Eleiciones a la Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies
Les eleiciones a la Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies, son les eleiciones autonomiques d'Asturies nes que escueyense a los miembros de la Xunta Xeneral. Celebráronse en once ocasiones dende la llegada de la democracia al Principáu d'Asturies.
Tan regullaes pol Estatutu d'Autonomía del Principau d'Asturies, la Llei Orgánica del Réxime Eleutoral Xeneral (LOREG, 1985), la Constitución Española y la llei 14/1986.
En siete d'elles resultó vencedor el Partíu Socialista Obreru Español, n'otra'l Partíu Popular, y n'otra Foru Asturies.
La participación suel tar ente'l 60 y el 65% del total de eleutores, que nos últimos años paez estancad en dalgo menos del millón de persones. Amás de los yá mentaos, otros siete partíos tuvieron o tienen representación na Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies:
- Partíu Comunista d'Asturies (1983-1987, integróse n'Izquierda Xunida)
- Centru Democráticu y Social (1987-1995)
- Izquierda Xunida (1987- anguaño)
- Partíu Asturianista (1991-1999, como Coalición Asturiana y en solitario)
- Unión Renovadora Asturiana (1999-2003)
- Bloque por Asturies (2010-2011, tres frañer la coalición con Izquierda Xunida)
- Unión Progresu y Democracia (2012- anguaño)
A estos hai que sumar la Coalición Popular (AP-PDP-UL) y la Federación de Partíos d'Alianza Popular, dambes antecesores del actual Partíu Popular.
Covocatoria
editarLes eleiciones autonómiques son convocaes pol presidente del Principáu d'Asturies. Celébrense'l cuartu domingu de mayu de cada cuatro años, coincidiendo coles eleiciones municipales y les eleiciones autonómiques de la mayoría de les comunidaes autónomes del conociu como réxime xeneral (toles menos Andalucia, Galicia, Euskadi y Cataluña).
Ende 1999, cuando va a reformase l'Estatutu, el presidente puede eslleir de forma antemanada la Xunta Xeneral del Principáu y convocar eleiciones. Esto nun evita que les eleiciones tengan que celebrase el cuartu domingu de mayu cada cuatro años. Amás, nun puen convocase mientres el primer o l'últimu periodu de sesiones. Tampoco puen convocase nin mientres la tramitación d'una moción de censura, nin cuando ta convocáu un procesu eleutoral estatal.
Unicamente fueron adelantaes nuna ocasión, 2012, pol entós presidente, Francisco Álvarez Cascos.
Carauterístiques
editarLes eleiciones faense por sufraxu universal de los asturianos per aciu del votu secretu a les llistes zarraes de les candidatures presentaes nes tres circunscripciones d'Asturies.
L'asignación de los 45 escaños de la Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies perfaese al traviés del sistema D'Hondt según los votos obteníos por cada candidatura na so circunscripción y per orde de lista dientro de cada candidatura.
Circunscripciones
editarEl Principáu d'Asturies estremase nes eleiciones autonómiques en trés circunscripciones eleutorales qu'arrexunten dellos conceyos. Ye la única comunidá autónoma peninsular qu'utiliza como circunscripción eleutoral unes zones inferiores a la provincia.
Correspuenden a cada circunscripción eleutoral un mínimu inicial de 2 diputaos de los 45 que conformen la Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies, distribuyéndose ente les mesmes los 39 restantes en proporción a la so población de drechu según los siguientes criterios:
- Axudicar a cada circunscripción tantos diputaos como resulten en númberos enteros d'estremar la so respectiva población de drechu pola cuota de repartida que se llogra al estremar la población total de derechu d'Asturies por 39.
- Distribúyense los restantes diputaos asignando unu a caúna de les circunscripciones que'l so cociente resultante na operación anterior tenga una fracción decimal más grande.
Na I, II y III llexislatures, les circunscripciones Central, Occidental y Oriental teníen asignaos, respectivamente, 32, 8 y 5 diputaos. A partir de la IV la distribución camudó a 33, 7 y 5. Na VII llexislatura la distribución volvió camudar a 34, 6 y 5.
