Wikipedia

Muyeres fotógrafes

La participación de les muyeres na fotografía remontar a los mesmos oríxenes del proceso. Munches de les pioneres, la mayoría d'elles residentes en Gran Bretaña o Francia, teníen venceyos familiares col mediu. Les muyeres del norte d'Europa fueron de les primeres n'entrar nel negociu de la fotografía abriendo estudios en Dinamarca, Francia, Alemaña y Suecia dende los años 40 del sieglu XIX, ente que n'Inglaterra fueron les muyeres de families afeches les que desenvolvieron la fotografía como una forma d'arte sobremanera dende, aproximao, 1850. Nun foi hasta 1890 cuando s'abrir los primeros estudios de fotografía dirixíos por muyeres en Nueva York.

Fotógrafa amateur. Kodak Anunciu de 1918

Siguiendo la trayeutoria de l'asociación británica de fotografía The Linked Ring, que promovió la fotografía artística dende finales del sieglu XIX, Alfred Stieglitz animó a delles muyeres a xunise al movimientu artísticu Photo-Secession fundáu en 1902 y venceyáu al llamáu Pictorialismo. En Viena, Dora Kallmus foi pionera nel usu de los estudios fotográficos como llugares de moda pal alcuentru de l'aristocracia austrohúngara.

N'Estaos Xuníos, les primeres muyeres venceyaes cola fotografiaes como amateurs producieron numberosos trabayos que llegaron a exhibise n'esposiciones clave. Non yá realizaron semeyes de celebridaes y nativos americanos, tamién fotografiaron paisaxes, especialmente dende l'empiezos del sieglu XX. La implicación de les muyeres nel fotoperiodismu tamién dio los sos primeros pasos nel sieglu XIX, pero solu foi reseñada la so participación a partir de los sos trabayos fotográficos na Primer Guerra mundial.

Fotógrafes pioneres

editar

Mientres el trabayu de los homes ingleses y franceses nel desenvolvimientu del procesu fotográficu ta bien documentáu, l'aportación de les muyeres na xénesis d'esti mediu tuvo muncha menor atención.[1]

Los principios

editar

Ye importante asumir que les muyeres tuvieron implicaes na fotografía dende los sos empiezos. Constance Fox Talbot, esposa d'Henry Fox Talbot, unu de los representantes clave nel desenvolvimientu de la fotografía en 1830 y 1840, esperimentó col procesu dende 1839.[2] Richard Ovenden atribúi a Constance una imaxe borrosa d'un curtiu versu del poeta irlandés Thomas Moore, esto convertir na primer fotógrafa conocida de la historia.[3]

Anna Atkins, una científica botánica, tamién trabayó xunto a Fox Talbot y créese que foi con él con quien aprendió la téunica del "dibuxu fotográficu", según el procesu del calotipo. Dempués d'apoderar tamién el procesu de la Cianotipia xunto al so inventor, John Herschel, produció los sos conocíos fotogrames d'algues seques. Atkins llegó a publicar estes imáxenes en 1843 nel so llibru Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions, conocíu por ser el primer llibru con ilustraciones fotográfiques.[4]

Otru botánicu y entusiasta fotógrafu amateur, John Dillwyn Llewelyn, posiblemente foi introducíu a la fotografía gracies a la so muyer Emma Thomasina Talbot, prima de Fox Talbot,[5] quien amosara un interés tempranu pola fotografía y los procesos d'impresión.[6]

  •  
    Anna Atkins: "Dictyota dichotoma, in young state and in fruit" (cyanotype, 1843)
  •  
    Anna Atkins: "Cystoseira granulata" (cyanotype, 1843)

Les primeres profesionales

editar

En Francia, Geneviève Élisabeth Disdéri foi una de les primeres profesionales nel negociu fotográficu. Xunto col so home, André-Adolphe-Eugène Disdéri recordáu por patentar les llamaes cartes de visita, abrió un estudiu de daguerrotipos en Brest a finales de 1840. Dempués de que Disdéri colar a París en 1847, ella siguió llevando'l negociu sola.[7] Bertha Wehnert-Beckmann foi, probablemente, una de les primeres fotógrafes profesionales d'Alemaña. En 1843, abrió un estudiu en Leipzig xunto al so home y encargóse del negociu cuando esti morrió en 1847.[8] Emilie Bieber abrió un estudiu de daguerrotipos en Hamburgu en 1852. Tres unos empiezos difíciles, el negociu ameyoró y ella fixo cargu de too hasta 1885 cuando lo trespasó al so sobrín.[9] Nos Estaos Xuníos, conocer a Sarah Louise Judd (1802–1886) polos sos tempranos daguerrotipos realizaos en Minnesota en 1848. [10]

