Wikipedia

Mercáu llibre

(Redirixío dende Llibre mercáu)
Pa ver otros usos d'esti términu, Mercáu llibre (dixebra).

El mercáu llibre, llibre mercáu o mercáu lliberáu (esti últimu términu yá ta en desusu) ye'l sistema nel que'l preciu de los bienes ye alcordáu pol consentimientu ente los vendedores y los compradores, por aciu les lleis de la ufierta y la demanda. Rique pal so implementación de la esistencia de la llibre competencia, lo que de la mesma rique qu'ente los participantes d'una transaición comercial nun haya coerción, nin fraude, etc, o, más polo xeneral, que toles transaiciones sían voluntaries.

Los puertos del mundu son el principal receptor del llibre comerciu, unu de los factores del mercáu llibre. Na semeya puede vese el puertu d'Iquitos, ciudá peruana mediterránea que recibe productos procedentes d'Europa, África y América del Norte vía'l Océanu Atlánticu.

Lo anterior puede entendese como una propuesta,[1][2] constructo social[3][4][5] o modelu económicu[6][7] avera del funcionamientu del mercáu d'usu xeneral en economía, economía política, socioloxía, ciencies polítiques, etc. Nes pallabres de Ludwig von Mises:

La construcción imaxinaria d'una economía de mercáu puru o ensin torgues supón qu'esiste división del trabayu y la propiedá privada (control) de los medios de producción y que por consiguiente hai un mercáu pal intercambiu de bienes y servicios. Supónse que'l funcionamientu del mercáu nun ye torgáu por factores institucionales. Supónse que'l gobiernu, l'aparatu social de compulsión y coerción, intenta o s'interesa na preservación de la operación del sistema de mercáu, abstener d'atrabancar el so funcionamientu, y protexer contra infraiciones por terceros. El mercáu ye llibre, nun hai interferencia, de factores ayenos al mercáu, colos precios, tases de salarios y tases d'interés. A partir d'estos supuestos la economía trata de resolver el funcionamientu d'una economía de mercáu puru. Namái nuna fase posterior, dempués d'escosar tou lo que puede aprendese dende l'estudiu d'esta construcción imaxinaria, entornar al estudiu de los diversos problemes plantegaos pola interferencia col mercáu por parte de los gobiernos y otres axencies qu'empleguen coerción y compulsión.[8]

Ye necesariu notar que lo anterior suxer la posibilidá de dos criterios o aproximamientos (non necesariamente alternatives). El primeru pon énfasis nes condiciones polítiques llegales -tales como la llibertá de los actores pa decidir. Dende esti puntu de vista xeneralmente considérase que la fonte última d'una tal impedimenta ye'l gobiernu o Estáu[9][10]y consecuentemente el conceutu oponer al de mercáu reguláu, entendíu como esi l'en cual el gobiernu controla les fontes de suministros, los precios o la producción, etc. El segundu aproximamientu pon acentu nes condiciones económiques necesaries pa la esistencia d'un mercáu llibre. Eses esencialmente son conocíes como competencia perfecta y la so esistencia ye asumida, especialmente a niveles introductorios a la disciplina, con cuenta de facilitar l'estudiu de la mesma[11]

Na práutica'l términu economía de llibre mercáu ye utilizáu como un términu descriptivu de los sistemes económicos nun territoriu particular, usualmente un estáu-nación. Implica que'l sistema económicu averar al modelu ideal. Tal sistema concretu pue ser descritu como más llibre qu'otros, como “relativamente llibre” o como "non llibre", d'alcuerdu al criteriu utilizáu. Que la economía deba ser llibre o'l grau de llibertá deseable o óptimo o inclusive'l grau nel cual una economía ye de fechu llibre ye, xunto coles sos presumíes precondiciones y consecuencies, una disputa política, constituyendo unu de los aspeutos más importantes del alderique políticu económicu modernu.[12]

Tales problemes son evitaos col usu del términu economía de mercáu, que se refier a cualesquier na cual el mercáu xuega un papel "d'importancia" pero almite un rol estatal, esto ye, lo que dalgunos llamen una economía mista. Sicasí, nun hai un consensu alrodiu de cual sería'l balance d'intervención estatal permisible ensin qu'una tal economía de mercáu tresformar n'economía empobinada.[13][14][15][16][17][18]

Oríxenes del conceutu

editar

Antigüedá

editar

Les actividaes económiques y el comerciu son práutiques sociales atopaes en casi toles sociedaes conocíes, lo qu'implica dalgún tipu d'intercambiu o trueque o mercáu. Por casu, Aristóteles referir a l'adquisición “non natural” de bienes (a diferencia de l'adquisición natural” que se llogra al traviés de la caza, pesca y agricultura).[19] (ver tamién crematística). Nel Xénesis, la Biblia referir a “donaciones” d'oru y xoyes a los padres de muyeres en cuenta de elles (refiriéndose a esos alcuerdos como "Aliances" o "Convenios"), pa darréu, nel Éxodu rellatar la ufierta d'un pagu” por usu d'agua pa beber. Tucídides rellata como 7 mil habitantes de Hícara (en Sicilia) fueron fechos prisioneros y 'vendíos' como esclavos en Catania,[20] etc.

Dómina moderna

editar

El consensu ente los economistes ye que la propuesta del mercáu llibre” empezó a concretase n'Europa mientres el sieglu XVIII, cola famosa suxerencia del laissez faire, qu'algamó fama en Francia a partir de 1751 (a pesar qu'aparentemente foi enunciada en 1680), la publicación de La riqueza de les naciones (1776) por Adam Smith n'Inglaterra, proponiendo'l llibrecambismu (Free trade); la "llibre competencia" (Free competition) y el "mercáu llibre" (Free market)[21] basaes na hipótesis de la "mano invisible" y la promulgación na Francia Revolucionaria del Decretu de Allarde (marzu de 1791) qu'estableció la llibertá d'oficiu[22] y la Llei -y Chapelier (xunu de 1791) que proclama la llibertá d'empresa como norma llegal.

Xeneralmente atalantar# que el mayor desenvolvimientu de la “llibre competencia” dar nel Reinu Xuníu, a partir de la propuesta de Smith, a mediaos del sieglu XIX.[23][24] Pal sieglu XIX la propuesta del “llibre mercáu” (entendíu tal como s'espresó na práutica,[25] esto ye, y p'estremar, lo qu'en castellán se conoz como "llibre concurrencia"[26]) verdaderamente había atopáu sofitu políticu entamáu, na forma del lliberalismu, en munchos países. Sicasí, nun ye claru si'l sofitu precedió la emerxencia d'esi modelu de "llibre concurrencia" o lo siguió. Pa von Mises, el conceutu del mercáu llibre surdió a partir del desenvolvimientu del aparatu intelectual -incluyendo los métodos d'analises ya idees y perceiciones, etc derivaes d'esos analises- que s'aniciaron a partir de les propuestes de Smith y otros. (von Mises, op. cit). Otros ver como la resultancia del ésitu de la propuesta inicial, combinada cola sobrevivencia de formes "autoritaries" anteriores, específicamente, l'interés de los empresarios o propietarios y el gobiernu o estáu[27][28] (ver Escuela de Mánchester). El lliberalismu llibertariu y dalgunos anarquista de la tradición clásicu-romántica, a partir de William Godwin, argumenten qu'esa versión de “llibre concurrencia” reflexa esi compromisu, yá que implica midíes de coerción, sinón otra cosa, na esistencia de lleis que controlen y regulen el mercáu.[29] Na teoría marxista, la propuesta del "llibre mercáu" a cencielles espresa, a nivel ideolóxicu, la transición de la realidá económica dende'l feudalismu al capitalismu, reflexando solo una etapa, necesariamente coerciva, na llucha de clases.[30]

Sicasí les regles impersonales” d'esti xuegu social nun son modelables na forma necesaria p'analizalo d'alcuerdu a la teoría de los xuegos. (Ver cita anterior). Pa una introducción a esta problemática ver Robert P. Murphy: A Confused Mind</ref> el cumplimientu d'estes regles puede ser supervisáu por un árbitru neutral (gobiernu).[31]

Sicasí esta suxerencia lleva a perceiciones cercanes a les de la Economía Social de Mercáu, que nun son universalmente aceptaes como implementando un mercáu llibre tal como xeneralmente entender.[32][33][34][35][36]

