Brokeback Mountain
Brokeback Mountain ye una película d'Estaos Xuníos dirixida por Ang Lee, basada nel cuentu «Brokeback Mountain» d'Annie Proulx. Estrenóse'l 9 d'avientu de 2005. La película ganó tres premios Óscar d'un total d'ocho nominaciones. El guión foi escritu por Diana Ossana y Larry McMurtry, quien recibieron el Óscar al meyor guión adautáu.
Ta protagonizada por Heath Ledger, Jake Gyllenhaal, Anna Faris, Anne Hathaway y Michelle Williams.
Argumentu
editarLa película rellata la hestoria de Ennis del Mar (Heath Ledger) y Jack Twist (Jake Gyllenhaal), dos nuevos que se conocen y namórense mientres el branu de 1963 mientres trabayen nel llendo d'oveyes en Brokeback Mountain, un llugar ficticiu nel estáu d'Estaos Xuníos de Wyoming. La película narra la hestoria de les sos vides y la so continua anque complexa rellación mientres dos décades, que sigue mientres dambos cásense coles sos novies y tienen fíos.
Ennis y Jack conócense cuando Joe Aguirre (Randy Quaid) les contrata pa llendar a les sos oveyes mientres el branu. Nos llargos meses d'aislamientu, ente dambos empieza a desenvolvese un llazu especial. Una nueche, dempués de beber güisqui, Jack fai-y una insinuación romántica a Ennis, quien de primeres se niega, pero depués apuerta a tener rellaciones sexuales con él. Magar que alviértelu a Jack de que namái asocedería una vegada, Ennis dase cuenta de que tien una rellación física y poderosamente emocional col so compañeru mientres el restu del tiempu que pasen xuntos. Poco dempués d'afayar que'l so tiempu xuntos diba terminase de secute, engarren a puñaes causándose mutuamente magulladuras.
Al terminar el so trabayu dambos vuelven a les sos ciudaes, Ennis contrái matrimoniu cola so prometida Alma Beers (Michelle Williams) y Jack dir a Texas, onde conoz y cásase con una vaquera de rodiu llamada Lureen Newsome (Anne Hathaway). Jack y Ennis vuelven atopase cuatro años más tarde, y Alma ve besar apasionadamente. Jack propón que vaigan vivir xuntos a un pequeñu ranchu, pero Ennis, acoradáu por una alcordanza doliosu de la so infancia d'un homosexual asesináu nel so pueblu, tarrez que cualquier intentu por vivir xuntos terminara en traxedia. Tamién s'amuesa incapaz d'abandonar a la so familia. Ensin atrevese a consolidar la so rellación Ennis y Jack terminen viéndose en «viaxes de pesca» de xemes en cuando.
A midida que van trescurriendo los años ambos matrimonios deteriórense. Alma finalmente divórciase de Ennis, conociendo la so vida oculta, y Jack allóñase cada vez más de la so esposa. Mentanto, Lureen abandonara los sos años como vaquera de rodiu pa convertise nuna executiva qu'espera que Jack establézase y trabaye como vendedor, pa lo cual tien talentu pero nun desea faelo. Al enterase del divorciu de Ennis, Jack conduz escontra Wyoming y espera que finalmente puedan tar xuntos, pero Ennis negar a alloñar de les sos fíes y sigue tarreciendo les posibles repercusiones que sufriríen si la so rellación fixérase pública.
A la fin d'unu de los sos viaxes Ennis diz-y a Jack que tendría qu'atayar el so próximu alcuentru pol so trabayu, polo qu'empiecen a engarrar. Ennis culpa a Jack de convertilo no que ye» y por ser la causa de les sos conflictives emociones, sintiendo que lo atrapara y qu'arruinara la so vida. Jack trata de contenelo y Ennis aguantar, pero finalmente ruempe en lloru nos brazos de Jack.