Thora Hallager foi una de les primeres fotógrafes de Dinamarca, probablemente empezó la so andadura profesional en Copenḥague a principios de 1850. Ye recordada sobremanera pola semeya que fizo a Hans Christian Andersen en 1869.[11] Coles mesmes, en Suecia, numberoses muyeres introducieron el negociu fotográficu nuna etapa temprana. Brita Sofia Hesselius realizó daguerrotipos en Karlstad dende 1845, y Marie Kinnberg foi una de les primeres fotógrafes n'utilizar nueves técncicas fotográfiques en Gotenburgu en 1851-52.[12][13]

Hilda Sjölin convertir en fotógrafa profesional en Malmö en 1860 y abrió un estudiu nesta mesma ciudá al añu siguiente. Mientres, Sofía Ahlbom incluyó la fotografía ente les artes plástiques colos sos trabayos realizaos na década de los 60 del sieglu XIX.[14][15] En 1864, Bertha Valerius foi nomada n'Estocolmu fotógrafa oficial del Tribunal Real de Suecia. En 1860 había, siquier, 15 fotógrafes rexistraes en Suecia, trés d'elles, Rosalie Sjöman, Caroline von Knorring y Bertha Valerius, bien reconocíes nel so oficiu. En 1888, Anna Hwass, convertir na primer muyer miembru de la Sociedá Fotográfica Sueca.[13]

Alwina Gossauer (1841–1926) foi una de les primeres fotógrafes profesionales de Suiza.[16][17]

  •  
    Geneviève Élisabeth Disdéri: Campusantu de Plougastel (1856)
  •  
    Bertha Wehnert-Beckmann: El Wehnert-Beckmann estudiu (c. 1850)
  •  
    Hilda Sjölin: Semeya d'Ida Hultgren (1863)
  •  
    Thora Hallager: Niels Frederik Larsen (1863)
  •  
    Thora Hallager: Hans Christian Andersen (1869)

Artistes pioneres

editar

Dos britániques son recordaes poles sos contribuciones tempranes a la fotografía artística. A finales de 1850, Lady Clementina Hawarden empezó a tomar fotografíes. Les sos primeres imáxenes yeren paisaxes del estáu Hawarden en Dundrum, Irlanda. Dempués de que la so familia treslladar a Londres, en 1862 convirtió'l primer pisu de la so casa de South Kensington nun estudiu fotográficu, enllenándolo con atrezo y utillería que pueden inclusive apreciase nes sos fotografíes. Especializar en semeyes, sobremanera del so dos fíes mayores afatiaes colos traxes de la dómina. El so trabayu ganó la medaya de plata na esposición de la Royal Photographic Society en 1863 y 1864.[18] Entá más reconocida pol so tempranu trabayu artísticu ye Julia Margaret Cameron. A pesar de que'l so interés pola fotografía nun empezó hasta 1863, cuando tenía 48 años, conscientemente tomó la fotografía como una forma d'espresión artística prindando centenares de semeyes de neños y celebridaes. Mientres el so enclín a utilizar a lo llargo de tola so vida'l desenfoque (efeutu conocíu darréu como'l flou artísticu) foi frecuentemente criticada como un defectu téunicu, más tarde esta carauterística interpretóse como básica pal movimeinto Pictorialista de principios del sieglu XX y, anguaño, ye llargamente apreciada.[19][20] Caroline Emily Nevill y los sos dos hermanes espunxeron na Royal Photographic Society en 1854 y contribuyeron colos sos notables vistes arquiteutóniques de Kent utilizando la téunica de los negativos de papel enceráu (waxed-papel negatives).[21] N'Italia, Virginia Oldoini (conocida como la Condesa de Castiglione), aparentemente amiga de Napoleón III, interesar pola fotografía en 1856, prindando los momentos más relevantes de la so vida en centenares d'autorretratos, de cutiu posando con traxes teatrales.[22]

