Castañéu (Miranda)

Castañéu ye una aldea y parroquia del conceyu asturianu de Miranda.

Castañéu
Alministración
País	España
Autonomía	Principáu d'Asturies
Provincia	provincia d'Asturies
Conceyu	Miranda
Partíu xudicial	Grau
Tipu d'entidá	parroquia d'Asturies
Xeografía
Coordenaes	43°21′49″N 6°13′50″W
Castañéu Castañéu (Asturies)
Altitú	129 m
Llenda con	Samartín de Llodón, Lleiguarda, Miera, Soutu los Infantes, Viescas y Alava
Demografía
Población	29 hab. (2020)
Porcentaxe	2.07% de Miranda
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00

Tien una superficie de 6,57 km², na qu'habiten un total de 39 persones (INE Archiváu 2015-09-24 en Wayback Machine 2015), toes elles na mesma población, nos barrios de Castañéu de Baxu, Castañéu del Mediu y Castañéu de Riba.

Xeografía

L'aldea alcuéntrase a unos 120 metros sobre'l nivel del mar, a la vera'l ríu Narcea, al pía'l monte Couríu y llenda al norte col ríu Narcea, al sur cola parroquia de Lleiguarda, al este cola parroquia de Samartín de Llodón y al oeste cola parroquia de Soutu los Infantes, conceyu de Salas. Ta a unos 12,7 quilómetros de Balmonte capital del conceyu. Llégase a Castañéu pela carretera AS-15, direición Corniana a Cangas del Narcea au se cueye un ramal de 1,5 km a la so izquierda, una vez pasamos el llugar de Villanueva, aproximao nel Km 11.

Nel ríu Narcea, qu'atraviesa'l pueblu d'oeste a este, hai dellos pozos salmoneros; L'Arenón, Veigaxú, La Peñina, L'Arroxu, La Ponte y ya en Tabláu frente a la Veiga de Castañéu; el Fuerte de la Casona.

Barrios

• Castañéu de Riba - 16 hab.
• Castañéu del Mediu - 8 hab.
• Castañéu de Baxu - 15 hab.

Historia

Castañéu ye un poblamiento bien antiguu, al parecer yá na dómina romana. Aparez nomao por primer vegada na documentación fundacional del monesteriu de Curniana; sieglu IX. Nel añu 1469 aparez con un documentu d'arrendamientu de un molín de escanda por parte del arzobispau d'Uviéu. A mediaos del sieglu XVII aparez nos testos dominicos (arch.B.Nacional) nos que queda recoyíu un gran argayu qu'arroya dende el monte Couríu sepultando la so ilesia y 13 cases mas. La ilesia reconstruyóse enriba la primitiva (románica) a finales del sieglu XVII. Hasta'l sieglu XIX pertenecíen tamién a la so parroquia los pueblos de Bárzana de Castañéu y La Veiga Castañéu, qu'anguañu formen parte les parroquies d'Alava y Soutu los Infantes, en Salas. Castañéu de Miranda atraviésalu l'antiguu Camín Real de Salas a Balmonte (Miranda) que dexó de ser transitáu a mediaos del sieglu XIX nel que'l ríu Narcea llevó-y la ponte que lo xunía a La Veiga Castañéu. Per munchos años siguió cruciandose un pocu más abaxo de la ponte esaparecía, per mediu d'una barca (consérvase entovía güei el topónimu d'embarcadoriu), anguaño la carretera xeneral va pel otru llau del ríu Narcea y crucia esti a l'altor de Bárzana (Salas) y Villanueva (Miranda).

Ente 1846 y 1850 Pascual Madoz recoyó na so obra Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar la siguiente reseña de Castañéu:

CASTAÑEDO (STA. MARIA DE): felig. en la prov. y dióc. de Oviedo (7 leg.), part. jud. de Belmonte (2), ayunt. de Miranda sit. á orillas del r. Narcea en una llanura dominada hacia el E. por la sierra de Corio, la combaten principalmente los aires del N., el CLIMA es templado y saludable. Tiene 40 CASAS distribuidas en el l. de su nombre y en los de la Vega y Barzana correspondiendo estos ultimos en lo económico y gubernativo al ayunt. de Salas. La igl. parr. bajo la advocacion de Sta. Maria se halla servida por un cura de ingreso y de patronato laical: hay tambien 2 ermitas, titulada la una Sta. Marta en el l. de la Barzana, y la otra el Angel Custodio en el de la Vega. Confina el TÉRM. N. felig. de Obanes; E. la de Leiguarda; y es y O. Soto de los Infantes. El TERRENO en la parte montuosa es de inferior calidad, pero en lo llano es arenisco y de muy buena clase: le cruza el mencionado r. Narcea, que deja á la der. el pueblo de Castañedo; y á su izq. la de Vega y Barzana; tiene una barca para su tránsito; y en 1844 salió de madre arrancando gran parte de esta felig., especialmente en el pueblo de la Vega, donde destruyó varias casas y graneros. Atraviesa por el térm. el CAMINO que desde Salas conduce conduce à Belmonte: el CORREO se recibe de aquella v. 3 veces à la semana. prop.: trigo, escanda, centeno, maiz, cebada, castañas, avellanas y otras frutas y legumbres; se cria ganado vacuno y lanar: hay caza de perdices y pesca de anguilas, lampreas, truchas y salmones. IND, ademas de la agricultura, un molino harinero de poco importancia. Pobl.: 45 vec., 214 alm. CONTR.; con su ayunt. (V.)