Siguiendo cola suxerencia del mercáu como un xuegu social, argumentóse que'l mecanismu básicu del llibre mercáu puede trate como una forma de llexitimar o facilitar "decisiones comunes”,[37] al traviés de lo que se dalgunos llamen el votu del dineru,[38] nel cual, a un nivel, la compra d'un productu ye equivalente al votu por que se siga produciendo y, n'otru, por que dalguna actividá impleméntese. Por casu: quien sía deseye "ayudar a los probes" puede donar el so dineru con esi oxetivu.[39]

Los xugadores nesti supuestu xuegu pueden tener distintes habilidaes, conocencies, y recursos, que pueden ser conflictivos con normes sociales d'equidad, asina un mercáu llibre puede nun coincidir colo que dalgunos consideren un mercáu equitativo. O, dalgunos pueden ver l'aplicación de regles per igual pa tolos participantes como la esencia de la equidad. Dende esti puntu de vista propónse, a partir del sieglu XVIII, que'l mercáu llibre depende y protexe el derechu de propiedá privada o "individual" (consideráu nesta perspeutiva como fundamental[40]); polo que ye inherentemente non solo más eficiente sinón tamién xusta.[41] Sicasí pa dalgunos el mercáu llibre ye l'únicu que puede ser eficiente, sía o non xustu.[42] Pa otros, tal sistema ye a cencielles más éticu, independientemente de si ye o non más eficiente.[43]

Tal como s'avanzáu, los economistes traten el llibre mercáu como un modelu económicu o constructo lóxicu,[44][45][46][47] importante dende'l puntu de vista del analís económicu.

Formulación moderna

editar

Dende esti puntu de vista'l llibre mercáu teóricu funciona d'alcuerdu al postuláu de la ufierta y demanda, lo que lleva los precio de mercáu escontra un equilibriu económicu que bancia les demandes de los productos contra les ufiertes de los productores.[48] A estos precio d'equilibriu, el mercáu distribuyiría los productos a los compradores d'alcuerdu a la utilidá que cada comprador otorgue a cada productu, dientro de la llendes del poder de compra. Los componentes necesarios pal funcionamientu d'un llibre mercáu ideal inclúin:

Lo anterior interprétase, a nivel d'economía política, como l'ausencia completa de presiones artificiales sobre'l preciu, tales como impuestos, subsidios, tarifes, y otros fenómenos productu de regulaciones gubernamentales "innecesaries", tales como la esistencia de patentes y monopolios gubernamentales; xunto a la non esistencia más xeneral de monopolios, oligopolios y otros fallos del mercáu.

Mercáu, eficiencia y bienestar

editar

L'efeutu del mercáu llibre na riqueza de la sociedá ya individuos ta suxetu a discutiniu. Kenneth Arrow y Gerard Debreu demostraron que so ciertes condiciones idealizaes, un sistema de llibre comerciu lleva a la eficiencia de Pareto. Lo anterior vindica una perceición anterior de Vilfredo Pareto, espresada nel Teoremas fundamentales de la economía del bienestar primer teorema fundamental del bienestar qu'apurre una base teórica pa la creencia na eficiencia de les economíes de mercáu llibre, yá que establez que tou equilibriu económicu llográu al traviés de la "competencia perfecta" ye eficiente nel sentíu de Pareto (esto ye, lleva a una asignación eficiente de los recursos económicos d'alcuerdu a esi criteriu, anque puede nun ser eficiente al respective de otres midíes de bienestar económico).

Sicasí, esta resultancia namái ye válidu so condiciones bien restrictives como la esistencia de competencia perfecta, lo que nun se da con muncha frecuencia nos mercaos reales. Greenwald y Stiglitz demostraron (nel llamáu Teorema de l'Asimetría de la información) que, na presencia yá sía d'información imperfecta o mercaos non perfectamente competitivos, la resultancia del mercáu nun ye eficiente en términos de Pareto. Sigue que na mayoría de les situaciones de la economía nel mundu real, los efeutos d'eses esviaciones de les condiciones ideales tienen de ser tomaes en cuenta.[49]

Entá ye más, la eficiencia de Pareto ye una noción mínima de optimalidad y non necesariamente resulta, produz o implica una distribución socialmente deseable de los recursos, yá que nun fai nenguna declaración sobre la igualdá o'l bienestar xeneral d'una sociedá.[50][51] (ver Eficiencia distributiva). Per otra parte, Oskar Lange y Abba Lerner demostraron que nin siquier el mercáu ye necesariu p'algamar la eficiencia de Pareto yá que puede llegase al mesma resultancia ensin mecanismos de mercáu (ver solución de Lange-Lerner y alderica sobre'l cálculu económicu nel socialismu). Per otra parte la eficiencia de Pareto namái se da nuna situación d'equilibriu económicu xeneral polo que los mercaos reales pueden trabayar bien alloñaos de la eficiencia de Pareto.

Tou esto dio orixe a versiones xeneralmente llamaes "Nueva economía".[52]

Problemática Xeneral del Mercáu Llibre

editar

Como s'avanzó, el términu economía de llibre mercáu utilízase como una propuesta política xeneral, de la mesma con dos sentíos:

  • el primeru como un desideratum o prescripción d'un estáu ideal a escorrer, y un segundu sentíu más descriptivu, que se rellaciona col grau col cual un sistema económicu dadu, yá sía a nivel d'un país determináu o la economía polo xeneral, averar al modelu ideal.

Dende esti puntu de vista, los sistemes económicos particulares describiéronse como "d'economía llibre" entá cuando l'estáu intervenga na economía, con tal esa intervención tea dientro de ciertes llendes.[53] Asina, los términos capitalismu, economía de llibre mercáu y economía mista son, dende esta perspeutiva, términos práuticamente intercambiables[54] .[55] Sicasí, y quiciabes obviamente, non toos tán d'alcuerdu:

"Pero la imaxe que muncha xente tien de la "economía de mercáu" de xuru yá ye la d'una economía mista, como suxer el fechu de que mayoríes entá más importantes sofiten fuertes regulaciones estatales. Eso, y minoríes sustanciales tajantemente en contra del mercáu, esplica por qué vivimos nuna economía mista y non nuna economía llibre.".[56]

Internacionalmente, dende los años 70 del sieglu XX remanez nel panorama la promoción - en distintos niveles d'entusiasmu y compromisu - d'una economía global de llibre comerciu, la desregulación, la privatización d'empreses públiques y l'amenorgamientu del gastu social, midíes que dalgunos denominen, dacuando impropiamente, neolliberalismu.[57]

Pa la propuesta xeneral la función d'un gobiernu ye arguible. Idealmente l'usu de la fuercia o poder coercivo del estáu nel mercáu ta llindáu a protexer a los participantes del mercáu de la coerción y/o abusos por terceros, incluyendo proteición del derechu de propiedá y cumplimientu de contratos. Sicasí, qu'esactamente s'entiende por abusos ta abiertu a interpretación. Por casu, para Adam Smith, les externalidades negatives faen que dalgunos tresfieran a otros a lo menos parte del costu de les sos actividaes, llogrando asina beneficios personales extras, ente que les positives faen posible l'adquisición de beneficios ensin contribuyir (ver problema del polizón). Según Smith, este y otros problemes similares riquen la esistencia d'un organismu (l'Estáu) que pueda solucionar, lo que de la mesma implica un ciertu grau d'intervención estatal.

Mercáu y teoría de xuegos

editar

A pesar que la teoría de xuegos nun ye aplicable a la propuesta del mercáu llibre "puru"[58] dellos[59]proponen que la esencia del llibre mercáu puede entendese como un xuegu nel cual los xugadores compiten d'alcuerdu a un conxuntu de regles que previén la coerción (incluyendo'l robu);[60] el cumplimientu d'estes regles puede ser supervisáu por un árbitru neutral (gobiernu).[61]

Sicasí esta suxerencia lleva a perceiciones cercanes a les de la Economía Social de Mercáu, que nun son universalmente aceptaes como implementando un mercáu llibre tal como xeneralmente entender.[62][63][64][35][36]

Siguiendo cola suxerencia del mercáu como un xuegu social, argumentóse que'l mecanismu básicu del llibre mercáu puede trate como una forma de llexitimar o facilitar "decisiones comunes”,[37] al traviés de lo que se dalgunos llamen el votu del dineru,[38] nel cual, a un nivel, la compra d'un productu ye equivalente al votu por que se siga produciendo y, n'otru, por que dalguna actividá impleméntese. Por casu: quien sía deseye "ayudar a los probes" puede donar el so dineru con esi oxetivu.[65]

Los xugadores nesti supuestu xuegu pueden tener distintes habilidaes, conocencies, y recursos, que pueden ser conflictivos con normes sociales d'equidad, asina un mercáu llibre puede nun coincidir colo que dalgunos consideren un mercáu equitativo. O, dalgunos pueden ver l'aplicación de regles per igual pa tolos participantes como la esencia de la equidad. Dende esti puntu de vista propónse, a partir del sieglu XVIII, que'l mercáu llibre depende y protexe el derechu de propiedá privada o "individual" (consideráu nesta perspeutiva como fundamental[40]); polo que ye inherentemente non solo más eficiente sinón tamién xusta.[41] Sicasí pa dalgunos el mercáu llibre ye l'únicu que puede ser eficiente, sía o non xustu.[42] Pa otros, tal sistema ye a cencielles más éticu, independientemente de si ye o non más eficiente.[43]

=== El grau de llibertá del mercáu Tal como s'avanzáu, los economistes traten el llibre mercáu como un modelu económicu o constructo lóxicu.[44][45][46][47] Hai una variedá d'índices y/o tentatives d'envalorar o midir el grau que la economía d'un país determináu tien o exhibe "llibertá de comerciu" o'l so enclín opuestu: la concentración industrial o monopólica de poder económicu. L'ésitu d'estes tentatives ye discutible (ver más embaxo).

