Canencia

conceyu de la Comunidá de Madrid (España)

Canencia ye un conceyu español, asitiáu na parte septentrional de la provincia y comunidá autónoma de Madrid, na aguada sur de la sierra de Guadarrama. Tien una superficie de 52,7 km², con una población de 521 habitantes y una densidá de 9,89 hab/km² (INE 2008).

Canencia
Alministración
País España
AutonomíaBandera de la Comunidá de Madrid Comunidá de Madrid
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcaldesa de Canencia María Mercedes López Moreno (es) Traducir
Nome oficial Canencia (es)[1]
Códigu postal 28743
Xeografía
Coordenaes 40°54′34″N 3°44′15″W / 40.909444444444°N 3.7375°O / 40.909444444444; -3.7375
Canencia alcuéntrase n'España
Canencia
Canencia
Canencia (España)
Altitú 1150 m
Llenda con
Demografía
Población 460 hab. (2023)
- 245 homes (2019)

- 202 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.01% de Comunidá de Madrid
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
canencia.es
Cambiar los datos en Wikidata

Allugamientu y accesos

editar
 
El pueblu atópase al pie del puertu de Canencia, de 1524 m d'altitú.

El términu municipal topar na parte meridional del Valle Altu del Lozoya, territoriu alministrativamente incluyíu na contorna de la Sierra Norte. Atopar a los pies del puertu de Canencia (1.524 m d'altitú), que lo comunica pel sur con Miraflores de la Sierra, al traviés de la vía comarcal M-629. Esta carretera enllaza, escontra'l norte, cola M-604, que traviesa llonxitudinalmente el Valle Altu del Lozoya hasta llegar a l'autovía del Norte (A-1).

Les sos llindes septentrionales tán marcaes pelos conceyos de Lozoya y de Gargantilla del Lozoya y Pinilla de Buitrago. Al sur llenda con Bustarviejo y Miraflores de la Sierra; al este con Garganta de los Montes y Valdemanco; y al oeste con Pinilla del Valle, Alamea del Valle y Rascafría.

Toponimia y hestoria

editar
 
Ponte medieval de Matafrailes.

L'orixe de Canencia venceyar al procesu de repoblación cristiana, lleváu a cabu pola Comunidá de Villa y Tierra de Segovia, tres la conquista de la zona pol rei Alfonsu VI de Castiella, a finales del sieglu XI.

Ye probable que'l términu municipal fora utilizáu como cazadoriu per parte de la Corona de Castiella mientres la Baxa Edá Media. Ello ye que dellos historiadores rellacionen el topónimu del pueblu colos perros (canes), ante la supuesta esistencia de perreres reales dientro de la llocalidá. Magar tratase tan solo d'una hipótesis histórica, esti animal apaez nel escudu heráldicu de Canencia.

A finales del sieglu XIV, la construcción, nel términu de Rascafría, del Monesteriu de Santa María d'El Paular supunxo un puntu d'inflexón nel desenvolvimientu económico y social de Canencia.

Sicasí, el verdaderu despegue producir nel sieglu XIX, cuando en 1833 el pueblu dexó de depender de Segovia y quedó integráu, como conceyu independiente, na provincia de Madrid, nel contestu de la división territorial d'España. Con una entidá xurídica propia, Canencia esperimentó una importante crecedera demográfica, qu'asitió la so población percima de los 700 habitantes, 500 más que nel sieglu XVIII.

A mediaos del sieglu XX, fueron instalaos los servicios d'allumáu llétricu, agua corriente y telefonía, de la que foi realizada una carretera sobre'l puertu de Canencia, que conducía direutamente hasta Miraflores de la Sierra. Esti incipiente desenvolvimientu quebrar na segunda metá del sieglu XX, empecipiándose un procesu de despoblación y retrocesu económicu.

Mediu físicu

editar
 
Conceyu.

