Gran Nube de Magallanes
La Gran Nube de Magallanes (embrivida como LMC, del inglés Large Magellanic Cloud) ye una galaxa nana, satélite de la Vía Láctea y miembru del Grupu Llocal. Atopar a 163.000 años lluz[2] (unos 41.700 pársecs)[n 1] de distancia, siendo la tercera galaxa más próxima a la Vía Láctea dempués de la galaxa Nana del Can Mayor y la galaxa Nana Elíptica de Sagitario (SagDEG). Ye visible a simple vista como un débil oxetu nel hemisferiu austral terrestre asitiáu ente les constelaciones de Doráu y Mensa. Forma una de les llamaes Nubes de Magallanes del hemisfero sur xunto a la galaxa nana NGC 292.
| Gran Nube de Magallanes | ||
|---|---|---|
 | ||
| Datos d'observación (dómina J2000.0) | ||
| Tipu | SB (s) m[1] | |
| Ascensión reuta | 05h 23m 34,5s | |
| Declinación | -69° 45' 11" | |
| Distancia | 163.000 años lluz[2] | |
| Magnitú aparente (V) | 0,9 | |
| Tamañu aparente (V) | 10,75º × 9,17º | |
| Desplazamientu al bermeyu | 278 ± 3 km/s | |
| Velocidá radial | +119 | |
| Constelación | Doráu / Mensa | |
| Carauterístiques físiques | ||
| Magnitú absoluta | - | |
| Radiu | 35.000 años lluz | |
| Otres carauterístiques | ||
|
Tercer galaxa más próxima a la Vía Láctea | ||
| Otres designaciones | ||
LMC / ESO 56- G 115 PGC 17223 | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Historia
editarLa peculiar posición de la Gran Nube de Magallanes, esautamente en direición al polu sur de la eclíptica, fai que dende llatitúes mediterránees nun seya visible en nenguna dómina, polo que permaneció desconocida na Antigüedá clásica.
La primer mención de la Gran Nube de Magallanes apaez nel Llibru de les Estrelles Fixes, testu escritu pol astrónomu persa Abd Al-Rahman Al Sufi en redol al añu 964.[3][4] Mentar como Al Bakr, el Güe Blanco de los árabes del sur, una y bones la Gran Nube de Magallanes ye visible dende'l sur d'Arabia.
La siguiente observación rexistrada foi fecha en 1503-1504 por Americo Vespuccio nuna carta sobre'l so tercer viaxe.[5]
Fernando de Magallanes, nel so viaxe de circunnavegación alredor de la Tierra, foi'l primeru en poner en conocencia d'occidente la esistencia d'esta galaxa, que güei lleva'l so nome.[4]
El primeru n'estudiar refechamente la Gran Nube de Magallanes foi John Herschel, quien s'estableció en Ciudá del Cabu ente 1834 y 1838, analizando 278 oxetos diversos entendíos dientro d'ella.[6]
Hasta'l descubrimientu de la galaxa Nana Elíptica de Sagitario en 1994, la Gran Nube de Magallanes yera considerada la galaxa más cercana a la Vía Láctea. Col descubrimientu en 2003 de la galaxa Nana del Can Mayor, el títulu de galaxa más cercana recayó sobre esta postrera.
Morfoloxía
editar
La Gran Nube de Magallanes ta clasificada, d'alcuerdu a la base de datos d'oxetos extragalácticos de la NASA, de tipu SB (s) m, una galaxa espiral barrada (SB) ensin estructura d'aníu (s) de forma nun regular y ensin bulbu (m).[1] L'aspeutu irregular de la galaxa ye probablemente la resultancia d'interacciones tantu cola Vía Láctea como cola Pequeña Nube de Magallanes.
Mientres enforma tiempu consideróse que la Nube de Magallanes yera una galaxa plana, como les galaxes espirales y que podía asumise que se topaba a una única distancia de nós. Sicasí, en 1986, Caldwell and Coulson[7] atoparon que les cefeides nel área nordeste de la Gran Nube atopábense más cerca de la Vía Láctea que les cefeidas nel área suroeste. Más apocayá, esta xeometría inclinada foi confirmada por observaciones de cefeidas[8] y xigantes coloraes na etapa de fusión d'heliu.[9] Estos trabayos suxeren que la Gran Nube de Magallanes tien un enclín de 35º, ~considerando que 0º correspuende a una galaxa que'l so planu ye perpendicular a nós.