Por casu, la Fundación Heritage, una ala de pensamientu conservador, trató d'identificar los factores clave que dexen midir el grau de llibertá de la economía d'un país en particular. En 1986 introducieron el Índiz de Llibertá Económica (ILE) que ta basáu nunos cincuenta variables. Esti y otros índices similares nun definen un mercáu llibre, pero miden el grau nel cual una economía moderna ye llibre, lo que significa na mayoría de los casos que ta llibre d'intervención del estáu. Les variables tán estremaes nos siguientes principales grupos:

  • Política de comerciu *

Carga fiscal gubernamental

  • Intervención gubernamental na economía *

Política monetaria

  • Fluxu de capital ya inversión estranxera *

Banca y financiamiento

  • Salarios y precios
  • Derechos de propiedá privada *

Reglamentos, y * Actividá del mercáu informal

A cada grupu asígnase-y un valor ente 1 y 5; ILE ye'l permediu aritméticu de los valores, arredondiáu a centésimes.

Primeramente, países que son tradicionalmente consideraos capitalistes de llibre mercáu recibieron altos rangos, pero la situación evoluciono, cola resultancia que nel presente —y dende a lo menos 1995— los dos países con meyores resultáu son Singapur y Ḥong Kong,[66] que, irónicamente, son países que practiquen la planificación indicativa.

Otres tentatives inclúin el Índiz de Lerner y el Índiz de Herfindahl. A pesar qu'estes midíes son téuniques, polo que gocien d'aceptación ente economistes, nun llogren el mesmu nivel de popularidá ente los partidarios del mercáu llibre.[67]

Mercáu y ética

editar

Diversos analistes cavilgaron sobre la rellación ente mercáu y ética y magar dalgunos acotaron contra'l cuestionamiento éticu del papel del mercáu,[68][69] otros autores consideren útil el cuestionamiento éticu baxu dos puntos de vista:

  • El primeru diz rellación coles condiciones necesaries del funcionamientu qu'un mercáu llibre implica.
  • El segundu referir a les consecuencies nel comportamientu humanu que'l mercáu llibre supuestamente produz.

Adam Smith

editar

Yá Adam Smith notaba que'l funcionamientu del mercáu llibre rique una posición ética: pa Smith la xusticia tien una función fundamental como “la pilastra principal que caltién tol edificiu” (de la vida social) (ver Teoría de los sentimientos morales), esto ye, ye'l fundamentu que fai posible caltener una cohesión social; cohesión que sofita'l orde públicu necesariu -na opinión de Smith- p'asegurar el bon funcionamientu económicu. (ver "mano invisible").[70][71][72]

Sicasí, esa nun ye la perceición más común del trabayu de Smith: “Pa evitar l'analís d'una realidá humana complexa, la economía hai glorificado el supuestu de la motivación egoísta, estendiéndolo a toles aiciones económiques. Ye namái una parte de la verdá: l'home económicu non solamente sálese n'ocasiones de los patrones de la racionalidá, sinón que ta na so naturaleza nun portase siempres sol acutáu supuestu de la busca del máximu interés propiu. Adam Smith xeneró una cohorte de defensores del egoísmu[73] como esplicación del comportamientu económicu a pesar de que la so mesma obra niega la simplificación del conxuntu de motivaciones por aciu l'arquetipu del axente egoísta. La dimensión ética zarra enormes complexidaes, pos el 'homo economicus' va haber de movese por egoísmu o por otros oxetivos según el casu, y l'analís científicu dexa de ser tan simple como munchos quixeron faelo. Pero namái integrando la ética na economía puede avanzase nel acercamientu a la realidá. Les normes y valores qu'emponen el comportamientu coleutivu tienen, otra manera, un papel decisivu nel desenvolvimientu de les sociedaes.[74] Lo qu'afala entá más a la economía a esmolecese poles considerancia étiques como factor indispensable del so analís.”.[75] Esto dio orixe al llamáu problema de Smith: “El "problema de Smith" ye frutu de llectures positivistes que nun consideren el contestu xeneral, nin les interrellaciones esistentes ente les distintes partes del programa d'investigación smithiano. En realidá, puede comprobase qu'esisten bien importantes analoxíes ente la configuración social propuesta na Teoría de los sentimientos morales y l'harmonía del mercáu de La riqueza de les naciones, hasta'l puntu de ser parte d'un mesmu paradigma.[76]

Friedrich Hayek

editar

Sicasí, Friedrich von Hayek suxer que no anterior hai un problema fundamental. La ética ye productu de l'actividá humana y, como tal, nun permaneció ensin cambéu al traviés del procesu históricu. Hayek alvierte sobre'l posible tracamundiu de la ética solo como espresando lo que la llapada la ética del “pequeñu grupu”, qu'en realidá foi o ta siendo gradualmente reemplazada polo que Hayek llama la ética “del orde estendíu.” (o grupu estensu). Esta nueva ética ye la del mercáu, del mundu de los negocios y los contratos, la ética de la sociedá civil, qu'abandona la persecución de fines coleutivos a favor de regles astractes, d'aplicación xeneral, que faciliten el llogru de fines individuales. Esta ética sirve de mecanismu impersonal pa la coordinación d'aiciones y planes individuales con tantu los d'otros individuos como la sociedá mesma en grupos estensos. El mecanismu fundamental d'esta ética ye un procesu d'intercambiu que se rixe por regles impersonales.[77]

Lo anterior implica que'l mercáu ye ayenu, según Hayek, a cuestiones de xusticia social. El términu xusticia social

“[…] nun puede aplicase a los resultaos d'una economía de mercáu: nun puede haber xusticia distributiva onde naide distribúi. La xusticia tien sentíu namái como una regla de conducta humana y nenguna regla concebible pa la conducta de los individuos que s'ufierten ente sigo, bienes y servicios nuna economía de mercáu va producir una distribución que pueda describise con significáu como xusta o inxusta”.[78]

Sicasí dalgunos suxeren que la ética del mercáu” nun ye universalmente aplicable na sociedá, cualesquier sía'l tamañu d'esta:

“Probablemente l'aportación más destacada que los padres de la "Economía Social de Mercáu" (ver ordoliberalismo) fixeron al pensamientu políticu-económicu consiste na clara delimitación que marcaron ente la economía de mercáu como conxuntu de preseos organizativos per un sitiu, y l'oxetivu d'una sociedá "xusta", concebida de manera independiente d'aquel, pol otru. De manera espreso, nun dexaron llibrada dafechu a los mecanismos del mercáu la distribución del bienestar social. Bien otra manera, impunxeron la vixilancia permanente y, eventualmente, la correición de los efeutos distributivos del mercáu con mires a algamar meyor l'oxetivu distributivu, qu'en sí ye independiente del mercáu. Ente que el mercáu en principiu siempres tien la razón cuando se trata de la asignación de recursos, incluyendo'l factor trabayu, esto nun ye igualmente válidu con al respective de la asignación definitiva de derechos de consumu. Si'l mercáu concede un ingresu bien per debaxo del permediu a determinaos actores, la concepción de la economía social de mercáu nun se da por satisfecha con estes circunstancies, sinón considerar motivu pa una correición estatal.”.[79]

Max Weber

editar

Sobre la rellación ente ética y mercáu, el sociólogu clásicu Max Weber escribió:

La comunidá de mercáu, en cuanto tal, ye la rellación práutica de vida más impersonal na que los homes pueden entrar. Non porque'l mercáu suponga una llucha ente los partes. Toa rellación humana, inclusive la más íntima, hasta la entrega personal más incondicionada, ye, en dalgún sentíu, d'un calter relativu, y puede significar una llucha col compañeru, quiciabes pa la salvación de la so alma. Sinón porque ye específicamente oxetivu, empobináu puramente pol interés nos bienes de cambéu. Cuando'l mercáu abandonar a la so propia llegalidá, nun repara más que na cosa, non na persona, nun conoz nenguna obligación de fraternidá nin de piedá, nenguna de les rellaciones humanes orixinaries portaes poles comunidaes de calter personal. Toes elles son torgues pal llibre desenvolvimientu de la mera comunidá de mercáu y los intereses específicos del mercáu; sicasí, éstos son les tentaciones específiques pa toes elles. Intereses racionales de fin determinen los fenómenos del mercáu en midida especialmente alta, y la llegalidá racionalsobremanera la inviolabilidad formal de lo prometío una vegada, ye la cualidá que s'espera del copartícipe nel cambéu, y que constitúi'l conteníu de la ética del mercáu que, nesti respectu, inculca una concepción bien rigorosa: nos añales de la bolsa ye casi inauditu que se ruempa'l conveniu más incontroláu ya improbable cerráu cola firma. Asemeyáu objetivación -despersonalización- anoxa, como Sombart acentuar de cutiu en forma brillosa, a toles orixinaries formes de les rellaciones humanes. El mercáu 'llibre", esto ye, el que nun ta suxetu a normes étiques, cola so esplotación de la constelación d'intereses y de les situaciones de monopoliu y el so regatio, ye consideráu por toa ética como cosa abyecta ente hermanos. El mercáu, en plena contraposición a toles otres comunidaes, que siempres suponen confraternización personal y, casi siempres, parentescu de sangre, ye, nos sos raigaños, estrañu a toa confraternización. De primeres, el cambéu llibre tien llugar namái fora de la comunidá de vecinos y de toles asociaciones de calter personal; el mercáu ye una rellación ente fronteres de llugar, sangre y tribu, nel so orixe la única rellación formalmente pacífica nellos. Nun puede dase orixinariamente un actuar ente compañeros de comunidá col enfotu de llograr una ganancia nel cambéu, como tampoco ye nenguna necesidá ente ellos en dómines d'economía agraria autónoma. Preséntanos, plásticamente, la espresión contra la confraternización personal una de les formes más carauterístiques del comerciu pocu desenvueltu: el "comerciu mudu", evitando contautu personal, nel cual la ufierta faise asitiando en cualesquier parte la mercancía, de la mesma manera la contraoferta, y el regatio por aciu miedra de los oxetos ufiertaos per dambes partes, hasta qu'una d'elles, non satisfecha, cólase o, satisfecha, toma consigo la mercancía de la otra. La garantía de la llegalidá de los actores del cambéu fuelga namái nel supuestu, fechu con razón per dambes partes, de que caúna d'elles tien un interés en siguir nel futuru les rellaciones d'intercambiu, sía recíprocamente, sía con otros compañeros; por eso caltienen lo convenío y evítense, a lo menos, les graves violaciones a la bona fe. En cuantes que esiste aquel interés ye válidu'l principiu: honesty is the best policy, que naturalmente nun ye de nenguna manera d'una exactitú racional universal y, por eso, tamién tien una validez empírica trémbole, la más elevada, como ye natural, pa esplotaciones racionales con una vecería permanente. Pos, nel campu de les rellaciones firmes de vecería, capaces, poro, de dir acompañaes del apreciu personal mutuu de les cualidaes étiques pertinentes, les rellaciones d'intercambiu, sosteníes pol interés de los partes, pueden desaposiase, de la manera más fácil, del calter de regatio ilimitáu, a favor d'una llimitación relativa de la oscilación del preciu y de la esplotación de les constelaciones del momentu. Y esto, por interés propiu. Los detalles, importantes poles sos consecuencies sobre la fomación del preciu, nun nos interesen equí. El preciu fixu, esto ye, el mesmu preciu pa tou comprador y l'estrictu realismu, nun ye namái propiu de los mercaos locales de la Edá Media n'Occidente, nun altu grau específicu en contraposición al Oriente y Alloñáu Oriente, sinón que ye, amás, supuestu y de la mesma producto ele una detemlinada etapa de la economía capitalista, esto ye, del capitalismu naciente. Nun se da cuando esta etapa sume. Falta, amás, en toos aquellos estamentos y otros grupos que participen nel cambéu nun regular y viviegamente sinón namái ocasional y pasivamente. El principiu: caveat emptor, vale, por casu, según la esperiencia, casi siempres nel comerciu con capes feudales o nel casu de compra de caballos ente collacios de la caballería, como lo sabe tou oficial. La ética específica del mercáu ye-yos estraña; el comerciu, pa la so concepción, como pa l'asociación vecinal llabradora, ye una vegada por toes idénticu con una conducta na que la cuestión ta en ver quién engaña a quién.

[...Y]l calter impersonal de les pures rellaciones de negociu, racionales dende'l puntu de vista económicu y, por eso, irracionales dende'l puntu de vista éticu, topeta, nes relixones étiques, con un sentimientu de rocea nunca claramente espresáu pero tantu más seguru. Toa rellación puramente personal d'home a home, sía como fora, inclusive la de la más completa esclavitú puede reglamentarse éticamente; pueden inxertase nella postulaos éticos, yá que la so forma depende de la voluntá individual de los que participen na rellación; poro, da marxe pa la virtú de la caridá. Pero nun asocede asina nes rellaciones racionales de negociu; y tantu menos cuanto más racionalmente estremaes tean. Les rellaciones del tenedor d'una obligación hipotecaria col deldor d'un bancu hipotecariu, del tenedor de valores del estáu col contribuyente, d'un accionista colos trabayadores de la fábrica, d'un importador de tabacu colos braceros d'un plantíu, d'un industrial metalúrxicu colos mineros, non yá nun tán reglamentadas de fechu en sentíu caritativu, sinón que tampoco son susceptibles en principiu de tal reglamentación. La objetivación de la economía sobre la base de la "socialización" que supón el mercáu sigue n'absolutu la so propia llegalidá oxetiva, que la so non observancia acarreta'l fracasu económicu y a la llarga la ruina. La socialización económica racional ye siempres objetivación nesti sentíu, y nun ye posible apoderar un cosmos d'aiciones societarias oxetivu-racionales con esixencies caritatives a determinaes persones. El cosmos objetivado, despersonalizado, del capitalismu nun ufierta n'absolutu nengún llugar pa ello. Nél fracasen les esixencies de la carines relixosa non solamente, como polo xeneral, pola resistencia ya incapacidá de les persones concretes, sinón porque nun tienen sentíu. Enfrentar cola ética relixosa un mundu de rellaciones interpersonales que nun puede torase a les normes d'aquélla.

[...] Tanto'l cálculu natural como'l cálculu en dineru son téuniques racionales. De nenguna manera abracen la totalidá de toles xestiones económiques. Antes bien, xunto a elles ta tamién l'aición económica, empobinada económicamente de fechu pero ayena al cálculu. Y esta la so orientación puede ser de calter tradicional o de calter afeutivu. Na so forma primitiva tou enfotase de los homes pola so alimentación ye bien asemeyada a lo que nos animales tien llugar sol imperiu de los instintos. Coles mesmes, l'aición económica conscientemente empobinada pola devoción relixosa, la emoción guerrera, los impulsos de piedá o otros ciños asemeyaos atópase escasamente desenvuelta nel so grau de calculabilidad. "Ente hermanos (de cla, de gremiu, de creencia) nun se regatia"; nos círculos familiares, de collacios y xuveniles nun se calcula o se fai en forma bien elástica, y en casu de necesidá se "raciona": un precedente bien modestu de la calculabilidad. Respectu de la penetración de la calculabilidad nel comunismu familiar orixinariu, vease infra cap. v. Soporte del cálculu foi siempres el dineru y esto esplica que'l cálculu natural permaneciera téunicamente inda menos desenvueltu de lo que-y obliga'l so propia naturaleza (nesto hai que dar la razón a O. Neurath).

Mientres la impresión d'esti llibru publicábase (nel Archiv f. Sozíalwiss., 47) un trabayu de L. von Mises que s'ocupa d'estos problemes.

Al respective de la ética capitalista en particular, como una ética sobre'l mercáu pero non dientro del mesmu, Weber cita los encamientos de Benjamin Franklin como exemplos de la mesma na so obra La ética protestante y l'espíritu del capitalismu onde repara los venceyos de les pautes de conducta d'aforru y cálculu económicu coles resultancies de la ética calvinista.

