Vigna unguiculata subesp. sesquipedalis
Vigna unguiculata subespecie sesquipedalis ye una llegume comestible cultivada pa consumir les sos vaines verdes. Conocer pol nome de xudía de metro,[1] bora, xudía de vaca, frijól espárragu,[1] habichuela llarga,[1] frijol culiebra.[1]
Vigna unguiculata subesp. sesquipedalis  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Subclas: | Rosidae | |
| Orde: | Fabales | |
| Familia: | Fabaceae | |
| Subfamilia: | Faboideae | |
| Tribu: | Phaseoleae | |
| Subtribu: | Phaseolinae | |
| Xéneru: | Vigna | |
| Especie: | Vigna unguiculata | |
| Subespecie: |
V. o. subsp. sesquipedalis (L.) Verdc. | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
| xudía de metro | ||
|---|---|---|
| Tamañu de porción | ||
| Enerxía 47 kcal 197 kJ | ||
| Carbohidratos | 8.35 g | |
| Grases | 0.4 g | |
| Proteínes | 2.8 g | |
| Retinol (vit. A) | 43 μg (5%) | |
| Tiamina (vit. B1) | 0.107 mg (8%) | |
| Riboflavina (vit. B2) | 0.11 mg (7%) | |
| Niacina (vit. B3) | 0.41 mg (3%) | |
| Ácidu pantoténicu (vit. B5) | 0.55 mg (11%) | |
| Vitamina B6 | 0.024 mg (2%) | |
| Calciu | 50 mg (5%) | |
| Fierro | 0.47 mg (4%) | |
| Magnesiu | 44 mg (12%) | |
| Manganesu | 0.205 mg (10%) | |
| Fósforu | 59 mg (8%) | |
| Potasiu | 240 mg (5%) | |
| Sodiu | 4 mg (0%) | |
| Cinc | 0.37 mg (4%) | |
| % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. | ||
| Fonte: xudía de metro na base de datos de nutrientes del USDA. | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Descripción
editarSon plantes trepadores o yerbes arbustives, añales; colos tarmos glabros. Folíolos ovaos, de 8–11 cm de llargu y 4.5–6.7 cm d'anchu, ápiz acumináu, base obtusa, glabros; pecíolos 6.7–8.7 cm de llargu, glabros, estípules xeneralmente peltaes, ca 1.5 cm de llargu. Inflorescencies 8.7–15 cm de llargu, con 1–3 nuedos florales, bráctees llanceolaes, 3–5 mm de llargu, caduques, bractéoles espatulaes, 3–5 mm de llargu, subpersistentes, flores ca 2 cm de llargu, blanques con mácules moraes, subsésiles; mota campanuláu, tubu 5 mm de llargu, dientes deltoides, 2 mm de llargu, glabro; estandarte con 1 ó 2 apéndices na llámina; quilla ensin cara. Frutos lliniares, 7–15 (variable de 20–100 en cultivar) cm de llargu y 11 mm d'anchu, glabros; granes 10–17, oblongues a reniformes, ca 8 mm de llargu y 6 mm d'anchu, diversos colores, guañada epigea.[2]
Distribución
editarLa planta pertenez a un xéneru distintu del xéneru al que pertenez la xudía común. Ye una brengosa enredadera trepadora añal. La planta ye mesma de climes tropicales/tropicales y cultivar especialmente nes zones templaes del sur d'Asia, el sureste d'Asia, y el sur de China. Una variedá de xudía de mazcaritu, cultivar principalmente polos sos vaines inmadures escepcionalmente llargues (35-75 cm) y utilizar en forma similar a la xudía verde o chaucha. Les numberoses variedaes d'esta especie estremar polo xeneral polos distintos colores de les sos granes madures.
Cultivo
editarLes vaines, que pueden empezar a formase a los 60 díes de la llantadera, cuelguen en grupos de dos o más. Pa consumu ye conveniente recoyer primero qu'algamen el so plenu maduror; sicasí, d'aquelles vaines que nun se recoyeron ye posible usar les sos granes seques en sopes. Al collechar, ye importante nun recoyer los biltos que s'atopen percima de les vaines; yá que la planta va producir munches más vaines nel mesmu tarmu. Les plantes tomen más tiempu n'algamar el maduror que les otres variedaes de xudíes, pero una vegada en producción, les vaines son de crecedera rápida y ye precisu una collecha diaria. Les plantes van producir vaines hasta l'empiezu de les xelaes.
Nutrición
editarSon una bona fonte de proteínes, vitamina A, tiamina, riboflavina, fierro, fósforu y potasiu, y una bien bona fonte de vitamina C, acedu fólico, magnesiu y manganesu.
Taxonomía
editarVigna unguiculata describióse por (L.) Walp. y espublizóse en Repertorium Botanices Systematicae. 1(5): 779. 1843.[2]
Vigna: nome xenéricu que foi dau n'honor del botánicu italianu Dominicu Vigna que lo afayó nel sieglu XVII.
unguiculata: epítetu llatín que significa "con una garra"[3]
sesquipedalis: epítetu llatín ;Sinonimia:
- Dolichos sesquipedalis L.
- Vigna sesquipedalis (L.) Fruwirth
- Vigna sesquipedalis (L.) F. Agcaoili
- Vigna sinensis subsp. sesquipedalis (L.) Van Eselt.
- Vigna sinensis var. sesquipedalis (L.) Asch. & Schweinf.
- Vigna unguiculata var. sesquipedalis (L.) H.Ohashi
- Vigna unguiculata var. sesquipedalis (L.) Bertoni [4]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «USDA GRIN Taxonomy».
- ↑ 2,0 2,1 «Vigna unguiculata subesp. sesquipedalis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 29 de xunetu de 2014.
- ↑ N'Epítetos Botánicos
- ↑ «Vigna unguiculata subesp. sesquipedalis». The Plant List. Consultáu'l 29 de xunetu de 2014.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Vigna unguiculata subesp. sesquipedalis.
| Wikispecies tien un artículu sobre Vigna unguiculata subesp. sesquipedalis. |
Datos: Q1323455- Multimedia: Vigna unguiculata subsp. sesquipedalis
