Louis Germain David de Funès de Galarza y Soto (31 de xunetu de 1914Courbevoie – 27 de xineru de 1983Nantes), más conocíu como Louis de Funès, foi un actor cómicu francés de padres españoles.

Louis de Funès
Vida
Nacimientu Courbevoie[1]31 de xunetu de 1914[2]
Nacionalidá Bandera de Francia Francia
Llingua materna francés
Muerte Nantes[3]27 de xineru de 1983[2] (68 años)
Sepultura Le Cellier
Causa de la muerte infartu de miocardiu
Familia
Casáu con Germaine Carroyer (1936 – div. 1942)[4]
Jeanne de Funès (1943 – m. 1983)[5]
Fíos/es
Familia
Pueblu de Funès (en) Traducir
Estudios
Estudios Liceo Condorcet (es) Traducir
Cours Simon (es) Traducir
Llingües falaes francés[2]
Oficiu comediante, actor de cine, direutor de cine, productor de cine, actor de doblaxe, guionista, actor de teatru, pianista, actor de televisiónactor
Premios
Instrumentu musical pianu
IMDb nm0000086
louisdefunes.com
Cambiar los datos en Wikidata

Una familia exiliada

editar

La so familia pertenecía a la nobleza de Sevilla.[8] El so padre, Carlos Luis de Funes de Galarza (18751934), yera abogáu. La so madre, Leonor Soto Reguera (18791957), yera ama de casa, fía d'un notariu d'Ortigueira (A Coruña). Lleguen a Francia en 1904, dempués de que Carlos de Funes llevárase consigo a la moza Leonor Soto Reguera, a pesar de la oposición de la familia d'ésta. Una vegada instaláu en Francia, a Carlos Luis de Funes de Galarza nun-y ye posible exercer el so oficiu d'abogáu, polo qu'entama l'oficiu de xoyeru, pa depués partir escontra Venezuela, d'onde torna dellos años dempués consumíu pola tuberculosis. En 1934, muerre n'España, solo.

Biografía

editar

A los cinco años, Louis recibe, per parte de la so madre, les primeres lleiciones de pianu. Pasa la so infancia en Villiers-sur-Marne (Seine-et-Oise) y asisti al colexu Jules-Ferry. En 1930, remata los sos estudios secundarios nel Lycée Condorcet y por suxerencia del so hermanu, quien se dedica a la venta de pieles fines, ingresa na Escuela Cimera de Peletería, cerca de la Plaza de la Bastilla. Pero ye espulsáu por continuos fregaos. Empieza, entós, a trabayar en distintes peleterías y exerz amás, otros oficios de los que ye xeneralmente despidíu por causa del so holgazanería. Por esta razón, los sos padres deciden inscribilo na École technique de photographie et de cinéma, anguaño llamada École nationale supérieure Louis-Lumière. Louis escueye'l cursu de cine, teniendo como condiscípulo a Henri Decaë quien va ser, años más tarde, direutor de fotografía nos sos filmes. Según Decaë, Louis ye espulsáu de la institución un añu más tarde, en 1933, por realizar una " chancia" na qu'utiliza hiposulfito de sodiu que provoca una quema. Louis vive entós un periodu nel que bazcuya ente'l desemplegu y pequeños trabayos de los que siempres termina siendo despidíu.

Louis casóse en primeres nupcies en Saint-Étienne el 27 d'abril de 1936 con Germaine Louise Elodie Carroyer. D'esi matrimoniu naz un fíu: Daniel Charles Louis (nacíu'l 12 de xunetu de 1937). Divorciáu'l 13 de payares de 1942, el 20 d'abril de 1943 vuelve casase, esta vegada con Jeanne Augustine Barthélémy, bisnieta de Guy de Maupassant quien-y dará dos fíos: Patrick Charles (nacíu'l 27 de xineru de 1944), anguaño médicu radiólogu y Olivier Pierre (nacíu'l 11 d'agostu de 1949), anguaño comandante en Air France.

Trayeutoria artística

editar

La so vida artística nun empezó bien teniendo de recurrir a pequeños trabayos tales como tocar el pianu en chigres de baxa categoría. Tener un bon oyíu musical dexó-y aplicalo, años más tarde, en filmes como Le Corniaud, Le Grand Restaurant y L’Homme Orchestre, amás tenía bones conocencies sobre cine. Naquellos años, desenvolvió la mirada sollozante y los xestos fadiosos del Patu Donald según mesma confesión.

En 1945 l'actor Daniel Gélin[9] presenta Louis de Funès a Jean Stelli y ésti da-y un papel nuna secuencia de la película La Tentation de Barbizon, estrenada en 1946, na que Gélin interpreta a Michel Berthier, el porteru de la empresa «Publi-Mondial» y na que de Funès debuta nel cine col papel d'otru porteru, el del cabaré «-y Paradis». Esti papel ye'l puntu de partida de la so carrera cinematográfica. Pocos años más tarde fai d'extra y de doble, desempeñando múltiples roles nun mesmu filme, como por casu na película Du Guesclin na qu'interpreta, coles mesmes, a un méndigu, a un astrólogu y a un noble.