  •  
    Clementina Hawarden: Les sos fíes Clementina Maude y Isabella (1861)
  •  
    Clementina Hawarden: Clementina Maude nuna pose dramática (c. 1862)
  •  
    Julia Margaret Cameron: "Murnia" (1864)
  •  
    Julia Margaret Cameron: Semeya de Charles Darwin (1868)
  •  
    Julia Margaret Cameron: "Blackberry Gathering" (c. 1869)

Trabayu d'estudiu nel sieglu XIX

editar

Un númberu importante de muyeres daneses inauguraron los sos estudios fotográficos nel sieglu XIX. Frederikke Federspiel (1839–1913), quién aprendiera fotografía cola so familia en Hamburgu, abrió un estudiu en Aalborg a mediaos de la década de 1870.[23] Mary Steen fixo lo mesmo en Copenḥague en 1884 cuándo tenía tan solo 28 años, llueu se convirtió na primer fotógrafa de la corte danesa que realizó semeyes de la princesa Alexandra de Dinamarca en 1888.[24] Benedicte Wrensted (1859–1949) abrió un estudiu en Horsens na década de los 80 del sieglu XIX antes d'emigrar a Estaos Xuníos onde fotografió a nativos americanos en Idaho.[25]

Dempués d'estudiar fotografía na Universidá de Westminster, Alice Hughes (1857–1939) abrió un estudiu en Gower Street, Londres, en 1891, y llueu se convirtió na fotógrafa principal de l'aristocracia británica y de neños y muyeres de moda. Nel momentu más álgido de la so carrera, llegó a dar emplegu a 60 muyeres y a realizar hasta 15 sesiones fotográfiques nun día.[26] En Xapón, Shima Ryū xunto col so home Shima Kakoku, abrió un estudiu en Tokyo alredor de 1866.[27] En Nueva Zelanda, Elizabeth Pulman foi l'asistente fotográfica del so home George nel so estudiu d'Auckland en 1867. Tres la muerte d'este en 1871, ella encargóse del negociu hasta poco primero del so fallecimientu en 1900.[28]

Una de les primeres fotógrafes qu'abrió un estudiu en Nueva York foi Alice Boughton quien había estudiáu arte y fotografía na Pratt School of Art and Design. En 1890, abrió un estudiu na Cai 23 (Manhattan) al este de la ciudá y convirtióse nuna de les fotógrafes de semeyes más conocíes de Nueva York.[29] Zaida Ben-Yusuf, d'ascendencia alemana y arxelina, emigró de Gran Bretaña a Estaos Xuníos en 1895 onde estableció un estudiu de semeyes na conocida Quinta Avenida de Nueva York en 1897 pa fotografiar celebridaes.[30]

  •  
    Mary Steen: La Reina Victoria cola Princesa Beatrice nel Castiellu de Windsor (1895)
  •  
    Frederikke Federspiel con un veceru nel so estudiu de Aalborg (1910)
  •  
    Alice Hughes: Pauline Waldorf Astor (1904)
  •  
    Elizabeth Pulman: Rewi Manga Maniapoto (1879)
  •  
    Zaida Ben-Yusuf: Señora Fiske, "Love find the way" (1896)

El pictorialismo

editar

L'usu de la fotografía como una forma d'arte esiste casi dende l'empiezu d'esti mediu, pero nun va ser hasta finales del sieglu XIX o principiu del XX, so la influencia del americanu Alfred Stieglitz, que'l so potencial artísticu, venceyáu al pictorialismo, apuerte llargamente reconoció.[31] Ente les socies más cercanes de Stieglitz destaquen Gertrude Käsebier (1852–1934) y Eva Watson-Schütze (1867–1935) que volvió a la fotografía n'estudiando arte y tuvo comprometida col desenvolvimientu de la fotografía artística. El so venceyu con Stieglitz enllargar hasta 1902 cuando fundaron el movimientu Photo-Secession. Tomaron semeyes relevantes pola so composición que fueron presentaos n'esposiciones influyentes.[32][33] Amás, Käsebier ye recordada poles sos semeyes de nativos americanos y llueu se convirtió nuna de les fotógrafes profesionales más reconocíes de los Estaos Xuníos.[34] Otra destacada pictorialista foi l'ayudante de Käsebier, la yá citada Alice Boughton y, tamién, Anne Brigman (1869–1950) coles sos imáxenes de muyeres desnudes.[35] Mary Devens (1857–1920), qu'esperimentó con téuniques d'impresión, foi como Käsebier un miembru electu del Linked Ring, asociación británica que precedió a la Photo-Secession na promición de la fotografía como una forma d'arte.[36] La canadiense d'orixe alemán Minna Keene (1861–1943) foi tamién una de les primeres muyeres integrantes del Linked Ring.[37]