A la temporada Ennis recibe una postal que lu unviara a Jack con un sellu que diz «Fináu». Nuna conversación telefónica, Lureen diz-y a Ennis que Jack morriera mientres camudaba una llanta qu'esplotara. La so esplicación del incidente entrepolar con unes imáxenes de Jack siendo cutíu brutalmente por trés homes; esto puede interpretase como la medrana de Ennis sobre lo que podría pasar en realidá (inspiráu pola so esperiencia del homicidiu homofóbico asocedíu mientres la so infancia) o como una semeya de lo que Lureen sabe qu'asocediera. Lureen diz-y a Ennis que Jack deseyaba que les sos cenices fueren espardíes nel monte Brokeback, pero que nun sabe onde ye. Ennis viaxa a ver a los padres de Jack (Roberta Maxwell y Peter McRobbie), onde-yos ufierta llevar se les cenices de Jack, pero'l so padre niega rotundamente el pidíu. La madre de Jack pregúnta-y a Ennis si quier ver el cuartu del so fíu antes de dise. Ellí afaya, nun gabitu, la vieya camisa enllordiada de sangre que creía que perdiera nel monte Brokeback, dándose cuenta de qu'en realidá Jack haber lleváu. La camisa ta nel mesmu gabitu de la chaqueta qu'utilizara Jack mientres la engarradiella, tamién enllordiada de sangre. Ennis sostener frente a la so cara, siente'l so arume y papuxa en silenciu. Depués baxa a la sala coles camises, y la madre de Jack déxa-y lleva-y les.
Na escena final Alma Jr. (Kate Mara) , con diecinueve años d'edá, llega a la caravana del so padre diciéndo-y que ta comprometida. Píde-y a Ennis el so bendición y convidar a la so boda. Ennis, consciente a la fin de la importancia del amor nuna rellación y nun matrimoniu, pregúnta-y si'l so prometíu l'ama bonalmente. Dempués de qu'Alma s'haya alloriáu Ennis dase cuenta de qu'escaeciera la so suéter, polo que lo toma y asítiase nel armariu. Dientro, colgáu na puerta, tán los dos camises con una postal del monte Brokeback al so llau. Nesta ocasión la camisa de Jack ta dientro de la de Ennis. Ésti abrocha con curiáu'l botón cimeru de la camisa de Jack, y con llárimes nos güeyos bisbisa «Jack, I swear...» («Jack, xurar nel doblaxe pa Hispanoamérica y «Jack, hai que ver» nel doblaxe español) mientres endrecha amodo la postal.
Repartu
editar- Heath Ledger - Ennis del Mar
- Jake Gyllenhaal - Jack Twist
- Michelle Williams - Alma Beers del Mar
- Anne Hathaway - Lureen Newsome
- Anna Faris - Lashawn MaLone
- Linda Cardellini - Cassie Cartwright
- Randy Quaid - Joe Aguirre
- David Harbour - Randall Malone
- Roberta Maxwell - Mrs. Twist
- Peter McRobbie - John Twist
- Kate Mara - Alma del Mar Jr.
- Marty Antonini - Timmy
- Larry Reese - Jolly Minister
- Scott Michael Campbell - Monroe
- Valerie Planche - Waitress
- David Trimble - Basque
- Graham Beckel - L.D. Newsone
- Jerry Callaghan - Judge
Del papel al celuloide
editarEl rellatu orixinal d'Annie Proulx publicar na revista The New Yorker el 13 d'ochobre de 1997 y causó un fuerte impautu nos círculos lliterariu y cinematográficu. Yá entós lleer l'actor Randy Quaid, que depués participaría na película encarnando al xefe de los dos vaqueros protagonistes. Cuntó: «Vi la revista nel ximnasiu, y engabité tantu col cuentu que lu robé, llevar a casa pa terminar de lleer». La futura coguionista, Diana Ossana, cuenta que «foi como un puñada cuando la lleí, rompí a llorar hasta que me dormí».
Llueu'l rellatu considerar en Hollywood como bien pervalible pa una versión en cine, pero tamién se tarrecía como bien ventureru financieramente, porque tocaba una tema (homosexualidá) consideráu tabú y «venenu pa la taquilla». Mientres el testu guardar nun caxón, la temática gai foi cobrando amodo mayor normalidá en Hollywood, talmente que finalmente'l proyeutu de la película pudo encetase, magar con dificultaes.
