Mashauash
Los mashauash o ma,[1] tamién llamaos mashawash, meshwesh o maxies, yeren los miembros d'una antigua tribu de bereberes libios.
| Tipu |
Berber tribe (en)  |
|---|---|
 | |
Esta tribu yera conocida polos exipciu dende faía enforma tiempu: el so nome figuraba na llista de los pueblos invasores vencíos por Merenptah (c. 1213-1203 e. C.), fíu y socesor de Ramsés II. Los mashauash taben instalaos al oeste del delta del Nilu, según los documentos exipcios, más allá de los Tehenu, na Cirenaica, rexón de l'antigua Libia. Heródoto asitiar en Tunicia y yeren sedentarios, pos yeren llabradores y teníen cases. Heródoto dicía que los mashauash, según ellos, baxaben de los troyanos.[2] Esta tribu intentó estendese escontra l'este ya invadió dacuando Exiptu, a partir d'Amenofis III, escontra 1380 e. C.
| Mashauash (mˁšȝwȝš.w) en xeroglíficu | ||||||||||
|
Historia editar
Mientres la dinastía XIX y la XX, los mashauash tuvieron casi en permanente conflictu col Imperiu Exipciu.
Nel intre del sieglu XI e. C., una parte d'esta tribu se infiltró pacíficamente nel Delta del Nilu, onde reinaba la Dinastía XXI exipcia. Estos ma (diminutivu de mashauash) fundaron una especie de feudu, alredor de Bubastis. Los sos dirixentes, fixéronse cada vez más influyentes, tomando'l control del país mientres la Dinastía XXII (c. 945-715 e. C.), fundada por unu d'ellos, Sheshonq I, que se sentó nel tronu d'Exiptu.
La Dinastía XXIII (c. 818 - 715 e. C.), coetanea de les dinastíes XXII, XXIV y XXV, vien de la mesma familia, y por tanto de los ma. Moteyar dinastíes libies. Ye de destacar otra tribu libia que xugó un papel importante nel Antiguu Exiptu, los libu.
A la fin de la Dinastía XXIII reinó otru mashauash, Osocor. Dempués d'un interregno de 38 años, mientres los que los reis nativos exipcios, Siamón y Psusenes II ocuparon el tronu, los mashauash gobernaron Exiptu mientres la Dinastía XXII y Dinastía XXIII, so poderosos reis como Sheshonq I, Osorkon I, Osorkon II, Sheshonq III y Osorkon III. El reináu d'estos reis mashauash llegó al so fin cola invasión de los Kushitas, Dinastía XXV, nel añu 20º de Pianjy.
Los mashauash yeren d'orixe libiu, como s'indica explícitamente nuna xenealoxía contenida na cercu de Pasenhor (datada nel reináu de Sheshonq V, na que se diz que los grandes xefes de los mashauash (incluyendo a los reis de la Dinastía XXII), yeren descendientes de "Buyuwawa el Libiu". L'orixe libiu-bereber de los mashauash ta tamién demostráu polos sos nomes propios (como Osorkon, Takelot, Nimlot II, Sheshonq, etc.) y un puñáu de títulos non exipcios utilizaos por esti pueblu, que tán rellacionáu coles antigües y modernes llingües bereberes.
Dempués de los exipcios, los griegos, romanos y bizantinos mentaron delles tribus de los bereberes. Nomes tribales darréu diferiríen de los escritos exipcios, pero probablemente, delles tribus fueron nomaes poles fontes antigües y modernes ensin sabese fueren les mesmes. Los mashauash representen l'exemplu más probable y persistente. Académicos creen que ye'l mesmu nome tribal pronunciáu como mazies por Hecateo, y como maxyes por Heródoto, que dempués seríen conocíos como mazaces y mazaxes poles fontes llatines. Toos estos nomes incluyíos el de los masienios, masilios, masesilos, machussios, macanitae averar al usáu polos bereberes na so llingua: amazighes.
Testos ya inscripciones editar
Los mashauash yá yeren conocíos polos testos exipcios de la Dinastía XVIII onde se-yos mentaba como provisores de ganáu pal palaciu del faráon Amenofis III en Malkata. Lo qu'indica que quiciabes hubo rellaciones comerciales ente los mashauash y los exipcios nesa dómina. Siquier, puede dicise que los exipcios taben familiarizaos colos mashauash. Mientres el restu de la Dinastía XVIII, la información sobre los mashauash o los libios polo xeneral, ye superficial. Sicasí, hai representaciones de libios (quiciabes mashauash) dende'l reináu d'Akenatón, incluyíu un notable papiru que describe a un grupu de libios asesinando a un exipciu. Sicasí'l papiru ye fragmentariu, asina que nun se sabe cuál yera'l contestu históricu.
Les rellaciones ente los libios y los exipcios mientres el periodu ramésida fueron una fonte constante de conflictos.[3]
Los relieves de batalles de Karnak del reináu de Seti I describen al rei en combate contra hordas de libios; sicasí'l testu namái denomina a los libios como tehenu, unu de los términos xenéricos pa Libia n'exipciu, más qu'una específica denominación tribal.
Mientres el siguiente reináu, el de Ramsés II, los exipcios construyeron una serie de fortaleces costeres qu'arrodiaben el oste de la rexón de Marsa Matruh, qu'incluyía al-Alamayn y Zawayat Umm al-Rakham. La presencia de diches fortaleces demuestra una seria amenaza procedente del oeste, y Ramsés afirmaba derrocar a libios en dellos testos retóricos. Sicasí, como con Seti I, nun especificaben si los mashauash taben o non arreyaos.