  •  
    Gertrude Käsebier: Xefe Cola de Fierro (1898)
  •  
    Eva Watson-Schütze: Estudiu de cabeza (1900)
  •  
    Anne Brigman: "Soul of the Blasted Pine" (1908)
  •  
    Gertrude Käsebier: Miss N, semeya de Evelyn Nesbit (1903)
  •  
    Alice Boughton: Dos muyeres so un árbol (1906)

Fotógrafes de Viena

editar

Va Ser na Viena prebélica, probablemente más qu'en cualesquier otra ciudá europea, onde atopemos más estudios de fotografía drigidos por muyeres, especialmente muyeres xudíes. Estos estudios superaben llargamente a aquellos empobinaos por homes. Más de 40 muyeres tuvieron estudios nesta ciudá, pero de toos el más conocíu foi de xuru el de Dora Kallmus (1881–1963).[38] Conocida como Madame d'Ora, convertir en miembru de la Sociedá Fotográfica de Viena en 1905 y abrió un estudiu ellí en 1907. En llogrando ésitu ente l'aristocracia Austru-Húngara, va abrir el so segundu estudiu en París al pie del so compañeru Arthur Benda, apoderando la sociedá y l'escena de fotográfica de moda nos años 30 del pasáu sieglu XX. Amás de la so función fotográfica, los estudios de Dora Kallmus convertir en sitios de moda pa la élite intelectual.[39] Otres fotógrafes con carreres esitoses en Viena fueron Trude Fleischmann (1895–1990), quien llogró bona parte de la so fama gracies a una serie de desnudos de la baillarina Claire Bauroff antes de camudase a Nueva York, y Claire Beck Loos (1904–1942) que morrió nun campu de concentración Nazi en Riga.[40][41] Margaret Michaelis-Sachs (1902–1985), quien finalmente emigró a Australia, tamién empezó la so carrera fotográfica en Viena. Va Ser recordada poles sos imáxenes del mercáu xudíu en Cracovia tomaes nos años 30.[42]

La participación estauxunidense

editar

Peter Y. Palmquist investigó la historia de les muyeres fotógrafes en California y l'oeste americanu de 1850 a 1950. Palmquist atopó que nel sieglu XIX alredor del 10% de tolos fotógrafos nesta área yeren muyeres, en 1910 la cifra yá xubía aproximao al 20%. Nesta dómina, la mayoría de les muyeres que trabayen comercialmente taben casaes con un fotógrafu formando asina pareyes de profesionales fotográficos. Ello ye que hasta 1890, cualquier muyer que trabayara pola so cuenta yera considerada como una persona ardigosa. Cuando la situación camudo daqué pa les muyeres, apaecieron más fotógrafes amateurs y empezaron a participar n'organizaciones fotográfiques.[43]

Semeyes

editar

Marian Hooper Adams (1843–1885) foi una de les primeres fotógrafes retratistes d'América campturando semeyes de familiares, amigos y políticos dende 1883.[44] Sarah Choate Sears (1858–1935) llogró atención internacional como fotógrafa amateur en produciendo bones semeyes y estudios de flora. Llueu se convirtió en miembru del Linked Ring londinense y de la Photo-Secession.[45] Elizabeth Buehrmann de Chicago (c. 1886–1963) especializar en tomar semeyes d'importantes homes de negocios y muyeres de l'alta sociedá nes sos propies cases a principios del sieglu XX, y foi miembru del famosu Photo-Club de París en 1907.[46] Caroline Gurrey (1875–1927) ye recordada poles sos series de neños mestizos tomaos en Hawai dende 1904. Munches d'estes fotografíes tuvieron espuestes na Alaska–Yukon–Pacific Exposition en Seattle.[47] Doris Ulmann (1884–1934) empezó como fotógrafa pictorialista amateur y convirtióse en fotógrafa profesional en 1918. Amás de semeyes de destacaos intelectuales, documentó los habitantes de los pueblos de monte del sur, especialmente los Apalaches.[48]