John Rawls

editar

Afondando na temática, John Rawls reintroduce la xusticia na sociedá y el mercáu:[80] La xusticia ye la virtú fundamental y en realidá, indispensable del sistema social”.[81] Rawls establez una diferencia ente lo bono y lo cabal. Lo bono, simplificando enforma, correspuende xeneralmente a lo moral, aquello sobre lo cual inclusive individuos de bona voluntá pueden llexítimamente disentir: hai diferencies d'opinión alrodiu de que ye lo bono o correutu dende'l puntu de vista del xudaísmu, cristianismu, budismu, etc. Lo cabal correspuende a la ética, y ye, en principiu, daqué alrodiu de lo que puede haber un alcuerdu xeneral. Rawls ufierta'l siguiente argumentu: considérese yá sía un o un grupu d'individuos que tengan que decidir sobre como construyir l'ordenamientu o les instituciones básiques non una sociedá ideal pero d'una aceptable.[82] Esa sociedá nun va ser perfecta, va haber desigualdaes. Distintos roles sociales van tener distintes ventayes y desventaxes. Adicional -y crucialmente- considerese cual seria l'efeutu sobre la propuesta si les posiciones a ocupar polos proponentes mesmos fueren asignaes al azar. Rawls suxer que, daes eses condiciones, un individuu racional propondría un esquema tal qu'inclusive'l rol social menos favorecíu tuviera les abondes ventayes como pa satisfaer un requerimientu mínimu de desenvolvimientu personal. (ver Teoría de la xusticia (llibru). Adicional, y quiciabes crucialmente, Rawls considera que tales individuos racionales propondríen midíes pa garantizar l'estándar de vida mínimu aceptable d'aquellos que son afeutaos por condiciones inevitables que torguen o precluyen esa responsabilidá individual, tales como la niñez, vieyera, incapacidaes causaes por accidentes y/o condiciones o enfermedaes cróniques, etc. (ver “principiu de la diferencia” en “Segundu principiu de xusticia” en op. cit). La resultancia seria, en dambos casos, xusto por definición, anque por distintes razones: ye xusto que los individuos beneficiar de los sos esfuercios, pero tamién lu ye que nun sían penalizaos por aquello sobre lo cual nun tienen responsabilidá.

Munchos lliberales consideren que la contribución de Rawls “alica la idea del contratu social de Hobbes, Locke, Rousseau y Kant.”[83] y que, como tal, ye de mayor importancia nes concepciones lliberales modernes.[84][85][86] y central al alderique políticu social contemporaneu.[87][88] Rawls mesmu considera que la so posición ye una torna a la del lliberalismu políticu de personaxes tales como “ Hume, Smith, Bentham y Mill, (quien) yeren teoristas sociales y economistes de primer orde”.[89]

De nuevu, y quiciabes obviamente, non tolos que se consideren lliberales tán d'alcuerdu: ‘vamos tratar de resumir les idees esenciales de Rawls, pa concluyir que, al igual qu'otros célebres socialistes, les sos idees son ilóxiques al par que insostenibles.”.[90] Esto de la mesma lleva a delles respuestes igualmente fuertes: "El neolliberalismu nun ye lliberal"[91] - que posiblemente reflexen la importancia de la problemática.[92]

Lo anterior dio orixe a dos asities xenerales. Por casu, y ente otros, Milton Friedman postula específicamente que la única responsabilidá social d'una empresa ye escontra los sos accionistes,[93] esto ye, maximizar los sos beneficios (ver: Teoría del accionista).

Alternativamente, falar de la Responsabilidá social corporativa o de les empreses escontra la sociedá[94]

