Escudu de los Países Baxos

Escudu d'armes del; Reinu de los Países Baxos
Datos
Estáu	Países Baxos
Propietariu	El Monarca de los Países Baxos
Fecha d'adopción	24 d'agostu de 1815 (primer versión); 10 de xunetu de 1907 (versión actual)
Lema	«Je maintiendrai» (Voi Caltener)
Blasón	D'azur semáu de billetes d'oru, un lleón d'oru coronáu de lo mesmo, lampasado y armáu de gules, sosteniendo en diestra una espada de argén encabada n'oru y na siniestra un fexe de siete fleches de argén puntaes, plumaes y ataes d'oru.
Timbre	Corona real de los Países Baxos
Tenante	Dos lleones rampantes d'oru, linguados y uñados de gules.
Otros elementos	Un mantu de púrpura, guarníu d'oru, forráu de armiño y cimado con un baldaquín de púrpura, ribeteado d'oru.
Otres versiones	; Escudu usáu ente 1815 y 1907.

L'escudu de los Países Baxos tamién ye'l blasón personal del monarca neerlandés. Contién los mesmos elementos dende'l 24 d'agostu de 1815, cuando Guillermu I (primer rei de los Países Baxos), escoyó una combinación del antiguu escudu de la Casa de Nassau y del escudu de la República.

Anguaño l'escudu ta descritu pol Real Decretu de 23 d'abril de 1980 que nun introdució cambeos.

El testu del Real Decretu que regula l'escudu de los Países Baxos ye'l siguiente:

Artículu 1: L'escudu d'armes del Reinu de los Países Baxos, según el Nuesu y el de Los nuesos socesores, los Reis de los Países Baxos ye azur, semáu de billetes d'oru, con un lleón d'oru coronáu de lo mesmo, lampasado y armáu de gules, llevando na garra diestra una espada de plata con empuñadura d'oru y na garra siniestra un manizu de siete fleches de plata con puntes d'oru, arreyaes con un llazu d'oru.

Artículu 2: L'escudu lleva los siguientes ornamientos esteriores: pa cimar l'escudu, la corona real neerlandesa; pa sostener l'escudu, dos lleones d'oru, linguados y uñados de gules; y el lema “Je maintiendrai” (Voi Caltener) en lletres d'oru sobre una cinta azur.

Artículu 3: L'escudu descritu nel artículu 1, provistu de los sos ornamientos esteriores, puede dir asitiáu sobre un mantu real de púrpura, guarníu d'oru y forráu de armiño, alzáu con cuerdes d'oru que terminen en borlas del mesmu metal y cimado con un baldaquín de púrpura, ribeteado d'oru sobre'l que fuelga la corona real.

Orixe y evolución del escudu de los Países Baxos

Dende 1815 los cambeos introducíos nel escudu de los Países Baxos fueron escasos. L'últimu cambéu, más allá de cuestiones rellacionaes col diseñu, realizóse'l 10 de xunetu de 1907 cuando los lleones guardantes coronaos (nome que reciben na heráldica los lleones representaos mirando al observador) que sosteníen l'escudu fueron sustituyíos por otros que miraben de frente y nun portaben corones.

Como s'indicó Guillermu I, primer monarca de los Países Baxos, adoptó unes armes nes que combinó elementos de la heráldica del so llinaxe colos del blasón de les Provincies Xuníes de los Países Baxos (1581-1795). El blasón de la Casa de Nassau tuvo la siguiente descripción heráldica: Nun campu d'azur semáu de billetes d'oru, un lleón rampante de lo mesmo (un lleón sofitáu en dos de les sos pates, de color mariellu sobre un fondu azul decoráu con pieces marielles). Los elementos que Guillermu I introdució nes sos armes procedíen del escudu qu'utilizaron los Estaos Xenerales de la República de les Provincies Xuníes. Trátase de la espada y el manizu o fexe de siete fleches (una per cada provincia) que'l lleón sostién nes sos garres derecha y izquierda respeutivamente.

Heráldica de los Condes de Nassau

El blasón de la Casa de Nassau col "timbre d'Otón".

L'escudu de la Casa de Nassau data aproximao del añu 1250. Pocos años dempués la heráldica del llinaxe adoptó dos variantes que correspondíen colos dos cañes principales del mesmu. Una d'estes cañes baxa del conde Walram II de Nassau y otra del conde Otón I de Nassau, dambos fíos del conde Enrique II (ca. 1190-1251). La dinastía reinante nos Países Baxos pertenez a la llinia del conde Otón I y los grandes duques de Luxemburgu son descendientes del conde Walram.

La llinia de Walram, representó'l lleón del so escudu coronáu pa estremase de la otra caña familiar. En rellación colos adornos esteriores, nes armeríes de la Casa de Nassau el yelmu heráldicu namái figuró nel timbre d'escudos pertenecientes a los sos miembros varones. Na heráldica de los descendientes d'Otón I, el yelmu apaecía asitiáu debaxo d'una corona y de una cimera con forma de dos ales estendíes de sable (color negru), afataes con bandes narquiaes de plata (color blancu) y decoraes con delles fueyes. A estos elementos xuníense-yos unos lambrequines (un adornu heráldicu del timbre) colos colores de les armeríes de los Nassau, d'azur y d'oru (de color azul y mariellu). Los descendientes del conde Walram utilizaron otra cimera distinta que tenía un lleón sentáu d'oru como elementu central.

Nel decretu de 1815, xunto a una corona real zarrada, regulóse l'usu del yelmu como timbre heráldicu del monarca de los Países Baxos. Nesti decretu establecióse como cimera la que pertenecía a la caña de Walram en cuenta de la de la llinia otoniana que yera la que-y correspondía por llinaxe a Guillermu I. El motivu d'esta decisión nun pudo esclariase, probablemente pudo cometese un error. Dellos miembros varones de la Casa Real de los Países Baxos siguieron utilizando nos sos escudos el yelmu y la cimera de la llinia de Walram.

Les armes de Guillermu I de los Países Baxos col timbre usáu pola caña de los descendientes del conde Walram.

Escudu usáu poles Provincies Xuníes (dende 1668).

Escudu usáu poles Provincies Xuníes (antes de 1668).

Heráldica de los Príncipes d'Orange

El lema del llinaxe de los Nassau, desque en 1530 facer col control del Principáu d'Orange, foi "Je Maintiendrai", que n'asturianu significa "Voi caltener". El conde Enrique III de Nassau-Breda casóse con Claudia de Châlons, que yera la hermana de Filiberto de Chalôns, l'últimu príncipe d'Orange que perteneció a la Casa de Châlons. Al finar Filiberto en 1530 ensin descendencia, asocedió-y un fíu del conde Enrique III y Claudia de Châlons, René de Nassau-Breda. Ésti heredó'l principáu, pero viose obligáu a caltener Châlons como nome del llinaxe y a siguir usando'l blasón d'esta familia. Esta ye la razón pola qu'esti príncipe pasó a la historia como René de Châlons.

La frase "Je Maintiendrai Châlons", adoptada como lema pola Casa de Nassau, espresa'l compromisu adquiríu pol conde René pol heriedu del so tíu. René finó en 1544 ensin fíos y el so sobrín, Guillermo de Nassau-Dillenburg (conocíu como Guillermo el Taciturno), convertir nel so herederu. Guillermo fundó la Casa d'Orange-Nassau y pasó a ser conocíu como Guillermo d'Orange. Nun primer momentu Guillermo el Taciturno sustituyó'l lema "Je Maintiendrai Châlons" por "Je Maintiendrai Nassau". Darréu Guillermo o dalgunu de los sos herederos retiró'l nome del llinaxe del lema, y ésti amenorgóse a "Je Maintiendrai".

Les cornetes, unu de los elementos centrales de la heráldica de los Châlons, nun s'incorporaron a los escudos de los monarques de los Países Baxos pertenecientes a la Casa d'Orange-Nassau, pero pueden reparase nel estandarte real y nes variantes utilizaes polos miembros de la Familia Real.

El sellu de los Estaos Xenerales de les Provincies Xuníes, 1578.

Alegoría de los Países Baxos, usada como emblema pola República Bátava, 1797-1806.

Escudu de Guillermu I como "Príncipe Soberanu", 1813-1815.

Sellu y escudu de los Siete Provincies Xuníes

Na heráldica de la República de les Provincies Xuníes podía reparase un lleón rampante d'oru que portaba una espada y un manizu o fexe de fleches nes sos garres delanteres. Estos elementos yá s'emplegaben nos tiempos en qu'éstes yeren un dominiu de la Casa d'Austria.

El lleón rampante, como símbolu de los Países Baxos Borgoñonos, empezó a utilizase como cimera del escudu de Felipe'l Formosu y la espada introducir mientres el reináu del so fíu Carlos I. Les Diecisiete Provincies siguieron usando estos símbolos mientres el sieglu XVI. En 1578, mientres la Guerra de los Ochenta Años, los Estaos Xenerales de les Provincies adoptaron un sellu nel que s'atopaba representada la figura d'un lleón rampante armáu cola espada y diecisiete fleches, una per cada provincia, a pesar de que namái siete d'éstes llograron la so independencia de la caña española de la Casa d'Austria. El sellu de los Estaos Xenerales utilizar hasta l'añu 1795.

Dende 1584 la República de los Siete Provincies Xuníes cuntó con un escudu que'l so blasonamiento foi: Nun campu d'oru un lleón rampate d'oru, armáu, lampasado d'azur y coronáu d'oru, teniendo na so diestra una espada y na so siniestra un fexe de fleches d'azur. Los colores escoyíos yeren los más usaos nel blasón d'Holanda, la provincia más importante (que de la mesma yera'l qu'utilizaren los condes d'Holanda dende una fecha cercana al añu 1198).

Escontra 1668 el campu del blasón pasó a ser de gules (colloráu heráldicu) y el lleón empezó a figurar coronáu d'oru, armáu y lampasado d'azur. Tamién s'estableció que la espada fora representada de plata con empuñadura d'oru y les fleches de plata con puntes d'oru.