Nos años 30 del pasáu sieglu XX, Consuelo Kanaga (1894–1978) fotografió a munchos conocíos artistes y escritores destacando como una de les poques fotógrafes en producir semeyes artístiques. La so fotografíes d'espodaes muyeres negres y neños fueron incluyíes na esposición d'Edward Steichen, The Family of Man, en 1955.[49] Ruth Harriet Louise (1903–1940) foi la primer fotógrafa activa en Hollywood onde dirixó l'estudiu de semeyes de la Metro-Goldwyn-Mayer de 1925 a 1930 fotografiando a numberoses estrelles como Greta Garbo y Joan Crawford.[50]

  •  
    Sarah Choate Sears: muyer nueva con llirios (c. 1900)
  •  
    Caroline Gurrey: Semeya d'un mozu xaponés-hawaiiano y un portugués- hawaiiano (1909)
  •  
    Marian Hooper Adams: H. Adams & Marquis (c. 1883)
  •  
    Doris Ulmann: Alpinista del sur (c. 1928)
  •  
    Ruth Harriet Louise: Greta Garbo (1927)

Paisaxes y fotografía de cai

editar

Sarah Ladd (1860–1927) empezó a faer fotografíes de paisaxe en Oregón a finales del sieglu XIX. Les sos imáxenes del Columbia River, que reveló nun cuartu escuru d'una casa flotante, fueron exhibíes en 2008 nel Portland Art Museum.[51] La británica Evelyn Cameron (1868–1928) tomó una estensa serie d'impresionantes fotografíes de Montana y los sos habitantes a finales del sieglu XIX. Redescubiertas nos años 70, fueron publicaes nel llibru Photographing Montana 1894–1928: The Life and Work of Evelyn Cameron.[52]

Laura Gilpin (1891–1979), tutorizada por Gertrude Käsebier, ye recordada poles sos fotografíes de nativos americanos y paisaxes del Suroeste, especialmente aquellos tomaos na década de los años 30 del pasáu sieglu XX.[53] Berenice Abbott (1898–1991) ye más conocida poles sos fotografíes en blancu y negru de Nueva York dende 1929 a 1938. Gran parte del so trabayu foi creáu sol Federal Art Project. Una primer seleición d'estes imáxenes fueron publicaes nel llibru Changing New York en 1939.[n 1] Esta fotografíes son una crónica histórica de munchos edificios y barrios de Manhattan anguaño destruyíos.[54]

  •  
    Evelyn Cameron: Alec Flor, el so hermanu (1898)
  •  
    Sarah Ladd: Mañana sobre Vancouver (1905)
  •  
    Laura Gilpin: Ilesia de la Misión nel Ranchu de Taos (1930)
  •  
    Berenice Abbott: Restorán Blossom en Nueva York (1935)

Fotoperiodismu y fotografía documental

editar

La canadiense Jessie Tarbox (1870–1942) foi considerada una de les primeres fotoperiodistes americanes coles sos imáxenes de la prisión estatal de Massachusetts pal Corréu de Boston en 1899. Tres esto, foi contratada por The Buffalo Inquirer y The Courier en 1902.[55] Harriet Chalmers Adams (1875–1937) foi una esploradora que llegó a publicar les sos fotografíes d'espedición en National Geographic. Amás, foi corresponsal para Harper`s Magacín n'Europa mientres la Primer Guerra Mundial. Adams foi la única periodista a la que se dexó visitar les trincheres.[56] Otra corresponsal de guerra con base en Francia mientres Primer Guerra Mundial foi Helen Johns Kirtland (1890–1979) que trabayó pal Leslie´s Weekly.[57]

Margaret Bourke-White (1906–1971) foi la primer estranxera en fotografiar la industria soviético, amás de ser la primer muyer corresponsal de guerra y la primer fotógrafa que trabayó para Life.[58] Mientres la Gran Depresión, Dorothea Lange (1895–1965) trabayó pa l'Alministración Resettlement fotografiando families de granxeros movíos y trabayadores emigrantes. Distribuyíes de forma gratuita a dellos periódicos, les sos fotografíes son un iconu d'eses dómina. La novelista Eudora Welty tamién fotografió a families afeutaes pola Gran Depresión, especialmente na redolada rural de Mississippi, construyendo asina un importante corpus d'imáxenes.[59]

Nos años 30 Marvin Breckinridge Patterson (1905–2002) publicó les sos fotografíes de viaxe en Vogue, National Geographic, Look, Life, Town & Country y Harper´s Bazaar.[60] Marion Carpenter (1920–2002) foi la primer fotógrafa dedicada a cubrir los acontecimientos de la Casa Blanca.[61]

