Mandatu británicu de Mesopotamia
El Mandatu británicu de Mesopotamia yera un Mandatu de la Sociedá de Naciones sol Artículu 22 de la Sociedá de Naciones y axustáu nel Tratáu de Sèvres, lo cual confió'l mandáu al Reinu Xuníu mientres la partición del Imperiu otomanu. Esta concesión foi completada'l 25 d'abril de 1920, na conferencia de Sanremo n'Italia.
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| estáu desapaecíu | |||||
| |||||
| Himnu nacional |
As-Salam al-Malaki | ||||
| Alministración | |||||
| Capital | Bagdag | ||||
| Forma de gobiernu | Monarquía constitucional (dende 1921) | ||||
| Llingües oficiales |
árabe inglés | ||||
| Relixón oficial |
islam, cristianismu, xudaísmu, Yazidismu y mandeísmo (es)  | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 33°20′N 44°23′E / 33.33°N 44.38°E | ||||
 | |||||
| Economía | |||||
| Moneda |
rupia india (es) | ||||
 | |||||
.svg)
.svg)
Historia
editarEl Reinu Xuníu tenía interés n'ocupar el territoriu que correspondió al Reinu d'Iraq dende'l sieglu XIX, yá que al faelo esperaba detener la meyora de Rusia por Asia Central y consolidar el so control sobre la canal de Suez y el golfu Pérsicu.[1] Mientres la Primer Guerra Mundial, Reinu Xuníu ocupó la provincia otomana de Basora, desembarcando tropes en Shatt al-Arab, coles mires de protexer los intereses petrolíferos de Gran Bretaña.[2][1] Los soldaos europeos siguieron avanzando por Mesopotamia y ocuparon el viyalato de Bagdag en marzu de 1917. El viyalato de Mosul nun foi ocupáu hasta rematar la guerra. Amás, el términu Iraq empezó a ser utilizáu polos británicos pa designar el territoriu ocupáu, una y bones el términu históricu Mesopotamia solamente entiende a los viyalatos de Bagdag y Basora.[1]
El gobiernu civil d'Iraq de la posguerra foi encabezáu de primeres pol altu comisionado, Percy Cox, y el so diputáu, el coronel Arnold Talbot Wilson. Les represalies britániques dempués del asesinatu d'un oficial británicu en An Najaf, nun pudieron restaurar l'orde. L'alministración británica tardó en ser establecida nos montes de Curdistán. Dende los montes Hakkari, más allá de la frontera del norte d'Iraq y de les llanures de Urmia n'Irán, miles d'asirios empezaron a migrar al territoriu iraquín buscando abellugu de la represión turca. El problema más estelante qu'encaren los británicos yera la roxura creciente de los nacionalistes, que se sintieron engañaos al ser concordáu l'estáu de mandatu. Los nacionalistes llueu vinieron pa ver el mandatu como un disfraz débil pal colonialismu
N'abril de 1920, la Sociedá de Naciones apurrió'l control formal d'Iraq al Reinu Xuníu , so la forma d'un Mandatu.