El pueblu allugar na fastera occidental d'un pequeñu valle, flanqueado poles formaciones montascoses de Matu de los Lladrones y Peña Gorda y per onde escurre'l regueru de Canencia, afluente del Lozoya nel so cursu altu. Poro, el términu integrar na cuenca hidrográfica d'esti ríu, que, de la mesma, ye subsidiaria de la del Jarama y ésta de la del Tajo.

La rede hidrográfica del conceyu completar con dos pequeños cursos fluviales, el regueru Ortigal y el regueru de Matallana, que desaguan nel regueru de Canencia. Magar el so fuerte estiaje, característicu de los ríos de l'aguada meridional de la sierra de Guadarrama, toes estes corrientes caltienen el so caudal mientres tol añu.

No que fai a la so flora, el so rangu altitudinal (1150 m sobre'l nivel de mar) determina l'apaición d'estensos praos y pacionales, que s'alternen con montes de carbayu y xardón. Dientro del términu atopa'l abeduriuar de Canencia, d'interés paisaxísticu y ecolóxicu. Otres especies vexetales son el chopu, el piorno y l'artu.

Demografía

editar

Canencia participa de los enclinos demográficos de la so contorna, la Sierra Norte, un territoriu carauterizáu pola despoblación, magar esti procesu paez detenese nos últimos años.

Con una densidá de 9,39 hab/km², el pueblu presenta un datu bien inferior al de la zona, en redol a los 13 hab/km², y al del conxuntu de la Comunidá de Madrid, con 758,14 hab/km² (INE 2007).

Evolución demográfica de Canencia
1991199219931994199519961998199920002001200220032004200520062007
434440458444446474458444441404450482457454403495
(Fonte: INE [Consultar])

Monumentos y llugares d'interés

editar
 
Detalle de la torre de la ilesia de Santa María del Castillo.
 
Plaza del pueblu, mientres la celebración d'un eventu social. La ilesia de Santa María del Castillo apaez a la izquierda y el Conceyu a la derecha.

L'edificiu más notable de Canencia ye la ilesia de Santa María del Castillo, declarada d'Interés Nacional. Foi construyida nel sieglu XV n'estilu góticu y reformada nel sieglu XX, una vegada concluyida la Guerra Civil española, cuando sufrió importantes daños. Consta d'una nave rectangular (orixinalmente yeren dos), una capiya mayor y otra llateral. Hai de solliñar el so púlpitu d'estuco, realizáu n'estilu mudéxar, y la so torre de dos cuerpos.

Nel pueblu caltiénense interesantes muestres de l'arquiteutura rural de la sierra de Guadarrama, casu d'un potru de ferrar, utilizáu pa les caballeríes y los gües de llabranza, y la Fonte Cantarranas.

Otru de los curiosos turísticos de la llocalidá son los sos trés pontes medievales, alredor de los cualos la Comunidá de Madrid articuló una ruta turística. La Ponte Canto foi llevantáu nel sieglu XIV o XV sobre'l calce del regueru de Canencia. Presenta una estructura asimétrica, con rasante en llombu de pollín y dos arcos de mediu puntu. Na so redoma, agües enriba, atópase la Ponte de les Cadenes, con un únicu arcu. La Ponte de Matafrailes completa la ruta.

Amás, el términu municipal tien importantes valores paisaxísticos y ambientales. El puertu de Canencia convirtióse nun área de recréu y ociu, a la qu'alleguen davezu escursionistes, turistes y deportistes. Otru llugar bien frecuentáu ye l'abeduriuar de Canencia.

Economía

editar

No que fai a la economía, la ganadería, principalmente vacuna, constitúi la fonte d'ingresos más importante de la población, magar, nos últimos años, empezó a espuntar el sector de la construcción. Tamién hai una intensa actividá agrícola, basada na esplotación de güertes.

Educación

editar

En Canencia hai una escuela infantil, de calter públicu.

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.

Enllaces esternos

editar