Oxetos principales
editar
La Gran Nube de Magallanes contién unos 30.000 millones d'estrelles[10] y tien un diámetru d'aproximao 35.000 años lluz. La so masa ye unes 30.000 millones de vegaes la masa solar, una décima parte de la masa de la Vía Láctea. Como gran parte de les galaxes irregulares, la Gran Nube ye bien rica en gas y polvu, y anguaño traviesa una fase de gran actividá tocantes a formación estelar. Los diversos estudios atoparon cerca de 60 cúmulos globulares —daqué menos de la metá que na Vía Láctea—, 400 nebuloses planetaries y 700 cúmulos abiertos, según cientos de miles d'estrelles xigantes y superxigantes, dientro de la Gran Nube de Magallanes.[11]
La Gran Nube de Magallanes ye rica n'oxetos y fenómenos celestes de too tipu, siendo l'exemplu más evidente la Nebulosa de la Tarántula (30 Doradus, NGC 2070), la mayor rexón de formación estelar de tol Grupu Llocal. Nel so interior atopen dos cúmulos abiertos, R136a y Hodge 301, responsables del llume de la nebulosa. N'el so periferia reparó la supernova SN 1987A: l'oxetu que depués esplotó yera una superxigante azul supermasiva (Sanduleak -69° 202a). Esta supernova foi la más cercana reparada a lo llargo del sieglu XX.[12]
Otres nebuloses notables son NGC 1748 y NGC 2080, esta postrera asitiada 30 minutos d'arcu al sur de la Nebulosa de la Tarántula y conocida como Nebulosa Cabeza de Pantasma. Dambes son intensos nucleos de formación estelar. N44C ye otra nebulosa de notable estensión asitiada 2º al norte del centru de la galaxa. DEM L 106 ye una rexón H II que contién la nebulosa N30B.
Ente los cúmulos abiertos cabo destacar NGC 1850 y NGC 1872; ente los cúmulos globulares, NGC 1818 ye unu de los cúmulos más nuevos que se conocen, con una edá de namái 40 millones d'años.
La estrella más lluminosa de la galaxa ye S Doradus, variable azul lluminosa que la so magnitú absoluta puede llegar a algamar -10. WOH G64 ye una superxigante colorada con un diámetru envaloráu 2000 vegaes mayor que'l del Sol. Apocayá reparáronse otros dos estrelles hiperxigantes nel interior de la galaxa, R 66 y R 126, de tipu espectral O.[13]
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 LMC NASA Extragalactic Database
- ↑ 2,0 2,1 G. Pietrzyński; D. Graczyk; W. Gieren; I. B. Thompson; B. Pilecki; A. Udalski; I. Soszyński; S. Kozłowski et ál. (de marzu de de 2013). «An eclipsing-binary distance to the Large Magellanic Cloud accurate to two per cent». Nature 495: páxs. 76-79. doi:.
- ↑ «Observatoire de Paris (Abd-al-Rahman Al Sufi)». Consultáu'l 19 d'abril de 2007.
- ↑ 4,0 4,1 «Observatoire de Paris (LMC)». Consultáu'l 19 d'abril de 2007.
- ↑ «Observatoire de Paris (Amerigo Vespucci)». Consultáu'l 19 d'abril de 2007.
- ↑ Murrell, Andrew. «Treasures Of The SMC Part I». The Astronomical Society. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de febreru de 2008. Consultáu'l 19 de xineru de 2008.
- ↑ Caldwell, J.A.R. & Coulson, I.M., 1986, MNRAS, 218, 223, http://adsabs.harvard.edu/abs/1986MNRAS.218..223C
- ↑ Nikolaev, S., Drake, A. J., Keller, S. C., Cook, K. H., Dalal, N., Griest, K., Welch, D. L., & Kanbur, S. M. 2004, ApJ, 601, 260, http://adsabs.harvard.edu/abs/2004ApJ...601..260N
- ↑ Olsen, K. A. G., & Salyk, C. 2002, AJ, 124, 2045, http://adsabs.harvard.edu/abs/2002AJ....124.2045O
- ↑ Timothy Ferris (6 d'avientu de 2011). «Magallanes cortil». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-01-15. Consultáu'l 19 d'avientu de 2011.
- ↑ Burnham Jr, Robert (1978). Burnham's Celestial Handbook: Volume Two. New York:Dover Publications, Inc..
- ↑ Bustillo Vicariu, Teodoro (20 de marzu de 1987). Supernova 1987A. Burgense DB,.
- ↑ NASA's Spitzer Uncovers Hints of Mega Solar Systems Archiváu 2016-03-04 en Wayback Machine (NASA)
Notes
editar- ↑ Datos llograos con namái un 2% de marxe d'error.
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Gran Nube de Magallanes.
- Información sobre'l LMC na web SEDS (n'inglés).
- Información sobre'l LMC na web Estrasolar-Planets (n'alemán).
- APOD, n'inglés; páxina alredor de la Gran Nube de Magallanes
- Últimes imáxenes y videos tomaes pol Telescopiu Espacial Hubble Archiváu 2008-06-12 en Wayback Machine
Datos: Q49957- Multimedia: Large Magellanic Cloud