El 3 de xunetu, los nacionalistes iraquinos empecipiaron un llevantamientu contra la ocupación británica, que motivó la permanencia de 65.000 soldaos británicos.[1] Mentanto, los británicos nomaren Rei a Faysal ibn Husayn, miembru d'una familia sunita que collaboró con ellos mientres la guerra. Faisal fuera proclamáu rei de Siria por un congresu nacional siriu en Damascu en marzu de 1920, pero foi espulsáu polos franceses en xunetu, cuando estos tomaron el contro d'El Líbanu y Siria so la forma de Mandatos de la Lliga de Naciones. Los xiinos llibraron entós una guerra santa, que foi entartallada polos británicos, quien fueron convertíos en ciudadanos de segunda clase na nueva nación.[3]
La insurrección árabe provocó 2.000 baxes a los ocupantes y 8.450 iraquinos, y nel Reinu Xuníu empecipióse un movimientu opositor a la permanencia de tropes n'Iraq.[2][4] T. E. Lawrence, héroe de la guerra meyor conocíu como Lawrence d'Arabia, foi una de les primeres voces que se opusó a la intervención del so país n'Iraq.[2]
De resultes d'esta oposición, el Reinu Xuníu robló una serie de trataos billaterales col gobiernu iraquín, y foi'l primer Mandatu en recibir un Parllamentu y una Constitución. Sicasí, los británicos nun reconocieron a Iraq como una nación soberana.[1] Anque'l Reinu Xuníu reconoció a Faisal como Rei, tamién s'acutar el derechu de nomar oficiales británicos en puestos claves del gobiernu, trabayando como asesores, polo que munchos nacionalistes vieron al Rei como un gobernante títere.[1]
L'Asamblea Constituyente del Mandatu d'Iraq foi establecida en 1924, y los discutinios ente nacionalistes y británicos fueron comunes, los primeres oponer a la propuesta de que'l control militar tenía de cayer sobre oficiales británicos. Tamién se negaron a conceder poderes tan amplios al Altu Comisionado británicu. L'Altu Comisionado respondió anunciando que si non se llograba un alcuerdu solicitar a la Lliga de Naciones que ratificara'l Mandatu nos sos términos orixinales, lo que significaría'l fin de tolos progresos iraquinos.[1] L'amenaza sirvió, el 11 de xunu, l'Asamblea aprobó los trataos y alcuerdos británicos-iraquinos.
Los nacionalistes siguieron primiendo por llograr más independencia, y en 1927 reiniciáronse les negociaciones. Sicasí, anque se llogró un alcuerdu, los británicos negar a ratificar l'alcuerdu nun siendo qu'Iraq pagara toles sos deldes.[1]
Finalmente en 1930, ratificóse un nuevu alcuerdu, pero'l Reinu Xuníu acutóse'l derechu d'encruz de tropes per territoriu iraquín y la instalación de bases aérees.
Finalmente, el 3 d'ochobre de 1932, dempués de que'l gobiernu iraquín mercara'l sistema ferroviariu construyíu polos británicos mientres la I Guerra Mundial y garantizara los derechos de les minoríes, Iraq convertir nun estáu soberanu y foi aceptáu na Lliga de Naciones.[1]
Malestar temprano
editarEsti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Tres sociedad secretes anticoloniales importantes fueren formaes n'Iraq mientres 1918 y 1919. En An Najaf, foi formada la Jamiyat Nahda al Islamiya (la Lliga del Espertar Islámicu). Al Jamiya al Wataniya Al Islamiya (la Lliga Nacional Musulmana) foi formada al envís d'organización y movilización de la población pa la resistencia principal. En febreru de 1919, en Bagdag, una coalición de comerciantes Shia, profesores y funcionarios sunitas, sunitas y Shia ulama, y oficiales iraquinos formaron el Haras al Istiqlal (los Guardias de la Independencia). Istiqlal tenía grupos de miembros en Karbala, An Najaf, Al Kut, y Al Hillah.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Historical Dictionary of the British Empire. James Stuart Olson, Robert Shadle. Páxines 743-744.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 The Last Exit From Iraq. Council on Foreign Relations. Joel Rayburn. Consultáu'l 01/11/2008.
- ↑ Iraq's History Still Extremes Children of Mesopotamia. Los Angeles Times. Consultáu'l 01/11/2008.
- ↑ L'imperialismu n'Iraq: lleiciones del pasáu. Archiváu 2008-10-30 en Wayback Machine World Socialist Web Site. Jean Shaoul.
Enllaces esternos
editar- Colonización d'Iraq: la hestoria repitir. Revista Alif Nûn nᵘ99, avientu de 2011.
Datos: Q146720
Multimedia: British Mandate of Mesopotamia