Mientres el reináu de Merenptah paez que'l sistema d'alerta avanzada del tiempu del so padre quedara nel mala traza mientres una invasión libia inesperada nel Delta del Nilu y nos Oasis occidentales,nel quintu añu del so reináu. A diferencia de los sos predecesores, Merenptah diz nos sos relieves de batalles de Karnak que foi principalmente la tribu Libu la que provocó'l conflictu, pero que los mashauash y los aliaos de los Pueblos del Mar aliaos taben tamién arreyaos. Efeutivamente, Merenptah afirma que "9100 espaes de los mashauash" fueron prindaes. (Esti conflictu tamién ye descritu na Estela de Merenptah, tamién conocida como la Estela d'Israel).
Unos venticinco años dempués, mientres el reináu de Ramsés III, El conflictu creciente ente exipcios y libios llegó a un puntu críticu. Esta vegada, los mashauash fueron los que socatraron l'enfrentamientu, anque otres tribus libies y los sos aliaos los Pueblos del Mar tuvieron arreyaos lluchando en dos campañes bien importantes contra'l rei exipciu, nos años quintu y oncenu del reináu de Ramsés III.
L'oncenu añu de campaña tuvo esmolecíu casi puramente colos mashauash, sicasí. Ramsés consiguió la victoria, ya internaron a los mashauash en campos de concentración nel Exiptu Mediu pa forzar la so asimilación a la cultura exipcia y primilos para emprestaren serviciu militar al estáu exipciu. Según el Papiru Harris I, Ramsés «instalar a [ellos] nes fortaleces del Rei, onde escuchen la llingua de los exipcios, sirviendo al Rei, fizo que sumiera la so llingua.» Nun testu del Tercer periodu entemediu méntase que, a lo menos, había cinco «fortaleces de los mashauash» na zona de Heracleópolis Magna; fueron probablemente los qu'asitió Ramsés. Sicasí, a pesar de los intentos pa contener la inmigración libia n'Exiptu, foi incapaz de frenala.
Mientres la Dinastía XX, dellos testos d'ostracas y papiros menten ataques de les tribus mashauash hasta en Tebas, onde los obreros de Deir el-Medina viéronse obligaos a pidir asilu nel templu funerariu de Medinet Habu.
Bibliografía editar
- Bates, Oric. 1914. The Eastern Libyans: An Essay. Cass Library of African Studies 87. London: Frank Cass and Company Limited. ISBN 0-7146-1634-6
- Dodson, Aidan Mark. 1995. "Rise & Fall of The House of Shoshenq: The Libyan Centuries of Egyptian History." KMT: A Modern Journal of Ancient Egypt 6 (3):52–67.
- Gomaà, Farouk. 1974. Die libyschen Fürstentümer des Deltes von Tod Osorkons II. bis zur Wiedervereinigen Ägyptens durch Psametik I. Tübinger Atles der Vorderen Orients (Reihe B [Geistewissenschaften]) 6. Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag.
- Haring, Bernardus Johannes Jozef. 1992. "Libyans in the Late Twentieth Dynasty". In Village Voices: Proceedings of the Symposium 'Texts from Deir el-Medîna and Their Interpretation,' Leiden, May 31–June 1, 1991, edited by Robert Johannes Demarée and Arno Egberts. Centre of Non-Western Studies Publications 13. Leiden: Centre of Non-Western Studes, Leiden University. 71–80.
- Kitchen, Kenneth Anderson. [1996]. The Third Intermediate Period in Egypt (1100–650 BC). 3rd ed. Warminster: Aris & Phillips Limited.
- Leahy, M. Anthony. 1985. "The Libyan Period in Egypt: An Essay in Interpretation." Libyan Studies 16:51–65.
- ———, ed. 1990. Libya and Egypt c1300–750 BC. London: School of Oriental and African Studies, Centre of Near and Middle Eastern Studies, and The Society for Libyan Studies.
- Snape, Steven. 2003. "The Emergence of Libya on the Horizon of Egypt". In Mysterious Lands, edited by David B. O'Connor and Stephen G. J. Quirke. Encounters with Ancient Egypt 5. London: Institute of Archaeology, University College London and UCL Press. 93–106.
- Wainwright, Geoffrey Avery. 1962. "The Meshwesh." Journal of Egyptian Archæology 48:89–99.
- White, Donald. 1994. "Before the Greeks Came: A Survey of the Current Archaeological Evidence for the Pre-Greek Libyans." Libyan Studies 25 (Cyrenaican Archaeology: An International Colloquium):31–39, 43–44.
- Yoyotte, Jean. 1961. "-yos principautés du Delta au temps de l'anarchie libyenne (Études d'histoire politique)". In Mélanges Maspero. Volume 1: Orient ancien. Mémoires publiés par les membres de l'Institut français d'archéologie orientale du Caire 66/1 (fascicle 4). Cairo: Imprimerie de l'Institut français d'archéologie orientale du Caire. 121–181.
Referencies editar
- ↑ Josep Padró: Hestoria del Exiptu faraónicu (páx. 271). Madrid: Alianza, 1999. ISBN 84-206-8190-3.
- ↑ Heródoto, iv, 191, 1.
- ↑ El periodu ramésida toma les dinastíes XIX y XX. Foi llamáu asina pol nome de Ramsés, que yera'l de la mayoría de los faraones d'Exiptu d'esti periodu históricu.
Enllaces esternos editar
Datos: Q1191083