Cuenta con pocu más de 30 años cuando se presenta nel teatru per primer vegada, ye la so cobardura una de les causes poles que nun gocia d'una fama inmediata. A principios de los años 50, Sacha Guitry concédelu pequeñu papeles, particularmente, nel filme La poison, Je l'ai été trois fois, Si Paris nous était cunté y La Vie d'un honnête homme col que tien la oportunidá de refinar el so personaxe ensin utilizar visaxes nin disfraz. Ente 1952 y 1953, les sos participaciones en la revue Bouboute et Sélection y Ah ! Les belles bacchantes, respeutivamente, empiecen a contribuyir al advenimiento de la so fama como actor. Amás, integra un grupu d'actores risibles col que perfecciona la so téunica esplotando facetes desconocíes pa él hasta esi momentu. Al añu siguiente, participa na adautación cinematográfica de Les belles bacchantes, el so primer filme en color. Un direutor de cine, Claude Autant-Lara, nota'l so potencial risible. Depués en 1957, nel filme Nin vu, nin connu la so interpretación del pescador furtivu fuxendo del guardabosques val-y el títulu de meyor risible del momentu». Claude Magnier llanzó la obra teatral Oscar en 1958, y anque nos primeros años de representación de la obra de Funès nun formaba parte del so repartu, empezó a actuar nella a principios de los años 1960. L'adautación al cine de Oscar, de 1967, tamién con de Funès na repartida, foi un ésitu de taquilla.

En 1964 estrena'l primer filme de la saga del Gendarme, Le Gendarme de Saint-Tropez, gociando esta serie de películes de gran ésitu hasta la muerte mesma del actor. Poco tiempu dempués, empecipia otra saga tamién esitosa: Fantômas, teniendo la mesma dos remortines más.[10] Pa cerrar esi inolvidable añu, de Funès, con 50 años d'edá, actúa so la direición de Gérard Oury na película Le Corniaud teniendo por compañeru al so amigu Bourvil.

En 1965 la revista Time Magazine llega a comparar el dúu risible Bourvil/De Funès a aquel dúu formáu por Lloréu y Hardy( El gordu y el flacu). Depués, en 1967 Louis de Funès vuelve actuar con Bourvil en La Grande Vadrouille que ye'l filme que más entraes viende nel país galu con 17 millones d'entraes (hasta la llegada de la película norteamericana Titanic de James Cameron en 1998). Aun así, nenguna otra película francesa consigue llegar a esi tope hasta l'estrenu de Bienveníos al Norte calteniendo l'honor ente les películes compatriotes. Paralelamente, incursiona en teatru.

En 1971, siempres con Gérard Oury, el so direutor fetiche, realiza n'España La Folie des grandeurs. El so compañeru diba ser Bourvil pero l'actor fina enantes del rodaxe, siendo sustituyíu por Yves Montand.

Dende marzu de 1973 comprometer por completu col rodaxe de Les lloques aventures de Rabbi Jacob, que s'estrena'l 18 d'ochobre del mesmu añu. A otru día del estrenu, actúa en teatru empecipiando mientres casi 200 díes consecutivos la pieza de Jean Anouilh, La Valse des toréadors hasta abril de 1974. De magar, fuelga nel castiellu de la so esposa cerca de Nantes onde esfruta de la xardinería y niégase a realizar cualesquier otru proyeutu col fin de dedicase al próximu filme de Gérard Oury, Le Crocodile, que'l so rodaxe tien d'empecipiase en mayu de 1975. Nesi proyeutu, Louis de Funès va interpretar a un dictador suramericanu. Sicasí, en plena pre-producción, sufre un infartu lo que lo obliga a arrenunciar d'esi proyeutu arrenunciando para siempres a la so carrera teatral una y bones la consume físicamente.

 
Balta de Louis de Funès en Cellier.

La so carrera nel cine ye atrabancada. El aseguradores nun tener# cuenta de cubrir nuevos rodaxes. El direutor de L'Aile ou la cuisse (La pata o la pechuga) consigue un seguru pa dos selmanes de rodaxe, Louis de Funès remanez entós nos rodaxes, pero siempres con un médicu y una ambulancia presentes nel llugar. Sigue asina colos siguientes trabayos, anque a un ritmu menos sosteníu que nos sos entamos.

En 1980 dempués de bien d'años, cumple finalmente'l so suañu: afaer al cine la so versión d'una pieza de Molière. Ye según L'Avare (El avaro) llega a los cines, pero namái llogra un modestu ésitu.[11] Esi mesmu añu, recibe un premiu de les manes de Jerry Lewis. Más tarde, en 1981 unu de los sos fíos aconséya-y lleer una novela llamada La Soupe aux choux (La sopa de coles) de René Fallet que, según él, tien el potencial pa ser una bona película. Disponer a afaela al cine en compañía de Jean Carmet y de Jacques Villeret.

La so carrera termina al añu siguiente con Le Gendarme et les Gendarmettes, poco primero de la so muerte lleguen a llama-y «el Chaplin francés», lo cual ye para De Funès un aponderamientu escomanáu.

Recursos humorísticos

editar

Les sos principales bases pa faer humor son:

  • la so capacidá de gesticulación y d'imitación
  • la repetición nuna escena de los sos xestos o pallabres
  • el calter escesivu de sentimientos y emociones qu'espresa como son el mieu y la desesperación (asonsañaos o reales del so personaxe).

La so espresión de roxura ye carauterística: gurníos, ruios cola boca, bofetadas repetitives sobre los otros personaxes, grandes gesticulaciones, etc. Los papeles empréstense d'acordies a esti xuegu: los sos personaxes son de cutiu hipócrites y un pocu antipáticos, ensin ser malévolos o incapaces de redención.

Amarutes

editar
 
Louis de Funès en 1978 interpretando al so más famosu personaxe: el Gendarme.

Nun duldar n'acentuar hasta l'estremu les situaciones risibles col usu d'amarutes. Estos son dellos exemplos:

  • el poeta falsu y con peluca que pa faer de incógnito en el gran restorán nel qu'él ye'l direutor;
  • los vistíos habituales del sieglu XVII de la Folie des grandeurs y ente ellos, el disfraz de la Dama de negru» na tabierna;
  • la viejita que, en l'Aile ou la cuisse, pidía ser atendida nun restorán mientres otros atendíen exageradamente a un supuestu críticu gastronómicu. Depués «la viejita» báxa-y el pulgar na so guía gastronómica;
  • el vistíu «loubavitch» en Les lloques aventures de Rabbi Jacob;
  • los vistíos de la «Belle Époque» en Hibernatus, onde él tenía de faese pasar pol pretendiente de la so propia esposa;
  • el so vistíu en L'Avare ye irresistiblemente risonderu;

A dúu

editar

El talentu de Louis de Funès funcionaba bien na categoría de duos risibles regulares o ocasionales con actores bien diversos:

Filmografía completa

editar

Filmografía completa del actor:[12]

Distinción

editar
  • Caballeru de la Lexón d'Honor (1973, insinies puestes por Gérard Oury)
  • César d'honor (1980, dau por Jerry Lewis, categoría César del cine)

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 2,2 Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 119585633. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  3. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  4. URL de la referencia: https://www.estrepublicain.fr/actualite/2017/01/24/daniel-de-funes-le-fils-de-louis-de-funes-est-decede.
  5. «Paris Match» (francés). Hachette Filipacchi Médias.
  6. URL de la referencia: https://actu.fr/auvergne-rhone-alpes/saint-etienne_42218/le-saviez-vous-louis-de-funes-a-vecu-et-s-est-marie-a-saint-etienne_51313242.html.
  7. URL de la referencia: https://www.slate.fr/story/174765/louis-funes-cinematheque-francaise. Data de consulta: 11 febreru 2023.
  8. Stars-celebrites.com — Biografía de Louis de Funès Archiváu 2020-10-23 en Wayback Machine (consultáu n'abril de 2008)
  9. Jean-Jacques Jelot-Blanc, Louis de Funès, une légende, Paris, Anne Carrière, 1993, 345 p. (ISBN 2-910188-07-8
  10. Buscabiografias.com — Louis de Funès (consultáu'l 21/10/2014)
  11. Boonic.com — Avaro (consultáu n'abril de 2008)
  12. Sitelouisdefunes.free.fr — Filmografía de Louis de Funès Archiváu 2007-12-24 en Wayback Machine (consultáu n'abril de 2008)

Bibliografía

editar
  • Laurent Aknin, Louis de Funès, nouveau monde, 2005, ISBN 2-84736-089-1
  • Stéphane Bonnotte, Louis de Funès, jusqu'au bout du rire, Lgf, 2005, ISBN 2-253-11497-9
  • Olivier de Funès et Patrick de Funès, Louis de Funès: Ne parlez pas trop de moi, Les enfants !, Le Cherche midi, 2005, ISBN 2-7491-0372-X
  • Jean-Jacques Jelot-Blanc, Louis de Funès, une légende, Anne Carrière, 1993, ISBN 2-910188-07-8
  • Christelle Laffin, Louis de Funès, Albin Michel, ISBN 2-226-13517-0

Enllaces esternos

editar