  •  
    Dorothea Lange: Madre emigrante (1936)
  •  
    Jessie Tarbox Beals: William Howard Taft na World`s fair de St. Louis (1904)
  •  
    Helen Johns Kirtland: Firma del Tratáu de Versalles na Sala d'Espeyos (1919)
  •  
    Harriet Chalmers Adams: Ribera de Rio de Janeiro y el Morru de Castello del Ilha das Cobres (1919)
  •  
    Margaret Bourke-White: semeya Aérea de la ciudá interior del destruyíu Wurzburg (1945)

Surrealismu

editar

Un importante númberu de muyeres utilizaron la fotografía como'l mediu más fayadizu pa espresar el so interés pol Surrealismu. Claude Cahun (1894–1954) dende Francia ye recordada polos sos cuidaos autorretratos qu'empezó a ellaborar nos años 20 del sieglu XX.[62] La fotógrafa d'orixe croata, Dora Maar (1907–1997) tamién desenvolvió'l so interés pol Surrealismu en Francia acomuñada con André Breton y otros artistes. Los sos vívidos semeyes tomaes a empiezos de los años 30 enfatizan les carauterístiques de la so cara como si fueren dibuxaes por un artista.[63] L'americana Llei Miller (1907–1977) combinó la so fotografía de moda col Surrealismu. Rellacionar con Pablo Picasso antes de tornar a Nueva York tres la so estancia en París. Ella creó dalgunes de les fotografíes de desnudos más impresionantes de tolos tiempos.[64]

El Surrealismu siguió atrayendo l'interés de fotógrafes na segunda metá del sieglu XX. Henriette Grindat (1923–1986) foi una de les poques muyeres suices que desenvolver un notable interés pola fotografía artística, rellacionada con André Breton más tarde collaboró con Albert Camus, con quien publicó imáxenes del Río Sorgue nel sur de Francia.[65] A finales de los años 40, destaca la fotógrafa checa Emila Medková (1928–1985) qu'empezó produciendo imáxenes surrealista en 1947, amás d'imáxenes documentales de la so redolada urbana nos opresivos años de la posguerra. Anque non puramente surrealista, la fotógrafa mexicana Lola Álvarez Bravo (1907–1993) amosó elementos que pueden acomuñóse con esti movimientu mientres tola so carrera, especialmente nes sos semeyes de Frida Kahlo y Maria Izquierdo.[66] Mientres la so curtia vida, Francesca Woodman (1958–1981), influyida por André Breton y Man Ray, tamién esploró la rellación ente'l cuerpu y el so entono apaeciendo con frecuencia parcialmente escondida nes sos evocadores semeyes en blancu y negru.[67]

Premios

editar

En 1903, Emma Barton (1872–1938) foi la primer muyer a la que se-y dio la medaya de la Royal Photographic Society. En concretu, premióse'l so impresión de carbonu titulada L'Espertar.[68]

El Pulitzer de fotografía ye un gallardón que lleva concediéndose a trabayos escepcionales de fotografía de prensa dende 1942. La primer muyer en recibir esti premiu foi Virginia Schau (1915–1989), una fotógrafa amateur que fotografió a dos homes rescataos de la cabina d'un camión en cayendo d'una ponte en Redding, California.[69]

Ver tamién

editar

Notes

editar
  1. ↑ El llibru col testu de Elizabeth McCausland, volver a publica republished en 1973 como New York in the Thirties. En 1997 una seleición foi publciada como Berenice Abbott: Changing New York.