Ver tamién

editar

Cites y referencies

editar
  1. ↑ MA Gallo-Calleja (2008): L'ESTÁU FISCAL NEL PENSAMIENTU POLÍTICU DE THOMAS HOBBES
  2. ↑ Edwin J. Asturies (2008): Fundamentalismu de mercáu
  3. ↑ Daniel Little (2000): Historical Concepts, Social Ontology, Macrohistory
  4. ↑ David Weissman (1999): “A Social Ontology” - Yale University Press ISBN 978-0-300-07903-6
  5. ↑ Benjamin Coriat y Olivier Weinstein (2007 ): The social construction of markets
  6. ↑ Warren J. Samuels (2004)Markets and their social construction
  7. ↑ Simon Barrow (2008): Fairness, trade and free market ideology
  8. ↑ Mises, Ludwig von (1949): "Human Action: A Treatise on Economics" 4.XIV.20
  9. ↑ por casu: Daniel Rodríguez Herrera El "poder" de les grandes empreses
  10. ↑ Francisco Moreno El regresu de Mr. Butskell
  11. ↑ Quiciabes seria conveniente señalar que nun ye'l casu que los economistes ignoren o nun consideren que les condiciones reales del mercáu raramente son les de competencia perfecta, sinón más bien que considerar les condiciones reales de competencia imperfecta lleva l'analís más allá de lo fácilmente esplicable a los non especialistes. Por casu, so ciertes condiciones de competencia imperfecta l'asunción de la neutralidá del dineru, una de les necesaries p'analizar les condiciones de la ufierta y la demanda necesaries pa establecer l'equilibriu del mercáu, ye invalida: en realidá, la elasticidá de precios y salarios nun ye perfecta, lo que significa qu'un aumentu nel circulante tien un efeutu positivu na producción, pero a más llargu plazu, esi aumentu del circulante puede producir inflación, qu'a la so ves puede tener efeutos negativos na producción. CITA
  12. ↑ Por casu: Alfred Müller-Armack: "Economía empobinada y Economía de mercáu" (1946) "Economía Social de Mercáu" (1953).- Friedrich von Hayek: Los fundamentos de la llibertá (1960). ISBN 978-84-7209-322-5.- Milton Friedman “Capitalismu y Llibertá” (1962) Friedman, Rose; Friedman, Milton: "Llibertá d'escoyer" (2004). RBA Coleicionables. ISBN 978-84-473-3194-9.- Amartya Sen: "Los mercaos y la llibertá: Llogros y llimitaciones del mecanismu de mercáu na promoción de les llibertaes individuales." Oxford Economic Papers, 45(4), 519-541. (1993).- "Bienestar, xusticia y mercáu". (1997) Ediciones Paidós Ibérica. ISBN 978-84-493-0362-3. - Hai-Joon Chang, Ilene Grabel: (2006 ) Reivindicar el desenvolvimientu: un manual de política económica alternativa Castellanu: 751997. ISBN 978-84-8452-388-8 etc.
  13. ↑ Por casu: Vlad Constantinesco "Per otru llau, esta intervención enfrentar a la dificultá pa determinar un criteriu óptimo social aceptable de manera xeneral.".- en Crisis económica y finances públiques
  14. ↑ John Quiggin (2010): "Siempres va haber una gama de casos entemedios, onde nenguna solución ye claramente cimera. En función de les continxencies históriques o circunstancies particulares, les distintes sociedaes pueden escoyer ente la prestación pública (polo xeneral por una empresa del gobiernu de negociu comercializáu), ensin perxuiciu de la prestación privada a la regulación, o seique dalgún términu entemediu ente los dos, como una asociación públicu-privada.". - en The Mixed Economy is Back - and it's Here to Stay - an essay
  15. ↑ Wladimir Gramacho ya Iván Llamazares: 'Esta esplicación suxer, de la mesma, que les trayectories históriques de los países consideraos influyeron sobre la intensidá de los venceyos ente los allugamientos ideolóxicos y les preferencies de política económica. La calidá de les instituciones democrátiques nun surdió de sópitu, sinón que funde raigaños en trayectories enllargaes de desenvolvimientu d'instituciones abiertes y competitives. De manera igualmente evidente, los niveles de desenvolvimientu económicu son de la mesma resultáu de trayectories históriques de llargu percorríu. Por estos motivos, el nuesu analís ye dafechu compatible con una comprensión histórica que enfatice el papel, indireutu, de les trayectories de llargu percorríu nel establecimientu de patrones claros y previsibles de rellación ente les orientaciones ideolóxiques y les preferencies de política económica. " en IDEOLOXÍA Y PREFERENCIES D'INTERVENCIÓN ECONÓMICA ESTATAL ENTE LOS DIPUTAOS LLATINOAMERICANOS
  16. ↑ Barry Loberfeld: Ser capitalista o ser socialista? - esa ye la cuestión. Precisamente cual ye l'amiestu de la economía mista? ¿Cuándo ye capitalista y cuándo ye socialista? ¿Cuándo protexer la propiedá y cuando lo que fai ye confiscar? ¿Cuándo dexa a les persones soles y cuando los obliga? ¿Cuándo se xunten a la ética del individualismu y cuándo obedecer el códigu de coleutivismu? Y cual ye'l primariu metafísicu - la persona o'l coleutivu (por casu, la nación, la raza, la clase)? La verdá fundamental alrodiu de la economía mista ye que les práutiques mistes impliquen principios mistos, que de la mesma implica premises mistes - esto ye, una comprensión de la realidá incoerente. Col socialismu, el caos yera económica, cola "democracia social", ye epistemolóxicu. N'última instancia, estos postreros nun pueden xenerar polítiques más racionales que la primera podría xenerar precios razonables. La economía mista nun nos presenten una semeya en mosaicu de la sociedá xusta, pero con un ruempecabeces con pieces tomaes de distintes puzzles" en Liberalism: History and Future
  17. ↑ Roger E. Backhouse: From the mixed economy to neo-liberalism
  18. ↑ Jerzy Szacki Liberalism after communism, esp, pp 149-151
  19. ↑ Stanley Brue y Randy Grant (2007): "The Evolution of Economic Thought" - (maicol/espinaso,de colombia.)
  20. ↑ Tucídides: Hestoria de la Guerra del Peloponeso 6:62 y 7:13.
  21. ↑ Smith usa la frase "free market" (mercáu llibre) solo una ves na so Riqueza de les naciones" (IV.8.26): "This reduction of price, it may perhaps be thought, by discouraging the growing of wool, must have reduced very much the annual produz of that commodity, though not below what it formerly was, yet below what, in the present state of things, it probably would have been, had it, in consequence of an open and free market, been allowed to rise to the natural and proper price....". Sicasí, la idea d'un "mercáu llibre" esti presente al traviés de la obra.
  22. ↑ El testu del decretu establez: « Il sera llibre à toute personne de faire tel négoce ou d'exercer telle profession, art ou métier qu'elle trouve bon». (“habrá llibertá por que toa persona faiga tales negocios o exerza tal oficiu, arte o oficiu como ella considere conveniente”)
  23. ↑ ver, por casu, Estudiu Ore Guardia: CAPITULO II: MARCU ECONÓMICU Y XURÍDICU DEL DERECHU DE MARQUES p 125-7
  24. ↑ Andrew R. Schotter Microeconomics: A Modern Approach (3rd Edition) (esp. cap 15)
  25. ↑ ver por casu Antonio Mascaró Rotger: ¿Vivimos nuna sociedá lliberal?
  26. ↑ Esta llibre concurrencia estremar de la propuesta de llibre mercáu tal como foi espresada polos proponentes orixinales mentaos a dellos niveles. Por casu, y ente otros: Nel decretu de Allarde (abolíu en 1864), la llibertá d'oficiu entiéndese como absoluta. Esto llevo (1792) al zarru de la Universidá y de les escuela de medicina: cualesquier podría a lo menos tratar de prauticar cualquier oficiu ensin necesidá d'estudios o calificaciones. El llibre mercáu determinara si tal práutica tien aceptación xeneral.- La prohibición d'asociaciones profesionales de la llei de Chapelier solo aplícose a los trabayadores, a quien se-yos prohibió inclusive les cooperatives, pero non a los patronos y propietarios.- Pa Smith el mercáu llibre implica non solo l'ausencia d'intervención estatal, sinón tamién l'ausencia de monopolios y empreses de capital social (esto ye, lo qu'agora xeneralmente se conoz como sociedaes anónimes. (Smith consideraba inimico al llibre comerciu'l conceutu de responsabilidá llindada, etc). Adicionalmente Smith consideraba como condición necesaria del llibre comerciu la llibertá de comerciu internacional (free trade), incluyendo la llibertá de migración, etc.
  27. ↑ Por casu: "En 1837 Cobden condució la batalla pa (llograr) una carta. Un factor ganador foi que lluchó por ella como si fora una cuestión nacional. El so panfletu “Incorpore a La so Ciudá” retrató la batalla como una llucha de la democracia contra'l privilexu, de los derechos de les clases granibles contra l'aristocracia rapazu. Demostró que la manipulación política de la nobleza de los condaos forzó a les clases medies y trabayadora a ser les sos vasallos." John Chodes (1993) en: Richard Cobden: Creador del mercáu llibre
  28. ↑ Guillermo Díaz Castellanos: “El lliberalismu (nel sentíu que tuvo la pallabra na Europa del sieglu XIX, al que xuntamos nesti capítulu) esmolezse principalmente de la llimitación del poder coactivo de tolos gobiernos, sían democráticos o non, mientres el demócrata dogmáticu namái reconoz una llende al gobiernu: la opinión mayoritaria. La diferencia ente los dos ideales individualízase más claramente si enunciamos los sos oponentes. A la democracia opónse'l gobiernu autoritariu; al lliberalismu opónse'l totalitarismu. Nengún de los dos sistemes esclúi necesariamente al opuestu. Una democracia puede perbién remanar poderes totalitarios, y ye concebible qu'un gobiernu autoritariu actúe sobre la base de principios lliberales.” en TEORÍA DE XUEGOS Y POLÍTICA DE PRECIOS