Resultados
editarResultados Históricos n'Asturies
editarEquí puen lleese los resultaos de toles eleiciones a la Xunta Xeneral ende 1983.
| Candidatura | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2012 | 2015 | 2019 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Federación Socialista Asturiana | FSA-PSOE | 26 | 20 | 21 | 17 | 24 | 22 | 21 | 15 | 17 | 14 | 20 | |
| Partíu Popular d'Asturies | PP de Asturies | 14 | 13 | 15 | 21 | 15 | 19 | 20 | 10 | 10 | 11 | 10 | |
| Izquierda Xunida d'Asturies | IU-IX | 4 | 6 | 6 | 3 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 2 | ||
| Foro Asturies | FORO | 16 | 12 | 3 | 2 | ||||||||
| Podemos Asturies | PODEMOS | 9 | 4 | ||||||||||
| Centro Democrático y Social | CDS | 0 | 8 | 2 | 0 | ||||||||
| Ciudadanos-Partido de la Ciudadanía | Cs | 3 | 5 | ||||||||||
| Partíu Comunista d'Asturies | PCA | 5 | 0 | ||||||||||
| Unión Renovadora Asturiana | URAS | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||||
| Partíu Asturianista | PAS | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||||
| Vox | VOX | 0 | 2 | ||||||||||
| Unión Progreso y Democracia | UPyD | 0 | 1 | 0 | |||||||||
| Total | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | ||
Diputaos llograos por partíu na circunscripción central (1983-2019)
editar| Candidatura | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2012 | 2015 | 2019 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Federación Socialista Asturiana | FSA-PSOE | 19 | 13 | 13 | 11 | 17 | 15 | 15 | 11 | 12 | 9 | 13 | |
| Partíu Popular d'Asturies | PP de Asturies | 9 | 8 | 10 | 15 | 11 | 14 | 15 | 7 | 7 | 7 | 6 | |
| Izquierda Xunida d'Asturies | IU-IX | - | 4 | 6 | 6 | 3 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 2 | |
| Foro Asturies | FORO | - | - | - | - | - | - | - | 12 | 9 | 3 | 2 | |
| Podemos Asturies | PODEMOS | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 7 | 4 | |
| Centro Democrático y Social | CDS | 0 | 7 | 2 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | |
| Ciudadanos-Partido de la Ciudadanía | Cs | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 3 | 5 | |
| Partíu Comunista d'Asturies | PCA | 4 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| Unión Renovadora Asturiana | URAS | - | - | - | - | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | - | |
| Partíu Asturianista | PAS | - | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | - | |
| Vox | VOX | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 0 | 2 | |
| Unión Progreso y Democracia | UPyD | - | - | - | - | - | - | 0 | 1 | 0 | - | ||
| Total | 32 | 32 | 32 | 33 | 33 | 33 | 34 | 34 | 34 | 34 | 34 | ||
Diputaos llograos por partíu na circunscripción oriental (1983-2019)
editar| Candidatura | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2012 | 2015 | 2019 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Federación Socialista Asturiana | FSA-PSOE | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | |
| Partíu Popular d'Asturies | PP de Asturies | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | |
| Foro Asturies | FORO | 2 | 2 | 0 | 0 | ||||||||
| Podemos Asturies | PODEMOS | 1 | 0 | ||||||||||
| Total | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
Diputaos llograos por partíu na circunscripción occidental (1983-2019)
editar| Candidatura | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2012 | 2015 | 2019 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Federación Socialista Asturiana | FSA-PSOE | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 2 | 3 | 3 | 4 | |
| Partíu Popular d'Asturies | PP de Asturies | 3 | 1 | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| Foro Asturies | FAC | 2 | 1 | 0 | 0 | ||||||||
| Podemos Asturies | PODEMOS | 1 | 0 | ||||||||||
| Centro Democrático y Social | CDS | 0 | 1 | 0 | 0 | ||||||||
| Partíu Comunista d'Asturies | PCA | 1 | 0 | ||||||||||
| Unión Renovadora Asturiana | URAS | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||||||
| Total | 8 | 8 | 8 | 7 | 7 | 7 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | ||