Duxambé
Duxambé[1] (en taxiquistanín y rusu: Душанбе, transliteráu académicamente como Dušanbe, llamada Dyushambe hasta 1929, y Stalinabad ente esi añu y 1961), ye la capital y la ciudá más poblada de la república de Taxiquistán. Tien una área o una superficie oficial de 100 km² y la so población ye de 724.000[2][3] habitantes según el censu nacional taxiquistanín del 21 de setiembre de 2010,[2][3] implicando polo tanto 7.240 hab./km². Trátase, con gran diferencia, de la ciudá más poblada del país.
 Duxambé | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Taxiquistán | ||
| Tipu d'entidá | ciudá | ||
| Alcalde | Rustam Emomali | ||
| Nome oficial | Душанбе (tg) | ||
| Nome llocal | Душанбе (tg) | ||
| Códigu postal |
734000 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 38°34′23″N 68°47′11″E / 38.5731°N 68.7864°E | ||
  Duxambé Duxambé (Taxiquistán) | |||
| Superficie | 124.6 km² | ||
| Altitú | 706 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 863 400 hab. (1r xineru 2020) | ||
| Porcentaxe | 9.08% de Taxiquistán | ||
| Densidá | 6929,37 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Fundación | sieglu XVII | ||
| Prefixu telefónicu |
37 | ||
| Estaya horaria | UTC+05:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes |
Gəncə (es)  , Lusaka, Sana'a, Monastir, Klagenfurt, Lahore, Boulder, Mazar-e Sharif, Reutlingen, San Petersburgu, Shiraz, Minsk, Urumchi, Teḥrán, Xiamen, Shahr-e Kord (es) y Ankara
| ||
| dushanbe.tj | |||
 | |||
Toponimia
editarEl nome de la capital de Taxiquistán provién de la pallabra taxiquistanina pa referise al llunes (du "dos" + shanba o shanbé "día", llit. "día dos"), etimoloxía qu'alude al fechu de que nel llugar celebraba un mercáu esi día de la selmana.[4][5]
Historia
editarAnque esisten restos arqueolóxicos que se remonten al sieglu V e.C. , Duxambé foi un pequeñu pobláu hasta hai unes ocho décades.[6]
En 1920, el postreru Emir de Bukhará abellugar en Duxambé en siendo derrocáu pola revolución bolxevique. Fuxó a Afganistán dempués de que l'Exércitu Coloráu conquistara la zona l'añu siguiente. La ciudá foi tomada por Enver Pashá en 1922 y foi'l cuartel xeneral d'Ibrahim Bek, un líder taxiquistanín que lluchó contra los bolxeviques.
Compuesta en realidá per trés poblaos, de los cualos el más grande llamábase Diushanbé,[5] la llocalidá foi rebautizada Stalinabad, n'homenaxe a Josif Stalin. En 1924 algamó'l estatus de capital de la República Autónoma Taxiquistanina Soviética.[5] Cola victoria del Exércitu Coloráu y la llegada del ferrocarril en 1929, la llocalidá, convertir en capital de la República Socialista Soviética de Taxiquistán.[6]
Los soviéticos tresformaron l'área hasta convertila nun centru de producción d'algodón y seda, y reasitiaron a miles de persones provenientes d'otres repúbliques de la Xunión Soviética na ciudá. En 1961, mientres la era Nikita Khrushchov, la ciudá recuperó'l so nome históricu.
La población tamién s'amontó por cuenta de los miles de taxiquistaninos étnicos qu'emigraron a Taxiquistán tres el pasu de Bukhará y Samarcanda a la República Socialista Soviética d'Uzbequistán. Mientres el periodu soviéticu Duxambé foi una ciudá sele y relativamente próspera, sede d'Universidá Estatal Taxiquistanina y de l'Academia Taxiquistanina de Ciencies.
En 1990 produciéronse dellos disturbios, en afayándose los planes pa reasitiar a decenes de miles de refuxaos armenios, fechu qu'afaló'l sentimientu nacionalista local. Mientres los subsiguientes enfrentamientos morrieron ventidós persones.[6]
La ciudá quedó bien estropiada como resultáu de la Guerra civil taxiquistanina, ente 1992 y 1997, que se produció pocu dempués de la independencia. Mientres esi periodu la situación foi caótica.[6]
El mástil más altu del mundu atópase en Duxambé, Taxiquistán, con 165 metros d'altor, y el cual ta dientro del llibru Guiness de los Récores como'l mástil más altu del mundu. La bandera que ondea nesti mástil tien unes dimensiones de 60 metros de llargor y 30 metros d'anchor, lo qu'implica 1800 metros cuadraos de bandera. Esti mástil foi construyíu en 2011.[7]
Gobiernu
editar
La ciudá Duxambé ye un centru políticu, industrial, científicu, históricu y cultural del país.
Atopar nella'l Palaciu Presidencial, el Parllamentu, tolos ministerios ya instituciones, les oficines de los bancos comerciales, les embaxaes, les oficines de les grandes corporaciones y de les organizaciones humanitaries.[5]
División alministrativa
editarDuxambé ta estremada nos siguientes cinco distritos:
- Frunzensky I *Frunzensky
II *Ismoila Somoni
- Zheleznodorozhny
- Centro
Economía
editar
Próximes a Duxambé atópense delles mines de carbón, plomu, y arsénicu. Dushanbe ye un importante centru testil, principalmente debíu al algodón, anque tamién produz seda, maquinaria, electrodomésticu, oxetos de cueru, componentes de tractor y productos pa l'alimentación.[8]
Nos últimos tiempos, el tráficu de drogues adquirió un pesu creciente na economía llocal.[9]
Tresporte
editar.jpg)
Na ciudá atopa'l Aeropuertu de Duxambé, el principal del país. Ellí tien la so base l'aereollinia Tajik Air.[10]
La llocalidá ye coles mesmes un importante centru automotor y ferroviariu.[8]
Sitios d'interés
editar- Mezquita de Haji Yakoub
- Muséu d'Etnografía
- Museo taxiquistanín Unificáu
- Antigua Sinagoga de Duxambé
Referencies
editar- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ 2,0 2,1 División política de Taxiquistán, nel sitiu web City Population, incluyendo los sos trés últimos censos nacionales de población.
- ↑ 3,0 3,1 Taxiquistán nel sitiu GeoHive, incluyendo'l so censu del 21 de setiembre de 2010.
- ↑ D. Saimaddinov, S. D. Kholmatova, and S. Karimov, Tajik-Russian Dictionary, Academy of Sciences of the Republic of Tajikistan, Rudaki Institute of Language and Literature, Scientific Center for Persian-Tajik Culture, Dushanbe, 2006.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesNonu3 - ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Dushanbe - History» (inglés). Lonely Planet (28 d'abril de 2009). Consultáu'l 23 de xineru de 2010.
- ↑ http://www.banderasvdk.com/blog/curiosidad-de-la selmana-los-5-mastiles-mas-altos-del mundu/
- ↑ 8,0 8,1 Encyclopedia. «Dushanbe» (inglés). encyclopedia.farlex.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-09-12. Consultáu'l 23 de xineru de 2010.
- ↑ «Drugs in Central Asia» (inglés). Economist.com (27 de marzu de 2007). Consultáu'l 23 de xineru de 2010.
- ↑ Tajikair.tj. Sitiu oficial de la aerolíonea.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Duxambé.- Tajikistan in Development, all about the country
- Wikimapia