El primer direutor rellacionáu con una posible versión en cine foi Gus Van Sant, ya inclusive Pedro Almodóvar declaró qu'esta película podría ser la so primer incursión nel cine hollywoodense, d'onde-y llegaben diverses ufiertes. Pero toos estos tanteos nun espolletaron. Naquella dómina, Jake Gyllenhaal lleó'l testu (nun queda claru si namái'l rellatu curtiu o un guión), y amosóse bien comenenciudu, «pero yo entós yera demasiáu nuevu».
Foi Ang Lee, qu'había empobináu Hulk, quien preguntó si'l rellatu siguía disponible. Al ver que sí, llanzar a rodalo. Tuvo que recurrir al sofitu d'una compañía pequeña, Focus, pos nenguna de les majors quería arriesgase a un fracasu comercial. Asumíase qu'un filme sobre «dos vaqueros que se besen» sería refugáu pol públicu, siquier n'Estaos Xuníos.
Los guionistes McMurtry y Ossana fixeron una trabayosa xera, dando al rellatu curtiu de Proulx la estructura (y llargor) d'un guión de dos hores. Anque respetaron dellos diálogos lliteralmente, tuvieron qu'entrepolar bloques enteros d'información y escenes na zona entemedia del rellatu, cuando los protagonistes viven vides heterosexuales y van avieyando. El rellatu orixinal plantegaba la tema y, de manera esquemática, saltaba al desenllaz 20 años dempués.
Pero los guionistes non yá dieron cuerpu a una llinia argumental curtia, sinón que-y dieron un perfil épicu, a la manera del xéneru clásicu del western. El rellatu curtiu de Annie Proulx yera más bien costumista, con descripciones aspres; los protagonistes yeren más bien feos y deque alimentaos; unu d'ellos tenía los dentame estropiáu. Yeren los paries de la sociedá, carentes d'estudios y de modales. L'adaptación al cine convertir nuna pareya más allegada al públicu actual: d'estatures y edaes similares, atléticos y curiosos, dientro d'un tonu realista. Con estes condiciones, el romance ente ellos sería más creíble. Ang Lee, amás, realzó los paisaxes y l'escenografía, pa remarcar el grandor de la rellación afeutiva, en contraste cola rutina gris de les sos vides heterosexuales posteriores.
Resulta interesáu que la película fuera rodada (nel branu de 2004) na provincia canadiense d'Alberta y non en Wyoming. Lee suel rodar les sos películes nel llugar onde trescurre l'acción (otra esceición notable ye El tigre y el dragón). Nesti casu, pensó que Alberta sería un llugar perfectu pa rodar polos sos maraviyosos paisaxes y pol interés de los productores canadienses por rodar la película. Per otru llau, los costos yeren inferiores.
Los dos actores principales y Anne Hathaway tuvieron qu'entrenase en montar a caballu. Cúntase qu'un coleutivu gai centráu nos rodeos asesoró al equipu de rodaxe. Jake Gyllenhaal rodó personalmente parte de les sos escenes sobre un toru, «anque-y punximos el más mansu», dixeron los granxeros.
Les escenes amoroses ente los dos protagonistes fueron bien comentaes y nun resultaron fáciles de rodar pa los actores. Anque afirmaron que tolos xestos «taben coreografiados», mientres la filmación d'un besu, Ledger cuasi-y rompió la ñariz a Gyllenhaal.
Receición inicial y estrenos
editarLos críticos de cine valoraron bien positivamente la película, con aponderamientos cuasi unánimes en tol mundu. Inclusive en países asiáticos, valoróse como un tratamientu serio y sensible de la espinosa tema. Ganó múltiples premios de máxima categoría, ente los que figura'l Lleón d'Oru a la Meyor Película del 62ᵘ Festival de Cine de Venecia y 4 Globos d'Oru, incluyendo Meyor Película Dramática y Meyor Direutor. Na 78ª edición de los Premiu Óscar foi nomada a 8, de los que finalmente ganó 3, ente los que se destacar l'Óscar al Meyor Direutor. Dar por sentáu que ganaría tamién l'Óscar a Meyor Película, pero foi ganada por Crash. Al abrir el sobre cola resultancia, Jack Nicholson nun azorronó na cara la so decepción pos daba por clara ganadora a Brokeback Mountain.