Castañéu (Sta. María de): feligresía na provincia y diocesis d'Uviéu (7 leg), partíu xudicial de Balmonte (2), Conceyu de Miranda: situáu a una vera del ríu Narcea, nuna llanura dominada hacia el E. por la sierra de Couriu, la combaten principalmente los aires del N., el clima ye templau y saludable. Tien 40 cases distribuyíes nel llugar del so nome y nos de la Veiga y Bárzana correspondiendo estos postreros no económico y gubernamental al Conceyu de Salas. La ilesia parroquial so la advocación de Santa María tópase sirvida por un cura d'ingresu y de patronatu laical: hai tamién 2 ermites, titulada la una Santa Marta nel llugar de la Bárzana, y la otra l'Ánxel Custodio nel de la Veiga. Confina el Términu N. feligresía de Oubanes; E. la de Lleiguarda; y S. y O. Soutu los Infantes. El terrén na parte montesa ye d'inferior calidá, pero nel llanu ye areniscu y de bien bona clas; Crucialu el mentáu ríu Narcea, que dexa a la derecha el pueblu de Castañéu y a la so izquierda la Veiga y Bárzana; tien una barca pal so tránsitu; y en 1844 salió de madre arrincando gran parte d'esta feligresía, especialmente nel pueblu de la Veiga, onde destruyó delles cases y payares. Traviesa pel términu'l camín que dende Salas conduz a Balmonte: el corréu recíbise d'aquella 3 vegaes a la selmana. Produz: trigu, escanda, centen, maíz, cebada, castañes, ablanes y otres frutes y llegumes; críase ganáu vacunu y llanar. Hai caza de perdices y pesca d'anguiles, llamprees, truches y salmones. Industria: amás de l'agricultura y la ganadería, un molín fariñeru de poca importancia. Población: 45 vecinos; 214 almes.

Arte

La so ilesia; Santa María de Castañéu, ye de mediaos del sieglu XVII nel que foi reconstruyida tres el so esfaimientu col restu'l pueblu per una gran fana o argayu del monte Couriu. Esti argayu sepultó 13 cases y la ilesia nel añu 1645. Celebren les fiestes del Sacramentu o Sacramental (domingu de Corpus) y de la Virxe del Rosariu'l primer domingu d'Ochobre . Ye un llugar pintorescu na vega'l ríu Narcea, llongo y dispersu ente castañales. Les sos cases son típiques del País y toparaste con horros y paneres perguapos y antiguos a lo llargu'l pueblu.

Toponimia de les cases

N'Asturies les cases nos pueblos conócense pol so nome, esti puede ser el nome del que fundó la casa o el llugar nel que s'atopa llevantada. Les cases del llugar de Castañéu tienen los siguientes nomes: Ca Xabiel o Jabiel, Ca Martín, Ca'l Dosal, Ca Valerio, Ca Dionisia, Ca Salvador, Ca Rifo, Ca la Fontarona, Ca la Vera'l riu, Ca Gonzalo, Ca Pachu, Ca José Antonio, Ca Celistra, Ca Polinario, Ca'l Rocao, Ca'l Cura, Ca Pepa Xuana, Ca la Peña, Ca'l Ferreiru, Ca la Llera, Ca'l Xastre, Ca'l Gallegu, Ca Ramoncín, C'Anxelón, Ca Fonsu, Ca'l Zapateiru, Ca Pendás, Ca'l Caldereiru, Ca Pedro, Ca Roque, Ca Rufo, Ca la Moral, Ca Pepitas, Ca Giromo, Ca Tiadoro, Ca Barreiru, Ca Manulón, Ca Mañín, Ca la Lina, Ca Gregoria, Ca Fina.

Mitoloxía

En Castañéu conservense delles hestories antigües y nomes de llugares mitolóxicos. Asina la peña'l Cuelebre nel monte Couriu, la fonte Las Xanas llegando pel monte a Lleiguarda, La Madrona'l ríu; ser mitolóxicu qu'habita nel ríu y lleva a los neños que van solos al Narcea; el Güercu, la Güestia, Les Xanes, hestories d'ayalgues, el Sumiciu, bruxes, el Trasgu, el probe'l untu, etc..

Llingua

En Castañéu como en toa Miranda la baxa, fálase la variante occidental o asturianu occidental de la llingua asturiana.

Fiestes

Castañéu de Miranda celebra les sos fiestes en dos feches distintes, nel comienzu del Branu y nel comienzu de la Seronda. A principios del Branu celebráse la fiesta El Sacramentu en Castañéu, ye a finales de Mayu o comincipiandu Xunu, dependiendo del calendariu. Nesta fiesta faen romeríes y verbenes durante 3 díes, coincidentes col fin de selmana del Corpus. El domingu na Ilesia parroquial ye la misa Sacramental acompañada de gaita y cantada a la vieya usanza. Na seronda; celebráse la Virxe del Rosariu, nel primer domingu d'Ochobre

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Castañéu.

• Datos: Q527362
• Multimedia: Castañéu, Belmonte de Miranda