Referencies

editar
  1. ↑ Newhall, Beaumont (1982). The history of photography: from 1839 to the present. ISBN 978-0-87070-381-2. Consultáu'l 11 d'abril de 2013.
  2. ↑ Buckland, Gail (1980). Fox Talbot and the invention of photography. ISBN 978-0-87923-307-5. Consultáu'l 11 d'abril de 2013.
  3. ↑ Maev Kennedy, "Bodleian Library launches £2.2m bid to stop Fox Talbot archive going overseas", The Guardian, 9 December 2012.
  4. ↑ Atkins, Anna; Schaaf, Larry John; Kraus, Hans P. (1985) Sun gardens: Victorian photograms. ISBN 978-0-89381-203-4. Consultáu'l 11 d'abril de 2013.
  5. ↑ Marien, Mary Warner (2006). Photography: A Cultural History, páx. 35–. ISBN 978-1-85669-493-3. Consultáu'l 11 d'abril de 2013.
  6. ↑ Michael Pritchard, "Llewelyn, John Dillwyn" Archiváu 2015-12-22 en Wayback Machine, Michael Pritchard.
  7. ↑ Kelly Y. Wilder, "Geneviève Élisabeth Disdéri", Oxford Companion to the Photograph.
  8. ↑ Nicole Schönherr, Straßennamen in Dresden – Reine Männersache?
  9. ↑ Rita Bake, "Emilie Bieber", Hamburg.de.
  10. ↑ Palmquist, Peter Y.; Kailbourn, Thomas R. (2005) Pioneer Photographers from the Mississippi to the Continental Divide: A Biographical Dictionary, 1840–1865, páx. 366–. ISBN 978-0-8047-4057-9. Consultáu'l 22 de marzu de 2013.
  11. ↑ Tove Hansen, "Kvinders fotografi Kvindelige fotografer i Danmark før 1900" Archiváu 2013-10-19 en Wayback Machine, Fund og Forskning, Vol 29 (1990).
  12. ↑ Värmland förr och nu 1984.
  13. ↑ 13,0 13,1 Dahlman, Eva: Kvinnliga pionjärer, osynliga i fotohistorien
  14. ↑ "Hilda Sjölin" Archiváu 2009-06-07 en Wayback Machine, Malmö Museer.
  15. ↑ Wilhelmina Stålberg, P. G. Berg, "Sofia Ahlbom", "Anteckningar om svenska qvinnor" (1864).
  16. ↑ «Gossauer, Alwina» (german). fotostiftung.ch. Consultáu'l 8 de setiembre de 2015.
  17. ↑ Marc Fierren (8 d'abril de 2015). «Gossauer, Alwina» (german). semeya-ch.ch. Consultáu'l 8 de setiembre de 2015.
  18. ↑ Mike Merritt, "The Scottish aristocrat whose pioneering photography drew admiration from Lewis Carroll", The Scotsman, 7 February 2013.
  19. ↑ "Artistic Portraiture: Julia Margaret Cameron" Archiváu 2013-12-15 en Wayback Machine, Woman Photographers, UCR/California Museum of Photography.
  20. ↑ "Julia Margaret Cameron's Women" Archiváu 2015-10-11 en Wayback Machine, San Francisco Museum of Art.
  21. ↑ "Caroline Emily Nevill", Luminous Lint.
  22. ↑ Munhall, Edgar; Whistler, James McNeill; Collection, Frick (1995) Whistler and Montesquiou: the butterfly and the bat, páx. 42. Consultáu'l 30 d'abril de 2013.
  23. ↑ "Frederikke Federspiel (1839–1913)", Dansk Kvindebiografisk Leksikon.
  24. ↑ Tove Thage, "Mary Steen", Dansk Kvindebiografisk Leksikon.
  25. ↑ Aase Bak, "Benedicte Wrensted", in: Sys Hartmann (editor), Weilbachs Kunstnerleksikon, København: Rosinante 1994–2000.
  26. ↑ "Photographic Studio", UCL Bloomsbury project.
  27. ↑ Bennett, Terry.
  28. ↑ "Pulman, Elizabeth", Dictionary of New Zealand Biography.
  29. ↑ «Obituary for Alice Boughton». Long Island Advance. Brookhaven and South Haven Hamlets (23 de xunu de 1943). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-17. Consultáu'l 5 de xunetu de 2013.
  30. ↑ New Exhibition Resurrects Legacy of Groundbreaking Photographer: Ben-Yusuf produced memorable portraits that captured an era Archiváu 2010-07-24 en Wayback Machine published 2 May 2008, www.america.gov.
  31. ↑ "Get the Picture: Alfred Stieglitz" Archiváu 2021-04-14 en Wayback Machine, Minneapolis Institute of Arts.
  32. ↑ "Gertrude Kasebier" Archiváu 2013-11-13 en Wayback Machine, Women Photographers, UCR/California Museum of Photography.
