425

Si amiestes dalgún datu, pues siguir l'enllaz del día pa inxertar el datu ellí tamién. ¡Gracies!

	Añu 425
Años:	422 423 424 - 425 - 426 427 428
Décades:	Años 390 Años 400 Años 410 - Años 420 - Años 430 Años 440 Años 450
sieglos:	sieglu IV - sieglu V - sieglu VI

425 n'otros calendarios

Calendariu gregorianu	425 CDXXV
Ab urbe condita	1178
Calendariu armeniu	N/A
Calendariu chinu	3121 – 3122
Calendariu hebréu	4185 – 4186
Calendarios hindús - Vikram Samvat - Shaka Samvat	480 – 481 347 – 348
Calendariu persa	197 BP – 196 BP
Calendariu islámicu	203 BH – 202 BH
Calendariu rúnicu	675

Fechos

• Los vándalos instálense en Cartagena, solmenando un duru golpe a la seguridá del comerciu ente Roma y Hispania. Apodérense tamién d'Andalucía y constrúin una flota, que-yos dexa invadir Mallorca.
• Aeciu lleva a Roma un exércitu reclutáu ente los hunos pa sofitar al usurpador Xuan.
• Teodosiu II, emperador d'Oriente, unvia a Italia un exércitu lideráu pol xeneral Ardabur y el so fíu Aspar, pa tratar de restablecer la dinastía oficial, representada por Valentinianu III.
• Aspar toma Aquilea, mentes que'l so padre trata de tomar Rávena. Ardabur ye fechu prisioneru, pero esto déxa-y facese coles tropes de Xuan l'usurpador, que ye fechu prisioneru y degolláu darréu.
• 23 d'ochobre - Valentinianu III ye proclamáu en Roma emperador d'Occidente (hasta 455). La so madre, Gala Placidia, controla l'Imperiu d'Occidente.
• El xeneral romanu Aeciu xúnese a la causa del nuevu emperador, Valentinianu III, recibe'l títulu de conde, y la dignidá de xefe del exércitu de la Galia.
• Ésitu d'Aeciu y de los sos auxiliares hunos sobre los francos y los visigodos na Galia (425-428).
• Progresivu abandonu de les llinies renanes a les infiltraciones xermániques (425-460).
• Los heftalís (hunos blancos) crucien el ríu Syrdarja y amenacen la ciudá de Bactriana.
• En China, el rei To-pa Tau empecipia una campaña contra los reinos de Jeu-Han y Hia.
• Na India, Kakusthavarman, de la dinastía Kadamba reina sobre'l territoriu de Karnataka (dende Kaveri hasta Godaviri) hasta 450.
• Fundación de los Ateneos (universidaes) de Roma, Constantinopla y Beirut, por Teodosiu II, animáu pola so esposa Odoxa. Emplega a un gran númberu de profesores, pagaos pol Estáu, y concéde-yos el monopoliu de la educación superior. A les materies tradicionales de la Retórica (elocuencia, sofística y gramática llatina y griega) se añaden la Filosofía y el Derechu. Xunto colos Ateneos, crea tamién biblioteques (na de Constantinopla, con 120000 volúmenes).
• Xuan Casianu, teóricu monásticu llatín, termina De institutionis coenobiorum.
• Constrúyese la ilesia de Santa Sabina en Roma, que consta de tres naves ensin cruceru.
• Redáctase la Notitia dignitatum, catálogu de los cargos civiles y militares del imperiu romanu.
• A la muerte del Patriarca del Sanedrín Gamaliel VI, el Sanedrín ye abolíu pol Imperiu Romanu d'Oriente.
• El Budismu empieza a estendese pel sureste d'Asia.

Nacencies

• Zu Chongzhi, matemáticu y astrónomu chinu.
• Zenón, emperador romanu d'Oriente (fecha averada).

Muertes

• 10 d'ochobre - Áticu, Patriarca de Constantinopla.
• Xuan, usurpador del Imperiu Romanu d'Occidente.
• Flaviu Castín, políticu romanu.
• Gamaliel VI, el postreru nasi (príncipe hebréu).
• Mavia, reina árabe.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre 425.

• Datos: Q31183
• Multimedia: 425