L'estrenu n'Estaos Xuníos foi'l 9 d'avientu de 2005 y a partir de les primeres selmanes, a pesar d'amosase en poques sales, consiguió un importante ésitu principalmente ente la población urbana de les ciudaes más importantes. La película causó ciertu discutiniu ente dalgunos de los sectores más conservadores de la sociedá d'Estaos Xuníos, incluyida la Ilesia católica y dellos grupos fundamentalistes cristianos, sicasí tuvo un inesperáu ésitu n'estaos bien tradicionalistes como Texas, principalmente ente'l públicu femenín. Los medios de comunicación, como la cadena Fox y el periódicu USA Today, collaboraron a aumentar el discutiniu, hasta'l puntu que la comentarista Neil Giuliano del Miami Herald dixo que gran parte del discutiniu foi xenerada pelos medios de comunicación nel so intentu de vender más. La película foi atayada nun cine de Salt Lake City, pero amosar con ésitu de públicu n'otros cines de la ciudá.
La película foi prohibida en China, onde la tema de la homosexualidá ye consideráu tabú. Sicasí Brokeback Mountain pudo vese en Taiwán (país d'onde ye orixinariu Lee) y estrenóse en Ḥong Kong.
Censura
editarNuna emisión de la película na canal de televisión pública italiana Rai Due n'avientu del 2008, fueron cortaes tres escenes d'amor homosexual, mientres otres escenes heterosexuales más esplícites y escenes violentes sí fueron amosaes.[11] Les escenes censuraes fueron:
- La escena de sexu suxerida na tienda de campaña.
- El primer besu siguíu de mimos ente los protagonistes.
- El besu apasionáu nel realcuentru dempués de cuatro años, yá casaos, delantre de la casa de Ennis.
D'esta forma modificóse considerablemente'l conteníu del filme, despintando a los espectadores el tipu de rellación ente los dos personaxes principales. La televisión pública declaró nun principiu nun ser la responsable de les cortes, afirmando que la recibieron nesa versión de la distribuidora.[12] El direutor de la televisión, Claudio Petruccioli, pidió esculpes pol "error" y el Xefe de Rai Due Antonio Marano anunció qu'emitiríen la película completa dempués de Navidaes.[13]
Banda sonora
editarEl principal responsable de la banda sonora ye l'arxentín Gustavo Santaolalla cola collaboración de Tony Peluso, productor y guitarrista de la banda The Carpenters. A les sos obres anteriores pertenecen la banda sonora de Amores perros y Diarios de motocicleta. Pa la música de Brokeback Mountain usáronse tanto pieces instrumentales nueves como cantares conocíos de músicos de Folk y Country, en parte con nueves versiones. Ente los artistes participantes cúntense Willie Nelson, Rufus Wainwright, Linda Ronstadt o Emmylou Harris. El títulu A Love That Will Never Grow Old, gallardoniáu con un Globu d'Oru, foi compuestu por Santaolalla y Bernie Taupin y cantar Emmylou Harris. La banda sonora ganó l'Óscar en 2005.
Premios
editarPremios Óscar
editar- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Música Orixinal (Gustavo Santaolalla)
- Meyor Guión Adautáu (Larry McMurtry y Diana Ossana)
Premios BAFTA
editar- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Actor de Repartu (Jake Gyllenhaal)
- Meyor Guión Adautáu (Larry McMurtry y Diana Ossana)
Círculu de Críticos de Películes de Londres
editar- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
Direutor's Guild of America
editar- Premiu de Meyor Direutor (Ang Lee)
Globos d'Oru
editar- Meyor Película Dramática
- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Guión (Larry McMurtry y Diana Ossana)
- Meyor Cantar Orixinal (Emmylou Harris, («A Love That Will Never Grow Old»)
Premios de la Sociedá de Boston de Críticos de cine 2005
editar- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
Asociación de Críticos de Dallas-Fort Worth
editar- 10 Meyores Películes
- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Guión (Larry McMurtry y Diana Ossana)
- Meyor Fotografía (Rodrigo Prieto)
Premios de Cine Europeos
editar- Meyor Direutor (Ang Lee)