1795 - 1815: Revolución, periodu napoleónicu y restauración

Escudu del Reinu d'Holanda, 1806-1810.

En 1795, por causa d'una intervención francesa, Guillermu V d'Orange, el postreru estatúder, foi derrocáu y fuxó a Inglaterra proclamándose la República Bátava que s'enllargó hasta l'añu 1806.

La República Bátava adoptó como emblema una alegoría de la llibertá holandesa (cola carauterística figura femenina) acompañada d'un lleón. En 1806 creóse'l Reinu d'Holanda con Luis Bonaparte, hermanu de Napoleón, como monarca. Luis Bonaparte emplegó un escudu cuartelado nel que se combinaron el blasón de los Siete Provincies Xuníes col águila napoleónica. Nesti escudu'l lleón portaba per vegada primera una corona real zarrada.

Nel añu 1813, cuando los franceses fueron espulsaos de los Países Baxos, el fíu del postreru estatúder, Guillermu VI d'Orange foi proclamáu Príncipe Soberanu. Guillermo aprovechó p'adoptar un nuevu escudu d'armes. Nel escudu puramente dichu l'águila napoleónica que figuraba nel escudu de Luis Napoleón foi sustituyida polos blasones de Châlon y Orange. El blasón de Nassau foi asitiáu nun escusón, asitiáu nel centru del escudu.

Col establecimientu del Reinu Xuníu de los Países Baxos en 1815, colos Orange-Nassau como dinastía reinante, unificar nun únicu país los Siete Provincies Xuníes y los Países Baxos Austriacos. El so primer monarca, Guillermu I d'Orange (hasta entós Guillermu VI) decidió que les armes reales teníen de modificar de nuevu y decidió combinase los escudos de les Provincies Xuníes y de la dinastía reinante faciendo al lleón que figuraba nesti postreru portar la espada y el fexe de fleches coles que diba armáu aquel otru del blasón de les Provincies Xuníes.

Versiones embrivíes y variantes del escudu de los Países Baxos

Versión emplegada pol Gobiernu

El gobiernu de los Países Baxos, los sos misiones diplomátiques, les sos consulaos y otres instituciones gubernamentales utilicen una versión simplificada de les armes reales na que nun figuren el mantu, el baldaquín y la corona real que fuelga sobre esti postreru. Esti escudu tamién ye'l qu'apaez representáu nos pasaportes neerlandeses.

Versión emplegada pol Gobiernu de los Países Baxos.

Logotipu gubernamental.

Otres versiones institucionales

Versión emplegada polos Estaos Xenerales.

Versión emplegada pol Senáu.

Versión emplegada por la
Cámara de Representantes.

Variantes usaes polos miembros de la Familia Real

Imaxe !width = "20%"\|Escudu !width = "45%"\|Detalles
Escudos de los miembros la Familia Real Neerlandesa
	Escudu d'Armes de la reina Máxima	Nun escudu ovaláu (propiu de dames), cuartelado de les armes reales neerlandeses coles d'Orange. Sobre'l tou, nun escusón, les armes de Zorreguieta (armes paternes): D'oru y sobre ondado d'azur, un castiellu donjonado de gules acompañáu de dos cipreses con dos talos llobos de sable.^[1]
	Escudu d'Armes de les fíes del rei Guillermo Alejandro ( Princeses d'Orange, Alexia y Ariadna)	Cuartelado de les armes reales neerlandeses coles d'Orange. Sobre'l tou, nun escusón, les armes de Zorreguieta (armes maternes): D'oru y sobre ondado d'azur, un castiellu donjonado de gules acompañáu de dos cipreses con dos talos llobos de sable.^[1]
	Escudu d'Armes de los fíos de la princesa Beatriz (Príncipe Constantino Cristóbal)	Cuartelado de les armes reales neerlandeses coles d'Orange. Sobre'l tou, nun escusón, les armes de Amsberg (armes paternes): De sinople terazado d'oru, un castiellu donjonado de plata.^[1]
	Escudu d'Armes de la princesa Beatriz	Cuartelado de les armes reales neerlandeses coles d'Orange. Sobre'l tou, nun escusón, les armes de Lippe (armes paternes): De plata, una rosa heráldica de gules.^[1]
	Escudu d'Armes de les fíes de la reina Xuliana ( Princeses Irene, Margarita y Cristina)	Nun escudu ovaláu (propiu de dames), cuartelado de les armes reales neerlandeses coles d'Orange. Sobre'l tou, nun escusón, les armes de Lippe (armes paternes): De plata, una rosa heráldica de gules.^[1]
	Escudu d'Armes de los fíos de la princesa Margarita (Príncipe Mauricio, Bernardo, Pedro Cristián y Florencio)	Cuartelado de les armes reales neerlandeses coles d'Orange. Sobre'l tou, nun escusón, les armes de Vollenhoven (armes paternes): Partíu, 1 d'azur, una estrella de plata; 2 d'oru, un árbol de sinople terrazado de lo mesmo y acompañáu d'un venado rampante de gules.^[1]