Husillos

Husillos ye una llocalidá y conceyu de la contorna de Tierra de Campos al so pasu pola Provincia de Palencia, na comunidá autónoma de Castiella y Lleón, España.

Husillos
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Palencia
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Husillos (es)	Felipe Benito Boto Aragón
Nome oficial	Husillos (es)
Códigu postal	34419
Xeografía
Coordenaes	42°04′59″N 4°31′00″W
Husillos Husillos (España)
Superficie	16.35 km²
Altitú	791 m
Llenda con	Palencia, Grijota, Villaumbrales, Becerril de Campos, Monzón de Campos y Fuentes de Valdepero
Demografía
Población	392 hab. (2023) - 181 homes (2019) - 139 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Palencia
Densidá	23,98 hab/km²
husillos.es

Economía llocal y despoblación

Anguaño coles nueves teunoloxíes aplicaes a l'agricultura'l trabayu agrícola tradicional pue ser fechu por munchos menos. Husillos vio como la so población tresformábase. Munchos emigraben a Palencia, Euskadi, Valladolid y Madrid principalmente. Poco tiempu dempués diose la paradoxa de qu'había xente que trabayaba en Palencia que se diba a vivir a Husillos. Empezaron pequeños negocios rellacionaos cola construcción.

Los llabradores nuevos afalaos poles nuevu ayudes gubernamentales cultiven principalmente trigu, cebada, maíz, alfalfa, xirasol y remolacha.

Ganáu ovín.

Demografía

1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991
474	506	426	443	460	520	486	309	257	210

Patrimoniu

Ilesia de La nuesa Señora de l'Asunción, antigua colexata.

• Colexata de Santa María de la Devesa Brava: Declarada como Monumentu Nacional dende 1931, foi apocayá restaurada. Trátase d'un edificiu de transición del estilu románicu al góticu, lo que los estudiosos reconocen como protogótico o románicu ojival. De lo que fuera'l so antiguu claustru, tan solo güei queda la cortil.
• Virxe de La nuesa Señora de la Devesa Brava: Talla de gran fama y guapura, tratar de la pequeña imaxe sedente de la Virxe de Husillos o La nuesa Señora de la Devesa Brava col neñu en brazos, realizada en cobre doráu y esmaltáu, de la escuela francesa de Limoges (s.XIII) y que güei se curia nel Muséu Diocesanu de Palencia; y que nel añu 1999, formó parte de la Esposición de les Edaes del Home, llevada a cabu na Catedral de Palencia.
• Placa de Husillos: Llábana de mármol atopada na llocalidá de Husillos que data del añu 1039. Trátase d'una pieza singular dientro de la epigrafía medieval de Castiella y Lleón, con una inscripción visigótica que los atribuyida a la refundación de l'Abadía de Husillos. Esta pieza atópase en posesión d'una casa de puyes de Madrid, y foi adquirida en marzu de 2008, por un valor de 36.000 euros, pa ser depositada nel Muséu Arqueolóxicu de Palencia. Caltenida en perfectu estáu, esti exemplar únicu apurre información valiosísima sobre los oríxenes de l'Abadía de Husillos. Anque nun se conoz con exactitú l'orixe d'esta abadía, créese que foi fundada nel añu 960 pol cardenal romanu Don Raimundo y mientres sieglos convertir nun centru de pelegrinación bien importante poles numberoses reliquies que guardaba. Esta llábana contribúi a una meyor conocencia de la hestoria y la situación del Reinu na dómina de Fernandu I y les sos rellaciones cola dinastía de Navarra. La inscripción fecha sobre piedra caliar na tipografía visigótica usada hasta l'añu 1.100, fai referencia a la refundación pol abá Munio de l'Abadía de Husillos en 1039, en tiempos del Obispu Bernardo, segundu obispu de Palencia. Trátase d'una pieza perrrara yá que esisten n'España bien pocos epígrafes con esti tipu de lletra.
• Sarcófagu de la Orestíada: Sarcófagu romanu de mármol blancu qu'anguaño s'atopa nel Muséu Arqueolóxicu Nacional de Madrid. Obra romana esculpida a mediaos del sieglu II d. C. na dómina d'Adriano, y que sirvió pa contenr los restos d'un aristócrata de la contorna de Carrión de los Condes. Ésti foi soterráu nesti sarcófagu cola tema de la Orestiada, importáu ensin dulda de la capital Romana. Hasta'l so treslláu al Muséu (1870), tuvo na Colexata de Santa María de la Devesa Brava de Husillos (Palencia, España).

