sicasí una banda blanca continua dende'l picu hasta la nuca sobre cada güeyu. Como n'otres especies de la so xéneru nes Antilles, el so picu ye relativamente llargu y les sos ales curties (53,8 mm) y arrondaes.[5] Los exemplares xuveniles son diferentes de los adultos porque presenten mientres el primer añu un envés verde buxu que camuden pasu ente pasu ente xunetu y ochobre.
Comportamientu editar
Comúnmente alcuéntrase buscando alimentu nel dosel mediu del monte a la gueta d'inseutos.[4] Mientres busca comida puede formar grupos xunto con páxaros d'otres especies.
Utiliza tres tipos de téuniques p'atrapar la so presa:[4] l'"espiguéu" ye una forma de caza ente la vexetación realizada por un páxaru en tierra en movimientu o quietu; la "ronda d'acometida" realizada pol páxaru en vuelu; y la "esploración" que consiste en que'l páxaru cava col so picu y busca alimentu nel sustratu, picotiando en forma asemeyada a los pitinos.[4] L'espiguéu, especialmente de les fueyes, ye la téunica qu'usa con más frecuencia ente que la esploración ye la que menos prautica.[4]
El so cantar ye una serie de notes "curties, pronunciaes rápido, más bien poco musicales sobre un tonu, qu'aumenten volume hasta terminar con una serie curtia de sílabes dobles distintes que suenen con tonu llevemente más baxu";[6] la llamada describióse como un "chip únicu, curtiu y metálicu".[6]
L'apareyamientu tien llugar ente marzu y xunu. Tanto'l machu como la fema participen de la construcción del nial y na alimentación de los pitucos. El nial constrúyense cerca del tueru d'un árbol sobre cames de fueyes, usualmente de Cecropia preferentemente n'árboles de la especie Bulbophyllum wadsworthii. Escuéndense bien y tán asitiaos ente 1,3 y 7,6 m sobre'l nivel del suelu.[7] Tienen forma de copa y téxense con pequeñes raigaños, cañes y fueyes seques de Chusquea abietifolia, B. wadsworthii o Panicum maximum. L'interior ye cubiertu con fibres y fueyes seques.[8]
La fema pon 2 a 3 güevos blancos con puntos castañu acoloratáu.[9] Los pitucos reciben como alimento principalmente lepidópteros y ortópetros.[8]
Distribución editar
La especie atopóse solamente'n 1968 nel Monte Nacional La Incla y describióse'n 1972.[10] En setiembre de 1989 el Furacán Hugo afeutó los Montes Nacionales de La Incla, Toro Negro y Carite, trés de los cuatro montes nanos onde reparóse na presencia d'esta especie de reinita y dos años dempués una busca realizada en Toro Negro nun permitió atopar ellí nengún exemplar.[11] Investigaciones más recién amosaron que tantu en Toro Negro como en Carite la especie quedó desaniciada.[7] Sicasí les reinitas del monte nanu consolidaron la so presencia en La Incla, onde les midíes de proteición foron eficaces y en 2001 una investigación pudo atopar trés exemplares nel Monte Nacional de Maricao, onde se reparara la especie dende 1972. Otros estudios amosaron que la especie realizó una migración altitudinal del rangu ente 640 y 1.030 al rangu ente 370 y 600 m.s.n.m. onde s'atopen pequeños montes de tabonuco y palu coloráu.[12]L'informe d'IUCN de 2000 envaloró una población de 600 individuos adultos.[13]
Trátase d'una pequeña población nun hábitat acutáu polo cual realizáronse importantes esfuercios de caltenimientu, facilitaos porque l'área de distribución de la especie ta en Montes Nacionales protexíos. Anque les midíes de caltenimientu empezaron a tomase'n 1982 y anguaño la especie nun ta en peligru inmediatu d'estinción, ye vulnerable pol amenorgamientu d'hábitat, los desastres naturales y l'acción de predadores que s'estendió a especies introducíes.
Ver tamién editar
| Wikispecies tien un artículu sobre Setophaga angelae. |
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Setophaga angelae.
Referencies editar
- ↑ IUCN: 149820; asesores: BirdLife International. Añu 2009; edición IUCN: 2011.1. Consultáu 6 d'ochobre de 2011
- ↑ Nomes en castellán de les aves del mundu encamentaos pola SEO parte 17ª p. 455.
- ↑ Chipe Duende (Setophaga angelae) (Kepler & Parkes, 1972) en Avibase.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Cruz, Alexander and Delannoy, Carlos A.. Ecology of the Elfin-woods Warbler (Dendroica Angelae) II. páxs. 152–162. http://www.uprm.edu/publications/cjs/VOL20/P153-162.PDF.
- ↑ Kepler, C. B. and Parkes, K. (January 1972). «A New Species of Warbler (Parulidae) from Puertu Ricu». The Auk 89 (1): páxs. 1–18. http://elibrary.unm.edu/sora/Auk/v089n01/p0001-p0018.pdf. Consultáu'l 18 de xunu de 2006.
- ↑ 6,0 6,1 Cuevas, Victor, M.. «Wildlife Facts - January 2002 - Elfin-woods Warbler». USDA Forest Service. Consultáu'l 19 de marzu de 2006.
- ↑ 7,0 7,1 Anadón Irrizary, Verónica (2006). Distribution, habitat occupancy and population density of the Elfin-woods Warbler. MS Thesis. Universidá de Puertu Ricu en Mayagüez.
- ↑ 8,0 8,1 Regueru Vázquez, Bryan (June 1992). «Observations of the breeding biology of the Elfin Woods Warbler». The Wilson Bulletin 104 (2): páxs. 362–365. http://elibrary.unm.edu/sora/Wilson/v104n02/p0362-p0365.pdf.
- ↑ «Elfin-woods Warbler». Oiuseax.net. Consultáu'l 19 de marzu de 2006.
- ↑ Sherman, Snady (21 de mayu de 1998). «The Dirty Dozen - A Wood Warbler Trivia Quiz». Delaware Valley Ornithological Club. Consultáu'l 19 de marzu de 2006.
- ↑ Arroyo Vázquez, B. (2001). Comparative study of foraging behavior and habitat selection of resident wood warblers (Dendroica) in southwestern Puertu Ricu.
- ↑ «Candidate and Listing Priority Assignment Form - Elfin woods Warbler». Consultáu'l 19 de marzu de 2006.
- ↑ «Species factsheet: Dendroica angelae». BirdLife International. Consultáu'l 19 de marzu de 2006.
- Sociedá Ortinológica Portorricana - Reinita de Monte Nanu. Consultáu'l 1 de xunu de 2006.
- Oberle, Mark (2003). Les aves de Puertu Ricu en fotografíes editorial=Editorial Humanitas, páx. 24. ISBN 0-9650104-2-2.
- Curson, Quinn and Beadle (1994). New World Warblers. Christopher Helm. ISBN 0-7136-3932-6.
Datos: Q532125- Multimedia: Setophaga angelae
Especies: Setophaga angelae