  29. ↑ Pa Godwin, les lleis que regulen la propiedá y la moral son "inútiles si los homes nun son virtuosos y superflues si ser".
  30. ↑ K Marx y F. Engels: La historia (escrita) de toles sociedaes esistentes hasta agora ye la hestoria de la llucha de clases. Manifiestu del Partíu Comunista
  31. ↑ Podría tratase d'implementar una tentativa a lo llargo d'eses llinies so los principios de los xuegos non cooperativos de Nash. Dende esti puntu de vista, el mercáu llibre llevaría teóricamente a una situación d'equilibriu sociu económicu similar al Equilibriu de Nash. Sicasí esto causa un grave problema: nel mercáu llibre los participantes nun tienen incentivos pa cumplir reglar -pero si, otra manera, pa rompeles- lo qu'establez un equilibriu alloñáu al resultáu optimo pa tolos xugadores, el que seria solo algamable con mecanismu o xuez que “castigue” a los infractores, lo que de la mesma invalida l'asunción orixinal que'l mercáu llibre” produz la meyor resultancia económica posible, yá que neses circunstancies la intervención del "xuez" puede producir un resultáu meyor pa tolos participantes. Esto llevaría a Nash a, reputadamente, suxerir que la so propuesta “pon cabeza abaxo” 150 años de desenvolvimientu económicu. Clifford F. Thies retruca qu'eso ye solo un exemplu de l'arrogancia de Nash. (ver Mind Games). Una respuesta más midida ye la suxerencia -yá mentada- que l'analís de la teoría de los xuegos nun ye aplicable a la propuesta del mercáu llibre puru. Na práutica, munchos proponentes del mercáu llibre, a partir de Smith ya incluyendo a Hayek, reconocen la necesidá d'esi xuez/gobierno, y, a lo menos en parte, por cuenta de esa razón.
  32. ↑ Pa una introducción a esta problemática ver el siguiente discutiniu: en-un sistema lliberal/ Lo "públicu" nun sistema lliberal
  33. ↑ “La economía social de mercáu (ESM) y el neolliberalismu son los dos corrientes del pensamientu económicu que s'enfrentaron desque concluyo l'enfrentamientu ente dambes y el socialismu real.” Coleición IDIES: La Economia Social de Mercáu: una opción pa Guatemala?
  34. ↑ “Otra opción, distinta al neolliberalismu o al neosocialismo, ye la visión social-cristiana de la economía, o economía social de mercáu. Estremar del capitalismu lliberal y del marxismu principalmente porque parte de la opción de que la economía ye una rellación humana que tien como finalidá ye desenvolvimientu individual y social y porque introduz como principiu económicu'l conceutu de "moralidá", yá que al ser una actividá esencialmente humana nun puede esprendese de los principios éticos, morales y inclusive xurídicos del derechu natural.” Mercadotecnia Global: Neolliberalismu y llibre mercáu
  35. ↑ 35,0 35,1 Wilhelm Röpke: “ Voi Dar un exemplu: el direutor d'una gran central enerxética n'Alemaña comentábame lo tonto que se sentía díes antes cuando, nes negociaciones salariales colos representantes sindicales, tenía que tratar coles mesmes persones que, coles mesmes, sentar xunto a él en xuntes colos miembros del conseyu d'alministración de les mesmes centrales. Añadía que la estructura de les empreses n'Alemaña Occidental avérase cada vez más a lo que Tito paez tener en mente. ¡Y esto asocede nel mesmu país que güei ta consideráu'l modelu d'una restauración esitosa de la economía del llibre mercáu!” en: Economía llibre y orde social (1954)
  36. ↑ 36,0 36,1 Ver tamién: Juan Carlos Scannone, Pedro Trigu: Filosofar en situación de indigencia p 235, etc
  37. ↑ 37,0 37,1 D'alcuerdu a Alain de Benoist na visión de Hayek: “Al igual que'l mercáu, la democracia (o lo que queda d'ella) vuélvese asuntu de regles impersonales y de procedimientos formales ensin conteníu. Hayek tamién critica puxantemente la regla mayoritaria, na que ve un principiu arbitrariu antagónicu a la llibertá individual. La regla de la mayoría precisa Philippe Nemo– vale «como métodu de decisión, pero non como una fonte que constrúi l'autoridá pa determinar el conteníu mesmu de la decisión” en CONTRA HAYEK p 21
  38. ↑ 38,0 38,1 por casu: Votar col pesu y euru-un votu--56033/ 'Un euru, un votu'
  39. ↑ Rafael Termes: "D'equí deduzse, al mio xuiciu, que la xusticia social nun puede ser invocada pa xustificar el intervencionismu estatal. Xusticia social nun significa necesariamente aumentar el tamañu del Estáu; significa, contrariamente, enanchar la sociedá civil. Son los individuos los que tienen d'exercitar, y exerciten, esta específica forma moderna de l'antigua virtú de la xusticia, cuando se xunen a otros p'ameyorar les instituciones de la sociedá. Nesti sentíu, Michael Novak, nuna simpática frase, diz que'l mesmu von Hayek, el gran detractor teóricu de la xusticia social, polos sos encesos y arrogantes esfuercios na construcción d'una sociedá más humana, ye un gran prauticante de la xusticia social." en: Hayek. Una teoría de la xusticia, la moral y el derechu de Caridá Velard (revisión de llibru)
  40. ↑ 40,0 40,1 Esta perceición puede trazase a Locke, quien consideraba que que la propiedá, la vida y la llibertá son derechos naturales de los homes.
  41. ↑ 41,0 41,1 Por casu, Adam Smith argumenta que la "mano invisible" lleva a una distribución económica que ye tanto eficiente como xusto.
  42. ↑ 42,0 42,1 Teresa Rojas Rangel: lliberalismu-economico-dende-la perspeutiva-de-friedrich-hayek&Itemid=26 La xusticia social dende'l lliberalismu económicu: la perspeutiva de Friedrich Hayek
  43. ↑ 43,0 43,1 Por casu: “L'enfoque económicu de "eficiencia social" basar na primacía de les preferencies y valores individuales, xulga la eficacia de los alcuerdos sociales sobre la base de los costos y beneficios tal como caúna d'eses persones percibir. El mercáu, nesta perspeutiva, nun ye otra cosa qu'un mecanismu de negociación voluntaria que dexa, nun contestu social, conciliar los deseos y les aiciones de toles persones arreyaes.”. Pierre Lemieux: Une économie sans efficacité sociale a-t-elle un sens?
  44. ↑ 44,0 44,1 Pa una introducción a esta problemática, ver: The Ontology Of The Free Market
  45. ↑ 45,0 45,1 Viviana A. Zelizer (1988) Beyond the Polemics on the Market: Establishing a Theoretical and Empirical Axenda
  46. ↑ 46,0 46,1 Scott, A.(1996):Bureaucratic revolutions and free market utopias
  47. ↑ 47,0 47,1 JT SANDERS (1977) THE FREE MARKET MODEL VERSUS GOVERNMENT: A REPLY TO NOZICK*
  48. ↑ Alfred Marshall (1890): Principios d'economía.- Ver tamién: Thomas Humphrey: Marshallian Cross Diagrams and Their Uses before Alfred Marshall: The Origins of Supply and Demand Geometry
  49. ↑ Stiglitz, Joseph E. (Marzu de 1991), The Invisible Hand and Modern Economics. NBER Working Paper Non. W3641., National Bureau of Economic Research (NBER)
  50. ↑ Barr, N. (2004). Economía del Estáu de bienestar. Nueva York, Oxford University Press (EE.XX.).
  51. ↑ Sen, A. (1993). Los mercaos y la llibertá: Llogros y llimitaciones del mecanismu de mercáu na promoción de les llibertaes individuales. Oxford Economic Papers, 45(4), 519-541.
  52. ↑ Por casu: Huw David Dixon y Neil Rankin (1995): "Imperfect compettition and macroeconomics: a survey". en (mesmu autores) "The New Macroeconomics" - O of Cambridge.- Pa una introducción xeneral a esti aspeutu, ver: Paul Krugman: La “Nueva teoría del comerciu”:Paul Krugman describe la xenealoxía de la teoría que-y dio'l Premiu Nobel d'Economía 2008
  53. ↑ Friedrich von Hayek: "Obviamente, el funcionamientu de la competencia rique, y depende, de condiciones que nunca pueden ser totalmente garantizaes pola empresa privada. La intervención estatal siempres ye necesaria pero la planificación y la competencia namái pueden combinase cuando se plania pa la competencia, non en contra d'ella" - Camín de servidume, capitulo III: Individualismu y Coleutivismu
  54. ↑ Por casu: "So la denominación xenérica de capitalismu incluyir en realidá una pluralidá de modalidaes o variantes, que van dende'l capitalismu de los pequeños productores o capitalismu competitivu hasta'l capitalismu monopolista, el capitalismu d'Estáu y el capitalismu de les grandes empreses multinacionales (o transnacionales), según el capitalismu lliberal manchesteriano, el capitalismu direutorial, el neocapitalismu, el de la economía social de mercáu y los sistemes d'economía mista. " en CAPITALISMU y "El términu kapitalism foi acuñáu a mediaos del sieglu XIX pol economista alemán Karl Marx. Otres espresiones sinónimas de capitalismu son sistema de llibre empresa y economía de mercáu, que s'utilicen pa referise a aquellos sistemes socioeconómicos non comunistes. Delles vegaes utiliza'l término economía mista pa describir el sistema capitalista con intervención del sector públicu que predomina en casi toles economíes de los países industrializaos." Capitalismu, Lliberalismu, Socialismu y Neolliberalismu