Historia

Husillos ye villa y conceyu. Fuelga a la marxe derecha del ríu Carrión, na so fértil vega, con una antigua ponte de piedra.

Nel añu 906 el presbiterus Gatón donó les sos posesiones del castru de Monzón a la Ilesia. Parte de Husillos taba incluyíu. Ellí según consta en llatín, nel Archivu Xeneral de Simancas, foi él quien reconstruyó la primixenia Ilesia de Santa María que fuera destruyida na dómina de la ocupación musulmana de los sieglos VIII y IX. Años más tarde ellí tamién nel sieglu X por pidimientu fechu pol cardenal romanu Raimundo a doña Teresa Ansúrez esposa del rei lleonés Sancho'l Gruesu fundóse l'Abadía de Santa María de Fusiellos o de Santa María de la Devesa Brava. A finales del sieglu XI y casi mediaos del XII celebráronse dos aconceyamientos nacionales de gran importancia política y relixosa (Conceyu d'Husillos).

Coles mesmes, a mediaos del sieglu XI, el rei Sancho Garcés III de Pamplona apurrió la villa de Husillos como señoríu al obispu de Palencia.

Nel sieglu XVI y dempués de la batalla de San Quintín qu'acabó'l 10 d'agostu de 1557, Fiesta de San Llorienzo, Felipe II decidió construyir San Lorenzo del Escorial n'honor al santu. Recibió la información de qu'en Husillos taba'l pie de San Llorienzo y que'l so abá apurrir como agasayo pal Escorial.

En 1588 el maestru canteru cántabru Juan de Nates trespasa les obres de la ponte que les sos traces fueren fechu con anterioridá pol tamién cántabru Juan de la Cuesta.

A principios del sieglu XVII, l'abadía y la so colexata fueron treslladaes a la villa d'Ampudia, por cuenta de los intereses políticu y económicu del Duque de Lerma don Francisco Gómez de Sandoval.

L'edificiu parroquial que güei vemos ye Monumentu Nacional dende 1931 y foi restauráu, dexando claro que tamos ante un edificiu de transición del estilu románicu al góticu, lo que los estudiosos reconocen como "protogótico" o "románicu ojival". De lo que fuera'l so antiguu claustru, tan solo güei queda la cortil.

De reconocida fama y guapura, ye la pequeña imaxe sedente de la Virxe de Husillos o La nuesa Señora de la Devesa Brava col neñu en brazos, realizada en cobre doráu y esmaltáu, de la escuela francesa de Limoges (s.XIII) y que güei se curia nel Muséu Diocesanu de Palencia; y que nel añu 1999, formó parte de la Esposición de les Edaes del Home, llevada a cabu na Catedral de Palencia.

Tamién nel Muséu Arqueolóxicu Nacional de Madrid, guardar un sarcófagu romanu del sieglu II, decoráu col motivu mitolóxicu de la Orestíada y que foi topáu en Husillos nel sieglu XIX.

Fiestes

• Fiesta de la Octava (3 de xunetu)
• Santa Bárbara (4 d'avientu)
• Agora tamién se celebra una fiesta del branu en redol al 5 d'agostu.
• Fiesta de la Virxe de l'Asunción (15 d'agostu)

Personalidaes

• Gregorio Sancho Pradilla, teólogu y filósofu

Poesía

En redol a 1940, Jesús Gatón Gómez, husillense, escribió un poema que fai referencia a Husillos.

• Allegre pueblu de Husillos.

" Allegre pueblu de Husillos que de gala siempres fuisti porque tolos tos vecinos, te apinen d'allegres chistes.

Dende'l día que nací te tengo amor y ciñu, por espertame nesti pueblu de Husillos..

Tienes magnífica ilesia colos tos altares sagraos onde tolos vecinos, inclínense ellí rezando..

Tienes los tos campos floríos d'onde ufierten les sos flores, que trabayando la tierra gocien

esti llabradores.

Tienes los tos fíos honraos porque siempres tán dispuestos a dar el so pechu valiente pol honor de soldaos.

Yo viví hasta los venti años nesti pueblu queríu pero agora vini, a sirvir a Dios y a España como fíu vecín..

Yo nun quiero terminar, ensin despidime primero de los mios padres y hermanos, que ye lo que yo más quiero.

Tamién me despido yá de toes autoridaes, eclesiástiques, civiles

y honores militares.

Pido a la Virxe del Carmen empóngame por bon camín pa volver otra vegada, a esti pueblu tan queríu. "

Jesús Gatón Gómez. 1940. Husillos, Palencia.

Enllaces esternos

• Páxina del Conceyu

• Datos: Q1918753
• Multimedia: Husillos