Críticos de Cine de Las Vegas
editar- Meyor Película
- Meyor Actor (Heath Ledger)
- Meyor Direutor (Ang Lee)
Asociación de Críticos de Cine de Los Ánxeles
editar- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
National Board of Review
editar- 10 Meyores Películes
- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Actor Secundariu (Jake Gyllenhaal)
Círculu de Críticos de Cine de Nueva York
editar- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Actor (Heath Ledger)
Sociedá de Críticos de Cine de Phoenix
editar- 10 Meyores Películes de 2005
- Meyor Actuación d'un Actor nun Papel Principal (Heath Ledger)
- Meyor Actuación d'un Actor nun Papel Secundariu (Jake Gyllenhaal)
- Meyor Actuación d'una Actriz nun Papel Secundariu (Michelle Williams)
- Meyor Guión Adautáu
- Meyor Fotografía
Premios Satellite
editar- Película Destacada, Drama
- Direutor Destacáu (Ang Lee)
- Producción Destacada (Geraldine Peroni y Dylan Tichenor)
- Música Orixinal Destacada (Gustavo Santaolalla y Bernie Taupin, pol cantar «A Love That Will Never Grow Old»)
Asociación de Críticos de Cine del Southeastern (SEFCA)
editar- 10 Meyores del SEFCA
- Meyor Película
- Meyor Direutor (Ang Lee)
- Meyor Guión Adautáu (Larry McMurtry y Diana Ossana)
62 Festival Internacional de Cine de Venecia
editar- Lleón d'Oru a la Meyor Película
Nominaciones
editarPremiu Óscar
editar- Meyor película
- Meyor direutor (Ang Lee)
- Meyor actor (Heath Ledger)
- Meyor actriz de repartu (Michelle Williams)
- Meyor actor de repartu (Jake Gyllenhaal)
- Meyor guión adautáu
- Meyor banda sonora
- Meyor fotografía
Premios BAFTA
editar- Meyor película
- Meyor direutor (Ang Lee)
- Meyor actor (Heath Ledger)
- Meyor actor de repartu (Jake Gyllenhaal)
- Meyor actriz de repartu (Michelle Williams)
- Meyor edición
- Meyor guión adautáu
- Meyor banda sonora
- Meyor fotografía
=== Premios del Sindicatu d'Actores Meyor actor (Heath Ledger)
- Meyor actor de repartu (Jake Gyllenhaal)
- Meyor actriz de repartu (Michelle Williams)
- Meyor casting
Writers Guild
editar- Meyor guión adautáu
Producer Guilds
editar- Meyor película
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Google Freebase Data Dump. Editorial: Google.
- ↑ «Internet Movie Database» (inglés). Consultáu'l 14 abril 2017.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 Afirmao en: europeanfilmawards.eu. European Film Awards ID: 8276. Data de consulta: 13 agostu 2021.
- ↑ 4,0 4,1 Afirmao en: ČSFD. Llingua de la obra o nome: checu. Data d'espublización: 2001.
- ↑ URL de la referencia: http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=brokebackmountain.htm.
- ↑ «Rotten Tomatoes» (inglés) (20 avientu 2005).
- ↑ URL de la referencia: https://www.europeanfilmacademy.org/2005.103.0.html. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20190720123917/https://www.europeanfilmacademy.org/2005.103.0.html. Data de consulta: 24 avientu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.cnc.fr/professionnels/visas-et-classification/114363. Data de consulta: 3 febreru 2023.
- ↑ URL de la referencia: https://jmkextern.bmb.gv.at/app/detail.aspx?FILID=16015.
- ↑ Afirmao en: Filmografía Nacional Danesa.
- ↑ Flick. «Brokeback Mountain, censurada na televisión pública italiana». dos manzanes. Consultáu'l 3 de payares de 2009.
- ↑ Flick. «La televisión pública italiana manifiesta que la censura a Brokeback Mountain “nun foi intencional”» (castellanu). dos manzanes. Consultáu'l 3 de payares de 2009.
- ↑ Flick. «Los telespectadores italianos van poder ver “Brokeback Mountain” ensin censura a les 23:40». dos manzanes. Consultáu'l 3 de payares de 2009.
Enllaces esternos
editar- Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Brokeback Mountain.
- Sitiu web oficial
- Ficha de Brokeback Mountain na Internet Movie Database (n'inglés)
- Ficha de Brokeback Mountain en FilmAffinity.
Predecesor: Vera Drake |
Ganador Lleón d'Oru
Brokeback Mountain |
Socesor: Still Life |