  55. ↑ Lorenzo Bernaldo de Quirós escribe: “el capitalismu, economía de llibre mercáu o, como quiera definise a esi sistema basáu na propiedá privada de los medios de producción y nel cual los poderes del estáu llindar a protexer los derechos individuales, al suministru de bienes públicos y al establecimientu d'una rede mínima de seguridá p'aquelles persones incapaces de valise por sigo mesmes y/o d'adquirir nel mercáu determinaos bienes y/o servicios. Guste o non, esi marcu institucional constituyó y constitúi el preséu más poderosu conocíu pol home pa estender el progresu y el bienestar” y “Si l'alternativa a la economía mista dominante, consiste n'aumentar inda más el so componente estatista, les crisis volverán repitise y van ser de mayor intensidá, sacantes la “refundación del capitalismu preconizada por Sarkozy y Zetapé, Butch Cassidy and the Sundance Kid, lleve a la so sustitución por un modelu absolutamente empobináu. Nun esiste una tercer vía ente'l capitalismu y la planificación. La hestoria demostrar con una persistente tozudez. Les economíes mistes son estructuralmente inestables. O apodera'l mercáu o lu fai l'Estáu.” en crisis-de-la-economia-mista La crisis de la economía mista.
  56. ↑ Albert Esplugas Boter El romance col Estáu
  57. ↑ "Sicasí l'alderique académicu y de polítiques públiques, por cuenta de los escesos d'intervención de los Estaos mientres el periodu de la economía mista' llevó a que quitara la perspeutiva racionalista-utilitarista' qu'achacaba tolos males al Estáu y confiaba nos poderes autu-rexenerativos del mercáu, prescindiendo de toa considerancia posterior. Esti fechu collaboró por que la espansión del neolliberalismu' de los postreros 20 años fuera liderada polos representantes del meru ‘amenorgamientu del Estáu', basaos nuna concepción reduccionista de la institución del mercáu.", en Marcelo F. Resico, Llibertá y Economía: una perspeutiva
  58. ↑ "La Teoría de los Xuegos nun s'aplica al mercáu competitivu nin al monopoliu. Nel mercáu competitivu son tantes les empreses y tan pequeñes individualmente, que les sos interaiciones nun son importantes. Nel mercáu monopolista tampoco hai interaiciones, yá que esiste una sola empresa. Entós, nos dos mercaos nun hai posibilidá d'interactuar en forma estratéxica. Pal mercáu oligopolico, sicasí, la Teoría de los Xuegos dexa entender el comportamientu de los sos integrantes." Dora del Carmen Orfila: “'Teoría de los Xuegos – Apurrir de John Forbes Nash (h)" en Contribuciones a la Economía, setiembre 2007. Testu completu n'http://www.eumed.net/ce/2007c/dco-0709.htm
  59. ↑ Ver, por casu: Ludwig van den Hauwe: Credit Expansion, the PrisonerÄs Dilemma, and Free Banking as Mechanism Design
  60. ↑ Hayek propón que la Catalaxia ye un xuegu social”. Sicasí les regles impersonales” d'esti xuegu social nun son modelable na forma necesaria p'analizalo d'alcuerdu a la teoría de los xuegos. (Ver cita anterior). Pa una introducción a esta problemática ver Robert P. Murphy: A Confused Mind
  61. ↑ Podría tratase d'implementar una tentativa a lo llargo d'eses llinies so los principios de los xuegos non cooperativos de Nash. Dende esti puntu de vista, el mercáu llibre llevaría teóricamente a una situación d'equilibriu sociu económicu similar al Equilibriu de Nash. Sicasí esto causa un grave problema: nel mercáu llibre los participantes nun tienen incentivos pa cumplir reglar -pero si, otra manera, pa rompeles- lo qu'establez un equilibriu alloñáu al resultáu optimo pa tolos xugadores, el que seria solo algamable con mecanismu o xuez que “castigue” a los infractores, lo que de la mesma invalida l'asunción orixinal que'l mercáu llibre” produz la meyor resultancia económica posible, yá que neses circunstancies la intervención del "xuez" puede producir un resultáu meyor pa tolos participantes. Esto llevaría a Nash a, reputadamente, suxerir que la so propuesta “pon cabeza abaxo” 150 años de desenvolvimientu económicu. Clifford F. Thies retruca qu'eso ye solo un exemplu de l'arrogancia de Nash. (ver Mind Games). Una respuesta más midida ye la suxerencia -yá mentada- que l'analís de la teoría de los xuegos nun ye aplicable a la propuesta del mercáu llibre puru. Na práutica, munchos proponentes del mercáu llibre, a partir de Smith ya incluyendo a Hayek, reconocen la necesidá d'esi xuez/gobierno, y polo, menos en parte, por cuenta de esa razón.
  62. ↑ Pa una introducción a esta problemática ver el siguiente discutiniu, simplayu pero aclarecedora: en-un sistema lliberal/ Lo "publico" nun sistema lliberal
  63. ↑ “La Economía Social de Mercáu (ESM) y el neolliberalismu son los dos corrientes del pensamientu económicu que s'enfrentaron desque concluyo l'enfrentamientu ente dambes y el socialismu real.” Coleición IDIES: La Economia Social de Mercáu: una opción pa Guatemala?
  64. ↑ “Otra opción, distinta al neolliberalismu o al neosocialismo, ye la visión social-cristiana de la economía, o economía social de mercáu. Estremar del capitalismu lliberal y del marxismu principalmente porque parte de la opción de que la economía ye una rellación humana que tien como finalidá ye desenvolvimientu individual y social y porque introduz como principiu económicu'l conceutu de "moralidá", yá que al ser una actividá esencialmente humana nun puede esprendese de los principios éticos, morales y inclusive xurídicos del derechu natural.” Mercadotecnia Global: Neolliberalismu y llibre mercáu
  65. ↑ Rafael Termes: "D'equí deduzse, al mio xuiciu, que la xusticia social nun puede ser invocada pa xustificar el intervencionismu estatal. Xusticia social nun significa necesariamente aumentar el tamañu del Estáu; significa, contrariamente, enanchar la sociedá civil. Son los individuos los que tienen d'exercitar, y exerciten, esta específica forma moderna de l'antigua virtú de la xusticia, cuando se xunen a otros p'ameyorar les instituciones de la sociedá. Nesti sentíu, Michael Novak, nuna simpática frase, diz que'l mesmu von Hayek, el gran detractor teóricu de la xusticia social, polos sos encesos y arrogantes esfuercios na construcción d'una sociedá más humana, ye un gran prauticante de la xusticia social." en: Hayek. Una teoría de la xusticia, la moral y el derechu de Caridá Velard (revisión de llibru)
  66. ↑ Heritage Foundation (2011) Index of Economic Freedom
  67. ↑ Gabriel Calzada (2006): Competencia y monopoliu
  68. ↑ ¿Hai espaciu pa la ética nel mercáu?
  69. ↑ por casu: Etica Y Mercáu
  70. ↑ P'afondar esti aspeutu, ver, por casu, David Lieberman: Adam Smth on Justice, Rights and the Law
  71. ↑ Amartya Sen: mundu-contemporo&catid=26:encamentaos&Itemid=356 Adam Smith y el mundu contemporaneu
  72. ↑ Marta Pedrajas; EL TRESFORMAMIENTU ÉTICU DE LA RACIONALIDÁ ECONÓMICA EN AMARTYA SEN. UNA RECUPERACIÓN DE ADAM SMITH
  73. ↑ El Egoísmu racional de la Economía neoclásica, qu'a la so ves esta basáu nel Egoísmu psicolóxicu de Hobbes
  74. ↑ Ver, por casu: Economía institucional
  75. ↑ Amartya Sen y l'ética económica
  76. ↑ José Atilano Pena López y José Manuel Sánchez Santos: LOS FUNDAMENTOS MORALES DE LA ECONOMÍA: UNA RELECTURA DEL PROBLEMA DE ADAM SMITH (conclusiones)
  77. ↑ Robert Taylor: [http://www.neoliberalismo.com/arrogancia.htm L'arrogancia fatal Los oríxenes de la ética] Pa una introducción a esta visión, ver Germán Gutiérrez R: Ética y economía en Adam Smith y Friedrich Hayek pp. 329 y siguientes
  78. ↑ Hayek, 2007:182-183)..
  79. ↑ Alfred Pfaller (1997): El conceutu de la economía social del mercáu y la nueva "de-civilización del capitalismu n'Europa
  80. ↑ Pa Rawls: “L'oxetu primariu de la xusticia ye la estructura básica de la sociedá, esto ye, la manera en que les grandes instituciones sociales distribúin los derechos y deberes fundamentales y determinen la división de les ventayes provenientes de la cooperación social.” José Francisco Caballero en La Teoría de la Xusticia de John Rawls
  81. ↑ Rawls, citáu en lliberalismu-poltico-de-rawls-i.html El Lliberalismu Políticu de Rawls ( I )
  82. ↑ De nuevu, “Cabo equí amestar que les instituciones básiques de la sociedá a les que Rawls refierse son social (la familia), económica (el mercáu) y política (la constitución), esta postrera ye la más importante”.- J. Ricardo Vudoyra Nieto: [http://ghrendhel.tripod.com/testos/rawls.htm JOHN RAWLS.UNA TEORÍA DE LA XUSTICIA]
  83. ↑ JOSHUA COEN: JOHN RAWLS. La busca de la xusticia
  84. ↑ Thomas Nagel: Rawls y el lliberalismu
  85. ↑ Jesús Silva-Herzog Márquez: Modestu Lliberalismu de Rawls
  86. ↑ Lliberal International: John Rawls (editorial)
  87. ↑ Ubiratan B de Macedo Lliberalismu Versus Comunitarismo En La Cuestión De La Universalidá Ética
  88. ↑ Manuel Aguilera Verduzco Crecedera económica y distribución del ingresu: balance teóricu y evidencia empírica
  89. ↑ Rawls, citáu por Samuel Richard Freeman, en The Cambridge companion to Rawls, pp 443 - 444, etc.
  90. ↑ Gorka Etxebarría: John Rawls y la xusticia social: el círculu cuadráu
  91. ↑ Mario Roberto Morales El neolliberalismu nun ye lliberal
  92. ↑ Llión Gómez Rivas Ética y mercáu
  93. ↑ M. Friedman (1982) Capitalism and Freedom. Chicago: University of Chicago Press. citáu en Montserrat Díaz Méndez, Pablo Gutiérrez Rodríguez, José Luis Vázquez Burguete: Delles considerancies sobre la ética nel mercáu
  94. ↑ Por casu: E. Merrick Dodd (1932): For Whom are Corporate Managers Trustees?

Enllaces esternos

editar

Milton Friedman:: Fair versus Free (Equidad contra Llibertá)




Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Mercáu_llibre&oldid=4275018»