  33. ↑ "Eva Watson-Schütze" Archiváu 2018-07-06 en Wayback Machine, National Museum of Women in the Arts.
  34. ↑ "'I shall be glad to see them': Gertrude Käsebier's Show Indian Photographs" Archiváu 2015-01-03 en Wayback Machine.
  35. ↑ "Anne W. Brigman", The J. Paul Getty Museum.
  36. ↑ Homer, William Innes; Johnson, Catherine (2002) Stieglitz and the Photo-Secession, 1902. ISBN 978-0-670-03038-5. Consultáu'l 8 de mayu de 2013.
  37. ↑ "Keene, Minna", Canadian Women Artists History Initiative.
  38. ↑ "Vienna's Shooting Girls — Jewish Women Photographers from Vienna", The Times of Israel.
  39. ↑ Lisa Silverman, "Madame d'Ora", Jewish Women Encyclopedia.
  40. ↑ "Fleischmann, Trude", Austria-Forum.
  41. ↑ "Claire Beck-Loos und Adolf Loos", Café Marquardt.
  42. ↑ Helen Ennis, "Michaelis, Margarethe (1902–1985)", Australian Dictionary of Biography.
  43. ↑ Peter Y. Palmquist, "Preface" Archiváu 2016-03-10 en Wayback Machine, Women in Photography Archive.
  44. ↑ "Marian Hooper Adams Photographs" Archiváu 2007-10-24 en Wayback Machine, Massachusetts Historical Society.
  45. ↑ "Sarah Choate Sears", The J. Paul Getty Museum.
  46. ↑ Goodman, Helen (Winter 1995). «Elizabeth Buehrmann, American Pictorialist». History of Photography 19 (4):  páxs. 338–341. 
  47. ↑ Heather Waldroup, "Ethnographic Pictorialism: Caroline Gurrey's Hawaiian Types at the Alaska–Yukon–Pacific Exposition" Archiváu 2017-09-04 en Wayback Machine, Mixed Race Studies.
  48. ↑ "Doris Ulmann Collection" Archiváu 2017-05-06 en Wayback Machine, University of Oregon Libraries.
  49. ↑ (1992) Consuelo Kanaga, An American Photographer, páx. 21–40.
  50. ↑ Dance, R.; Robertson, B.: Ruth Harriet Louise and Hollywood Glamour Photography, Univ. of California Press 2002; ISBN 0-520-23347-6.
  51. ↑ Toedtemeier, Terry (2008). Wild Beauty: Photographs of the Columbia River Gorge, 1867–1957.
  52. ↑ "Terry" Archiváu 2013-12-31 en Wayback Machine, Visit Montana.
  53. ↑ Martha A. Sandweiss, "Laura Gilpin and the Tradition of American Landscape Photography" Archiváu 2019-03-24 en Wayback Machine, Women Artists of the American West.
  54. ↑ "Changing New York: Photographs by Berenice Abbott, 1935–1938", New York Public Library.
  55. ↑ "Jessie Tarbox Beals (1870–1942)", The Library of Congress, Prints and Photographs Reading Room.
  56. ↑ "8 Unsung Women Explorers", Yahoo News, 30 April 2012.
  57. ↑ "Helen Johns Kirtland (1890–1979): Biographical Essay", Library of Congress.
  58. ↑ "Margaret Bourke-White", Women in History.
  59. ↑ T.A. Frail, "Eudora Welty as Photographer", Smithsonian magacín, April 2009.
  60. ↑ "Women Come to the Front: Marvin Breckinridge Patterson", Library of Congress.
  61. ↑ "Remembering Marion Carpenter" Archiváu 2010-11-29 en Wayback Machine, Associated Press, 25 January 2002.
  62. ↑ Kate Salter, "Claude Cahun: The surreal deal" Archiváu 2019-04-07 en Wayback Machine, The Telegraph, 6 January 2008.
  63. ↑ Donald Goddard, "Dora Maar: Photographer", New York Art World.
  64. ↑ "Lee Miller", V&A. Retrieved 26 May 2013.
  65. ↑ "Henriette Grindat or the nonconformist", Journal de la Photographie.
  66. ↑ "Artist Biographies: Lola Álvarez Bravo", Manchester Galleries.
  67. ↑ "Francesca Woodman 1958–1981", Tate.
  68. ↑ "The Awakening" Archiváu 2015-02-07 en Wayback Machine, Royal Photographic Society.
  69. ↑ Frank Van Riper, "Pulitzer Pictures: Capturing the Moment", Washingtonpost.com.

Bibliografía

editar


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Muyeres_fotógrafes&oldid=4281414»